Triệu chứng Mèo Bị Thừa Canxi: Dấu Hiệu & Nguy Cơ

Canxi là một khoáng chất thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng cơ thể của mèo, bao gồm sự phát triển xương răng, chức năng cơ bắp, dẫn truyền thần kinh và đông máu. Tuy nhiên, giống như nhiều chất dinh dưỡng khác, “quá nhiều” canxi cũng có thể gây hại. Tình trạng mèo bị thừa canxi, hay còn gọi là hypercalcemia, là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần được chủ nuôi nhận biết và xử lý kịp thời. Việc nhận biết sớm Triệu Chứng Mèo Bị Thừa Canxi có ý nghĩa then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe và tính mạng của thú cưng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân gây ra tình trạng này, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa, giúp bạn trở thành một chủ nuôi có kiến thức và trách nhiệm.

Canxi và Vai Trò Đối Với Sức Khỏe Mèo

Canxi là một trong những khoáng chất phong phú nhất trong cơ thể mèo, chiếm khoảng 1% trọng lượng cơ thể. Phần lớn canxi (khoảng 99%) được lưu trữ trong xương và răng, đóng góp vào cấu trúc và độ bền vững của bộ xương. Tuy nhiên, canxi trong máu và các mô mềm cũng cực kỳ quan trọng cho các quá trình sinh học khác. Nồng độ canxi trong máu được điều chỉnh chặt chẽ bởi ba hormone chính: hormone tuyến cận giáp (PTH), calcitriol (dạng hoạt động của vitamin D) và calcitonin.

PTH được giải phóng bởi tuyến cận giáp (nằm gần tuyến giáp ở cổ) khi nồng độ canxi máu thấp. PTH tác động lên xương, thận và ruột để tăng nồng độ canxi trong máu. Calcitriol, được tổng hợp từ vitamin D thông qua tác động của thận và các cơ quan khác, giúp tăng hấp thu canxi từ thức ăn ở ruột. Calcitonin, một hormone từ tuyến giáp, có xu hướng làm giảm nồng độ canxi máu bằng cách ức chế hoạt động của tế bào hủy xương. Sự cân bằng tinh tế giữa các hormone này đảm bảo nồng độ canxi máu luôn nằm trong giới hạn bình thường, điều cần thiết cho hoạt động sống.

Canxi tham gia vào nhiều chức năng cơ bản của tế bào. Nó là yếu tố cần thiết cho sự co bóp của cơ bắp, bao gồm cả cơ tim. Quá trình dẫn truyền tín hiệu thần kinh cũng phụ thuộc vào sự di chuyển của ion canxi qua màng tế bào thần kinh. Canxi cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu và duy trì tính toàn vẹn của màng tế bào. Bất kỳ sự sai lệch nào về nồng độ canxi trong máu, dù là thiếu (hypocalcemia) hay thừa (hypercalcemia), đều có thể gây ra những rối loạn nghiêm trọng ảnh hưởng đến nhiều hệ cơ quan.

Thế Nào Là Thừa Canxi (Hypercalcemia) Ở Mèo?

Hypercalcemia là tình trạng nồng độ canxi trong máu cao hơn mức bình thường. Ở mèo, nồng độ canxi máu toàn phần (total calcium) bình thường thường dao động trong khoảng từ 8,0 đến 10,5 mg/dL (miligam trên decilit). Tuy nhiên, chỉ số canxi ion hóa (ionized calcium) mới là thước đo chính xác nhất về lượng canxi hoạt động trong cơ thể, vì nó là dạng canxi có khả năng tham gia vào các chức năng sinh học. Phạm vi bình thường của canxi ion hóa ở mèo thường là từ 1,1 mmol/L đến 1,3 mmol/L (tương đương khoảng 4,4 đến 5,2 mg/dL).

Tình trạng thừa canxi có thể được phân loại dựa trên mức độ nghiêm trọng (nhẹ, trung bình, nặng) và thời gian tồn tại (cấp tính, mãn tính). Hypercalcemia nhẹ có thể không gây ra triệu chứng mèo bị thừa canxi rõ ràng hoặc chỉ biểu hiện rất mơ hồ. Tuy nhiên, khi nồng độ canxi tăng cao hoặc duy trì ở mức cao trong thời gian dài, nó có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng cho các cơ quan nội tạng, đặc biệt là thận và tim. Nồng độ canxi máu vượt quá 14-15 mg/dL thường được coi là nghiêm trọng và cần can thiệp khẩn cấp.

Điều quan trọng cần lưu ý là kết quả xét nghiệm canxi toàn phần có thể bị ảnh hưởng bởi nồng độ protein trong máu (albumin). Canxi liên kết với albumin, vì vậy mèo bị mất nước (albumin cao) có thể có vẻ như có canxi cao giả tạo, trong khi mèo bị protein máu thấp (albumin thấp) có thể có canxi toàn phần bình thường nhưng canxi ion hóa lại cao thực sự. Do đó, xét nghiệm canxi ion hóa là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán hypercalcemia thực sự ở mèo.

Nguyên Nhân Gây Thừa Canxi Ở Mèo

Thừa canxi ở mèo không phải là một bệnh riêng biệt mà là một dấu hiệu lâm sàng cho thấy có một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn khác đang diễn ra. Việc xác định nguyên nhân gốc rễ là bước quan trọng nhất để điều trị hiệu quả. Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng này, từ chế độ ăn uống cho đến các bệnh lý nghiêm trọng.

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất liên quan đến chế độ ăn uống là việc bổ sung quá nhiều canxi hoặc vitamin D. Chế độ ăn chỉ toàn thịt, không có xương hoặc bổ sung canxi, có thể gây thiếu canxi. Ngược lại, việc cho mèo ăn quá nhiều xương hoặc sử dụng các loại thực phẩm chức năng, vitamin tổng hợp có chứa lượng canxi hoặc vitamin D cực cao mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ thú y có thể dễ dàng dẫn đến tình trạng thừa canxi. Đặc biệt, ngộ độc vitamin D, thường xảy ra do mèo ăn phải bả chuột có chứa vitamin D liều cao hoặc nuốt phải các loại kem bôi da của người chứa vitamin D, là một nguyên nhân gây hypercalcemia nghiêm trọng và cấp tính.

Các bệnh lý nội tiết cũng là nguyên nhân quan trọng. Bệnh tuyến cận giáp hoạt động quá mức (Primary Hyperparathyroidism) là tình trạng tuyến cận giáp tự sản xuất quá nhiều hormone PTH, dẫn đến tăng huy động canxi từ xương, tăng tái hấp thu canxi ở thận và tăng sản xuất calcitriol, tất cả đều góp phần làm tăng nồng độ canxi máu. Đây là một khối u (thường là lành tính, gọi là adenoma) hoặc sự tăng sản (hyperplasia) của tuyến cận giáp.

Bệnh ác tính, tức là ung thư, là nguyên nhân phổ biến nhất gây thừa canxi ở chó, và cũng là một nguyên nhân đáng kể ở mèo, đặc biệt là ung thư hạch (lymphoma) và các loại ung thư biểu mô tuyến (adenocarcinoma) ảnh hưởng đến tuyến mồ hôi quanh hậu môn. Một số loại tế bào ung thư có thể sản xuất một loại protein giống PTH (gọi là PTHrP – Protein liên quan đến hormone tuyến cận giáp), gây ra tác dụng tương tự như PTH và làm tăng canxi máu. Quá trình hủy xương do khối u di căn vào xương cũng có thể giải phóng một lượng lớn canxi vào máu.

Bệnh thận mãn tính (Chronic Kidney Disease – CKD) là một nguyên nhân phức tạp. Ban đầu, CKD thường gây ra thiếu canxi do thận không thể chuyển hóa vitamin D thành dạng hoạt động. Tuy nhiên, ở giai đoạn cuối của CKD, tuyến cận giáp có thể trở nên tăng sản và sản xuất quá nhiều PTH (gọi là secondary hyperparathyroidism), dẫn đến việc điều chỉnh canxi bị rối loạn và có thể gây ra thừa canxi. Điều này thường xảy ra khi bệnh thận đã tiến triển nặng.

Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân ít gặp hơn có thể gây thừa canxi ở mèo, bao gồm:

• Bệnh u hạt (Granulomatous diseases): Các bệnh gây ra sự hình thành các u hạt viêm trong cơ thể, có thể dẫn đến tăng sản xuất calcitriol.
• Bệnh suy tuyến thượng thận (Hypoadrenocorticism – Addison’s disease): Mặc dù phổ biến hơn ở chó, đôi khi cũng có thể gây thừa canxi nhẹ ở mèo.
• Các thuốc khác: Một số loại thuốc, mặc dù hiếm, có thể ảnh hưởng đến chuyển hóa canxi.
• Thiếu vận động kéo dài: Mèo nằm bất động trong thời gian dài (ví dụ sau phẫu thuật cột sống) có thể bị mất canxi từ xương và tăng canxi máu.
• Nguyên nhân vô căn (Idiopathic hypercalcemia): Trong một số trường hợp, đặc biệt phổ biến ở mèo trưởng thành non ở Anh và Úc, không thể tìm thấy nguyên nhân rõ ràng nào khác.

Triệu Chứng Mèo Bị Thừa Canxi: Dấu Hiệu Nhận Biết

Các triệu chứng mèo bị thừa canxi có thể rất đa dạng, từ nhẹ và khó nhận biết đến nghiêm trọng và đe dọa tính mạng, tùy thuộc vào mức độ tăng canxi máu và thời gian diễn ra tình trạng này. Các dấu hiệu này thường không đặc hiệu, nghĩa là chúng có thể xuất hiện ở nhiều bệnh lý khác nhau, làm cho việc chẩn đoán ban đầu trở nên khó khăn. Tuy nhiên, nếu nhận thấy bất kỳ sự thay đổi bất thường nào ở mèo, chủ nuôi nên đưa mèo đến bác sĩ thú y để được kiểm tra.

Triệu Chứng Tổng Thể Ban Đầu

Các dấu hiệu sớm và phổ biến nhất của thừa canxi thường liên quan đến việc ảnh hưởng lên chức năng thận và thần kinh. Mèo bị thừa canxi có xu hướng uống nhiều nước hơn bình thường (polydipsia) và đi tiểu nhiều hơn (polyuria). Điều này xảy ra vì nồng độ canxi cao làm giảm khả năng tập trung nước tiểu của thận, dẫn đến mất nước và tăng cảm giác khát. Mặc dù có vẻ ngược đời, nhưng sự mất nước này có thể làm tình trạng hypercalcemia trở nên trầm trọng hơn do máu cô đặc lại.

Ngoài ra, mèo có thể trở nên chậm chạp, ít hoạt động hơn, hoặc thờ ơ (lethargy). Chúng có thể mất hứng thú với các trò chơi hoặc hoạt động mà chúng thường thích. Mệt mỏi tổng thể là một dấu hiệu phổ biến nhưng thường bị bỏ qua vì chủ nuôi có thể cho rằng mèo chỉ đang già đi hoặc lười biếng.

Ảnh Hưởng Đến Hệ Tiết Niệu

Như đã đề cập, uống nhiều và đi tiểu nhiều là những dấu hiệu điển hình. Nếu tình trạng thừa canxi kéo dài, nó có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn cho thận, dẫn đến suy thận mãn tính. Canxi dư thừa có thể lắng đọng trong nhu mô thận, làm suy giảm chức năng lọc của thận.

Hypercalcemia cũng là một yếu tố nguy cơ gây sỏi thận và sỏi bàng quang (urolithiasis). Canxi phosphat hoặc canxi oxalate là hai loại sỏi phổ biến nhất hình thành trong hệ tiết niệu của mèo. Sự hiện diện của sỏi có thể gây ra các triệu chứng như đi tiểu khó khăn, đau khi đi tiểu, tiểu ra máu, hoặc tắc nghẽn đường tiết niệu, một tình trạng cấp cứu y tế.

Ảnh Hưởng Đến Hệ Tiêu Hóa

Các triệu chứng mèo bị thừa canxi liên quan đến hệ tiêu hóa bao gồm chán ăn hoặc bỏ ăn (anorexia), buồn nôn, nôn mửa và táo bón. Nồng độ canxi máu cao có thể ảnh hưởng đến sự co bóp của cơ trơn trong đường tiêu hóa, làm chậm quá trình di chuyển của thức ăn. Điều này dẫn đến tích tụ thức ăn trong dạ dày và ruột, gây cảm giác khó chịu, buồn nôn và nôn.

Chán ăn và sụt cân là những dấu hiệu đáng lo ngại, cho thấy bệnh có thể đã tiến triển hoặc nguyên nhân gây ra tình trạng thừa canxi là một bệnh lý nghiêm trọng (ví dụ: ung thư). Táo bón cũng là một vấn đề phổ biến do giảm nhu động ruột và mất nước. Phân trở nên khô và cứng, gây khó khăn khi đi tiêu.

Ảnh Hưởng Đến Hệ Thần Kinh và Cơ Bắp

Canxi đóng vai trò quan trọng trong chức năng thần kinh và cơ bắp. Khi nồng độ canxi máu tăng cao, nó có thể ảnh hưởng đến tín hiệu điện trong cơ thể. Các triệu chứng mèo bị thừa canxi liên quan đến hệ thần kinh có thể bao gồm suy nhược, run rẩy, hoặc thậm chí co giật trong trường hợp nghiêm trọng. Mèo có thể trông yếu ớt, đi lại không vững, hoặc không thể đứng dậy bình thường.

Sự thay đổi về trạng thái tinh thần cũng có thể xảy ra. Mèo có thể trở nên lú lẫn, mất phương hướng, hoặc thay đổi tính cách đột ngột (ví dụ: trở nên cáu kỉnh hoặc lãnh đạm bất thường). Những dấu hiệu này thường xuất hiện khi nồng độ canxi máu đạt mức rất cao.

Thay Đổi Hành Vi và Mức Độ Hoạt Động

Ngoài sự chậm chạp và thờ ơ, chủ nuôi có thể nhận thấy những thay đổi khác trong hành vi của mèo. Mèo có thể tìm kiếm những nơi mát mẻ để nằm nghỉ nhiều hơn do cảm giác khó chịu. Chúng có thể liếm môi thường xuyên hơn hoặc có biểu hiện khát nước liên tục. Sự thay đổi trong thói quen đi vệ sinh (đi tiểu nhiều hơn, đôi khi đi ngoài khay cát) cũng là một dấu hiệu cần chú ý, đặc biệt nếu kèm theo việc uống nước nhiều.

Việc mèo đột nhiên từ chối các loại thức ăn yêu thích hoặc chỉ ăn rất ít cũng là một dấu hiệu cảnh báo sớm. Chủ nuôi cần quan sát kỹ lưỡng các thói quen hàng ngày của mèo để phát hiện những thay đổi tinh tế này.

Chẩn Đoán Tình Trạng Thừa Canxi Ở Mèo

Chẩn đoán tình trạng thừa canxi ở mèo đòi hỏi sự kết hợp giữa việc khám lâm sàng, hỏi bệnh sử chi tiết và thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán. Khi bạn đưa mèo đến bác sĩ thú y với các triệu chứng mèo bị thừa canxi nghi ngờ, bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc khám sức khỏe tổng quát kỹ lưỡng. Họ sẽ kiểm tra các dấu hiệu sinh tồn (nhịp tim, nhịp thở, nhiệt độ), kiểm tra tình trạng mất nước, sờ nắn các cơ quan nội tạng để tìm kiếm dấu hiệu bất thường (ví dụ: khối u, thận to hoặc đau).

Hỏi bệnh sử là một bước cực kỳ quan trọng. Bác sĩ thú y sẽ hỏi bạn về chế độ ăn của mèo, bao gồm cả việc sử dụng các loại thức ăn hạt, pate, thức ăn tự làm, xương, sữa, phô mai, hoặc bất kỳ loại thực phẩm chức năng, vitamin nào bạn đang cho mèo dùng. Họ cũng sẽ hỏi về việc mèo có tiếp xúc với các chất độc hại như bả chuột (chứa vitamin D) hoặc các loại kem bôi da của người không. Thông tin về thời điểm bắt đầu xuất hiện các triệu chứng, mức độ nặng nhẹ và sự thay đổi của chúng cũng rất hữu ích.

Xét nghiệm máu là công cụ chính để chẩn đoán hypercalcemia. Xét nghiệm sinh hóa máu thường quy sẽ đo nồng độ canxi toàn phần, albumin và các chỉ số chức năng thận, gan khác. Nếu canxi toàn phần cao, bước tiếp theo lý tưởng là đo nồng độ canxi ion hóa để xác định xem đây có phải là hypercalcemia thực sự hay không. Nếu canxi ion hóa cao, bác sĩ thú y sẽ cần tìm nguyên nhân gốc rễ.

Để tìm nguyên nhân, các xét nghiệm máu chuyên sâu hơn có thể được thực hiện, bao gồm đo nồng độ hormone tuyến cận giáp (PTH) và vitamin D (cả 25-hydroxyvitamin D và 1,25-dihydroxyvitamin D hay còn gọi là calcitriol). Kết quả của các xét nghiệm này kết hợp với nồng độ canxi ion hóa có thể giúp thu hẹp phạm vi chẩn đoán. Ví dụ, nồng độ PTH cao kèm theo canxi ion hóa cao thường gợi ý primary hyperparathyroidism. Canxi ion hóa cao kèm PTH thấp và calcitriol cao có thể gợi ý ngộ độc vitamin D hoặc các bệnh u hạt. Canxi ion hóa cao và PTHrP cao thường là dấu hiệu của bệnh ác tính.

Phân tích nước tiểu cũng là một phần quan trọng của quá trình chẩn đoán. Nó giúp đánh giá khả năng tập trung nước tiểu của thận (thường giảm ở mèo bị thừa canxi), kiểm tra sự hiện diện của protein, máu, vi khuẩn hoặc tinh thể canxi oxalate/phosphat. Tỷ lệ canxi trên creatinine trong nước tiểu cũng có thể hữu ích trong một số trường hợp.

Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang và siêu âm có thể được sử dụng để tìm kiếm nguyên nhân gây thừa canxi. X-quang có thể phát hiện khối u ở ngực (ví dụ: lymphoma trung thất), dấu hiệu hủy xương hoặc hình ảnh sỏi trong hệ tiết niệu. Siêu âm có thể giúp kiểm tra kích thước và cấu trúc của thận (tìm dấu hiệu tổn thương do thừa canxi hoặc bệnh thận mãn tính), bàng quang (tìm sỏi) và các cơ quan nội tạng khác để tìm kiếm khối u. Siêu âm cổ có thể được thực hiện để đánh giá kích thước và hình dạng của tuyến cận giáp, tìm kiếm khối u tuyến cận giáp.

Trong một số trường hợp, đặc biệt khi nghi ngờ ung thư, có thể cần lấy mẫu mô (sinh thiết) từ khối u nghi ngờ hoặc các cơ quan khác để xét nghiệm giải phẫu bệnh. Việc này giúp xác định loại ung thư và lập kế hoạch điều trị phù hợp.

Điều Trị Mèo Bị Thừa Canxi

Việc điều trị tình trạng thừa canxi ở mèo phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó và mức độ nghiêm trọng của tình trạng hypercalcemia. Mục tiêu chính là hạ nồng độ canxi máu về mức bình thường càng nhanh càng tốt để ngăn ngừa tổn thương cơ quan nội tạng và sau đó điều trị nguyên nhân gốc rễ.

Đối với trường hợp thừa canxi cấp tính và nghiêm trọng, việc điều trị ban đầu thường tập trung vào việc làm loãng máu và tăng cường bài tiết canxi qua thận. Biện pháp hiệu quả nhất là truyền dịch tĩnh mạch bằng dung dịch muối sinh lý (saline). Dung dịch muối sinh lý không chứa canxi và nồng độ natri cao trong dịch giúp tăng cường bài tiết canxi qua thận. Việc truyền dịch còn giúp bù nước cho mèo bị mất nước do đi tiểu nhiều, từ đó cải thiện chức năng thận và giúp đào thải canxi tốt hơn. Khối lượng và tốc độ truyền dịch cần được điều chỉnh cẩn thận bởi bác sĩ thú y dựa trên tình trạng của mèo.

Sau khi bắt đầu truyền dịch, các loại thuốc có thể được sử dụng để giúp hạ canxi máu. Corticosteroids (như prednisolone) thường được sử dụng để giảm nồng độ canxi, đặc biệt nếu nguyên nhân nghi ngờ là ung thư hoặc bệnh u hạt. Corticosteroids hoạt động bằng cách giảm hấp thu canxi ở ruột và tăng bài tiết canxi qua thận. Tuy nhiên, chúng không hiệu quả đối với hypercalcemia do primary hyperparathyroidism hoặc ngộ độc vitamin D.

Các loại thuốc khác có thể được cân nhắc bao gồm:

• Bisphosphonates: Các loại thuốc như pamidronate hoặc zoledronate có thể được sử dụng để ức chế hoạt động của tế bào hủy xương (osteoclasts), từ đó giảm giải phóng canxi từ xương vào máu. Đây là những thuốc mạnh và thường được sử dụng trong các trường hợp hypercalcemia nghiêm trọng hoặc dai dẳng.
• Calcitonin: Hormone này có thể giúp giảm canxi máu bằng cách ức chế hủy xương và tăng bài tiết canxi qua thận. Tuy nhiên, tác dụng thường ngắn hạn và có thể ít hiệu quả ở mèo hơn so với chó.
• Lợi tiểu quai (Loop diuretics): Các thuốc như furosemide có thể được sử dụng để tăng cường bài tiết canxi qua thận, nhưng chỉ sau khi mèo đã được bù nước đầy đủ. Sử dụng furosemide trên mèo bị mất nước có thể làm tình trạng hypercalcemia trở nên tồi tệ hơn.

Sau khi nồng độ canxi máu đã được kiểm soát ở mức an toàn, việc điều trị nguyên nhân gốc rễ là bước quan trọng nhất để giải quyết triệt để vấn đề và ngăn ngừa tái phát.

• Nếu nguyên nhân là do chế độ ăn, bác sĩ thú y sẽ tư vấn điều chỉnh chế độ ăn phù hợp và ngừng các loại thực phẩm chức năng/vitamin không cần thiết.
• Nếu chẩn đoán là primary hyperparathyroidism, phẫu thuật cắt bỏ tuyến cận giáp bị ảnh hưởng thường là phương pháp điều trị được lựa chọn và có tỷ lệ thành công cao.
• Nếu nguyên nhân là bệnh ác tính, việc điều trị ung thư (hóa trị, xạ trị, phẫu thuật) sẽ được thực hiện. Việc kiểm soát hypercalcemia thường là một phần của kế hoạch điều trị ung thư.
• Nếu nguyên nhân là bệnh thận mãn tính, việc quản lý CKD bao gồm truyền dịch, thay đổi chế độ ăn và thuốc hỗ trợ chức năng thận.
• Đối với hypercalcemia vô căn, việc điều trị thường bao gồm thay đổi chế độ ăn sang loại thức ăn dành cho bệnh thận hoặc chế độ ăn ít canxi, kết hợp với corticosteroid hoặc bisphosphonates nếu cần.

Trong quá trình điều trị, việc theo dõi nồng độ canxi máu thường xuyên là điều bắt buộc để đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phác đồ nếu cần. Tiên lượng phụ thuộc rất nhiều vào nguyên nhân gây ra tình trạng thừa canxi. Nếu nguyên nhân có thể điều trị được (ví dụ: primary hyperparathyroidism có thể phẫu thuật cắt bỏ), tiên lượng thường là tốt. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là bệnh ác tính khó điều trị hoặc bệnh thận giai đoạn cuối, tiên lượng có thể dè dặt hơn.

Phòng Ngừa Tình Trạng Thừa Canxi Cho Mèo

Việc phòng ngừa tình trạng thừa canxi ở mèo chủ yếu xoay quanh việc đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân bằng và theo dõi sức khỏe định kỳ. Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn mọi nguyên nhân (ví dụ: các loại ung thư tự phát), nhưng chủ nuôi có thể giảm thiểu rủi ro do các yếu tố có thể kiểm soát được.

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng nhất trong việc phòng ngừa. Hãy luôn cho mèo ăn thức ăn thương mại chất lượng cao dành riêng cho mèo, được các tổ chức uy tín như AAFCO (Association of American Feed Control Officials) chứng nhận là hoàn chỉnh và cân bằng cho giai đoạn sống của mèo (mèo con, mèo trưởng thành, mèo già). Các loại thức ăn này đã được tính toán cẩn thận để cung cấp lượng canxi, phốt pho và vitamin D ở tỷ lệ và nồng độ phù hợp, tránh nguy cơ thiếu hoặc thừa.

Tránh bổ sung canxi hoặc vitamin D cho mèo mà không có sự hướng dẫn cụ thể của bác sĩ thú y. Việc tự ý bổ sung có thể dễ dàng gây mất cân bằng dinh dưỡng và dẫn đến thừa canxi. Đặc biệt, cẩn trọng khi cho mèo ăn xương hoặc các sản phẩm từ sữa của người, vì chúng có thể chứa lượng canxi không phù hợp với nhu cầu của mèo và gây ra vấn đề tiêu hóa.

Giữ các sản phẩm chứa vitamin D liều cao, đặc biệt là bả chuột và một số loại kem bôi da của người, xa tầm với của mèo. Ngộ độc vitamin D là một tình trạng cấp cứu y tế và rất nguy hiểm.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ tại phòng khám thú y là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả, đặc biệt khi mèo bắt đầu già đi (từ 7 tuổi trở lên). Trong các lần khám này, bác sĩ thú y có thể phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và đề nghị các xét nghiệm sàng lọc, bao gồm cả xét nghiệm máu cơ bản để kiểm tra nồng độ canxi. Phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn có thể giúp ngăn ngừa tình trạng thừa canxi hoặc điều trị hiệu quả ngay từ giai đoạn đầu.

Quan sát kỹ lưỡng hành vi và sức khỏe hàng ngày của mèo cũng rất quan trọng. Hãy chú ý đến bất kỳ sự thay đổi nào trong thói quen ăn uống, uống nước, đi vệ sinh, mức độ hoạt động hoặc tính cách. Nếu nhận thấy các triệu chứng mèo bị thừa canxi như uống nhiều, đi tiểu nhiều, chán ăn, nôn mửa, hoặc chậm chạp, đừng chần chừ đưa mèo đến bác sĩ thú y. Can thiệp sớm thường mang lại kết quả tốt hơn rất nhiều.

Ngoài ra, nếu mèo của bạn thuộc một giống có khuynh hướng mắc các bệnh có thể gây thừa canxi (mặc dù không có giống mèo nào được biết đến là có nguy cơ cao đặc biệt với primary hyperparathyroidism hay idiopathic hypercalcemia như một số giống chó), hãy thảo luận với bác sĩ thú y về các biện pháp phòng ngừa hoặc sàng lọc phù hợp.

Những Biến Chứng Nguy Hiểm Của Thừa Canxi Mãn Tính

Thừa canxi kéo dài, ngay cả ở mức độ nhẹ hoặc trung bình, có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng và vĩnh viễn cho nhiều cơ quan trong cơ thể mèo. Thận là cơ quan bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Nồng độ canxi cao làm giảm khả năng tập trung nước tiểu của thận, dẫn đến tình trạng tiểu nhiều và mất nước liên tục. Theo thời gian, canxi có thể lắng đọng trong nhu mô thận, gây ra “thận canxi hóa” (nephrocalcinosis) và tổn thương các ống thận. Điều này dẫn đến suy giảm chức năng thận và tiến triển thành bệnh thận mãn tính (CKD), một tình trạng không thể chữa khỏi. CKD do hypercalcemia gây ra có thể làm nặng thêm tình trạng thừa canxi, tạo thành một vòng luẩn quẩn nguy hiểm.

Hệ thống tim mạch cũng có thể bị ảnh hưởng. Nồng độ canxi máu cao có thể gây ra rối loạn nhịp tim hoặc làm tăng huyết áp. Mặc dù các triệu chứng tim mạch rõ rệt có thể không phổ biến bằng các triệu chứng thận hoặc tiêu hóa, nhưng tổn thương tim do hypercalcemia mãn tính có thể làm suy giảm sức khỏe tổng thể của mèo.

Hệ thống thần kinh và cơ bắp cũng có thể bị ảnh hưởng lâu dài. Sự suy nhược, run rẩy và thay đổi hành vi ban đầu có thể trở nên tồi tệ hơn hoặc kéo dài nếu tình trạng thừa canxi không được kiểm soát. Chức năng thần kinh bị suy giảm có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của mèo.

Hệ thống tiêu hóa cũng chịu ảnh hưởng. Táo bón mãn tính do giảm nhu động ruột có thể gây khó chịu và dẫn đến các vấn đề thứ cấp khác. Chán ăn kéo dài và sụt cân có thể làm suy yếu cơ thể mèo, khiến chúng dễ mắc các bệnh khác hơn.

Canxi dư thừa cũng có thể lắng đọng ở các mô mềm khác trong cơ thể, dẫn đến tình trạng canxi hóa mô mềm. Điều này có thể xảy ra ở các khớp, mạch máu hoặc các cơ quan khác, gây viêm và suy giảm chức năng của các mô đó.

Cuối cùng, một biến chứng nguy hiểm của hypercalcemia là nguy cơ hình thành sỏi tiết niệu (sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang). Các loại sỏi này có thể gây tắc nghẽn đường tiểu, đặc biệt nguy hiểm ở mèo đực do niệu đạo hẹp. Tắc nghẽn đường tiểu là một tình trạng cấp cứu cần can thiệp y tế ngay lập tức, nếu không có thể dẫn đến suy thận cấp, vỡ bàng quang và tử vong trong vòng vài giờ.

Khi Nào Cần Đưa Mèo Đến Bác Sĩ Thú Y?

Bất kỳ khi nào bạn nghi ngờ mèo của mình có các triệu chứng mèo bị thừa canxi, việc đưa mèo đến bác sĩ thú y là điều cần thiết. Đừng chờ đợi cho đến khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng. Phát hiện và điều trị sớm sẽ tăng đáng kể cơ hội phục hồi cho mèo và giảm thiểu nguy cơ tổn thương vĩnh viễn.

Các dấu hiệu cần chú ý và đưa mèo đi khám ngay bao gồm:

• Mèo uống nước nhiều hơn đáng kể so với bình thường.
• Mèo đi tiểu nhiều hơn, khay cát ướt nhanh hơn, hoặc đi tiểu ngoài khay.
• Mèo bị chán ăn, bỏ ăn, nôn mửa kéo dài hoặc tái phát.
• Mèo trở nên chậm chạp, lừ đừ, yếu ớt bất thường.
• Mèo bị táo bón kéo dài.
• Mèo có biểu hiện đau khi đi tiểu, rặn tiểu, hoặc có máu trong nước tiểu.
• Bất kỳ thay đổi hành vi đột ngột hoặc đáng lo ngại nào khác.

Nếu bạn biết chắc chắn rằng mèo đã tiếp xúc hoặc ăn phải các chất có nguy cơ gây ngộ độc vitamin D (như bả chuột), hãy đưa mèo đi khám thú y ngay lập tức, ngay cả khi chưa xuất hiện triệu chứng. Việc can thiệp sớm có thể cứu sống mèo.

Khi đến phòng khám thú y, hãy cung cấp cho bác sĩ thú y thông tin chi tiết nhất có thể về chế độ ăn, tiền sử sức khỏe, các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng đang sử dụng, và thời điểm xuất hiện các triệu chứng. Mọi thông tin bạn cung cấp đều có giá trị trong việc giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị phù hợp. Sức khỏe của mèo cưng là ưu tiên hàng đầu tại MochiCat.vn, và chúng tôi luôn khuyến khích chủ nuôi tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp khi cần thiết.

Nhận biết sớm triệu chứng mèo bị thừa canxi và hành động nhanh chóng là yếu tố quyết định đến kết quả điều trị. Tình trạng thừa canxi có thể do nhiều nguyên nhân gây ra và tiềm ẩn những biến chứng nghiêm trọng. Việc thăm khám bác sĩ thú y ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, cùng với việc duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng và kiểm tra sức khỏe định kỳ, là cách tốt nhất để bảo vệ mèo cưng của bạn khỏi nguy cơ thừa canxi và các vấn đề sức khỏe khác.