Xuất huyết dạ dày ở chó hay còn gọi là Viêm dạ dày ruột xuất huyết (Hemorrhagic Gastroenteritis – HGE), là một tình trạng tiêu hóa cấp tính và nghiêm trọng, thường tấn công những chú chó khỏe mạnh mà không có dấu hiệu cảnh báo rõ ràng. Căn bệnh này có thể tiến triển nhanh chóng, đặc biệt ở chó con hoặc chó có kích thước nhỏ, gây ra các triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy ra máu và nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm khác. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, HGE có khả năng đe dọa trực tiếp đến tính mạng của thú cưng. Việc hiểu rõ về căn bệnh này là vô cùng quan trọng để mỗi chủ nuôi có thể bảo vệ sức khỏe cho người bạn bốn chân của mình.
Xuất huyết dạ dày ở chó là gì? Hiểu đúng về căn bệnh nguy hiểm
Xuất huyết dạ dày ở chó hay viêm dạ dày ruột xuất huyết (HGE) là một hội chứng cấp tính đặc trưng bởi sự khởi phát đột ngột của nôn mửa và tiêu chảy ra máu tươi hoặc máu đen, cùng với tình trạng mất nước nghiêm trọng và cô đặc máu. Trong khi viêm dạ dày ruột thông thường là một thuật ngữ chung chỉ tình trạng viêm đường tiêu hóa (dạ dày và ruột) do nhiều nguyên nhân khác nhau như ký sinh trùng, dị ứng thức ăn, virus hay vi khuẩn, thì HGE lại mang tính chất cấp tính và nguy hiểm hơn nhiều.
Sự khác biệt chính giữa HGE và viêm dạ dày ruột thông thường nằm ở mức độ nghiêm trọng và tốc độ tiến triển của bệnh, đặc biệt là sự xuất hiện của máu trong phân và nôn mửa, cùng với sự gia tăng đột ngột của thể tích tế bào máu (hematocrit – HCT). Mặc dù nguyên nhân chính xác của HGE thường không rõ ràng (vô căn), nhưng nó được cho là liên quan đến sự phá vỡ hàng rào bảo vệ niêm mạc ruột, dẫn đến rò rỉ huyết tương và máu vào lòng ruột, gây ra các triệu chứng nghiêm trọng và nhanh chóng. Bệnh có thể dẫn đến sốc giảm thể tích và các biến chứng đông máu nguy hiểm nếu không được can thiệp y tế khẩn cấp.
Nguyên nhân gây xuất huyết dạ dày ở chó: Những yếu tố bạn cần biết
Xuất huyết dạ dày ở chó có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, đôi khi là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Việc xác định nguyên nhân chính xác đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả.
Các yếu tố liên quan đến tiêu hóa
Một số vấn đề về đường tiêu hóa là tác nhân phổ biến gây ra hoặc góp phần vào tình trạng xuất huyết dạ dày:
- Ký sinh trùng đường ruột: Các loại ký sinh trùng như giun đũa, giun móc, giun tròn, coccidia và giardia có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến niêm mạc ruột. Giun móc đặc biệt nguy hiểm vì chúng bám vào thành ruột và hút máu, gây ra các vết loét và chảy máu. Ký sinh trùng làm suy yếu hệ tiêu hóa, gây viêm nhiễm và tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển, dẫn đến tiêu chảy ra máu.
- Vấn đề về chế độ ăn uống: Chó có thể bị viêm dạ dày ruột và xuất huyết dạ dày ở chó sau khi ăn phải thức ăn lạ, đồ vật không phải là thực phẩm (pica), hoặc thức ăn mà cơ thể không thể xử lý và tiêu hóa được. Các trường hợp ngộ độc thực phẩm do ăn phải thức ăn ôi thiu, thực phẩm chứa độc tố, hoặc dị ứng với một số thành phần trong thức ăn (như protein thịt, phụ gia thực phẩm, chất tạo màu nhân tạo, chất bảo quản và ngũ cốc) cũng có thể gây phản ứng viêm cấp tính và chảy máu.
- Dị vật đường tiêu hóa: Xương, đồ chơi nhỏ, vật liệu vải hoặc các vật thể lạ khác có thể gây tắc nghẽn, làm tổn thương niêm mạc ruột, hoặc thậm chí gây thủng đường ruột, dẫn đến xuất huyết nghiêm trọng.
Các bệnh lý hệ thống và miễn dịch
Hệ thống miễn dịch suy yếu hoặc các bệnh lý toàn thân cũng có thể kích hoạt các đợt xuất huyết dạ dày ở chó:
- Bệnh viêm ruột (Inflammatory Bowel Disease – IBD): IBD là một tình trạng mãn tính gây viêm mạn tính ở đường tiêu hóa. Khi bệnh bùng phát, niêm mạc ruột có thể bị tổn thương nặng, dẫn đến loét và xuất huyết.
- Bệnh hệ thống miễn dịch tự miễn: Trong một số trường hợp, hệ thống miễn dịch của chó có thể tấn công nhầm vào các tế bào khỏe mạnh của đường tiêu hóa, gây viêm và chảy máu.
Tác nhân vi sinh vật
Virus và vi khuẩn là những nguyên nhân truyền nhiễm hàng đầu gây ra viêm dạ dày ruột và có thể dẫn đến xuất huyết:
- Virus: Parvovirus và Coronavirus là hai loại virus phổ biến gây viêm dạ dày ruột nghiêm trọng ở chó, đặc biệt là chó con. Chúng phá hủy các tế bào niêm mạc ruột, làm suy giảm khả năng hấp thụ và gây tiêu chảy nặng, thường kèm theo máu.
- Vi khuẩn: Một số loại vi khuẩn như Clostridium perfringens (thường được liên kết trực tiếp với HGE), Salmonella và E.coli cũng có thể gây nhiễm trùng đường ruột cấp tính, dẫn đến viêm, hoại tử niêm mạc và xuất huyết.
Các vấn đề sức khỏe thứ phát
Các bệnh lý khác không trực tiếp ở đường tiêu hóa nhưng lại ảnh hưởng đến chức năng của nó cũng có thể gây ra xuất huyết dạ dày ở chó:
- Suy thận, bệnh gan: Các cơ quan này đóng vai trò quan trọng trong việc lọc và chuyển hóa chất độc. Khi chúng bị suy giảm chức năng, các độc tố có thể tích tụ trong máu, gây kích ứng và tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa.
- Viêm tụy: Viêm tụy cấp hoặc mãn tính có thể gây ra phản ứng viêm toàn thân và ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, dẫn đến nôn mửa và tiêu chảy.
- Suy giáp: Mặc dù ít phổ biến hơn, suy giáp có thể làm chậm quá trình trao đổi chất, ảnh hưởng đến chức năng đường ruột và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề tiêu hóa.
Rối loạn đông máu và bất thường đường tiêu hóa
Một số tình trạng làm giảm khả năng đông máu hoặc gây tổn thương vật lý cho đường tiêu hóa:
- Rối loạn đông máu (rối loạn chảy máu): Các bệnh như giảm tiểu cầu (thrombocytopenia), bệnh Von Willebrand, hoặc nhiễm độc do chuột (thuốc chống đông máu) làm giảm khả năng đông máu của chó, dẫn đến chảy máu nội bộ dễ dàng hơn, bao gồm cả xuất huyết dạ dày ở chó.
- Bất thường đường tiêu hóa: Các vấn đề như loét dạ dày, khối u (tân sinh) trong dạ dày hoặc ruột, hoặc thủng đường tiêu hóa có thể gây chảy máu trực tiếp và nghiêm trọng.
Yếu tố tâm lý và môi trường
Mặc dù không phải là nguyên nhân trực tiếp, các yếu tố này có thể là yếu tố kích hoạt:
- Căng thẳng, lo lắng và rối loạn tăng động: Một số nghiên cứu cho rằng căng thẳng cấp tính có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch đường ruột, làm thay đổi vi khuẩn đường ruột và tăng tính thấm của niêm mạc ruột, từ đó kích hoạt các triệu chứng của HGE. Chó có tiền sử lo lắng hoặc tăng động có thể dễ mắc bệnh hơn.
Triệu chứng của xuất huyết dạ dày ở chó: Dấu hiệu nhận biết sớm
Việc nhận biết sớm các triệu chứng của xuất huyết dạ dày ở chó là cực kỳ quan trọng để can thiệp kịp thời và tăng cơ hội sống sót cho thú cưng. HGE thường có biểu hiện cấp tính và diễn biến nhanh chóng.
Các triệu chứng đặc trưng của HGE
Những dấu hiệu sau đây là đặc trưng và cần được xem xét nghiêm trọng:
- Nôn mửa ra máu (hematemesis): Chó có thể nôn ra máu tươi, màu đỏ tươi, hoặc máu đã được tiêu hóa một phần, có màu đen sẫm giống như bã cà phê. Nôn mửa thường diễn ra dữ dội và liên tục.
- Tiêu chảy ra máu: Đây là một trong những dấu hiệu nổi bật nhất. Phân có thể có máu tươi (màu đỏ tươi) hoặc có màu đen sẫm (melena) do máu đã được tiêu hóa. Một đặc điểm thường thấy là phân có dạng sền sệt như thạch dâu tây, đôi khi có mùi tanh khó chịu.
- Mệt mỏi và suy nhược cấp tính: Chó đột ngột trở nên yếu ớt, lờ đờ, không muốn di chuyển hay chơi đùa. Tình trạng này có thể xuất hiện chỉ trong vài giờ và nhanh chóng trở nên tồi tệ hơn.
- Tăng thể tích tế bào máu (PCV/HCT) đột ngột: Khi bị HGE, thể tích tế bào máu của chó có thể tăng đột biến lên hơn 60% (mức bình thường là 37-55%). Điều này xảy ra do mất nước nghiêm trọng, khiến máu trở nên cô đặc hơn. Đây là một chỉ số quan trọng để chẩn đoán HGE.
Các triệu chứng khác kèm theo
Ngoài các dấu hiệu đặc trưng trên, chó bị xuất huyết dạ dày còn có thể biểu hiện các triệu chứng sau:
- Chán ăn và buồn nôn: Chó sẽ không muốn ăn uống hoặc có dấu hiệu buồn nôn liên tục.
- Đau bụng: Chó có thể tỏ ra khó chịu, kêu rên hoặc gầm gừ khi chạm vào vùng bụng. Bụng có thể căng cứng hoặc sưng nhẹ.
- Mất nước nghiêm trọng: Do nôn mửa và tiêu chảy liên tục, chó sẽ mất một lượng lớn dịch cơ thể. Các dấu hiệu mất nước bao gồm da mất đàn hồi (khi kéo da lên, nó sẽ trở lại chậm), mắt trũng sâu, miệng và nướu khô dính.
- Hạ đường huyết: Đặc biệt phổ biến ở chó con hoặc chó nhỏ do không ăn uống và mất năng lượng nhanh chóng. Hạ đường huyết có thể gây run rẩy, yếu ớt và thậm chí co giật.
- Sốt hoặc hạ thân nhiệt: Nhiệt độ cơ thể có thể tăng cao (sốt) do viêm nhiễm hoặc giảm xuống dưới mức bình thường (hạ thân nhiệt) trong trường hợp sốc.
- Ngất xỉu, yếu ớt và thờ ơ: Do suy nhược nghiêm trọng và mất nước, chó có thể ngất xỉu hoặc không thể đứng vững.
- Chảy máu từ các chi sau: Trong một số trường hợp rất nghiêm trọng liên quan đến rối loạn đông máu toàn thân, chó có thể bị chảy máu nhỏ dưới da ở các chi.
Chó nào dễ bị xuất huyết dạ dày? Danh sách các giống có nguy cơ cao
Mặc dù xuất huyết dạ dày ở chó có thể ảnh hưởng đến chó ở mọi kích cỡ, giống, tuổi tác hoặc giới tính, nhưng căn bệnh này thường được ghi nhận nhiều hơn ở một số đối tượng cụ thể. Điều này giúp chủ nuôi có thể cảnh giác hơn nếu đang sở hữu những giống chó này.
Phân tích lý do các giống nhỏ dễ bị hơn
Các chú chó có kích thước nhỏ và chó thuộc nhóm “đồ chơi” thường có nguy cơ cao hơn mắc HGE. Có một số lý do tiềm ẩn cho hiện tượng này:
- Mất nước nhanh chóng: Với khối lượng cơ thể nhỏ, chó mini dễ bị mất nước nghiêm trọng và nhanh chóng hơn nhiều so với chó lớn khi nôn mửa và tiêu chảy. Mất nước cấp tính có thể dẫn đến sốc và các biến chứng nghiêm trọng.
- Hệ tiêu hóa nhạy cảm: Một số giống chó nhỏ có hệ tiêu hóa nhạy cảm hơn hoặc cấu trúc đường ruột đặc biệt, dễ bị viêm nhiễm và tổn thương khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh.
- Phản ứng miễn dịch: Có thể có yếu tố di truyền hoặc phản ứng miễn dịch đặc thù ở các giống chó nhỏ khiến chúng dễ bị tổn thương niêm mạc ruột hơn.
Liệt kê chi tiết các giống có nguy cơ cao
Thật không may, căn bệnh này thường ảnh hưởng đến những chú chó có kích thước nhỏ và thuộc nhóm chó cảnh (chó đồ chơi) với độ tuổi trung bình khoảng 5 tuổi. Các giống chó điển hình bị ảnh hưởng bởi xuất huyết dạ dày ở chó bao gồm:
- Schnauzer nhỏ (Miniature Schnauzer): Đây là một trong những giống chó được nhắc đến nhiều nhất khi nói về HGE.
- Poodle nhỏ (Miniature Poodle): Giống chó Poodle nhỏ cũng có xu hướng dễ mắc bệnh này.
- Malta (Maltese): Chó Maltese xinh xắn cũng nằm trong danh sách các giống có nguy cơ cao.
- Chó sục Yorkshire (Yorkshire Terrier): Giống chó nhỏ bé này cũng thường xuyên được chẩn đoán mắc HGE.
- Dachshund: Chó Dachshund với thân hình dài đặc trưng cũng có thể bị ảnh hưởng.
- Chó lai (Mixed breeds): Các chú chó lai có nguồn gốc từ các giống nhỏ trên cũng có nguy cơ tương tự.
Tình trạng mất nước nghiêm trọng ở những chú chó nhỏ hơn có thể diễn biến rất nhanh, đe dọa tính mạng. Vì vậy, nếu bạn nghi ngờ thú cưng của mình thuộc các giống này và có bất kỳ dấu hiệu nào của HGE, hãy đưa chúng đến phòng khám thú y ngay lập tức để được thăm khám và điều trị khẩn cấp.
Chẩn đoán xuất huyết dạ dày ở chó: Các phương pháp y tế cần thiết
Khi một chú chó có dấu hiệu của xuất huyết dạ dày ở chó, việc chẩn đoán chính xác và nhanh chóng là vô cùng quan trọng. Bác sĩ thú y sẽ tiến hành một loạt các xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân khác gây viêm dạ dày ruột và xác định liệu có phải là HGE hay không. Nếu không thể tìm ra nguyên nhân cụ thể gây viêm dạ dày ruột cho thú cưng của bạn và các dấu hiệu lâm sàng phù hợp, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán lâm sàng về HGE.
Quy trình chẩn đoán tổng quát
Bước đầu tiên là thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng, bao gồm kiểm tra thể trạng tổng quát, nhiệt độ, nhịp tim, nhịp thở, tình trạng mất nước và kiểm tra vùng bụng. Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về lịch sử bệnh, chế độ ăn uống, môi trường sống và các triệu chứng mà chó đang gặp phải.
Các xét nghiệm máu
Các xét nghiệm máu cung cấp thông tin quan trọng về tình trạng sức khỏe tổng thể và các chỉ số đặc trưng của HGE:
- Tổng phân tích máu (Complete Blood Count – CBC): Xét nghiệm này đo số lượng tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Ở chó bị HGE, chỉ số HCT (Hematocrit) thường tăng cao đột biến (trên 60%) do mất nước nghiêm trọng. CBC cũng giúp phát hiện tình trạng thiếu máu (nếu mất máu quá nhiều) và các dấu hiệu nhiễm trùng (tăng bạch cầu).
- Bảng hóa sinh máu (Biochemistry Panel): Kiểm tra các chỉ số về điện giải (natri, kali, clo), protein (albumin, globulin), glucose và chức năng gan, thận. Mất cân bằng điện giải và giảm protein máu là những biến chứng phổ biến của HGE.
- Xét nghiệm đông máu (Coagulation Panel): Bao gồm PT (Prothrombin Time) và aPTT (Activated Partial Thromboplastin Time). Các xét nghiệm này giúp phát hiện rối loạn đông máu, là một yếu tố nguy hiểm có thể xảy ra trong HGE hoặc là nguyên nhân gốc gây xuất huyết.
Phân tích mẫu
Phân tích các mẫu bệnh phẩm cụ thể để tìm nguyên nhân gây bệnh:
- Xét nghiệm phân: Giúp loại trừ các bệnh nhiễm ký sinh trùng (trứng giun, sán, coccidia, giardia) hoặc vi khuẩn (Salmonella, E.coli). Có thể sử dụng xét nghiệm ELISA để phát hiện kháng nguyên Parvovirus hoặc Giardia.
- Xét nghiệm nước tiểu: Kiểm tra chức năng thận và mức độ mất nước của chó. Nước tiểu cô đặc là một dấu hiệu của mất nước.
Chẩn đoán hình ảnh
Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ nhìn rõ hơn bên trong cơ thể chó:
- Chụp X-quang bụng: Kiểm tra các dấu hiệu tắc nghẽn đường ruột do dị vật, sự tích tụ khí hoặc dịch trong dạ dày, ruột, và kích thước tổng thể của các cơ quan nội tạng.
- Siêu âm bụng: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về các cơ quan nội tạng. Siêu âm có thể phát hiện dày thành ruột, hạch bạch huyết mở rộng, các khối u, hoặc bất kỳ bất thường nào ở đường tiêu hóa và các cơ quan xung quanh.
Các phương pháp chẩn đoán nâng cao (khi cần)
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cần các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu hơn:
- Nội soi đường tiêu hóa: Cho phép bác sĩ trực tiếp quan sát niêm mạc dạ dày và ruột, phát hiện các tổn thương như viêm, loét, hoặc khối u, và lấy mẫu sinh thiết để phân tích mô học.
- Cấy phân: Để xác định chủng vi khuẩn gây bệnh cụ thể và lựa chọn kháng sinh phù hợp.
Quá trình chẩn đoán toàn diện giúp bác sĩ không chỉ xác nhận xuất huyết dạ dày ở chó mà còn đánh giá mức độ nghiêm trọng và tìm ra nguyên nhân cơ bản, từ đó đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả nhất.
Điều trị xuất huyết dạ dày ở chó: Phác đồ tiêu chuẩn và chăm sóc chuyên sâu
Khi chó bị xuất huyết dạ dày ở chó, tình trạng bệnh có thể trở nặng chỉ trong vài giờ. Chó không được điều trị kịp thời có thể tử vong. Do đó, đừng ngần ngại mang chó của bạn đến phòng khám thú y ngay lập tức. Tiên lượng sẽ tốt nhất khi thú cưng bị viêm dạ dày ruột xuất huyết được điều trị y tế khẩn cấp và tích cực.
Liệu pháp truyền dịch tĩnh mạch (IVF)
Mất nước là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của HGE. Liệu pháp truyền dịch tĩnh mạch tích cực là phương pháp điều trị chính và quan trọng nhất.
- Bù nước và điện giải: Chất lỏng dưới da thường không cung cấp đủ dịch để bù nước cho vật nuôi bị mất nước nghiêm trọng. Các chuyên gia sẽ bù nước cho thú cưng bằng cách sử dụng dung dịch điện giải truyền tĩnh mạch (IV), giúp khôi phục cân bằng dịch và điện giải đã mất do nôn mửa và tiêu chảy.
- Nguy cơ DIC: Mất nước nghiêm trọng có thể gây tăng cao số lượng tế bào máu (tăng HCT), dẫn đến một rối loạn đông máu có khả năng gây tử vong gọi là đông máu nội mạch lan tỏa (Disseminated Intravascular Coagulation – DIC). Truyền dịch kịp thời giúp ngăn ngừa tình trạng này.
Thuốc chống nôn và bảo vệ đường tiêu hóa
Để kiểm soát triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục:
- Thuốc chống nôn: Các loại thuốc như maropitant (Cerenia) hoặc ondansetron giúp ngăn ngừa nôn mửa, giảm sự khó chịu cho chó và hạn chế mất nước thêm.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Sucralfate, cimetidine hoặc omeprazole có thể được sử dụng để bảo vệ niêm mạc dạ dày và ruột bị tổn thương khỏi axit dịch vị, thúc đẩy quá trình lành vết loét.
Kháng sinh
Việc sử dụng kháng sinh là cần thiết để điều trị hoặc ngăn ngừa nhiễm trùng thứ cấp:
- Điều trị nhiễm trùng: Kháng sinh phổ rộng như metronidazole, ampicillin hoặc enrofloxacin thường được sử dụng để chống lại các vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng đường ruột hoặc vi khuẩn xâm nhập từ ruột bị tổn thương vào máu (nhiễm trùng huyết).
- Phòng ngừa biến chứng: Kháng sinh giúp kiểm soát sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Hỗ trợ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng cần được quản lý cẩn thận trong quá trình điều trị xuất huyết dạ dày ở chó:
- Nhịn ăn tạm thời: Thú cưng bị HGE thường sẽ không được cung cấp thức ăn trong 12-24 giờ đầu tiên để đường tiêu hóa được nghỉ ngơi và có thời gian tự chữa lành.
- Chế độ ăn phục hồi: Sau khi nôn mửa và tiêu chảy đã kiểm soát, chó sẽ được cho ăn lại dần dần với chế độ ăn nhẹ, dễ tiêu hóa (thường là thức ăn dành cho chó có vấn đề tiêu hóa hoặc thịt gà luộc/thịt bò nạc xay kết hợp cơm trắng).
- Probiotic: Bổ sung probiotic có thể giúp phục hồi hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh sau khi điều trị kháng sinh.
Các biện pháp hỗ trợ khác
Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của chó, bác sĩ có thể áp dụng thêm các biện pháp hỗ trợ khác:
- Truyền huyết tương hoặc chất keo: Để điều trị mức protein trong máu thấp nghiêm trọng (hypoproteinemia) do mất protein qua đường ruột.
- Truyền máu: Trong những trường hợp hiếm gặp khi chó bị thiếu máu nghiêm trọng do mất máu quá nhiều.
- Kiểm soát đau: Sử dụng thuốc giảm đau an toàn cho đường tiêu hóa để giúp chó thoải mái hơn.
Quá trình điều trị xuất huyết dạ dày ở chó đòi hỏi sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ thú y. Hầu hết các chú chó sẽ cần nhập viện để được truyền dịch và theo dõi liên tục cho đến khi tình trạng ổn định.
Biến chứng nguy hiểm của xuất huyết dạ dày ở chó
Xuất huyết dạ dày ở chó không chỉ gây ra các triệu chứng khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của thú cưng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.
- Giảm protein máu (Hypoproteinemia): Do tổn thương niêm mạc ruột, protein huyết tương bị rò rỉ vào lòng ruột và mất đi qua phân. Mức protein thấp nghiêm trọng có thể dẫn đến phù nề (sưng tấy) và các vấn đề về chức năng cơ thể.
- Nhiễm trùng huyết (Sepsis): Khi hàng rào niêm mạc ruột bị phá vỡ, vi khuẩn từ đường ruột có thể dễ dàng xâm nhập vào máu, gây ra nhiễm trùng huyết. Nhiễm trùng huyết là một tình trạng toàn thân nguy hiểm, có thể dẫn đến sốc và suy đa cơ quan.
- Sốc giảm thể tích (Hypovolemic Shock): Do mất nước và máu nghiêm trọng qua nôn mửa và tiêu chảy, thể tích tuần hoàn trong cơ thể chó giảm đáng kể. Điều này dẫn đến huyết áp thấp, cung cấp oxy không đủ cho các cơ quan vital, gây sốc giảm thể tích, một tình trạng đe dọa tính mạng.
- Đông máu nội mạch rải rác (Disseminated Intravascular Coagulation – DIC): Đây là một biến chứng cực kỳ nguy hiểm và phức tạp. Mất nước nghiêm trọng và tình trạng viêm toàn thân có thể kích hoạt hệ thống đông máu của cơ thể, dẫn đến hình thành cục máu đông nhỏ khắp các mạch máu. Điều này tiêu thụ hết các yếu tố đông máu và tiểu cầu, sau đó dẫn đến chảy máu không kiểm soát được ở những nơi khác. DIC thường có tiên lượng rất xấu.
- Tử vong: Nếu các biến chứng trên không được kiểm soát hoặc điều trị muộn, chó có thể tử vong do sốc, suy đa cơ quan hoặc chảy máu nghiêm trọng.
Vì những biến chứng nguy hiểm này, việc nhận biết sớm và đưa chó đến cơ sở thú y để được chẩn đoán và điều trị tích cực là cực kỳ quan trọng đối với những trường hợp xuất huyết dạ dày ở chó.
Chăm sóc và phòng ngừa xuất huyết dạ dày ở chó tại nhà
Phòng bệnh hơn chữa bệnh luôn là nguyên tắc vàng trong chăm sóc thú cưng. Mặc dù xuất huyết dạ dày ở chó có thể xuất hiện đột ngột, việc thực hiện các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa tại nhà có thể giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe đường ruột cho cún cưng của bạn.
Chế độ ăn uống hợp lý
- Thức ăn chất lượng cao, dễ tiêu hóa: Cung cấp cho chó chế độ ăn cân bằng, phù hợp với lứa tuổi, kích thước và mức độ hoạt động của chúng. Ưu tiên các loại thức ăn dễ tiêu hóa, ít gây kích ứng đường ruột.
- Tránh thức ăn lạ, đồ ăn thừa của người: Hạn chế cho chó ăn thức ăn thừa của người, đặc biệt là các món nhiều dầu mỡ, gia vị, hoặc những thực phẩm độc hại như sô cô la, hành tây, tỏi, nho, xylitol.
- Quản lý việc ăn uống ngoài ý muốn: Giám sát chó khi ở ngoài trời hoặc ở nhà để ngăn chúng ăn phải dị vật, cây cỏ, hoặc thực phẩm ôi thiu.
Kiểm soát ký sinh trùng định kỳ
- Tẩy giun sán thường xuyên: Tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để có lịch tẩy giun định kỳ phù hợp với chó của bạn. Việc này giúp loại bỏ các loại ký sinh trùng đường ruột có thể gây tổn thương niêm mạc và dẫn đến chảy máu.
- Phòng ngừa ve rận: Một số ký sinh trùng bên ngoài cũng có thể truyền bệnh gián tiếp hoặc làm suy yếu hệ miễn dịch của chó.
Tiêm phòng đầy đủ
- Vaccine phòng bệnh truyền nhiễm: Đảm bảo chó của bạn được tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine cần thiết, đặc biệt là vaccine Parvovirus và Coronavirus, hai loại virus có thể gây viêm dạ dày ruột xuất huyết nghiêm trọng.
- Mochi Cat khuyến nghị tuân thủ lịch tiêm phòng theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y để tăng cường sức đề kháng cho thú cưng.
Giảm thiểu căng thẳng
- Môi trường sống ổn định, an toàn: Tạo không gian sống yên tĩnh, thoải mái và an toàn cho chó. Tránh thay đổi môi trường đột ngột hoặc các tình huống gây căng thẳng kéo dài.
- Đảm bảo đủ vận động và tương tác: Chó cần được vận động thường xuyên và nhận được sự quan tâm, tương tác từ chủ để duy trì tinh thần thoải mái, giảm lo lắng và căng thẳng.
Theo dõi sức khỏe và thăm khám định kỳ
- Chú ý các dấu hiệu bất thường về tiêu hóa: Luôn theo dõi phân và tình trạng nôn mửa của chó. Bất kỳ thay đổi nào về tần suất, màu sắc, độ đặc của phân, hoặc các đợt nôn mửa bất thường đều cần được chú ý.
- Khám sức khỏe tổng quát thường xuyên: Đưa chó đi khám sức khỏe định kỳ (ít nhất 1-2 lần/năm) để bác sĩ thú y có thể phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn và đưa ra lời khuyên chăm sóc phù hợp.
Xử lý kịp thời khi có dấu hiệu bất thường
- Liên hệ bác sĩ thú y ngay lập tức: Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào của xuất huyết dạ dày ở chó như nôn ra máu, tiêu chảy ra máu, mệt mỏi đột ngột, hãy đưa chó đến phòng khám thú y khẩn cấp. Thời gian là yếu tố then chốt quyết định sự sống còn của chó.
- Tuyệt đối không tự điều trị tại nhà: Các biện pháp điều trị tại nhà có thể làm chậm trễ việc điều trị y tế cần thiết và khiến tình trạng của chó trở nên tồi tệ hơn.
Câu hỏi thường gặp về xuất huyết dạ dày ở chó
Viêm dạ dày ruột xuất huyết là một căn bệnh nghiêm trọng khiến nhiều chủ nuôi lo lắng. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về xuất huyết dạ dày ở chó giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này.
Xuất huyết dạ dày ở chó có lây không?
Không, Viêm dạ dày ruột xuất huyết (HGE) không phải là bệnh truyền nhiễm. Mặc dù các nhà nghiên cứu thú y không biết nguyên nhân chính xác gây bệnh, nhưng nó không lây lan trực tiếp từ chó này sang chó khác giống như các bệnh virus hoặc vi khuẩn thông thường. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân gốc gây ra HGE là một tác nhân truyền nhiễm (ví dụ: Parvovirus), thì tác nhân đó có thể lây lan, nhưng bản thân hội chứng HGE thì không.
Bệnh có tái phát không?
Có thể. Mặc dù nhiều chú chó hồi phục hoàn toàn sau một đợt HGE cấp tính, một số cá thể có thể trải qua các đợt tái phát trong tương lai, đặc biệt nếu nguyên nhân gốc gây bệnh (ví dụ: căng thẳng, dị ứng thức ăn, hoặc một số vấn đề tiêu hóa tiềm ẩn) không được giải quyết hoặc kiểm soát hiệu quả. Việc chăm sóc phòng ngừa và quản lý chế độ ăn uống sau khi hồi phục là rất quan trọng.
Chi phí điều trị là bao nhiêu?
Chi phí điều trị xuất huyết dạ dày ở chó có thể khác nhau đáng kể tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, thời gian chó phải nằm viện, các xét nghiệm cần thiết, loại thuốc sử dụng, và biến chứng phát sinh. Các trường hợp nhẹ có thể tốn ít hơn, trong khi các trường hợp nặng cần chăm sóc tích cực, truyền máu hoặc huyết tương, và điều trị biến chứng có thể tốn kém hơn nhiều. Điều quan trọng là ưu tiên sự sống của thú cưng và thảo luận chi phí với bác sĩ thú y.
Làm gì khi chó nôn ra máu hoặc tiêu chảy ra máu?
Nếu bạn thấy chó nôn ra máu (máu tươi hoặc bã cà phê) hoặc tiêu chảy ra máu (máu tươi, máu đen, hoặc phân dạng thạch dâu tây), đây là một trường hợp khẩn cấp y tế. Bạn cần đưa chó đến phòng khám thú y gần nhất hoặc bệnh viện thú y cấp cứu ngay lập tức. Đừng cố gắng tự điều trị tại nhà. Mọi sự chậm trễ có thể ảnh hưởng đến cơ hội sống sót của chó.
Có thể tự điều trị xuất huyết dạ dày ở chó tại nhà không?
Tuyệt đối không. Xuất huyết dạ dày ở chó là một tình trạng y tế nghiêm trọng đòi hỏi sự can thiệp và điều trị chuyên nghiệp từ bác sĩ thú y. Việc tự điều trị tại nhà có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng hơn, sốc, nhiễm trùng huyết hoặc đông máu nội mạch rải rác (DIC), và có thể gây tử vong. Chỉ có bác sĩ thú y mới có thể chẩn đoán chính xác, truyền dịch tĩnh mạch, kê đơn thuốc và theo dõi tình trạng của chó một cách an toàn và hiệu quả.
Xuất huyết dạ dày ở chó là một căn bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe và thậm chí tử vong. Hiểu rõ về bệnh, từ nguyên nhân, triệu chứng đến các phương pháp chẩn đoán và điều trị, là điều tối quan trọng để bảo vệ người bạn bốn chân của bạn. Sự can thiệp y tế kịp thời và chính xác là yếu tố then chốt để đảm bảo một tiên lượng tốt cho thú cưng. Hãy luôn cảnh giác và không ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp từ bác sĩ thú y ngay khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào để mang lại cơ hội tốt nhất cho chó cưng của bạn.
Ngày Cập Nhật: Tháng 9 22, 2025 by Trần Thanh Tâm Ni
