Tình trạng những chú chó bị bỏ rơi đã trở thành một vấn nạn nhức nhối trong xã hội hiện đại, gây ra nhiều hệ lụy đau lòng cho cả động vật và cộng đồng. Từ những con vật từng có một mái ấm, nay phải lang thang trên đường phố, đối mặt với đói khát, bệnh tật và nguy hiểm rình rập, câu chuyện về chúng luôn khiến những người yêu động vật không khỏi xót xa. Bài viết này sẽ đi sâu vào thực trạng đáng buồn, phân tích nguyên nhân, hậu quả và cùng nhau tìm kiếm những giải pháp thiết thực, nhân văn để giảm thiểu tình trạng này, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho những sinh linh bé nhỏ.
Thực trạng đáng buồn của những chú chó bị bỏ rơi tại Việt Nam
Hàng ngày, không khó để bắt gặp hình ảnh những chú chó bị bỏ rơi lang thang trên các con đường, ngõ hẻm ở khắp các đô thị và vùng nông thôn Việt Nam. Chúng thường là những con vật đã từng được nuôi, có lẽ đã quen với sự chăm sóc của con người, nhưng vì nhiều lý do mà bị ruồng bỏ. Một số may mắn được những người tốt bụng cưu mang, nhưng phần lớn phải tự vật lộn để sinh tồn, đối mặt với cuộc sống đầy khắc nghiệt. Tình trạng này không chỉ gây ra nỗi đau cho chính những con vật mà còn ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường, an toàn giao thông và sức khỏe cộng đồng.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chó bị bỏ rơi
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc chó bị bỏ rơi, từ thiếu ý thức trách nhiệm của chủ nuôi đến những khó khăn bất khả kháng trong cuộc sống.
Thiếu ý thức trách nhiệm từ chủ nuôi
Đây là nguyên nhân phổ biến và đáng lên án nhất. Nhiều người nuôi chó theo phong trào, chỉ vì thấy chúng dễ thương khi còn nhỏ mà không lường trước được những trách nhiệm đi kèm. Khi chó lớn hơn, cần nhiều thời gian chăm sóc, chi phí ăn uống, khám bệnh, hoặc khi chúng mắc lỗi (cắn phá đồ đạc, đi vệ sinh không đúng chỗ), chủ nuôi dễ dàng cảm thấy phiền toái và quyết định vứt bỏ. Sự thiếu hiểu biết về đặc tính của loài vật, cùng với thái độ vô tâm, đã biến những người từng được gọi là “chủ” thành kẻ bỏ rơi.
Khó khăn tài chính và không gian sống
Chi phí nuôi một chú chó không hề nhỏ, bao gồm thức ăn, đồ dùng, tiêm phòng, khám chữa bệnh. Đối với những gia đình có thu nhập thấp hoặc gặp biến cố tài chính, việc duy trì chi phí này trở thành gánh nặng. Bên cạnh đó, không gian sống chật hẹp, đặc biệt ở các thành phố lớn, cũng là một yếu tố. Khi chó lớn hoặc số lượng chó tăng lên, không gian sống không đủ có thể khiến chủ nuôi phải đưa ra quyết định khó khăn. Việc di chuyển chỗ ở sang nơi không cho phép nuôi thú cưng cũng là một lý do thường gặp.
Chó mắc bệnh hoặc già yếu
Những chú chó bị bỏ rơi thường là những con đã già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo. Nhiều chủ nuôi không muốn hoặc không đủ khả năng chi trả cho việc điều trị bệnh tật tốn kém, hoặc đơn giản là không muốn đối mặt với sự già đi và cái chết của thú cưng. Họ cho rằng việc bỏ rơi là “giải thoát” nhưng thực chất lại đẩy chúng vào một kết cục bi thảm hơn. Những chú chó này, vốn đã yếu ớt, lại càng khó sống sót khi phải tự kiếm ăn và chịu đựng bệnh tật ngoài đường.
Ảnh hưởng từ các yếu tố xã hội
Một số yếu tố xã hội cũng góp phần vào tình trạng chó bị bỏ rơi. Áp lực từ hàng xóm, gia đình về tiếng ồn, vệ sinh hoặc nỗi sợ hãi về bệnh dại có thể khiến chủ nuôi từ bỏ thú cưng. Ngoài ra, việc thiếu các chính sách hỗ trợ cụ thể cho chủ nuôi thú cưng, hoặc thiếu các trung tâm cứu hộ đủ lớn và chuyên nghiệp cũng làm trầm trọng thêm vấn đề.
Hậu quả đau lòng đối với chó bị bỏ rơi và cộng đồng
Hậu quả của việc bỏ rơi chó không chỉ dừng lại ở cá thể chó mà còn lan rộng ra toàn xã hội.
Sức khỏe và tâm lý của chó
Khi bị bỏ rơi, chó phải đối mặt với nguy cơ đói khát, kiệt sức, và các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Chúng không được tiêm phòng, không có nơi trú ẩn an toàn, dễ bị tai nạn giao thông hoặc bị ngược đãi. Về mặt tâm lý, những chú chó này thường mang nỗi sợ hãi, hoang mang, mất niềm tin vào con người, và có thể trở nên hung dữ hoặc thu mình lại. Nhiều con còn mang trong mình vết thương lòng do bị chính người mình tin tưởng ruồng bỏ.
Nguy cơ lây lan dịch bệnh
Chó bị bỏ rơi không được chăm sóc y tế, thường mang mầm bệnh như dại, care, parvo, ghẻ lở… Chúng có thể lây truyền bệnh cho những con chó khác, thậm chí là con người, gây ra những đợt bùng phát dịch bệnh nguy hiểm. Đây là một mối lo ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt ở những khu vực đông dân cư.
Ảnh hưởng đến môi trường và an toàn công cộng
Số lượng chó hoang tăng lên cũng gây ra các vấn đề về vệ sinh môi trường do chất thải của chúng. Ngoài ra, chó hoang có thể tập trung thành đàn, gây nguy hiểm cho người đi đường, đặc biệt là trẻ em. Các vụ tấn công, cắn người do chó hoang gây ra không phải là hiếm, tạo ra tâm lý lo lắng và sợ hãi trong cộng đồng.
.jpg)
Alt: Một chú chó bị bỏ rơi đang được chăm sóc tại mái ấm của những người nhân ái.
Title: Chó bị bỏ rơi được cứu giúp và nuôi dưỡng.
Những thách thức trong công tác cứu hộ và chăm sóc chó bị bỏ rơi
Công tác cứu hộ và chăm sóc những chú chó bị bỏ rơi là một hành trình đầy gian nan, đòi hỏi rất nhiều tâm huyết, công sức và tài chính.
Nguồn lực hạn chế: Tài chính, nhân lực và cơ sở vật chất
Các tổ chức, cá nhân tham gia cứu hộ chó thường phải đối mặt với nguồn lực vô cùng hạn chế. Chi phí cho việc chữa bệnh, tiêm phòng, triệt sản, thức ăn và các nhu yếu phẩm khác cho số lượng lớn chó là một gánh nặng tài chính khổng lồ. Hầu hết các hoạt động này đều dựa vào quyên góp từ cộng đồng hoặc tự bỏ tiền túi, rất ít khi nhận được sự hỗ trợ từ chính phủ. Nhân lực cũng là một vấn đề. Các trại cứu hộ thường thiếu tình nguyện viên có kinh nghiệm, và những người làm công tác cứu hộ phải làm việc cật lực để duy trì hoạt động. Cơ sở vật chất cũng thường không đủ tiêu chuẩn, thiếu không gian cho từng cá thể, khó khăn trong việc cách ly chó bệnh và kiểm soát vệ sinh.
Vấn đề y tế: Điều trị bệnh tật và tiêm phòng
Phần lớn những chú chó bị bỏ rơi khi được cứu hộ đều trong tình trạng sức khỏe rất kém, mắc các bệnh truyền nhiễm hoặc bị thương nặng. Việc điều trị đòi hỏi kiến thức chuyên môn, thuốc men đắt tiền và đôi khi là phẫu thuật phức tạp. Các tổ chức cứu hộ cần có sự hợp tác chặt chẽ với các bác sĩ thú y, nhưng chi phí dịch vụ y tế cho số lượng lớn chó luôn là một thách thức lớn. Tiêm phòng định kỳ và triệt sản cũng là những hoạt động cần thiết để kiểm soát dịch bệnh và ngăn ngừa sinh sản không kiểm soát.
Tìm kiếm mái ấm mới: Khó khăn trong việc tìm chủ nuôi phù hợp
Mục tiêu cuối cùng của việc cứu hộ là tìm được một mái ấm mới, một người chủ yêu thương cho những chú chó này. Tuy nhiên, quá trình này không hề dễ dàng. Nhiều người vẫn còn tâm lý e ngại nhận nuôi chó trưởng thành hoặc chó có tiền sử bệnh tật. Các tổ chức cứu hộ cũng phải thực hiện quy trình phỏng vấn, thẩm định nghiêm ngặt để đảm bảo người nhận nuôi thực sự có trách nhiệm và tình yêu thương động vật, chứ không phải chỉ vì tò mò hay nhất thời. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng chó bị bỏ rơi lần thứ hai.
Quản lý và vận hành các trại cứu hộ
Việc quản lý một trại cứu hộ với hàng chục, thậm chí hàng trăm chú chó đòi hỏi một hệ thống vận hành chuyên nghiệp. Từ việc sắp xếp lịch cho ăn, vệ sinh, theo dõi sức khỏe từng cá thể, đến quản lý hồ sơ, kêu gọi quyên góp và tìm chủ mới – tất cả đều cần sự tỉ mỉ và tận tâm. Nếu không có quy trình quản lý hiệu quả, các trại cứu hộ dễ rơi vào tình trạng quá tải, dịch bệnh bùng phát hoặc không thể duy trì hoạt động bền vững.
Tấm lòng nhân ái: Các câu chuyện và nỗ lực của những người giải cứu
Dù có nhiều khó khăn, vẫn có rất nhiều tấm lòng vàng ngày đêm cống hiến để mang lại hy vọng cho những chú chó bị bỏ rơi. Những câu chuyện về sự hy sinh và tình yêu thương vô bờ bến của họ luôn là nguồn cảm hứng lớn.
Chuyện của anh Thái và mái nhà chung cho hơn 50 chú chó, mèo
Câu chuyện của vợ chồng anh Thái là một minh chứng sống động cho lòng nhân ái. Dù sống trong nhà thuê, nhưng với tình thương dành cho động vật, anh chị đã quyết định cưu mang hơn 50 chú chó và mèo bị bỏ rơi, bệnh tật. Anh Thái chia sẻ rằng, việc chăm sóc số lượng lớn thú cưng như vậy là một công việc quần quật hàng ngày, từ vệ sinh, ăn uống đến tiêm thuốc điều trị. Mỗi khi có “bé” nào bị bệnh, vợ chồng anh lại lo lắng tìm cách chữa trị, thậm chí tự học cách tiêm thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ thú y để tiết kiệm chi phí.
Điều đáng trân trọng là vợ chồng anh Thái không bao giờ giao những “bé” chó, mèo mình cứu giúp cho người lạ một cách tùy tiện. Họ luôn trò chuyện, tìm hiểu kỹ về người nhận nuôi, đảm bảo họ có đủ tình yêu thương và kiến thức chăm sóc động vật. Anh chị khẳng định “tuyệt đối không bán!”, cho thấy mục đích duy nhất là tìm mái ấm thực sự cho những sinh linh bé nhỏ. Ngay cả khi công việc bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, gánh nặng tài chính tăng lên đến 13 triệu đồng mỗi tháng chỉ riêng cho chi phí nuôi và trị bệnh, vợ chồng anh vẫn kiên trì. “Mỗi khi có 1 bé bị bệnh, 2 đứa lo lắng, mua thuốc điều trị rồi tích cực trông nom. Dù cuộc sống hiện tại còn bộn bề việc phải lo, nhưng cứ nhìn thấy chó, mèo chạy nhảy quanh mình hàng ngày là bao mệt nhọc tan biến!” – lời tâm sự của anh Thái đã chạm đến trái tim của rất nhiều người.
.jpg)
Alt: Anh Thái và mái nhà chung cho những chú chó bị bỏ rơi đang được chăm sóc tận tình.
Title: Các chú chó bị bỏ rơi tại trung tâm cứu hộ.
Những hành động nhỏ tạo nên khác biệt lớn
Không chỉ có những trại cứu hộ quy mô lớn, nhiều cá nhân, nhóm nhỏ cũng đang âm thầm góp sức. Đó là những người thường xuyên mang thức ăn cho chó mèo hoang, là những người tình nguyện đưa chó mèo bị thương đi khám, hay đơn giản chỉ là chia sẻ thông tin về các trường hợp cần giúp đỡ trên mạng xã hội. Mỗi hành động nhỏ, dù không trực tiếp giải cứu, nhưng cũng góp phần lan tỏa tình yêu thương và nâng cao nhận thức cộng đồng.
Các tổ chức và cá nhân tiên phong trong việc giúp đỡ chó bị bỏ rơi
Bên cạnh các cá nhân như vợ chồng anh Thái, nhiều tổ chức phi lợi nhuận như ARC (Animal Rescue and Care), Paws for Compassion, Vietnam Animal Welfare Organization (VAWO) cũng đang hoạt động tích cực trong việc cứu hộ, điều trị và tìm nhà cho những chú chó bị bỏ rơi. Họ tổ chức các buổi gây quỹ, chương trình nhận nuôi, và chiến dịch truyền thông để nâng cao ý thức bảo vệ động vật. Sự cống hiến của họ đã mang lại hy vọng sống cho hàng ngàn con vật kém may mắn. Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc thú cưng và các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe, bạn có thể tham khảo thêm tại Mochi Cat.
Cách thức để cộng đồng chung tay giúp đỡ những chú chó bị bỏ rơi
Việc giải quyết vấn nạn những chú chó bị bỏ rơi không thể chỉ dựa vào một vài cá nhân hay tổ chức, mà cần sự chung tay của cả cộng đồng. Mỗi người chúng ta đều có thể đóng góp theo cách riêng của mình.
Nhận nuôi chó bị bỏ rơi: Lợi ích và trách nhiệm
Nhận nuôi một chú chó bị bỏ rơi không chỉ mang lại cho chúng một mái ấm mà còn giải phóng không gian tại các trại cứu hộ cho những trường hợp khẩn cấp khác.
Quy trình nhận nuôi từ các tổ chức cứu hộ
Hầu hết các tổ chức cứu hộ đều có quy trình nhận nuôi rõ ràng để đảm bảo chó được đến với gia đình phù hợp. Quy trình này thường bao gồm:
- Điền đơn đăng ký: Cung cấp thông tin cá nhân và lý do muốn nhận nuôi.
- Phỏng vấn: Tổ chức sẽ phỏng vấn để hiểu rõ hơn về kinh nghiệm, môi trường sống và cam kết của bạn.
- Thăm nhà (Home Check): Một số tổ chức có thể yêu cầu kiểm tra môi trường sống để đảm bảo an toàn và phù hợp cho chó.
- Ký cam kết: Sau khi được chấp thuận, bạn sẽ ký cam kết chăm sóc chó suốt đời.
- Đóng phí nhận nuôi (nếu có): Khoản phí này thường dùng để bù đắp một phần chi phí tiêm phòng, triệt sản và chăm sóc y tế ban đầu của chó.
Những điều cần chuẩn bị khi nhận nuôi chó bị bỏ rơi
Trước khi mang một chú chó bị bỏ rơi về nhà, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng:
- Kiến thức: Tìm hiểu về giống chó (nếu biết), đặc tính, nhu cầu dinh dưỡng và chăm sóc cơ bản.
- Không gian: Đảm bảo có đủ không gian an toàn, sạch sẽ để chó sinh hoạt.
- Tài chính: Ước tính chi phí nuôi chó hàng tháng (thức ăn, đồ dùng, khám bệnh…).
- Thời gian: Cam kết dành thời gian chơi đùa, huấn luyện và chăm sóc chó.
- Tâm lý: Chuẩn bị tinh thần cho những thách thức ban đầu khi chó mới về nhà (có thể nhút nhát, sợ hãi hoặc cần thời gian thích nghi).
Tình nguyện viên và sự đóng góp tài chính
Nếu không thể nhận nuôi, bạn vẫn có thể giúp đỡ bằng cách trở thành tình nguyện viên hoặc đóng góp tài chính.
Vai trò của tình nguyện viên trong các trại cứu hộ
Tình nguyện viên là xương sống của mọi trại cứu hộ. Họ có thể giúp đỡ các công việc như:
- Chăm sóc trực tiếp: Cho chó ăn, tắm rửa, dọn dẹp chuồng trại.
- Dắt chó đi dạo: Giúp chó vận động, giao tiếp và giải tỏa căng thẳng.
- Huấn luyện cơ bản: Dạy chó các lệnh cơ bản để dễ dàng tìm chủ mới.
- Vận chuyển: Đưa chó đến bác sĩ thú y hoặc chủ nuôi mới.
- Hỗ trợ sự kiện: Giúp tổ chức các buổi gây quỹ, nhận nuôi.
Các hình thức quyên góp và hỗ trợ tài chính
Mọi khoản đóng góp tài chính, dù lớn hay nhỏ, đều vô cùng quý giá. Bạn có thể:
- Quyên góp tiền mặt: Trực tiếp cho các tổ chức hoặc thông qua các chiến dịch gây quỹ.
- Quyên góp hiện vật: Thức ăn, chăn nệm, đồ chơi, thuốc men, vật tư y tế.
- Ủng hộ định kỳ: Trở thành thành viên hoặc nhà tài trợ định kỳ cho một chú chó cụ thể.
- Mua các sản phẩm từ thiện: Một số tổ chức bán các mặt hàng nhỏ để gây quỹ.
Vận động và nâng cao nhận thức cộng đồng
Thay đổi nhận thức là chìa khóa để giải quyết gốc rễ vấn đề.
Tầm quan trọng của việc triệt sản chó, mèo
Triệt sản chó, mèo là một giải pháp hiệu quả để kiểm soát số lượng thú cưng, giảm thiểu tình trạng sinh sản không mong muốn và từ đó giảm số lượng những chú chó bị bỏ rơi. Triệt sản không chỉ ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho thú cưng (giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư).
Giáo dục về trách nhiệm của chủ nuôi
Các chiến dịch truyền thông cần tập trung giáo dục cộng đồng về trách nhiệm khi nuôi thú cưng, bao gồm:
- Cam kết lâu dài: Nuôi chó là một cam kết trọn đời, không phải sở thích nhất thời.
- Chăm sóc y tế: Tiêm phòng đầy đủ, khám sức khỏe định kỳ.
- Huấn luyện và xã hội hóa: Giúp chó trở thành thành viên tốt của gia đình và xã hội.
- Nhận thức pháp luật: Nắm rõ các quy định về nuôi chó tại địa phương.
Báo cáo các trường hợp chó bị bỏ rơi
Nếu bạn phát hiện những chú chó bị bỏ rơi hoặc bị ngược đãi, hãy báo cáo cho các tổ chức cứu hộ động vật hoặc chính quyền địa phương. Hành động này có thể cứu sống một sinh linh và đưa những người ngược đãi động vật ra ánh sáng.
Lời khuyên thiết thực cho chủ nuôi chó để tránh bỏ rơi thú cưng
Để tránh tình trạng bỏ rơi đáng tiếc, mỗi người chủ nuôi cần có sự chuẩn bị và cam kết rõ ràng.
Cân nhắc kỹ trước khi nuôi một chú chó
Trước khi mang một chú chó về nhà, hãy tự hỏi bản thân: “Mình có thực sự sẵn sàng cho một cam kết lâu dài không?” Hãy nghiên cứu kỹ về giống chó bạn định nuôi, đặc điểm tính cách, nhu cầu chăm sóc, và liệu chúng có phù hợp với lối sống của bạn không. Việc này giúp giảm thiểu nguy cơ hối hận và bỏ rơi về sau.
Đảm bảo khả năng tài chính và thời gian chăm sóc
Chó không phải là một món đồ chơi. Chúng cần thức ăn chất lượng, khám bệnh định kỳ, đồ dùng, và trên hết là thời gian và tình yêu thương. Hãy ước tính chi phí và thời gian bạn có thể dành cho chó, đảm bảo chúng được chăm sóc đầy đủ về cả thể chất và tinh thần.
Chăm sóc sức khỏe và tinh thần cho chó đúng cách
Một chú chó khỏe mạnh, vui vẻ sẽ ít gặp các vấn đề hành vi, từ đó giảm gánh nặng cho chủ nuôi. Hãy đưa chó đi tiêm phòng đầy đủ, tẩy giun, khám sức khỏe định kỳ. Dành thời gian chơi đùa, huấn luyện và xã hội hóa chó để chúng trở nên ngoan ngoãn và thân thiện. Việc triệt sản cũng là một hành động có trách nhiệm, giúp kiểm soát số lượng thú cưng và giảm nguy cơ mắc bệnh.
Tìm giải pháp thay thế nếu không thể tiếp tục nuôi
Nếu vì lý do bất khả kháng mà bạn không thể tiếp tục nuôi chó, hãy tìm kiếm các giải pháp nhân văn thay vì bỏ rơi chúng. Bạn có thể:
- Tìm gia đình mới: Nhờ bạn bè, người thân, hoặc các hội nhóm yêu động vật giúp tìm chủ mới phù hợp.
- Liên hệ trại cứu hộ: Trao đổi với các tổ chức cứu hộ để được hỗ trợ tìm mái ấm. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng các trại cứu hộ thường quá tải, nên đây không nên là lựa chọn đầu tiên.
- Nhờ người thân nuôi tạm: Trong trường hợp bạn phải đi xa hoặc gặp khó khăn tạm thời.
Các vấn đề pháp lý liên quan đến việc bỏ rơi động vật
Mặc dù Việt Nam đã có một số quy định liên quan đến quản lý và bảo vệ động vật, nhưng các chế tài xử phạt việc bỏ rơi động vật vẫn chưa thực sự mạnh mẽ và được thực thi hiệu quả. Việc thiếu một khuôn khổ pháp lý chặt chẽ và cơ chế giám sát rõ ràng khiến những hành vi bỏ rơi vẫn diễn ra phổ biến mà ít bị xử lý. Để thực sự thay đổi tình hình, cần có sự hoàn thiện về mặt pháp luật, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về quyền động vật và trách nhiệm của chủ nuôi. Khi việc bỏ rơi động vật không chỉ bị lên án về mặt đạo đức mà còn bị xử phạt nghiêm minh theo pháp luật, tình trạng này mới có thể được kiểm soát một cách hiệu quả hơn.
Tầm quan trọng của việc xây dựng cộng đồng yêu thương động vật
Để những chú chó bị bỏ rơi không còn là nỗi ám ảnh, việc xây dựng một cộng đồng yêu thương và có trách nhiệm với động vật là điều cốt lõi. Cộng đồng này không chỉ bao gồm những người trực tiếp cứu hộ, mà còn là tất cả những người dân, những chủ nuôi ý thức, và cả những người sẵn sàng lên tiếng bảo vệ động vật. Khi tình yêu thương động vật được lan tỏa, khi trách nhiệm được đặt lên hàng đầu, và khi mỗi cá nhân đều nhận thức được vai trò của mình, chúng ta mới có thể tạo nên một xã hội mà ở đó, mọi sinh linh đều được sống một cách an toàn và hạnh phúc.
Việc giải quyết vấn nạn những chú chó bị bỏ rơi đòi hỏi một nỗ lực tổng thể từ mỗi cá nhân, cộng đồng và các cấp chính quyền. Từ việc nâng cao ý thức trách nhiệm của chủ nuôi, tăng cường các hoạt động cứu hộ và tìm mái ấm mới, đến việc hoàn thiện khung pháp lý, mỗi hành động đều góp phần mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho những sinh linh bé nhỏ và xây dựng một xã hội nhân văn hơn. Hãy chung tay để không còn chú chó nào phải chịu cảnh bơ vơ, đói rét trên đường phố.
Ngày Cập Nhật: Tháng 9 30, 2025 by Trần Thanh Tâm Ni