Khi mèo bị ói mửa bỏ ăn, đây là dấu hiệu đáng lo ngại cho sức khỏe của chúng. Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề tiêu hóa nhẹ đến những bệnh lý nghiêm trọng hơn. Việc nhận biết sớm các triệu chứng đi kèm và hiểu rõ các nguyên nhân tiềm ẩn là vô cùng quan trọng để có hướng xử lý kịp thời và đúng đắn. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về lý do khiến mèo nôn và bỏ ăn, cùng với các biện pháp chăm sóc và khi nào cần đưa mèo đến bác sĩ thú y.
Nguyên nhân phổ biến khiến mèo bị ói mửa và bỏ ăn
Tình trạng mèo nôn và bỏ ăn có thể do nhiều yếu tố gây ra, mức độ nghiêm trọng phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Việc xác định đúng nguyên nhân là bước đầu tiên và quan trọng nhất để có phương pháp điều trị hiệu quả, giúp mèo cưng của bạn mau chóng hồi phục.
Búi lông trong hệ tiêu hóa
Búi lông (hairballs) là một trong những nguyên nhân rất phổ biến khiến mèo bị ói mửa. Mèo là loài động vật rất sạch sẽ và thường xuyên liếm lông để làm sạch cơ thể. Lông rụng sẽ bị mèo nuốt vào bụng. Thông thường, lượng lông này sẽ đi qua đường tiêu hóa và được đào thải ra ngoài qua phân. Tuy nhiên, đôi khi lông tích tụ lại trong dạ dày và tạo thành búi. Khi búi lông quá lớn hoặc không di chuyển được, nó sẽ gây kích ứng niêm mạc dạ dày, dẫn đến tình trạng nôn ói. Mèo thường nôn ra búi lông có hình trụ, đôi khi có lẫn thức ăn hoặc dịch tiêu hóa. Sau khi nôn được búi lông, mèo thường trở lại bình thường. Tuy nhiên, búi lông lớn có thể gây tắc nghẽn, khiến mèo nôn liên tục và bỏ ăn.
Thay đổi chế độ ăn đột ngột
Hệ tiêu hóa của mèo khá nhạy cảm với những thay đổi bất ngờ trong chế độ ăn uống. Việc chuyển đổi loại thức ăn mới quá nhanh, thay đổi giờ ăn, hoặc cho mèo ăn thức ăn lạ có thể gây kích ứng dạ dày và ruột non. Điều này có thể dẫn đến mèo bị ói mửa ngay sau khi ăn hoặc vài giờ sau đó, và kèm theo tình trạng biếng ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn do cảm giác khó chịu hoặc đầy bụng. Để tránh tình trạng này, khi chuyển sang loại thức ăn mới, bạn nên trộn dần thức ăn cũ với thức ăn mới trong khoảng 7-10 ngày, tăng dần tỷ lệ thức ăn mới mỗi ngày.
Ăn phải vật lạ hoặc độc tố
Mèo có bản tính tò mò và đôi khi chúng có thể ăn phải những vật dụng không phải thức ăn như dây thun, chỉ, đồ chơi nhỏ, hoặc thậm chí là cây cối trong nhà. Những vật lạ này có thể gây tắc nghẽn trong đường tiêu hóa, gây tổn thương niêm mạc hoặc gây ngộ độc nếu là chất độc. Tình trạng này thường biểu hiện bằng mèo bị ói mửa liên tục, có thể nôn ra vật lạ hoặc chỉ nôn dịch, kèm theo đau bụng dữ dội và bỏ ăn hoàn toàn. Nếu nghi ngờ mèo ăn phải vật lạ hoặc chất độc, cần đưa mèo đến bác sĩ thú y ngay lập tức vì đây là trường hợp cấp cứu nguy hiểm.
Bệnh lý về đường tiêu hóa
Nhiều bệnh lý ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa có thể là nguyên nhân khiến mèo bị ói mửa bỏ ăn. Viêm dạ dày ruột (Gastroenteritis) là tình trạng viêm nhiễm đường tiêu hóa, có thể do virus, vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc do ăn phải thức ăn ôi thiu. Bệnh viêm ruột mãn tính (Inflammatory Bowel Disease – IBD) là một bệnh tự miễn gây viêm niêm mạc ruột. Viêm tụy (Pancreatitis) là tình trạng tuyến tụy bị viêm, ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa và gây đau đớn. Tất cả các bệnh lý này đều có thể gây nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, và dẫn đến mèo bỏ ăn do khó chịu và mất cảm giác thèm ăn.
Nhiễm ký sinh trùng đường ruột
Các loại ký sinh trùng như giun đũa, giun móc, sán dây, hoặc cầu trùng, Giardia sống trong đường ruột của mèo có thể gây kích ứng niêm mạc, cản trở quá trình hấp thu dinh dưỡng và gây rối loạn tiêu hóa. Mèo bị nhiễm ký sinh trùng nặng thường có các triệu chứng như nôn mửa (đôi khi nôn ra giun), tiêu chảy, phân có máu hoặc nhầy, bụng chướng, và đặc biệt là bỏ ăn do suy nhược và thiếu dinh dưỡng. Việc tẩy giun định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ thú y là rất quan trọng để phòng ngừa tình trạng này.
Nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn
Các bệnh truyền nhiễm do virus hoặc vi khuẩn có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể hoặc tập trung ở hệ tiêu hóa, gây ra tình trạng mèo bị ói mửa và bỏ ăn nghiêm trọng. Điển hình là bệnh giảm bạch cầu ở mèo (Feline Panleukopenia), một bệnh do virus có tỷ lệ tử vong cao, gây nôn mửa dữ dội, tiêu chảy ra máu, suy nhược nặng và hoàn toàn bỏ ăn. Các bệnh nhiễm khuẩn đường ruột cũng có thể gây ra triệu chứng tương tự. Tiêm phòng đầy đủ cho mèo là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với các bệnh truyền nhiễm này.
Bệnh lý liên quan đến nội tạng khác
Hệ tiêu hóa của mèo có mối liên hệ chặt chẽ với các cơ quan nội tạng khác. Các bệnh lý ảnh hưởng đến gan, thận, tuyến giáp (cường giáp ở mèo lớn tuổi), hoặc bệnh tiểu đường đều có thể gây ra các triệu chứng phụ như nôn mửa và biếng ăn. Ví dụ, suy thận mãn tính làm tích tụ độc tố trong cơ thể, gây buồn nôn và giảm cảm giác thèm ăn. Cường giáp làm tăng tốc độ trao đổi chất, có thể gây nôn và tiêu chảy mặc dù mèo vẫn ăn nhiều, nhưng ở giai đoạn cuối có thể kèm theo bỏ ăn. Việc chẩn đoán các bệnh lý này thường cần xét nghiệm máu và nước tiểu chuyên sâu.
Căng thẳng và lo lắng
Mèo là loài động vật nhạy cảm với môi trường xung quanh. Những thay đổi đột ngột như chuyển nhà, có thêm vật nuôi mới, sửa chữa nhà cửa, hoặc thậm chí là thay đổi lịch trình sinh hoạt của chủ nuôi có thể khiến mèo bị căng thẳng và lo lắng. Stress có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy, hoặc bỏ ăn. Tạo một môi trường sống ổn định, an toàn và cung cấp đủ sự quan tâm, vui chơi cho mèo có thể giúp giảm bớt căng thẳng cho chúng.
Dị ứng hoặc không dung nạp thức ăn
Một số mèo có thể bị dị ứng hoặc không dung nạp với một số thành phần trong thức ăn, thường là protein hoặc ngũ cốc. Khi ăn phải những thành phần này, hệ miễn dịch hoặc hệ tiêu hóa của mèo phản ứng quá mức, gây viêm. Các triệu chứng thường gặp bao gồm mèo bị ói mửa mãn tính (không liên tục nhưng kéo dài), tiêu chảy, ngứa da và bỏ ăn hoặc biếng ăn. Chẩn đoán dị ứng thức ăn thường cần chế độ ăn kiêng thử nghiệm với các nguồn protein và carbohydrate mới trong vài tuần để xác định thành phần gây dị ứng.
Tác dụng phụ của thuốc
Giống như con người, mèo cũng có thể gặp tác dụng phụ khi dùng thuốc. Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm hoặc thuốc hóa trị, có thể gây kích ứng dạ dày, buồn nôn và nôn mửa. Nếu mèo của bạn đang dùng thuốc và bắt đầu có dấu hiệu ói mửa bỏ ăn, hãy liên hệ ngay với bác sĩ thú y để được tư vấn. Bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng, đổi loại thuốc khác hoặc kê thêm thuốc hỗ trợ tiêu hóa.
Các triệu chứng đi kèm cần chú ý
Khi mèo bị ói mửa bỏ ăn, việc quan sát các triệu chứng khác xuất hiện cùng lúc sẽ giúp bạn và bác sĩ thú y xác định nguyên nhân cụ thể và mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, dù là nhỏ nhất.
Thay đổi hành vi
Mèo bị bệnh thường có sự thay đổi rõ rệt trong hành vi hàng ngày. Chúng có thể trở nên ít vận động, lờ đờ, ngủ nhiều hơn bình thường. Mèo cũng có thể tìm chỗ ẩn mình, tránh tiếp xúc với chủ nuôi, hoặc tỏ ra cáu kỉnh, khó chịu khi được chạm vào. Tình trạng biếng ăn hoặc bỏ ăn kết hợp với sự thay đổi hành vi này thường là dấu hiệu cho thấy mèo đang gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn là chỉ nôn nhẹ do búi lông.
Tiêu chảy hoặc táo bón
Các vấn đề về đường tiêu hóa thường gây ra cả nôn mửa và thay đổi tình trạng phân. Mèo bị ói mửa bỏ ăn kèm theo tiêu chảy (phân lỏng, nhão, có thể có máu hoặc nhầy) có thể chỉ điểm các bệnh nhiễm trùng, ký sinh trùng, viêm ruột hoặc ngộ độc thức ăn. Ngược lại, táo bón (phân khô, cứng, khó đi ngoài) kết hợp với nôn ói có thể là dấu hiệu của tắc nghẽn đường ruột do búi lông hoặc vật lạ, hoặc do mất nước nghiêm trọng.
Sốt
Sốt là phản ứng của cơ thể khi bị nhiễm trùng hoặc viêm. Nếu mèo bị ói mửa bỏ ăn và sờ thấy nóng hơn bình thường (nhiệt độ cơ thể mèo khỏe mạnh khoảng 38-39 độ C), đây là dấu hiệu cảnh báo có thể mèo đang bị nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn. Việc đo nhiệt độ chính xác cho mèo cần sử dụng nhiệt kế thú y và thường được thực hiện tại phòng khám.
Mất nước
Nôn mửa liên tục làm cơ thể mèo mất đi lượng nước và chất điện giải đáng kể, dẫn đến mất nước. Dấu hiệu mất nước ở mèo bao gồm nướu nhợt nhạt hoặc dính, da mất độ đàn hồi (khi kéo nhẹ da ở lưng, da không trở về trạng thái ban đầu ngay lập tức), mắt trũng sâu, và mèo có thể lờ đờ, yếu ớt. Mất nước nhanh chóng có thể đe dọa tính mạng, đặc biệt là ở mèo con và mèo già. Mèo bị ói mửa bỏ ăn trong hơn 24 giờ có nguy cơ mất nước rất cao.
Thay đổi cân nặng
Tình trạng mèo bỏ ăn kéo dài kết hợp với nôn mửa sẽ khiến mèo bị sụt cân nhanh chóng. Việc theo dõi cân nặng của mèo định kỳ (ví dụ: hàng tháng) có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nếu mèo bị ói mửa, bỏ ăn và bạn nhận thấy mèo sụt cân rõ rệt chỉ trong vài ngày, đây là dấu hiệu cần đưa mèo đi khám ngay.
Nướu nhợt nhạt
Màu sắc của nướu răng mèo có thể cho biết tình trạng sức khỏe tổng thể. Nướu khỏe mạnh thường có màu hồng nhạt. Nếu mèo bị ói mửa bỏ ăn và nướu chuyển sang màu nhợt nhạt (trắng hoặc gần như trắng), đây có thể là dấu hiệu của thiếu máu (do ký sinh trùng gây mất máu mãn tính), mất nước nghiêm trọng, sốc hoặc các vấn đề tuần hoàn máu. Nướu có màu vàng có thể chỉ điểm bệnh gan hoặc vàng da.
Bụng chướng hoặc đau khi chạm vào
Một số nguyên nhân gây nôn ói và bỏ ăn có thể khiến bụng mèo bị chướng hoặc căng phồng, hoặc mèo tỏ ra đau đớn khi bạn chạm nhẹ vào vùng bụng. Đây có thể là dấu hiệu của tắc nghẽn ruột, viêm phúc mạc, tích tụ dịch trong ổ bụng hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác liên quan đến các cơ quan nội tạng. Cần xử lý cẩn thận và đưa mèo đi khám thú y ngay khi phát hiện các triệu chứng này.
Khó thở
Khó thở là một triệu chứng rất nghiêm trọng, thường không liên quan trực tiếp đến các vấn đề tiêu hóa đơn thuần, nhưng có thể xuất hiện đồng thời với nôn ói và bỏ ăn trong các trường hợp bệnh lý toàn thân hoặc khi mèo hít phải chất nôn. Nếu mèo có biểu hiện thở nhanh, thở gấp, há miệng để thở, hoặc nướu có màu tím tái, đây là trường hợp cấp cứu tuyệt đối.
Khi nào cần đưa mèo đi khám bác sĩ thú y?
Đây là câu hỏi quan trọng nhất mà chủ nuôi cần trả lời khi mèo bị ói mửa bỏ ăn. Vì tình trạng này có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, từ nhẹ đến rất nặng, việc đưa mèo đi khám bác sĩ thú y là điều cần thiết trong hầu hết các trường hợp, đặc biệt là khi có các dấu hiệu sau:
- Nôn mửa kéo dài hoặc liên tục: Nếu mèo nôn hơn 2-3 lần trong vòng vài giờ, hoặc nôn liên tục trong hơn 12-24 giờ, cần đưa đi khám ngay.
- Bỏ ăn hoàn toàn: Nếu mèo không chịu ăn bất cứ thứ gì trong hơn 24 giờ (đặc biệt ở mèo trưởng thành) hoặc 12 giờ (ở mèo con), điều này rất nguy hiểm, có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ (hepatic lipidosis) nếu kéo dài.
- Xuất hiện máu trong chất nôn hoặc phân: Máu tươi hoặc máu đông trong chất nôn hoặc phân là dấu hiệu của tổn thương nghiêm trọng trong đường tiêu hóa.
- Các triệu chứng đi kèm đáng lo ngại: Sốt, lờ đờ, suy nhược, tiêu chảy nặng, đau bụng, bụng chướng, nướu nhợt nhạt, khó thở, hoặc dấu hiệu mất nước.
- Nghi ngờ ăn phải vật lạ hoặc độc tố: Nếu bạn thấy vật lạ bị thiếu hoặc nghi ngờ mèo đã tiếp xúc với chất độc, hãy đưa mèo đi khám ngay lập tức.
- Mèo có tiền sử bệnh mãn tính: Nếu mèo của bạn đang mắc các bệnh như suy thận, tiểu đường, cường giáp,… thì tình trạng nôn ói bỏ ăn có thể là dấu hiệu bệnh đang trở nặng.
Ngay cả khi mèo chỉ nôn một hoặc hai lần nhưng bạn vẫn lo lắng, việc tham khảo ý kiến bác sĩ thú y là không bao giờ thừa. Bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên hoặc yêu cầu đưa mèo đến khám tùy theo tình trạng cụ thể mà bạn mô tả. Đừng trì hoãn việc tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên môn khi sức khỏe của mèo cưng bị ảnh hưởng.
Chẩn đoán và điều trị tại phòng khám thú y
Khi đưa mèo bị ói mửa bỏ ăn đến phòng khám, bác sĩ thú y sẽ tiến hành khám lâm sàng kỹ lưỡng và có thể yêu cầu các xét nghiệm hoặc chẩn đoán hình ảnh để xác định nguyên nhân chính xác.
Quy trình khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi bạn về lịch sử bệnh của mèo, bao gồm các triệu chứng xuất hiện khi nào, tần suất nôn ói, mèo đã ăn gì, có tiếp xúc với gì bất thường không, lịch sử tiêm phòng và tẩy giun, các bệnh lý đã mắc trước đây. Sau đó, bác sĩ sẽ khám tổng thể, kiểm tra nhiệt độ, nhịp tim, nhịp thở, kiểm tra nướu, mắt, da, sờ nắn vùng bụng để tìm dấu hiệu đau, chướng hoặc có vật lạ.
Các xét nghiệm cần thiết
Tùy thuộc vào kết quả khám lâm sàng, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm máu tổng quát: Kiểm tra số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu để phát hiện nhiễm trùng, viêm hoặc thiếu máu.
- Xét nghiệm sinh hóa máu: Đánh giá chức năng gan, thận, tụy, lượng đường trong máu, điện giải để phát hiện các bệnh lý nội tạng hoặc mất nước.
- Xét nghiệm phân: Tìm kiếm ký sinh trùng (trứng giun, sán), vi khuẩn hoặc virus trong phân.
- Chụp X-quang hoặc siêu âm: Giúp bác sĩ quan sát các cơ quan nội tạng, phát hiện vật lạ, tắc nghẽn, khối u hoặc các bất thường về cấu trúc.
- Các xét nghiệm chuyên biệt khác: Nếu nghi ngờ các bệnh cụ thể (ví dụ: xét nghiệm FIV/FeLV, xét nghiệm hormone tuyến giáp, xét nghiệm viêm tụy).
Phương pháp điều trị
Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng mèo nôn và bỏ ăn.
- Bù nước và điện giải: Truyền dịch dưới da hoặc truyền tĩnh mạch là biện pháp rất quan trọng để chống mất nước và khôi phục cân bằng điện giải, đặc biệt nếu mèo bị nôn ói nhiều.
- Thuốc chống nôn: Giúp kiểm soát tình trạng nôn mửa, cho phép mèo giữ được thức ăn và nước trong bụng.
- Thuốc kích thích thèm ăn: Được sử dụng trong một số trường hợp để giúp mèo ăn trở lại sau khi tình trạng nôn ói đã được kiểm soát và nguyên nhân cơ bản đang được điều trị.
- Thuốc điều trị nguyên nhân cụ thể: Kháng sinh cho nhiễm khuẩn, thuốc tẩy giun sán, thuốc điều trị viêm ruột (IBD), thuốc điều trị bệnh gan/thận/tụy, thuốc giải độc (nếu ngộ độc).
- Phẫu thuật: Cần thiết trong trường hợp tắc nghẽn đường tiêu hóa do vật lạ hoặc búi lông không thể tự thải ra.
- Chế độ ăn uống đặc biệt: Bác sĩ có thể khuyên dùng các loại thức ăn dễ tiêu hóa, thức ăn cho mèo bị bệnh thận/gan, hoặc thức ăn dành riêng cho mèo bị dị ứng thức ăn.
- Chăm sóc hỗ trợ: Đảm bảo mèo có chỗ nghỉ ngơi yên tĩnh, sạch sẽ, ấm áp và được theo dõi sát sao.
Quá trình điều trị có thể kéo dài vài ngày đến vài tuần tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh và khả năng đáp ứng của mèo. Việc tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị của bác sĩ thú y là rất quan trọng để đảm bảo mèo hồi phục hoàn toàn.
Cách chăm sóc mèo bị ói mửa bỏ ăn tại nhà (sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ thú y)
Việc chăm sóc mèo bị bệnh tại nhà cần sự kiên nhẫn và tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ thú y. Không bao giờ tự ý chẩn đoán hoặc dùng thuốc cho mèo mà không có sự chỉ định của chuyên gia.
Theo dõi sát sao
Hãy ghi lại chi tiết các triệu chứng của mèo: Mèo nôn bao nhiêu lần, nôn ra gì (thức ăn, dịch, búi lông, có máu không), mèo có đi ngoài không và phân như thế nào (lỏng, cứng, màu sắc, có máu/nhầy không), mèo có uống nước không, có ăn không, mức độ lờ đờ, thay đổi hành vi nào khác. Thông tin này rất hữu ích cho bác sĩ thú y. Theo dõi nhiệt độ (nếu được hướng dẫn), tình trạng mất nước.
Đảm bảo cung cấp nước
Mất nước là nguy cơ lớn khi mèo bị nôn ói. Nếu mèo vẫn tự uống nước được và nôn ít, hãy đảm bảo bát nước sạch luôn sẵn có. Nếu mèo nôn nhiều khi uống nước, không nên ép buộc. Bác sĩ thú y có thể hướng dẫn bạn cách cho mèo uống nước từ từ bằng ống nhỏ giọt hoặc kê truyền dịch tại nhà (chỉ khi bạn được đào tạo và bác sĩ cho phép).
Cho hệ tiêu hóa nghỉ ngơi (dưới sự hướng dẫn của bác sĩ thú y)
Trong một số trường hợp nôn mửa cấp tính không do tắc nghẽn, bác sĩ thú y có thể khuyên nhịn ăn và nhịn uống trong vài giờ (ví dụ: 12-24 giờ) để hệ tiêu hóa có thời gian phục hồi. Tuyệt đối không tự ý nhịn ăn quá lâu, đặc biệt với mèo, vì có thể gây hại. Sau thời gian nhịn, bắt đầu cho mèo uống nước từ từ trước khi cho ăn lại.
Cho ăn lại từ từ (dưới sự hướng dẫn của bác sĩ thú y)
Khi mèo đã hết nôn và bắt đầu có dấu hiệu muốn ăn, hãy cho ăn lại với lượng rất nhỏ và chia thành nhiều bữa trong ngày (ví dụ: 4-6 bữa). Sử dụng thức ăn dễ tiêu hóa như thức ăn cho mèo bệnh đường ruột theo chỉ định của bác sĩ, hoặc thịt gà/cá luộc không xương, không da, không gia vị xay nhuyễn. Tăng dần lượng thức ăn và giảm số bữa ăn trong vài ngày nếu mèo dung nạp tốt. Tuyệt đối không cho ăn quá nhiều hoặc quá nhanh.
Giảm căng thẳng
Tạo một môi trường yên tĩnh, thoải mái cho mèo. Đặt bát thức ăn, nước uống và khay vệ sinh gần chỗ mèo nghỉ ngơi để chúng dễ tiếp cận. Tránh làm phiền mèo quá mức khi chúng đang nghỉ ngơi hoặc hồi phục.
Cách phòng ngừa tình trạng mèo ói mửa bỏ ăn
Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Có nhiều biện pháp chủ nuôi có thể thực hiện để giảm thiểu nguy cơ mèo bị ói mửa bỏ ăn.
Chế độ ăn uống phù hợp và ổn định
Cung cấp cho mèo thức ăn chất lượng cao, phù hợp với lứa tuổi, giống loài và tình trạng sức khỏe của chúng. Tránh thay đổi thức ăn đột ngột. Nếu cần đổi, hãy thực hiện từ từ trong 7-10 ngày. Cho ăn đúng liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc bác sĩ thú y để tránh béo phì hoặc suy dinh dưỡng. Đảm bảo bát thức ăn và nước uống luôn sạch sẽ.
Ngăn mèo ăn phải vật lạ
Cất giữ cẩn thận các vật dụng nhỏ, dây, chỉ, kim, dây thun, túi nilon, thuốc men, hóa chất tẩy rửa, cây cối độc hại,… ngoài tầm với của mèo. Cung cấp đồ chơi an toàn, bền chắc và giám sát khi mèo chơi với những đồ chơi nhỏ dễ bị nuốt.
Kiểm soát búi lông
Chải lông cho mèo thường xuyên, đặc biệt là mèo lông dài, để loại bỏ lông rụng trước khi chúng tự liếm phải. Có thể bổ sung các sản phẩm hỗ trợ tiêu búi lông (dạng gel hoặc pate đặc biệt) theo khuyến cáo của bác sĩ thú y, đặc biệt vào mùa rụng lông.
Tẩy giun định kỳ
Thực hiện tẩy giun cho mèo con và mèo trưởng thành theo lịch trình được bác sĩ thú y khuyến cáo. Lịch tẩy giun sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, lối sống (trong nhà hay ngoài trời) và nguy cơ nhiễm ký sinh trùng của mèo.
Tiêm phòng đầy đủ
Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin cốt lõi và vắc-xin tùy chọn theo tư vấn của bác sĩ thú y giúp phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể gây nôn ói và bỏ ăn, như bệnh giảm bạch cầu, bệnh viêm mũi – khí quản truyền nhiễm, và bệnh calicivirus.
Khám sức khỏe định kỳ
Đưa mèo đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm một lần tại phòng khám thú y. Bác sĩ sẽ kiểm tra tổng thể, tư vấn về dinh dưỡng, tiêm phòng, tẩy giun và phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh lý tiềm ẩn, giúp điều trị kịp thời trước khi bệnh trở nặng.
Đối với bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về sức khỏe của mèo, bạn có thể tìm kiếm thông tin đáng tin cậy tại các nguồn chuyên về chăm sóc thú cưng hoặc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia. Một nguồn thông tin hữu ích mà bạn có thể khám phá là MochiCat.vn.
Các trường hợp cụ thể của tình trạng mèo ói mửa và bỏ ăn
Hiểu rõ các dạng nôn ói khác nhau có thể giúp bạn mô tả chính xác tình trạng của mèo cho bác sĩ thú y.
Ói mửa ra búi lông
Đây là trường hợp khá phổ biến và thường không quá nghiêm trọng nếu mèo sau đó trở lại bình thường, ăn uống và hoạt động như cũ. Chất nôn thường chứa lông và dịch dạ dày. Tuy nhiên, nếu mèo cố gắng nôn nhiều lần mà không ra búi lông, hoặc nôn kèm theo lờ đờ và bỏ ăn, có thể búi lông đã gây tắc nghẽn và cần can thiệp y tế.
Ói sau khi ăn quá nhanh hoặc quá nhiều
Đôi khi mèo ăn ngấu nghiến hoặc ăn quá nhiều một lúc, dẫn đến tình trạng trào ngược hoặc nôn ra thức ăn vừa ăn vào ngay sau đó. Đây gọi là “regurgitation” (trào ngược) chứ không hẳn là “vomiting” (nôn ói) từ dạ dày sâu. Thức ăn nôn ra thường còn nguyên hình dạng, chưa bị tiêu hóa nhiều. Tình trạng này thường được khắc phục bằng cách cho mèo ăn với lượng nhỏ hơn, chia thành nhiều bữa, hoặc sử dụng bát ăn chậm để làm chậm tốc độ ăn của mèo. Nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, cần loại trừ các vấn đề y tế khác.
Ói ra dịch vàng hoặc trắng
Nếu mèo nôn ra dịch lỏng màu vàng hoặc trắng, thường là dịch mật hoặc dịch dạ dày trống rỗng. Nôn ra dịch vàng (mật) thường xảy ra khi mèo nhịn ăn quá lâu, dịch mật chảy ngược từ ruột non vào dạ dày, gây kích ứng. Nôn ra dịch trắng, sủi bọt thường là dịch dạ dày. Cả hai trường hợp này đều chỉ điểm rằng dạ dày mèo đang bị kích ứng và có thể do nhịn ăn, căng thẳng hoặc các vấn đề khác cần được bác sĩ thú y kiểm tra.
Ói ra máu
Ói ra máu là dấu hiệu nguy hiểm, cần được coi là trường hợp cấp cứu. Máu trong chất nôn có thể là máu tươi (màu đỏ tươi) hoặc máu đã tiêu hóa một phần (màu nâu sẫm, trông giống bã cà phê). Máu tươi thường chỉ tổn thương ở phần trên của đường tiêu hóa (miệng, thực quản, dạ dày). Máu đã tiêu hóa thường chỉ tổn thương sâu hơn trong dạ dày hoặc ruột non. Nguyên nhân có thể do loét dạ dày, vật lạ sắc nhọn, ngộ độc, hoặc rối loạn đông máu.
Bỏ ăn nhưng không ói mửa
Trong một số trường hợp, mèo chỉ biểu hiện biếng ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn mà không kèm theo nôn ói. Tình trạng này cũng rất đáng lo ngại và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như đau răng, viêm miệng, cảm cúm, sốt, đau do chấn thương, các bệnh lý nội tạng không ảnh hưởng trực tiếp đến đường tiêu hóa gây buồn nôn nhẹ không dẫn đến ói, hoặc các vấn đề tâm lý. Nếu mèo bỏ ăn hơn 24 giờ, cần đưa đi khám thú y để tìm nguyên nhân.
Ói mửa nhưng vẫn ăn
Trường hợp này ít phổ biến hơn nhưng vẫn có thể xảy ra, đặc biệt ở mèo bị cường giáp (hyperthyroidism) giai đoạn đầu hoặc một số trường hợp viêm ruột nhẹ. Mèo vẫn có cảm giác thèm ăn và ăn được, nhưng sau đó vẫn nôn ra. Điều này cho thấy có vấn đề trong quá trình tiêu hóa hoặc hấp thu, hoặc thức ăn đi qua đường tiêu hóa quá nhanh. Tình trạng này cần được bác sĩ thú y đánh giá kỹ lưỡng.
Việc quan sát kỹ lưỡng các triệu chứng, bao gồm cả tính chất của chất nôn và phân, là cực kỳ quan trọng để cung cấp thông tin chính xác cho bác sĩ thú y.
Kết luận
Tình trạng mèo bị ói mửa bỏ ăn luôn là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe cần được chủ nuôi quan tâm nghiêm túc. Có rất nhiều nguyên nhân tiềm ẩn, từ nhẹ đến nặng, đòi hỏi sự chẩn đoán chính xác từ bác sĩ thú y. Việc theo dõi sát sao các triệu chứng, không tự ý điều trị tại nhà, và đưa mèo đi khám kịp thời là yếu tố then chốt để giúp các bé mau chóng hồi phục. Hãy luôn chủ động phòng ngừa thông qua chế độ chăm sóc khoa học và kiểm tra sức khỏe định kỳ cho người bạn bốn chân của bạn.