Vết Thương Chó Cắn Bị Sưng: Nguyên Nhân, Cách Xử Lý Và Phòng Ngừa Hiệu Quả

Tưng Bừng Khai Trương

Giảm 50% Các Sản Phẩm Cho Chó Mèo Tại Đây

Vết thương chó cắn, dù lớn hay nhỏ, luôn tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Một trong những dấu hiệu đáng chú ý và thường gặp nhất là khi vết thương chó cắn bị sưng. Tình trạng sưng tấy không chỉ gây khó chịu, đau đớn mà còn là tín hiệu cảnh báo về những biến chứng nguy hiểm hơn như nhiễm trùng, hoặc thậm chí là các bệnh truyền nhiễm chết người. Việc hiểu rõ nguyên nhân, cách xử lý kịp thời và các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để bảo vệ bản thân và những người xung quanh khỏi những rủi ro không đáng có. Bài viết này từ Mochi Cat sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về vấn đề này, giúp bạn có kiến thức cần thiết để ứng phó hiệu quả.

Vết Thương Chó Cắn Bị Sưng: Nguyên Nhân Phổ Biến Gây Phản Ứng Viêm

Khi bị chó cắn, cơ thể ngay lập tức kích hoạt các cơ chế bảo vệ để chống lại tổn thương và tác nhân lạ. Sự sưng tấy tại vết cắn là một phản ứng viêm tự nhiên, nhưng nó cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề phức tạp hơn. Hiểu rõ các nguyên nhân gây sưng sẽ giúp bạn đánh giá mức độ nghiêm trọng và có hướng xử lý phù hợp.

Nhiễm trùng do vi khuẩn

Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến vết thương chó cắn bị sưng và trở nên nghiêm trọng. Khoang miệng của chó chứa hàng trăm loại vi khuẩn khác nhau, bao gồm Staphylococcus (tụ cầu), Streptococcus (liên cầu), Pasteurella multocida và Capnocytophaga canimorsus. Khi răng chó xuyên qua da, chúng đưa một lượng lớn vi khuẩn này vào sâu bên trong vết thương. Các vi khuẩn này sinh sôi nảy nở, gây ra phản ứng viêm nhiễm, dẫn đến sưng, nóng, đỏ và đau. Đặc biệt, nếu vết cắn sâu hoặc nằm ở vùng ít mạch máu nuôi dưỡng, nguy cơ nhiễm trùng càng cao.

Phản ứng viêm tự nhiên của cơ thể

Ngay cả khi không có nhiễm trùng, vết cắn cũng sẽ gây sưng tấy nhẹ do phản ứng viêm của cơ thể. Đây là một phần của quá trình tự phục hồi. Các tế bào miễn dịch di chuyển đến vị trí tổn thương để loại bỏ tế bào chết và bắt đầu quá trình sửa chữa mô. Sự tăng lưu lượng máu và tích tụ dịch tại khu vực bị thương gây ra hiện tượng sưng. Phản ứng này thường diễn ra trong vài ngày đầu và giảm dần khi vết thương bắt đầu lành.

Dị vật còn sót lại trong vết thương

Đôi khi, các mảnh vụn nhỏ từ răng chó, đất cát, lông chó hoặc mảnh vải từ quần áo có thể bị kẹt lại trong vết thương. Những dị vật này hoạt động như một vật thể lạ, kích thích phản ứng viêm kéo dài và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Cơ thể sẽ cố gắng loại bỏ dị vật, gây ra sưng, đau và có thể tạo thành áp xe nếu không được lấy ra.

Tổn thương mô mềm và mạch máu

Lực cắn của chó có thể gây tổn thương đến các mô mềm như cơ, gân, dây chằng, và cả các mạch máu nhỏ dưới da. Sự tổn thương này dẫn đến chảy máu dưới da (tụ máu) và tích tụ dịch, góp phần làm vết thương bị sưng. Mức độ sưng sẽ phụ thuộc vào mức độ và vị trí của tổn thương mô.

Các Dấu Hiệu Nhận Biết Vết Thương Chó Cắn Bị Sưng Nguy Hiểm

Không phải tất cả các vết sưng đều nguy hiểm, nhưng việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo là cực kỳ quan trọng để can thiệp y tế kịp thời.

Dấu hiệu sưng viêm thông thường

• Sưng nhẹ: Vùng da xung quanh vết cắn hơi sưng phồng lên.
• Đỏ nhẹ: Da có màu đỏ hồng nhạt.
• Đau khi chạm: Cảm thấy đau nhức khi ấn nhẹ vào vết thương.
• Ấm nhẹ: Vùng da bị sưng có thể ấm hơn các vùng da lân cận.
  Những dấu hiệu này thường xuất hiện trong 24-48 giờ đầu và có xu hướng giảm dần sau đó nếu vết thương được chăm sóc tốt và không bị nhiễm trùng.

Dấu hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng và cần can thiệp y tế

Khi vết thương chó cắn bị sưng kèm theo các dấu hiệu sau, đây là tín hiệu cảnh báo nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc biến chứng khác:

• Sưng tấy lan rộng và đau dữ dội: Vết sưng không giảm mà ngày càng lớn hơn, cứng hơn, và cảm giác đau nhức tăng lên đáng kể, thậm chí đau âm ỉ liên tục.
• Đỏ rực và nóng bỏng: Vùng da xung quanh vết cắn đỏ sẫm, nóng rát khi chạm vào. Có thể xuất hiện các vệt đỏ chạy dài từ vết thương (dấu hiệu viêm mạch bạch huyết).
• Chảy mủ hoặc dịch có mùi hôi: Đây là dấu hiệu rõ ràng của nhiễm trùng. Mủ có thể có màu trắng, vàng, xanh và thường có mùi khó chịu.
• Sốt, ớn lạnh, mệt mỏi: Các triệu chứng toàn thân này cho thấy nhiễm trùng đã lan rộng và có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của cơ thể.
• Sưng hạch bạch huyết: Các hạch bạch huyết ở vùng lân cận (ví dụ: ở nách nếu vết cắn ở tay, ở bẹn nếu vết cắn ở chân) có thể sưng và đau.
• Khó cử động khớp hoặc bộ phận bị cắn: Nếu vết cắn gần khớp, sưng và nhiễm trùng có thể làm hạn chế khả năng vận động.
• Các vết cắn sâu, rách da lớn: Những vết thương này có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn và cần được xử lý y tế chuyên nghiệp.

Sơ Cứu Ban Đầu Ngay Khi Bị Chó Cắn Và Vết Thương Bị Sưng

Sơ cứu đúng cách và kịp thời có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và các biến chứng khác khi vết thương chó cắn bị sưng.

1. Rửa vết thương ngay lập tức và kỹ lưỡng:
   • Sử dụng xà phòng (ưu tiên loại diệt khuẩn) và nước sạch để rửa vết thương dưới vòi nước chảy mạnh trong ít nhất 15 phút.
   • Mục đích là loại bỏ càng nhiều vi khuẩn, nước bọt của chó, và các dị vật càng tốt. Đừng sợ làm chảy máu một chút, điều này cũng giúp rửa trôi mầm bệnh.
   • Không chà xát quá mạnh, tránh làm tổn thương thêm các mô xung quanh.
2. Sát trùng vết thương:
   • Sau khi rửa sạch, dùng các dung dịch sát khuẩn như Povidone-iodine (Betadine), cồn 70 độ, hoặc nước muối sinh lý để sát trùng.
   • Đổ dung dịch lên vết thương và để khô tự nhiên hoặc dùng gạc sạch thấm nhẹ.
3. Cầm máu (nếu cần):
   • Nếu vết thương chảy máu nhiều, dùng gạc sạch hoặc vải sạch ép trực tiếp lên vết thương và giữ chặt trong vài phút cho đến khi máu ngừng chảy.
   • Nâng cao vùng bị thương hơn tim để giúp giảm chảy máu.
4. Băng bó vết thương:
   • Sau khi sát trùng và cầm máu, dùng băng gạc vô trùng che phủ vết thương. Không băng quá chặt để tránh cản trở lưu thông máu và làm tăng sưng.
   • Việc băng bó giúp bảo vệ vết thương khỏi bụi bẩn và vi khuẩn từ môi trường, đồng thời giữ cho vết thương luôn sạch.
5. Giảm đau tại chỗ (nếu cần):
   • Nếu vết thương sưng và đau nhiều, có thể chườm lạnh bằng túi đá bọc vải sạch trong 10-15 phút, lặp lại sau vài giờ.
   • Uống thuốc giảm đau không kê đơn như Paracetamol hoặc Ibuprofen (theo liều lượng khuyến cáo) có thể giúp giảm đau và hạ sốt nếu có.
6. Đến cơ sở y tế ngay lập tức:
   • Sau khi sơ cứu ban đầu, việc quan trọng nhất là đưa người bị cắn đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt để được bác sĩ thăm khám và xử lý chuyên sâu.

Khi Nào Cần Khám Bác Sĩ Ngay Lập Tức Khi Bị Chó Cắn Bị Sưng

Việc đến bệnh viện kịp thời là yếu tố then chốt để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Bạn cần đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu vết thương chó cắn bị sưng kèm theo một trong các trường hợp sau:

• Vết cắn sâu, rách da lớn hoặc chảy máu không ngừng: Đặc biệt là các vết cắn ở mặt, cổ, đầu, tay hoặc gần khớp.
• Có dấu hiệu nhiễm trùng: Sưng tấy lan rộng, đỏ rực, nóng rát, đau dữ dội, có mủ hoặc dịch hôi, sốt, ớn lạnh, sưng hạch bạch huyết.
• Chó cắn không rõ nguồn gốc: Chó hoang, chó lạ, chó có biểu hiện bất thường (hung dữ, chảy dãi, liệt…).
• Bạn chưa tiêm phòng uốn ván trong 5 năm gần đây: Hoặc không chắc chắn về tình trạng tiêm phòng uốn ván của mình.
• Bạn có hệ miễn dịch suy yếu: Do các bệnh lý như tiểu đường, HIV/AIDS, đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.
• Vết cắn gây tổn thương chức năng: Khó cử động các ngón tay, ngón chân, hoặc các bộ phận khác.
• Vết cắn ở trẻ em hoặc người già: Đây là những đối tượng dễ bị tổn thương và có nguy cơ biến chứng cao hơn.

Các Nguy Cơ Sức Khỏe Tiềm Ẩn Từ Vết Thương Chó Cắn

Ngoài tình trạng sưng tấy và nhiễm trùng thông thường, vết thương do chó cắn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng khác, thậm chí đe dọa tính mạng.

Bệnh dại: Nguy cơ tử vong cao

Bệnh dại là một trong những hậu quả nguy hiểm nhất của chó cắn. Virus dại có trong nước bọt của chó mắc bệnh sẽ xâm nhập vào cơ thể người qua vết cắn. Bệnh dại gây tổn thương hệ thần kinh trung ương và hầu như luôn gây tử vong khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện.

• Thời gian ủ bệnh: Thường từ 1 đến 3 tháng, nhưng có thể dao động từ vài ngày đến vài năm tùy thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của vết cắn. Trong thời gian này, virus nhân lên trong cơ thể mà không gây triệu chứng.
• Triệu chứng ban đầu: Sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức toàn thân, cảm giác ngứa, tê bì hoặc đau ở vùng vết cắn.
• Giai đoạn tiến triển: Người bệnh có thể xuất hiện hai thể bệnh chính:
  • Thể viêm não (dại thể điên): Biểu hiện bằng kích động, lo lắng, sợ hãi, rối loạn ý thức, co giật, sợ nước (hydrophobia), sợ gió (aerophobia).
  • Thể liệt (dại thể liệt): Yếu cơ, liệt dần, dẫn đến suy hô hấp.
    Nếu không được tiêm phòng vắc-xin dại và huyết thanh kháng dại kịp thời sau khi bị cắn, bệnh dại gần như chắc chắn dẫn đến tử vong.

Bệnh uốn ván: Phòng ngừa hiệu quả bằng vắc-xin

Uốn ván là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng gây ra bởi độc tố của vi khuẩn Clostridium tetani. Vi khuẩn này thường có trong đất, bụi bẩn, phân động vật và có thể xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương hở, đặc biệt là vết cắn sâu, bẩn.

• Triệu chứng: Co cứng cơ, đặc biệt là cơ hàm (khít hàm), cơ cổ, cơ lưng, gây khó nuốt, khó thở, co giật toàn thân.
• Phòng ngừa: Vắc-xin uốn ván là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Nếu bạn chưa tiêm phòng uốn ván trong 5-10 năm gần đây hoặc không chắc chắn về tình trạng tiêm chủng, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm nhắc lại vắc-xin hoặc tiêm kháng huyết thanh uốn ván (SAT) tùy theo tình trạng vết thương.

Nhiễm trùng huyết và các biến chứng khác

Nếu vết thương chó cắn bị sưng và nhiễm trùng không được điều trị kịp thời, vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu gây nhiễm trùng huyết (sốc nhiễm trùng), một tình trạng đe dọa tính mạng. Các biến chứng khác bao gồm:

• Viêm mô tế bào (Cellulitis): Nhiễm trùng da và mô dưới da, gây sưng, đỏ, nóng, đau lan rộng.
• Áp xe: Tụ mủ dưới da hoặc trong các mô sâu.
• Viêm xương tủy (Osteomyelitis): Nhiễm trùng xương, đặc biệt nếu vết cắn sâu đến xương.
• Tổn thương thần kinh và mạch máu: Gây mất cảm giác, liệt hoặc thiếu máu cục bộ.
• Tổn thương khớp: Nếu vết cắn xuyên khớp, có thể gây viêm khớp nhiễm khuẩn.
• Sẹo và biến dạng: Các vết cắn lớn hoặc nhiễm trùng nặng có thể để lại sẹo vĩnh viễn, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng.
• Chấn thương tâm lý: Đặc biệt ở trẻ em, việc bị chó cắn có thể gây sợ hãi, ám ảnh lâu dài.

Quá Trình Điều Trị Y Tế Chuyên Sâu Cho Vết Thương Chó Cắn Bị Sưng

Khi bạn đến cơ sở y tế với vết thương chó cắn bị sưng, bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

1. Thăm khám và đánh giá vết thương:
   • Bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ vết thương về độ sâu, kích thước, vị trí, tình trạng sưng, đỏ, có mủ hay không.
   • Hỏi thông tin về con chó cắn (có tiêm phòng dại không, chó nhà hay chó hoang, có biểu hiện bất thường không) và tiền sử tiêm chủng của người bệnh (đặc biệt là uốn ván, dại).
2. Làm sạch và cắt lọc vết thương:
   • Rửa sạch vết thương một lần nữa bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn chuyên dụng.
   • Nếu vết thương có nhiều mô hoại tử hoặc dị vật, bác sĩ có thể tiến hành cắt lọc (loại bỏ mô chết) để ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng.
   • Trong một số trường hợp, nếu vết cắn sâu và bẩn, bác sĩ có thể không khâu vết thương ngay lập tức mà để hở để dịch và mủ thoát ra, giảm nguy cơ nhiễm trùng. Vết thương sẽ được khâu kín sau vài ngày hoặc để tự lành.
3. Sử dụng thuốc kháng sinh:
   • Gần như tất cả các vết cắn của chó đều được chỉ định kháng sinh dự phòng hoặc điều trị nhiễm trùng. Bác sĩ sẽ lựa chọn loại kháng sinh phổ rộng có tác dụng với các vi khuẩn thường gặp trong vết cắn chó (ví dụ: amoxicillin/clavulanate).
   • Liệu trình kháng sinh thường kéo dài từ 7-14 ngày tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng.
4. Tiêm phòng uốn ván:
   • Nếu người bệnh chưa tiêm phòng uốn ván hoặc liều gần nhất đã quá 5-10 năm, bác sĩ sẽ tiêm vắc-xin uốn ván. Trong trường hợp vết thương bẩn hoặc sâu, có thể tiêm thêm kháng huyết thanh uốn ván (Tetanus Immunoglobulin – TIG) để tạo miễn dịch tức thời.
5. Tiêm phòng dại và huyết thanh kháng dại:
   • Đây là bước quan trọng nhất nếu có nguy cơ mắc bệnh dại. Quyết định tiêm phòng dại dựa trên nhiều yếu tố:
     • Tình trạng chó cắn: Chó hoang, chó lạ, chó có biểu hiện dại, chó chưa tiêm phòng dại.
     • Vị trí và mức độ vết cắn: Vết cắn sâu, ở vùng nhiều dây thần kinh (đầu, mặt, cổ, đầu chi), hoặc nhiều vết cắn.
   • Phác đồ tiêm vắc-xin dại: Thông thường bao gồm nhiều mũi tiêm trong một khoảng thời gian nhất định (ví dụ: vào ngày 0, 3, 7, 14, 28).
   • Huyết thanh kháng dại (SAR/HRIG): Trong trường hợp nguy cơ cao, bác sĩ có thể tiêm thêm huyết thanh kháng dại quanh vết thương và tiêm bắp để cung cấp kháng thể tức thì.
6. Theo dõi và tái khám:
   • Người bệnh cần tuân thủ lịch tái khám của bác sĩ để kiểm tra tình trạng vết thương, đánh giá hiệu quả điều trị và xử lý kịp thời các biến chứng.

Chăm Sóc Vết Thương Tại Nhà Sau Khi Bác Sĩ Điều Trị

Sau khi được bác sĩ thăm khám và điều trị ban đầu, việc chăm sóc vết thương tại nhà đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo quá trình lành vết thương diễn ra tốt đẹp, tránh để vết thương chó cắn bị sưng trở lại hoặc nhiễm trùng nặng hơn.

• Giữ vết thương sạch sẽ và khô ráo:
  • Thay băng hàng ngày hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ. Rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước trước khi chạm vào vết thương.
  • Sử dụng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ nhàng (nếu được chỉ định) để làm sạch vết thương trước khi thay băng mới.
  • Đảm bảo vết thương khô hoàn toàn trước khi băng lại.
• Theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng:
  • Quan sát kỹ vết thương hàng ngày để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như sưng tấy tăng lên, đỏ lan rộng, đau nhức dữ dội hơn, có mủ, hoặc sốt.
  • Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của nhiễm trùng, cần liên hệ ngay với bác sĩ.
• Uống thuốc theo chỉ định:
  • Uống đủ liều và đúng giờ các loại thuốc kháng sinh, giảm đau mà bác sĩ đã kê đơn. Không tự ý ngưng thuốc ngay cả khi cảm thấy vết thương đã tốt hơn, đặc biệt là kháng sinh.
• Tránh vận động mạnh:
  • Hạn chế vận động quá mức ở vùng bị thương để tránh làm vết thương rách trở lại hoặc gây đau.
  • Nâng cao vùng bị thương (ví dụ: kê gối cao chân khi ngủ nếu vết cắn ở chân) có thể giúp giảm sưng.
• Dinh dưỡng và nghỉ ngơi:
  • Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là các thực phẩm giàu protein, vitamin C và kẽm, để hỗ trợ quá trình lành vết thương và tăng cường hệ miễn dịch.
  • Nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có thời gian phục hồi.
• Tránh tự ý bôi thuốc hoặc đắp lá cây:
  • Tuyệt đối không tự ý bôi các loại thuốc lá, thảo dược không rõ nguồn gốc lên vết thương, vì có thể gây nhiễm trùng nặng hơn hoặc phản ứng dị ứng.

Phòng Ngừa Vết Thương Chó Cắn: Trách Nhiệm Của Chủ Nuôi Và Cộng Đồng

Phòng ngừa luôn là biện pháp tốt nhất. Tránh để vết thương chó cắn bị sưng hay bất kỳ tổn thương nào từ chó đòi hỏi sự hợp tác giữa chủ nuôi, cộng đồng và mỗi cá nhân.

Trách nhiệm của chủ nuôi

• Tiêm phòng đầy đủ cho chó: Đảm bảo chó được tiêm phòng dại và các loại vắc-xin khác theo lịch định kỳ. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe của chó mà còn giảm nguy cơ lây bệnh cho con người.
• Huấn luyện và xã hội hóa chó: Huấn luyện chó từ nhỏ để chúng quen với nhiều người, vật nuôi và tình huống khác nhau. Dạy chó các lệnh cơ bản như “ngồi”, “ở yên”, “đến đây” để kiểm soát hành vi của chúng.
• Rọ mõm và xích chó ở nơi công cộng: Tuân thủ quy định về rọ mõm và xích chó khi đưa chúng ra ngoài để đảm bảo an toàn cho mọi người.
• Triệt sản chó (nếu phù hợp): Triệt sản có thể giúp giảm hành vi hung hăng ở chó đực và ngăn chặn tình trạng chó đi lang thang.
• Giám sát chó khi có trẻ nhỏ: Không bao giờ để trẻ nhỏ chơi đùa với chó mà không có sự giám sát của người lớn, ngay cả với chó nhà hiền lành.
• Nhận biết dấu hiệu căng thẳng ở chó: Học cách nhận biết các dấu hiệu chó đang căng thẳng, sợ hãi hoặc có khả năng tấn công (gầm gừ, nhe răng, cụp tai, lông dựng đứng) để kịp thời can thiệp.

Trách nhiệm của mỗi cá nhân và cộng đồng

• Không trêu chọc chó: Tránh chọc ghẹo, làm phiền hoặc gây đau đớn cho chó, đặc biệt là chó đang ăn, ngủ hoặc chăm sóc con non.
• Tránh tiếp cận chó lạ hoặc chó hoang: Không nên tiếp cận hoặc vuốt ve chó lạ, đặc biệt là chó đi một mình hoặc có biểu hiện bất thường.
• Dạy trẻ em cách an toàn với chó: Hướng dẫn trẻ em cách tiếp cận chó một cách nhẹ nhàng, xin phép chủ trước khi vuốt ve, và không chạy hoặc la hét khi có chó ở gần.
• Báo cáo chó đi lạc hoặc hung dữ: Thông báo cho cơ quan chức năng về những con chó đi lạc hoặc có hành vi hung dữ để được xử lý kịp thời, tránh gây nguy hiểm cho cộng đồng.
• Chung tay xây dựng cộng đồng an toàn cho vật nuôi và con người: Nâng cao ý thức về việc nuôi chó có trách nhiệm, tiêm phòng đầy đủ và đảm bảo an toàn cho mọi người.

Kết luận

Vết thương chó cắn bị sưng là một vấn đề sức khỏe không thể xem nhẹ, bởi nó không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng từ nhiễm trùng thông thường đến các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như dại và uốn ván. Việc nắm vững kiến thức về nguyên nhân gây sưng, cách sơ cứu đúng cách, và các dấu hiệu cần thăm khám bác sĩ ngay lập tức là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Phòng ngừa chó cắn thông qua việc tiêm phòng đầy đủ cho chó, huấn luyện chúng, và nâng cao ý thức an toàn khi tiếp xúc với vật nuôi là trách nhiệm chung của mỗi chủ nuôi và từng cá nhân. Hãy luôn chủ động để giảm thiểu tối đa nguy cơ và đảm bảo một môi trường sống an toàn cho cả con người và những người bạn bốn chân.

Ngày Cập Nhật: Tháng 9 18, 2025 by