Cách chữa ghèn mắt ở chó mèo an toàn hiệu quả tại nhà

Ghèn mắt ở chó mèo là tình trạng khá phổ biến, khiến nhiều người nuôi thú cưng lo lắng. Tình trạng này có thể chỉ là biểu hiện bình thường của cơ thể, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần được chú ý. Hiểu rõ nguyên nhân và biết cách xử lý ban đầu đúng cách là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ đôi mắt sáng khỏe cho người bạn bốn chân của bạn. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về các loại ghèn mắt, nguyên nhân gây ra chúng, khi nào cần đưa thú cưng đến bác sĩ thú y và hướng dẫn cách vệ sinh ghèn mắt cho chó mèo tại nhà một cách an toàn và hiệu quả.

Ghèn mắt ở chó mèo: Hiểu đúng về tình trạng

Ghèn mắt, hay dịch tiết ở mắt, là chất lỏng tích tụ ở khóe mắt của chó và mèo. Một lượng nhỏ ghèn mắt trong suốt hoặc hơi trắng đục vào buổi sáng thường là hoàn toàn bình thường. Đây là kết quả của quá trình tự làm sạch tự nhiên của mắt, giúp loại bỏ bụi bẩn, tế bào chết và các tác nhân gây kích ứng khác tích tụ trong đêm. Dịch tiết này khô lại khi tiếp xúc với không khí, tạo thành chất ghèn mà chúng ta thường thấy. Tuy nhiên, khi ghèn mắt xuất hiện nhiều bất thường, có màu sắc hoặc kết cấu lạ, hoặc đi kèm với các triệu chứng khác như đỏ mắt, sưng, chảy nước mắt liên tục, nháy mắt, hoặc khó chịu, đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn cần được đánh giá. Việc phân biệt giữa ghèn mắt bình thường và ghèn mắt bất thường là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc chữa ghèn mắt ở chó mèo.

Ghèn mắt có thể là dịch lỏng, dính, khô cứng hoặc tạo thành vảy. Màu sắc của ghèn cũng rất đa dạng, từ trong suốt, trắng, xám, vàng đến xanh lá cây. Mỗi loại ghèn và các triệu chứng đi kèm có thể gợi ý nguyên nhân khác nhau. Ví dụ, ghèn màu xanh lá cây hoặc vàng thường là dấu hiệu của nhiễm trùng do vi khuẩn, trong khi ghèn trong suốt và chảy nhiều có thể do dị ứng hoặc tắc lệ quản. Đôi khi, ghèn mắt chỉ là một triệu chứng đơn lẻ, nhưng trong nhiều trường hợp, nó xuất hiện cùng với các dấu hiệu khác ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của thú cưng. Do đó, việc quan sát kỹ lưỡng không chỉ đôi mắt mà cả hành vi và các biểu hiện khác của chó mèo là rất cần thiết.

Các nguyên nhân phổ biến gây ghèn mắt ở chó và mèo

Ghèn mắt bất thường có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những vấn đề nhỏ chỉ cần vệ sinh đến những bệnh lý nghiêm trọng cần can thiệp y tế. Việc xác định đúng nguyên nhân là chìa khóa để chữa ghèn mắt cho chó mèo một cách hiệu quả. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:

Nguyên nhân ở mèo

Mèo đặc biệt nhạy cảm với các bệnh về đường hô hấp trên, mà nhiều trong số đó gây ảnh hưởng trực tiếp đến mắt.

• Nhiễm virus: Feline Herpesvirus (FHV-1) và Feline Calicivirus (FCV) là hai tác nhân gây bệnh đường hô hấp trên phổ biến nhất ở mèo, thường đi kèm với viêm kết mạc và ghèn mắt. Ghèn mắt do virus ban đầu có thể trong suốt, sau đó chuyển sang màu vàng hoặc xanh do nhiễm trùng thứ cấp.
• Nhiễm khuẩn: Vi khuẩn như Chlamydia felis và Mycoplasma có thể gây viêm kết mạc nặng, dẫn đến ghèn mắt đặc, có màu vàng hoặc xanh lá cây.
• Viêm kết mạc (Conjunctivitis): Là tình trạng viêm lớp màng mỏng che phủ lòng trắng và bên trong mi mắt. Nguyên nhân có thể do nhiễm virus, vi khuẩn, nấm, dị ứng, hoặc hóa chất. Triệu chứng bao gồm mắt đỏ, sưng, nháy mắt, và ghèn mắt với nhiều dạng khác nhau.
• Viêm giác mạc (Keratitis): Viêm lớp trong suốt phía trước mắt. Có thể do chấn thương, nhiễm trùng hoặc bệnh lý khác. Viêm giác mạc thường rất đau đớnh, gây chảy nước mắt nhiều và có thể có ghèn.
• Tắc lệ quản: Ống dẫn nước mắt từ mắt xuống mũi bị tắc nghẽn, khiến nước mắt và ghèn tích tụ ở khóe mắt, chảy tràn ra ngoài.
• Dị ứng: Mèo có thể bị dị ứng với phấn hoa, bụi nhà, nấm mốc, hoặc thức ăn, gây chảy nước mắt và ghèn trong suốt hoặc hơi dính.
• Bụi bẩn và vật lạ: Bụi, cát, lông hoặc các vật thể nhỏ khác lọt vào mắt có thể gây kích ứng, chảy nước mắt và ghèn để cố gắng đẩy vật lạ ra ngoài.
• Chấn thương mắt: Vết cào, va đập hoặc bất kỳ tổn thương nào ở mắt đều có thể gây chảy nước mắt, đỏ mắt và ghèn.

Nguyên nhân ở chó

Chó cũng gặp phải nhiều vấn đề về mắt tương tự mèo, nhưng có thêm một số bệnh đặc trưng.

• Khô mắt (Keratoconjunctivitis sicca – KCS): Tình trạng tuyến lệ không sản xuất đủ nước mắt, khiến mắt bị khô và kích ứng. Để bù đắp, mắt có thể sản xuất dịch nhầy dày, trắng hoặc xám, tích tụ thành ghèn. KCS là nguyên nhân phổ biến gây ghèn mắt mãn tính ở chó.
• Viêm kết mạc (Conjunctivitis): Tương tự như mèo, viêm kết mạc ở chó có thể do nhiễm khuẩn, virus (như Canine Distemper, Canine Adenovirus), dị ứng, hoặc hóa chất. Ghèn mắt có thể từ trong suốt, nhầy đến đặc, màu vàng/xanh.
• Epiphora (Chảy nước mắt nhiều): Tình trạng nước mắt chảy tràn ra ngoài khóe mắt. Nguyên nhân có thể do tắc lệ quản, lông mi mọc ngược (distichiasis, trichiasis), mí mắt cuộn vào trong hoặc ra ngoài (entropion, ectropion), hoặc đơn giản là cấu trúc khuôn mặt đặc trưng của một số giống chó (mắt lồi, mũi tẹt). Nước mắt dư thừa có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến ghèn.
• Dị ứng: Chó cũng bị dị ứng với các tác nhân môi trường hoặc thức ăn, gây chảy nước mắt và ghèn trong suốt.
• Bụi bẩn và vật lạ: Tương tự mèo, vật lạ lọt vào mắt chó gây kích ứng và ghèn.
• Chấn thương mắt: Gây chảy nước mắt, đỏ mắt và ghèn.
• Bệnh lý mí mắt: Mí mắt cuộn vào trong (entropion) khiến lông mi cọ vào giác mạc, gây kích ứng và ghèn. Mí mắt cuộn ra ngoài (ectropion) làm lộ kết mạc, dễ bị khô và nhiễm trùng. Cherry eye (sa tuyến lệ nhãn cầu thứ ba) cũng có thể gây kích ứng và ghèn.

Hiểu được những nguyên nhân này giúp bạn có cái nhìn tổng quan về tình trạng của thú cưng. Tuy nhiên, việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân gốc rễ thường đòi hỏi sự thăm khám của bác sĩ thú y.

Khi nào cần đưa chó mèo đi khám bác sĩ thú y?

Trong khi việc vệ sinh ghèn mắt thông thường tại nhà có thể giúp giảm bớt triệu chứng, điều quan trọng là nhận biết khi nào tình trạng ghèn mắt của thú cưng là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn và cần được chăm sóc y tế chuyên nghiệp. Đôi mắt là cơ quan rất nhạy cảm và các vấn đề về mắt có thể tiến triển nhanh chóng, thậm chí dẫn đến mất thị lực nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

Bạn nên đưa chó mèo đi khám bác sĩ thú y ngay lập tức nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào sau đây kèm theo ghèn mắt:

• Thay đổi màu sắc và kết cấu ghèn: Ghèn chuyển sang màu vàng, xanh lá cây, hoặc có kết cấu đặc như mủ. Đây là dấu hiệu mạnh mẽ của nhiễm trùng do vi khuẩn, cần điều trị bằng kháng sinh phù hợp.
• Lượng ghèn tăng đột ngột và nhiều: Lượng ghèn xuất hiện nhiều hơn bình thường, đặc biệt là nếu nó xuất hiện liên tục trong ngày thay vì chỉ vào buổi sáng.
• Đỏ hoặc sưng quanh mắt: Viêm kết mạc, viêm mí mắt hoặc các vấn đề khác gây viêm nhiễm.
• Mắt bị đục hoặc mờ: Có thể là dấu hiệu của viêm giác mạc, loét giác mạc, hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác ảnh hưởng đến thị lực.
• Nháy mắt liên tục hoặc nheo mắt: Biểu hiện của đau hoặc khó chịu dữ dội ở mắt.
• Tránh ánh sáng (photophobia): Thú cưng nhạy cảm với ánh sáng và cố gắng tránh những nơi sáng sủa.
• Chà xát hoặc gãi mắt: Hành vi này cho thấy mắt bị kích ứng hoặc ngứa, và việc chà xát có thể làm tổn thương mắt thêm.
• Mí mắt sưng hoặc có bất thường: Mí mắt bị sưng, chảy xệ, hoặc có khối u bất thường.
• Bất kỳ thay đổi rõ rệt nào về vẻ ngoài của mắt: Ví dụ: mắt lồi hơn, lõm hơn, hoặc có kích thước khác thường.
• Các triệu chứng toàn thân khác: Sốt, bỏ ăn, thờ ơ, hắt hơi, sổ mũi đi kèm với ghèn mắt. Điều này có thể chỉ ra bệnh lý toàn thân đang ảnh hưởng đến mắt (như nhiễm virus đường hô hấp).
• Tình trạng không cải thiện hoặc xấu đi: Nếu bạn đã vệ sinh mắt tại nhà nhưng tình trạng ghèn không giảm hoặc trở nên tồi tệ hơn sau một vài ngày.

Đừng tự ý chẩn đoán hoặc điều trị bằng thuốc nhỏ mắt của người hoặc các loại thuốc không rõ nguồn gốc cho thú cưng. Mắt của chó mèo có cấu trúc và nhu cầu khác biệt so với mắt người, và việc sử dụng sai loại thuốc có thể gây tổn thương vĩnh viễn hoặc làm tình trạng nặng thêm. Bác sĩ thú y sẽ thăm khám kỹ lưỡng, thực hiện các xét nghiệm cần thiết (như kiểm tra áp lực mắt, nhuộm huỳnh quang tìm loét giác mạc, kiểm tra sản xuất nước mắt, lấy mẫu ghèn để xét nghiệm) để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất cho thú cưng của bạn.

Cách vệ sinh và chữa ghèn mắt cho chó mèo tại nhà (khi tình trạng nhẹ)

Nếu ghèn mắt của chó mèo chỉ là ghèn trong suốt, số lượng ít và xuất hiện chủ yếu vào buổi sáng, không kèm theo bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác (đỏ mắt, sưng, đau, nheo mắt…), bạn có thể tiến hành vệ sinh tại nhà. Đây là bước đầu tiên để giúp đôi mắt của thú cưng sạch sẽ và thoải mái hơn. Tuy nhiên, hãy luôn theo dõi sát sao tình trạng của chúng. Nếu ghèn mắt không cải thiện hoặc có dấu hiệu xấu đi, hãy đưa thú cưng đi khám bác sĩ thú y ngay lập tức.

Việc vệ sinh ghèn mắt tại nhà không phải là “chữa trị” nguyên nhân gốc rễ (nếu có), mà là làm sạch dịch tiết để ngăn ngừa kích ứng và giúp thú cưng dễ chịu hơn.

Chuẩn bị dụng cụ:

• Nước muối sinh lý 0.9% (Natri Clorid 0.9%): Chỉ sử dụng loại nước muối sinh lý vô trùng chuyên dùng cho mắt hoặc có thể dùng cho mắt. Tuyệt đối không sử dụng nước muối pha loãng tại nhà, nước máy, hoặc bất kỳ loại dung dịch nào khác có thể gây kích ứng hoặc nhiễm trùng. Bạn có thể mua các loại dung dịch vệ sinh mắt chuyên dụng cho chó mèo tại các cửa hàng thú cưng uy tín.
• Bông gòn y tế hoặc miếng pad tẩy trang bằng cotton: Chọn loại bông mềm, không xơ để tránh để lại sợi bông trong mắt thú cưng. Miếng pad cotton thường ít bị tưa xơ hơn bông gòn cuộn.
• Khăn sạch mềm: Để lau khô nhẹ nhàng sau khi vệ sinh.
• Khăn quấn (đối với mèo hoặc chó nhỏ hay sợ hãi): Giúp cố định thú cưng an toàn và nhẹ nhàng.
• Phần thưởng (thức ăn viên yêu thích hoặc bánh thưởng): Để khen ngợi và khuyến khích thú cưng hợp tác.

Các bước vệ sinh ghèn mắt an toàn:

1. Tạo không gian yên tĩnh và thoải mái: Chọn một nơi đủ ánh sáng, yên tĩnh, nơi thú cưng cảm thấy an toàn. Nếu thú cưng hay sợ hãi, bạn có thể cần nhờ người khác giữ giúp.
2. Cố định thú cưng: Ngồi xuống sàn hoặc trên ghế thấp, giữ thú cưng nhẹ nhàng trong lòng hoặc đặt chúng lên đùi. Nếu cần, quấn thú cưng bằng khăn một cách nhẹ nhàng nhưng chắc chắn, chỉ để lộ phần đầu. Nói chuyện với chúng bằng giọng nhỏ nhẹ để trấn an.
3. Làm ẩm miếng bông/pad: Nhúng miếng bông gòn hoặc pad cotton vào nước muối sinh lý hoặc dung dịch vệ sinh mắt chuyên dụng. Vắt nhẹ cho ráo bớt nước, chỉ còn đủ ẩm.
4. Lau nhẹ nhàng: Sử dụng miếng bông ẩm lau nhẹ nhàng từ khóe mắt phía gần mũi ra phía ngoài. Mục đích là làm mềm và loại bỏ ghèn mắt tích tụ. Tuyệt đối không chà xát mạnh lên nhãn cầu hoặc vùng da quanh mắt.
5. Sử dụng miếng bông mới cho mỗi lần lau: Để tránh lây lan vi khuẩn (nếu có) từ vùng này sang vùng khác của mắt hoặc từ mắt này sang mắt kia, hãy dùng một miếng bông mới cho mỗi lần lau và cho mỗi mắt.
6. Làm mềm ghèn khô cứng: Nếu ghèn mắt đã khô và cứng bám chặt vào lông quanh mắt, hãy đặt miếng bông ẩm lên vùng đó trong vài giây để làm mềm ghèn trước khi nhẹ nhàng lau đi. Kiên nhẫn là chìa khóa ở bước này.
7. Lau khô nhẹ nhàng: Sau khi ghèn đã được loại bỏ, dùng khăn sạch mềm lau khô vùng da quanh mắt một cách nhẹ nhàng. Giữ vùng này khô ráo giúp ngăn ngừa kích ứng da.
8. Khen ngợi và thưởng: Ngay sau khi hoàn thành, hãy dành lời khen ngợi, vuốt ve và cho thú cưng một phần thưởng nhỏ. Điều này giúp chúng có trải nghiệm tích cực và bớt sợ hãi cho những lần vệ sinh tiếp theo.

Lưu ý quan trọng khi vệ sinh tại nhà:

• Chỉ vệ sinh phần ghèn tích tụ: Không cố gắng chạm hoặc lau trực tiếp lên nhãn cầu trừ khi được bác sĩ thú y hướng dẫn cụ thể.
• Không dùng tay không: Luôn sử dụng bông gòn hoặc pad cotton sạch.
• Không dùng chung dụng cụ: Mỗi thú cưng nên có bộ dụng cụ vệ sinh mắt riêng.
• Vệ sinh đều đặn: Tùy thuộc vào lượng ghèn, bạn có thể cần vệ sinh 1-2 lần mỗi ngày.
• Theo dõi: Quan sát kỹ lưỡng mắt của thú cưng sau khi vệ sinh. Nếu tình trạng không cải thiện hoặc có bất kỳ dấu hiệu xấu đi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ thú y ngay.

Việc vệ sinh ghèn mắt tại nhà chỉ là biện pháp hỗ trợ. Nếu ghèn mắt xuất hiện liên tục hoặc có màu sắc bất thường, đó gần như chắc chắn là dấu hiệu của một vấn đề y tế cần được chẩn đoán và điều trị bởi chuyên gia.

Các phương pháp điều trị chuyên sâu từ bác sĩ thú y

Khi tình trạng ghèn mắt ở chó mèo là do bệnh lý tiềm ẩn, việc vệ sinh tại nhà chỉ là tạm thời và không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ. Lúc này, sự can thiệp của bác sĩ thú y là bắt buộc để chữa ghèn mắt cho chó mèo một cách triệt để. Quy trình điều trị sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào chẩn đoán chính xác của bác sĩ.

1. Chẩn đoán: Đây là bước quan trọng nhất. Bác sĩ thú y sẽ hỏi về tiền sử bệnh của thú cưng, các triệu chứng bạn quan sát được, và thực hiện khám mắt kỹ lưỡng. Các xét nghiệm chẩn đoán có thể bao gồm:

   • Kiểm tra tổng quát mắt và các cấu trúc xung quanh.
   • Kiểm tra phản xạ đồng tử và các dây thần kinh mắt.
   • Test Schirmer (đo lượng nước mắt sản xuất, đặc biệt quan trọng khi nghi ngờ KCS ở chó).
   • Nhuộm huỳnh quang giác mạc (để phát hiện vết trầy xước hoặc loét giác mạc).
   • Đo áp lực nội nhãn (khi nghi ngờ tăng nhãn áp).
   • Lấy mẫu ghèn hoặc tế bào từ kết mạc để xét nghiệm tế bào học, nuôi cấy vi khuẩn hoặc virus, hoặc xét nghiệm PCR.
   • Chụp X-quang hoặc CT scan (trong trường hợp nghi ngờ có vật lạ trong hốc mắt hoặc các vấn đề về cấu trúc xương).
   • Thử nghiệm dị ứng.

2. Điều trị dựa trên nguyên nhân: Phác đồ điều trị sẽ được đưa ra sau khi có chẩn đoán. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

   • Thuốc nhỏ mắt/thuốc mỡ mắt:
     • Thuốc kháng sinh: Sử dụng để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Có nhiều loại kháng sinh khác nhau tùy thuộc vào loại vi khuẩn và mức độ nghiêm trọng.
     • Thuốc kháng virus: Dành cho các trường hợp nhiễm virus (như Herpesvirus ở mèo).
     • Thuốc chống viêm: Giúp giảm sưng và đỏ do viêm kết mạc, viêm giác mạc hoặc dị ứng. Có thể chứa corticoid (chỉ dùng khi không có loét giác mạc) hoặc các chất chống viêm không steroid.
     • Thuốc bôi trơn/Nước mắt nhân tạo: Sử dụng trong trường hợp khô mắt (KCS) để bổ sung độ ẩm và bảo vệ giác mạc.
     • Thuốc kích thích sản xuất nước mắt: Ví dụ như Cyclosporine hoặc Tacrolimus, được dùng lâu dài cho chó bị KCS.
   • Thuốc uống:
     • Kháng sinh uống: Khi nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc ảnh hưởng đến các cấu trúc sâu hơn.
     • Thuốc kháng virus uống: Cho các bệnh nhiễm virus toàn thân.
     • Thuốc kháng histamin/chống dị ứng: Để kiểm soát ghèn mắt do phản ứng dị ứng.
     • Thuốc giảm đau/chống viêm: Khi mắt bị đau hoặc viêm nặng.
   • Phẫu thuật:
     • Phẫu thuật loại bỏ vật lạ: Nếu có vật lạ mắc kẹt trong mắt.
     • Phẫu thuật sửa mí mắt: Đối với các vấn đề như entropion (mí mắt cuộn vào trong), ectropion (mí mắt cuộn ra ngoài), hoặc cherry eye.
     • Phẫu thuật mở thông lệ quản: Nếu tắc nghẽn là nguyên nhân gây chảy nước mắt nhiều.
     • Phẫu thuật xử lý loét giác mạc nặng.
   • Các liệu pháp khác: Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể đề xuất các liệu pháp khác như chườm ấm nhẹ nhàng (để giúp tan bớt dịch tiết đặc), hoặc các phương pháp quản lý bệnh mãn tính.

3. Chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ: Việc tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ thú y là cực kỳ quan trọng. Bạn cũng cần tiếp tục vệ sinh ghèn mắt thường xuyên tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ để giữ mắt sạch sẽ trong quá trình điều trị. Đảm bảo bạn nhỏ thuốc đúng cách (ví dụ: thuốc nhỏ mắt trước, thuốc mỡ sau, cách nhau vài phút).

4. Tái khám: Hầu hết các trường hợp ghèn mắt do bệnh lý đều cần tái khám để bác sĩ đánh giá đáp ứng với điều trị, điều chỉnh liều lượng thuốc nếu cần và đảm bảo tình trạng đang cải thiện. Đừng bỏ qua lịch hẹn tái khám của bác sĩ.

Điều trị ghèn mắt cho chó mèo đòi hỏi sự kiên nhẫn và phối hợp chặt chẽ giữa chủ nuôi và bác sĩ thú y. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời giúp thú cưng nhanh chóng phục hồi và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm cả mất thị lực.

Phòng ngừa ghèn mắt ở chó mèo

Mặc dù không thể ngăn chặn hoàn toàn ghèn mắt xuất hiện (vì ghèn bình thường là một phần của cơ chế làm sạch của mắt), nhưng bạn có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ ghèn mắt bất thường và các bệnh về mắt liên quan. Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa ghèn mắt cho chó mèo.

1. Vệ sinh mắt định kỳ: Ngay cả khi mắt thú cưng không có nhiều ghèn, việc lau nhẹ nhàng vùng khóe mắt bằng nước muối sinh lý chuyên dụng 1-2 lần mỗi tuần có thể giúp loại bỏ bụi bẩn và ngăn ghèn tích tụ thành mảng cứng. Đối với các giống chó hoặc mèo có cấu trúc khuôn mặt đặc biệt (như Pug, Bulldog, Persian với mắt lồi, mũi tẹt hoặc nhiều nếp gấp da), việc vệ sinh hàng ngày là rất cần thiết để loại bỏ ghèn và giữ cho nếp gấp da khô thoáng.
2. Giữ môi trường sống sạch sẽ: Bụi bẩn, khói thuốc lá, hóa chất xịt phòng, và các chất gây dị ứng khác trong môi trường có thể gây kích ứng mắt và dẫn đến ghèn. Thường xuyên hút bụi, lau nhà, sử dụng máy lọc không khí và tránh sử dụng các sản phẩm xịt có mùi mạnh gần khu vực sinh hoạt của thú cưng.
3. Kiểm soát dị ứng: Nếu thú cưng của bạn có tiền sử dị ứng, hãy làm việc với bác sĩ thú y để xác định và kiểm soát các tác nhân gây dị ứng. Điều này có thể bao gồm thay đổi chế độ ăn, sử dụng thuốc chống dị ứng theo chỉ định, hoặc các liệu pháp miễn dịch.
4. Cắt tỉa lông quanh mắt: Đối với các giống chó mèo có lông dài, lông mọc quá sát mắt có thể cọ xát vào giác mạc gây kích ứng hoặc giữ lại bụi bẩn và ghèn. Cắt tỉa lông gọn gàng quanh vùng mắt một cách an toàn giúp giữ mắt sạch sẽ và thoáng khí. Nếu bạn không tự tin, hãy nhờ thợ cắt tỉa chuyên nghiệp.
5. Tránh cho thú cưng thò đầu ra cửa sổ xe hơi đang chạy: Gió và bụi bẩn bay vào mắt với tốc độ cao có thể gây khô mắt, kích ứng và chấn thương.
6. Kiểm tra mắt thường xuyên: Dành thời gian mỗi ngày hoặc vài ngày một lần để quan sát mắt của thú cưng. Chú ý đến màu sắc, độ trong của mắt, mí mắt và lượng ghèn. Phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường giúp bạn đưa ra hành động kịp thời.
7. Lịch tiêm phòng đầy đủ: Một số bệnh nhiễm trùng gây ghèn mắt (như Canine Distemper ở chó hoặc Feline Herpesvirus, Feline Calicivirus ở mèo) có thể phòng ngừa được bằng cách tiêm phòng đầy đủ theo lịch trình do bác sĩ thú y khuyến cáo.
8. Khám sức khỏe định kỳ: Đưa thú cưng đi khám bác sĩ thú y định kỳ (thường 1-2 lần/năm) để được kiểm tra sức khỏe tổng thể, bao gồm cả khám mắt chuyên sâu. Bác sĩ có thể phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở nên nghiêm trọng.

Bằng cách kết hợp việc vệ sinh mắt định kỳ tại nhà với các biện pháp phòng ngừa khác và chú ý đến sức khỏe tổng thể của thú cưng, bạn có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ ghèn mắt bất thường và các vấn đề về mắt liên quan.

Các vấn đề thường gặp khi chữa ghèn mắt tại nhà và cách khắc phục

Khi cố gắng chữa ghèn mắt cho chó mèo tại nhà bằng cách vệ sinh, chủ nuôi có thể gặp phải một số khó khăn và sai lầm phổ biến. Nhận biết và khắc phục những vấn đề này sẽ giúp quá trình chăm sóc thú cưng hiệu quả và an toàn hơn.

• Thú cưng không hợp tác, chống cự mạnh: Đây là vấn đề phổ biến nhất, đặc biệt với mèo hoặc những chú chó không quen với việc bị chạm vào mặt.
  • Cách khắc phục: Bắt đầu từ từ. Chỉ chạm vào vùng mặt và mắt thú cưng trong thời gian rất ngắn ban đầu, kết hợp với khen ngợi và thưởng. Tăng dần thời gian và mức độ can thiệp. Sử dụng khăn quấn nhẹ nhàng để cố định chúng. Chọn thời điểm thú cưng đang thư giãn, ví dụ sau khi ăn hoặc sau khi chơi đùa. Nhờ người khác giữ giúp. Quan trọng nhất là giữ bình tĩnh và kiên nhẫn. Nếu bạn căng thẳng, thú cưng cũng sẽ căng thẳng theo.
• Sử dụng sai loại dung dịch: Dùng nước máy, nước muối ăn, oxy già, cồn hoặc các loại thuốc nhỏ mắt của người.
  • Cách khắc phục: TUYỆT ĐỐI chỉ sử dụng nước muối sinh lý 0.9% vô trùng dành cho mắt hoặc dung dịch vệ sinh mắt chuyên dụng cho chó mèo được bác sĩ thú y khuyên dùng. Luôn đọc kỹ nhãn sản phẩm.
• Chà xát quá mạnh hoặc dùng bông gòn tưa xơ: Gây kích ứng hoặc làm tổn thương giác mạc mỏng manh. Sợi bông có thể mắc kẹt trong mắt.
  • Cách khắc phục: Luôn lau nhẹ nhàng từ trong ra ngoài. Sử dụng miếng pad cotton thay cho bông gòn cuộn nếu có thể, vì chúng ít bị tưa xơ hơn. Kiểm tra miếng bông sau khi lau xem có để lại sợi nào không.
• Không sử dụng miếng bông mới cho mỗi lần lau: Nguy cơ lây lan nhiễm trùng từ mắt này sang mắt khác hoặc từ vùng da bẩn vào mắt.
  • Cách khắc phục: Luôn dùng một miếng bông/pad cotton sạch mới cho mỗi lần lau và mỗi mắt.
• Bỏ qua các dấu hiệu bất thường khác: Chỉ tập trung làm sạch ghèn mà không nhận ra các triệu chứng nghiêm trọng đi kèm như đỏ mắt, sưng, nheo mắt, thay đổi màu sắc ghèn…
  • Cách khắc phục: Luôn quan sát toàn diện đôi mắt và hành vi của thú cưng. Ghi lại các triệu chứng bạn thấy. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào vượt quá ghèn mắt trong suốt thông thường, hãy ngừng vệ sinh tại nhà và đưa thú cưng đi khám bác sĩ thú y.
• Chần chừ đi khám bác sĩ thú y: Khi tình trạng ghèn mắt kéo dài hoặc có vẻ nghiêm trọng nhưng chủ nuôi vẫn cố gắng tự điều trị tại nhà quá lâu.
  • Cách khắc phục: Hãy nhớ rằng ghèn mắt bất thường thường là triệu chứng của một bệnh lý. Việc trì hoãn thăm khám có thể khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn, khó điều trị hơn và có thể gây tổn thương mắt vĩnh viễn. Nếu bạn không chắc chắn về tình trạng của thú cưng, hãy liên hệ với bác sĩ thú y để được tư vấn. Tự tin vào kiến thức của bản thân là tốt, nhưng nhận biết giới hạn của mình và tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp khi cần là điều quan trọng hơn cả.

Việc chăm sóc sức khỏe cho chó mèo, đặc biệt là đôi mắt, đòi hỏi sự hiểu biết, cẩn thận và trách nhiệm. Website MochiCat.vn cung cấp nhiều thông tin hữu ích về sức khỏe và các bệnh thường gặp ở mèo, giúp bạn trang bị thêm kiến thức để chăm sóc người bạn nhỏ tốt hơn.

Mối liên hệ giữa ghèn mắt và sức khỏe tổng thể

Ghèn mắt không chỉ là vấn đề cục bộ tại mắt mà đôi khi còn là biểu hiện bên ngoài của các vấn đề sức khỏe toàn thân ở chó mèo. Hiểu được mối liên hệ này giúp chủ nuôi nhận thức được tầm quan trọng của việc theo dõi sức khỏe tổng thể của thú cưng.

• Bệnh đường hô hấp trên: Như đã đề cập, các bệnh do virus (Herpesvirus, Calicivirus ở mèo; Distemper, Adenovirus ở chó) thường gây ra cả triệu chứng hô hấp (hắt hơi, sổ mũi) và triệu chứng ở mắt (viêm kết mạc, ghèn). Ghèn mắt trong trường hợp này là một phần của bức tranh bệnh lớn hơn.
• Các bệnh truyền nhiễm khác: Một số bệnh truyền nhiễm khác, mặc dù không trực tiếp ảnh hưởng đến đường hô hấp, vẫn có thể gây ra các triệu chứng ở mắt, bao gồm ghèn. Ví dụ, FIV (Feline Immunodeficiency Virus) hoặc FeLV (Feline Leukemia Virus) ở mèo có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến mèo dễ bị nhiễm trùng thứ cấp ở mắt.
• Dị ứng toàn thân: Dị ứng không chỉ biểu hiện ở da (ngứa, viêm) mà còn có thể ảnh hưởng đến mắt, gây chảy nước mắt và ghèn trong suốt. Dị ứng có thể do thức ăn hoặc các yếu tố môi trường, ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.
• Các bệnh tự miễn: Một số bệnh tự miễn có thể tấn công các mô trong mắt, gây viêm và ghèn.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị các bệnh khác có thể có tác dụng phụ ảnh hưởng đến mắt, gây khô mắt hoặc tăng tiết dịch.

Khi ghèn mắt xuất hiện cùng với các triệu chứng toàn thân khác như sụt cân, bỏ ăn, thay đổi hành vi, run rẩy, hoặc bất kỳ dấu hiệu đáng lo ngại nào, điều này càng củng cố sự cần thiết phải đưa thú cưng đi khám bác sĩ thú y càng sớm càng tốt. Bác sĩ thú y sẽ tiến hành kiểm tra toàn diện để xác định liệu ghèn mắt có phải là triệu chứng của một bệnh lý hệ thống hay không.

Việc chăm sóc sức khỏe định kỳ cho chó mèo, bao gồm cả khám tổng quát và tiêm phòng đầy đủ, đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh lý có thể dẫn đến ghèn mắt bất thường. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng và môi trường sống lành mạnh cũng góp phần tăng cường hệ miễn dịch, giúp thú cưng chống lại bệnh tật hiệu quả hơn.

Khi bạn quan sát thấy ghèn mắt ở thú cưng, hãy xem xét nó như một “cửa sổ” phản ánh không chỉ sức khỏe đôi mắt mà còn có thể là tín hiệu về tình trạng sức khỏe tổng thể của chúng. Đừng bao giờ coi thường các dấu hiệu bất thường.

Kết luận

Ghèn mắt ở chó mèo là tình trạng phổ biến, có thể do sinh lý bình thường hoặc là dấu hiệu của bệnh lý. Việc chữa ghèn mắt cho chó mèo đúng cách đòi hỏi chủ nuôi phải biết phân biệt ghèn bình thường và bất thường, thực hiện vệ sinh mắt an toàn tại nhà khi cần thiết, và quan trọng nhất là nhận biết khi nào cần đưa thú cưng đến bác sĩ thú y để chẩn đoán và điều trị nguyên nhân gốc rễ. Đôi mắt là giác quan quý giá giúp chó mèo tương tác với thế giới xung quanh. Bằng cách chăm sóc mắt đúng cách và chú ý đến sức khỏe tổng thể của chúng, bạn đang góp phần mang lại cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc cho người bạn bốn chân của mình.