Mèo Đau Mắt Chảy Ghèn, Màng Mắt Che: Nguyên Nhân Và Xử Lý

Mèo Bị đau Mắt Chảy Ghèn Bị Màng Mắt Che là triệu chứng khiến nhiều chủ nuôi lo lắng khi nhận thấy ở thú cưng của mình. Tình trạng này thường là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề tiềm ẩn về sức khỏe mắt hoặc toàn thân ở mèo, từ những kích ứng nhỏ đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Việc nhận biết sớm các triệu chứng đi kèm, hiểu rõ các nguyên nhân có thể xảy ra và biết khi nào cần đưa mèo đến bác sĩ thú y là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe và thị lực cho mèo cưng của bạn.

Giải Mã Triệu Chứng: Đau Mắt, Chảy Ghèn Và Màng Mắt Che Ở Mèo

Khi mèo có các biểu hiện như đau mắt (thường thể hiện qua việc nheo mắt, dụi mắt, hoặc né tránh ánh sáng), mắt chảy ghèn (có thể là dịch trong suốt, đục, màu vàng hoặc xanh), và đặc biệt là màng mắt che (hay còn gọi là mí mắt thứ ba, nhãn nhị – nictitating membrane) bị lộ ra hoặc che phủ một phần, thậm chí toàn bộ nhãn cầu, điều đó cho thấy cơ thể chúng đang gặp phải một bất thường nào đó liên quan đến hệ thống mắt hoặc sức khỏe tổng thể. Đây không phải là một bệnh cụ thể mà là sự kết hợp của các triệu chứng phức tạp, đòi hỏi sự quan sát kỹ lưỡng và chẩn đoán chính xác.

Ghèn mắt ở mèo là chất dịch tiết ra từ mắt, có thể do phản ứng bình thường của cơ thể để loại bỏ bụi bẩn hoặc là dấu hiệu của nhiễm trùng, viêm nhiễm hay kích ứng. Màu sắc và độ đặc của ghèn có thể cung cấp manh mối ban đầu về nguyên nhân gây bệnh. Dịch trong và lỏng thường liên quan đến virus hoặc dị ứng, trong khi ghèn đục, vàng hoặc xanh lá cây thường gợi ý nhiễm khuẩn. Mắt mèo bị đau thường đi kèm với viêm, làm cho mèo cảm thấy khó chịu và tìm cách xoa dịu bằng cách nheo mắt hoặc dụi vào đồ vật, hành động này đôi khi lại làm tình trạng tệ hơn.

Màng mắt che là một lớp màng mỏng nằm ở góc trong mắt của mèo. Thông thường, màng mắt này chỉ lộ ra một phần nhỏ và tự động rút vào khi mèo mở mắt. Tuy nhiên, khi mèo bị ốm, căng thẳng, mất nước, hoặc có vấn đề về mắt/sức khỏe toàn thân, màng mắt che có thể bị đẩy ra ngoài và trở nên rõ ràng hơn. Nó như một chỉ báo trạng thái sức khỏe của mèo. Màng mắt che lộ ra có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm sự mất nước, sụt cân đột ngột, các bệnh truyền nhiễm toàn thân, vấn đề về hệ thần kinh, hoặc trực tiếp do bệnh lý tại mắt gây sưng, viêm làm chèn ép hoặc ảnh hưởng đến cơ điều khiển màng mắt.

Sự kết hợp của ba triệu chứng này – đau mắt, chảy ghèn và màng mắt che lộ ra – chỉ ra rằng có một quá trình viêm hoặc rối loạn đang diễn ra. Vị trí và mức độ nghiêm trọng của vấn đề có thể rất đa dạng. Nó có thể bắt nguồn từ bề mặt mắt (như viêm kết mạc, loét giác mạc), cấu trúc bên trong mắt (như viêm màng bồ đào, tăng nhãn áp), hoặc thậm chí là biểu hiện của một bệnh toàn thân không liên quan trực tiếp đến mắt nhưng ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của mèo và khiến màng mắt che bị sa.

Việc quan sát kỹ lưỡng các triệu chứng này, tần suất xuất hiện, sự thay đổi theo thời gian, và các dấu hiệu khác đi kèm (như hắt hơi, sổ mũi, bỏ ăn, lừ đừ) là bước đầu tiên quan trọng giúp bạn cung cấp thông tin đầy đủ cho bác sĩ thú y khi đưa mèo đi khám. Đừng bao giờ tự ý chẩn đoán hoặc điều trị cho mèo dựa trên các triệu chứng này mà không có ý kiến của chuyên gia y tế.

Các Nguyên Nhân Tiềm Ẩn Gây Ra Tình Trạng Mèo Bị Đau Mắt Chảy Ghèn Bị Màng Mắt Che

Tình trạng mèo bị đau mắt, chảy ghèn và màng mắt che bị lộ ra là phức tạp bởi nó có thể là triệu chứng của rất nhiều bệnh lý khác nhau. Việc xác định chính xác nguyên nhân đòi hỏi sự thăm khám và chẩn đoán chuyên môn từ bác sĩ thú y. Tuy nhiên, việc nắm được các nhóm nguyên nhân phổ biến sẽ giúp chủ nuôi hiểu rõ hơn về tình trạng của mèo và tầm quan trọng của việc tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời.

Một trong những nhóm nguyên nhân phổ biến nhất là các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên ở mèo. Các tác nhân gây bệnh như Feline Herpesvirus (FHV-1), Feline Calicivirus (FCV), Chlamydophila felis và Mycoplasma đều có thể gây ra các triệu chứng liên quan đến mắt, bao gồm viêm kết mạc (đau mắt, đỏ mắt, sưng mí mắt), chảy ghèn (ban đầu trong, sau đó có thể đục và có mủ khi có bội nhiễm vi khuẩn) và hắt hơi, sổ mũi. Feline Herpesvirus đặc biệt nổi tiếng với khả năng gây viêm loét giác mạc, một tình trạng rất đau đớu và nguy hiểm có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị đúng cách.

Các vấn đề trực tiếp tại mắt cũng là nguyên nhân thường gặp. Viêm kết mạc (conjunctivitis) đơn thuần do dị ứng, bụi bẩn hoặc các tác nhân kích ứng khác có thể gây đau, đỏ và chảy ghèn. Nếu viêm kết mạc kéo dài hoặc nghiêm trọng, nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của mắt và góp phần làm màng mắt che lộ ra. Loét giác mạc (corneal ulcer) là tình trạng tổn thương bề mặt giác mạc, thường do chấn thương (cào xước, dính vật lạ), nhiễm trùng hoặc khô mắt. Loét giác mạc rất đau, khiến mèo nheo mắt dữ dội, chảy nước mắt nhiều (dịch trong hoặc có mủ), và giác mạc có thể bị mờ đục. Tình trạng đau đớn và viêm nhiễm nghiêm trọng này chắc chắn sẽ làm màng mắt che lộ ra.

Ngoài ra, các bệnh lý khác tại mắt như viêm màng bồ đào (uveitis – viêm các cấu trúc bên trong mắt), tăng nhãn áp (glaucoma – áp lực trong mắt tăng cao) hoặc giảm nhãn áp (thường do viêm màng bồ đào) cũng có thể gây đau mắt, thay đổi tiết dịch và ảnh hưởng đến vị trí của màng mắt che. Những bệnh này thường rất nghiêm trọng và cần được điều trị khẩn cấp để bảo vệ thị lực.

Các vấn đề về cấu trúc mắt hoặc mí mắt bẩm sinh hoặc mắc phải như quặm mi (entropion – mí mắt cuộn vào trong, lông mi cọ xát vào giác mạc gây kích ứng và loét), lật mi (ectropion – mí mắt lật ra ngoài, khiến mắt dễ bị khô và viêm), hoặc lông mi mọc sai vị trí (distichiasis, ectopic cilia) cũng có thể liên tục gây kích ứng, đau đớy, chảy ghèn và viêm, dẫn đến triệu chứng màng mắt che bị lộ ra.

Đôi khi, màng mắt che lộ ra không phải do bệnh lý tại mắt mà là dấu hiệu của một bệnh toàn thân. Ví dụ, tình trạng mất nước nghiêm trọng do tiêu chảy, nôn mửa kéo dài, hoặc các bệnh lý khác có thể làm cho nhãn cầu bị lõm vào một chút, khiến màng mắt che trở nên rõ hơn. Các bệnh truyền nhiễm toàn thân khác như Feline Infectious Peritonitis (FIP) hoặc các bệnh gây suy kiệt cơ thể cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của mèo, bao gồm cả tình trạng mắt. Tình trạng stress nặng hoặc thay đổi môi trường đột ngột cũng đôi khi được ghi nhận là nguyên nhân tạm thời khiến màng mắt che lộ ra, mặc dù cơ chế chính xác vẫn đang được nghiên cứu.

Cuối cùng, dị vật trong mắt (bụi, hạt cát, mảnh vụn thực vật) có thể gây kích ứng, đau đớn, chảy nước mắt và viêm nhiễm đột ngột. Tình trạng viêm cấp tính này có thể nhanh chóng dẫn đến việc màng mắt che bị đẩy ra để bảo vệ nhãn cầu khỏi tác nhân gây hại.

Việc xác định nguyên nhân cụ thể là bước then chốt để đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả. Do đó, khi phát hiện mèo có những triệu chứng này, điều quan trọng nhất là đưa mèo đến gặp bác sĩ thú y càng sớm càng tốt để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.

Khi Nào Cần Đưa Mèo Đến Bác Sĩ Thú Y? Mức Độ Khẩn Cấp

Việc quyết định khi nào cần đưa Mèo Bị đau Mắt Chảy Ghèn Bị Màng Mắt Che đến bác sĩ thú y là rất quan trọng. Mặc dù một số trường hợp có thể là do kích ứng nhẹ và tự khỏi, nhưng không nên chủ quan. Vì các triệu chứng này có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến thị lực hoặc tính mạng của mèo, việc tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời là điều cần thiết.

Bạn nên đưa mèo đến bác sĩ thú y NGAY LẬP TỨC nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, vì chúng thường chỉ ra một tình trạng khẩn cấp:

Mèo nheo mắt hoặc nhắm chặt mắt liên tục, cho thấy mắt đang rất đau.
Ghèn mắt có màu vàng hoặc xanh lá cây, đặc quánh hoặc có mủ.
Giác mạc (phần trong suốt ở phía trước mắt) bị đục, có màu xanh xám, hoặc nhìn thấy rõ một vết loét trên bề mặt.
Mắt bị sưng tấy dữ dội, lồi ra hoặc lõm vào bất thường.
Có máu trong mắt hoặc chảy máu từ mắt.
Mèo lừ đừ, bỏ ăn, sốt, hoặc có các triệu chứng bệnh toàn thân khác đi kèm (hắt hơi, sổ mũi nặng, tiêu chảy, nôn mửa).
Màng mắt che che phủ toàn bộ hoặc gần như toàn bộ nhãn cầu và không rút vào.
Mèo có vẻ mất phương hướng hoặc gặp khó khăn khi di chuyển, có thể là dấu hiệu thị lực bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Có dị vật nhìn thấy rõ trong mắt.
Tình trạng đau mắt và chảy ghèn xuất hiện đột ngột và diễn biến nhanh chóng.

Ngay cả khi các triệu chứng có vẻ nhẹ hơn (ví dụ: chỉ chảy dịch trong, màng mắt che lộ ra một chút), việc đưa mèo đến bác sĩ thú y trong vòng 24-48 giờ là điều nên làm. Các vấn đề về mắt có thể tiến triển rất nhanh ở mèo. Một vết loét giác mạc nhỏ có thể sâu hơn và nhiễm trùng trong thời gian ngắn nếu không được điều trị. Viêm màng bồ đào hoặc tăng nhãn áp cần được can thiệp sớm để ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn.

Trì hoãn việc thăm khám có thể dẫn đến:
Mất thị lực vĩnh viễn: Nhiều bệnh lý mắt nếu không được điều trị kịp thời có thể gây tổn thương không thể hồi phục cho cấu trúc mắt.
Đau đớn kéo dài cho mèo: Mèo bị đau mắt rất khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của chúng.
Bệnh tiến triển nặng hơn: Các bệnh nhiễm trùng có thể lan rộng, các vết loét có thể sâu hơn, khiến việc điều trị phức tạp và tốn kém hơn.
Biến chứng toàn thân: Nếu nguyên nhân là bệnh truyền nhiễm, việc chậm trễ điều trị có thể khiến bệnh toàn thân trở nên nghiêm trọng hơn.

Do đó, bất cứ khi nào bạn nhận thấy mèo có dấu hiệu đau mắt, chảy ghèn hoặc màng mắt che bị lộ ra bất thường, hãy liên hệ với bác sĩ thú y của bạn để được tư vấn. Họ sẽ đưa ra lời khuyên chính xác nhất về mức độ khẩn cấp và hẹn lịch khám phù hợp. Đừng cố gắng tự điều trị bằng các loại thuốc nhỏ mắt không rõ nguồn gốc hoặc thuốc dành cho người, vì chúng có thể gây hại nghiêm trọng cho mắt mèo.

Quá Trình Chẩn Đoán Các Bệnh Về Mắt Ở Mèo Bị Đau Mắt Chảy Ghèn Bị Màng Mắt Che

Khi bạn đưa mèo đến phòng khám thú y với các triệu chứng đau mắt, chảy ghèn và màng mắt che bị lộ ra, bác sĩ thú y sẽ tiến hành một loạt các bước để chẩn đoán nguyên nhân chính xác. Quá trình này đòi hỏi sự cẩn trọng và tỉ mỉ để xác định đúng bệnh lý đang xảy ra.

Bước đầu tiên là thu thập bệnh sử chi tiết. Bác sĩ sẽ hỏi bạn về thời điểm xuất hiện các triệu chứng, mức độ nghiêm trọng của đau mắt (mèo có nheo mắt không, có dụi mắt không), tính chất của ghèn mắt (màu sắc, độ đặc, tần suất chảy), bạn có nhận thấy màng mắt che bị lộ ra từ khi nào và mức độ như thế nào. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về các triệu chứng khác đi kèm (hắt hơi, sổ mũi, ho, thay đổi hành vi, ăn uống, uống nước, đi vệ sinh), lịch sử tiêm phòng, tiền sử bệnh tật trước đây, và liệu có khả năng mèo bị chấn thương hay tiếp xúc với dị vật hoặc mèo khác bị bệnh hay không. Thông tin bạn cung cấp là rất quan trọng để định hướng chẩn đoán.

Tiếp theo là khám lâm sàng tổng quát. Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng sức khỏe chung của mèo, bao gồm nhiệt độ, nhịp tim, nhịp thở, kiểm tra hạch bạch huyết. Việc này giúp phát hiện các dấu hiệu của bệnh toàn thân có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng ở mắt.

Sau đó là khám mắt chuyên sâu. Bác sĩ sẽ kiểm tra mắt mèo bằng các dụng cụ chuyên dụng. Họ sẽ quan sát tổng thể mắt, mí mắt, lông mi, và vị trí của màng mắt che. Bác sĩ sẽ kiểm tra phản xạ đồng tử với ánh sáng để đánh giá chức năng thần kinh của mắt. Việc kiểm tra bề mặt giác mạc cẩn thận bằng đèn soi và kính lúp là rất quan trọng để phát hiện các vết xước, tổn thương hoặc loét.

Để phát hiện các vết loét giác mạc nhỏ hoặc khó nhìn, bác sĩ thường sử dụng thuốc nhuộm Fluorescein. Thuốc nhuộm màu xanh lá cây này sẽ bám vào vùng giác mạc bị tổn thương, làm cho vết loét hiện rõ dưới ánh sáng xanh cobalt. Đây là một xét nghiệm đơn giản nhưng cực kỳ hữu ích trong chẩn đoán loét giác mạc.

Một số xét nghiệm khác có thể được thực hiện tùy thuộc vào nghi ngờ của bác sĩ. Xét nghiệm nước mắt Schirmer (Schirmer Tear Test) được sử dụng để đo lượng nước mắt sản xuất, giúp chẩn đoán tình trạng khô mắt (keratoconjunctivitis sicca – KCS), mặc dù tình trạng này ít gặp ở mèo hơn chó. Đo nhãn áp bằng máy đo áp lực nội nhãn (tonometer) giúp chẩn đoán tăng nhãn áp (glaucoma) hoặc giảm nhãn áp (thường do viêm màng bồ đào).

Nếu nghi ngờ nhiễm trùng, bác sĩ có thể lấy mẫu ghèn hoặc tế bào từ kết mạc hoặc giác mạc để xét nghiệm. Nuôi cấy vi khuẩn và kháng sinh đồ giúp xác định loại vi khuẩn gây bệnh và loại kháng sinh hiệu quả nhất. Xét nghiệm PCR hoặc IFA có thể được thực hiện để phát hiện virus Feline Herpesvirus, Feline Calicivirus, hoặc vi khuẩn Chlamydophila, Mycoplasma.

Trong trường hợp nghi ngờ bệnh toàn thân, các xét nghiệm máu (xét nghiệm công thức máu toàn phần, sinh hóa máu) có thể được thực hiện để đánh giá chức năng các cơ quan nội tạng và phát hiện các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc viêm. Xét nghiệm Feline Leukemia Virus (FeLV) và Feline Immunodeficiency Virus (FIV) cũng có thể cần thiết, vì các virus này có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và làm mèo dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, bao gồm cả nhiễm trùng mắt.

Chụp X-quang đầu hoặc ổ mắt, siêu âm mắt, hoặc các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác có thể được chỉ định trong những trường hợp phức tạp, ví dụ như nghi ngờ dị vật nằm sâu, khối u, hoặc đánh giá cấu trúc xương của ổ mắt.

Dựa trên kết quả của quá trình khám và xét nghiệm, bác sĩ thú y sẽ đưa ra chẩn đoán cuối cùng về nguyên nhân gây ra tình trạng mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhất cho mèo của bạn.

Các Phương Pháp Điều Trị Cho Mèo Bị Đau Mắt Chảy Ghèn Bị Màng Mắt Che

Phương pháp điều trị cho mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân gây bệnh đã được bác sĩ thú y chẩn đoán. Việc điều trị thường kết hợp nhiều phương pháp khác nhau nhằm mục tiêu loại bỏ nguyên nhân, giảm viêm, kiểm soát đau đớn và hỗ trợ quá trình lành thương.

Nếu nguyên nhân là do nhiễm trùng vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh có thể ở dạng thuốc nhỏ mắt, thuốc mỡ tra mắt, hoặc thuốc uống (đặc biệt nếu có nhiễm trùng toàn thân hoặc nhiễm Chlamydophila/Mycoplasma). Việc sử dụng kháng sinh đúng liều, đủ thời gian là rất quan trọng để tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn và ngăn ngừa tái phát.

Đối với nhiễm virus, đặc biệt là Feline Herpesvirus, thuốc kháng virus nhỏ mắt hoặc uống có thể được sử dụng. Thuốc kháng virus không tiêu diệt virus hoàn toàn nhưng giúp kiểm soát sự nhân lên của virus và giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, đặc biệt là loét giác mạc. Lysine, một loại axit amin, đôi khi cũng được khuyên dùng dưới dạng bổ sung đường uống để giúp kiểm soát sự bùng phát của virus Herpes.

Các loại thuốc chống viêm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm sưng, đỏ và đau mắt. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc chống viêm (đặc biệt là corticosteroid) cần hết sức thận trọng và chỉ được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ thú y. Corticosteroid bị chống chỉ định TUYỆT ĐỐI nếu mèo bị loét giác mạc, vì nó có thể làm chậm quá trình lành vết loét và khiến tình trạng tệ hơn. Bác sĩ sẽ lựa chọn loại thuốc chống viêm phù hợp dựa trên chẩn đoán (ví dụ: thuốc chống viêm không steroid – NSAIDs – nhỏ mắt hoặc uống có thể an toàn hơn trong một số trường hợp loét giác mạc).

Nếu mèo bị loét giác mạc, việc điều trị thường bao gồm thuốc kháng sinh nhỏ mắt để ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát, thuốc giảm đau (như thuốc nhỏ mắt Atropine để làm giãn đồng tử, giảm co thắt cơ mắt và giảm đau), và các loại thuốc hỗ trợ lành biểu mô giác mạc. Trong trường hợp loét sâu hoặc loét không lành, phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ mô hoại tử hoặc hỗ trợ vết loét lành bằng cách sử dụng vạt kết mạc hoặc các kỹ thuật khác.

Đối với các vấn đề cấu trúc như quặm mi, lật mi hoặc lông mi mọc sai vị trí, phẫu thuật chỉnh hình mí mắt hoặc loại bỏ lông mi bất thường là phương pháp điều trị dứt điểm.

Trong trường hợp tăng nhãn áp, thuốc nhỏ mắt làm giảm áp lực nội nhãn cần được sử dụng khẩn cấp. Nếu tình trạng không kiểm soát được bằng thuốc hoặc gây tổn thương không thể hồi phục, phẫu thuật hoặc loại bỏ nhãn cầu có thể là lựa chọn cuối cùng để giảm đau cho mèo.

Nếu màng mắt che lộ ra do bệnh toàn thân (mất nước, suy kiệt), việc điều trị nguyên nhân gốc rễ là quan trọng nhất. Bù nước bằng truyền dịch, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ và điều trị bệnh lý nền sẽ giúp cải thiện tình trạng sức khỏe chung và khiến màng mắt che trở lại vị trí bình thường.

Ngoài các loại thuốc đặc trị, việc chăm sóc hỗ trợ tại nhà cũng rất cần thiết. Chủ nuôi có thể cần vệ sinh mắt cho mèo bằng dung dịch rửa mắt chuyên dụng dành cho mèo (không dùng nước muối sinh lý của người hoặc các loại nước khác nếu không được bác sĩ chỉ định). Lau nhẹ nhàng ghèn mắt bằng bông gòn sạch hoặc gạc vô trùng thấm dung dịch rửa mắt, luôn lau từ khóe mắt ra ngoài.

Việc cho mèo dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ thú y là điều bắt buộc. Nếu được kê thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ, hãy học cách thực hiện đúng kỹ thuật để đảm bảo thuốc vào mắt mèo và giảm thiểu căng thẳng cho cả bạn và mèo cưng. Đảm bảo môi trường sống của mèo sạch sẽ, ít bụi bẩn để tránh kích ứng thêm.

Quan sát kỹ lưỡng phản ứng của mèo với điều trị và ghi nhận bất kỳ sự thay đổi nào (tốt lên hay xấu đi) để báo cáo cho bác sĩ trong các lần tái khám. Đừng ngần ngại hỏi bác sĩ về bất kỳ điều gì bạn không rõ về quá trình điều trị hoặc chăm sóc tại nhà. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chủ nuôi và bác sĩ thú y là yếu tố quyết định sự thành công của việc điều trị cho mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che. Tìm hiểu thêm thông tin về cách chăm sóc sức khỏe cho mèo tại MochiCat.vn.

Chăm Sóc Tại Nhà Và Phòng Ngừa Tình Trạng Đau Mắt Chảy Ghèn Bị Màng Mắt Che

Việc chăm sóc mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che tại nhà là một phần quan trọng của quá trình điều trị, đặc biệt là việc cho mèo dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ thú y và vệ sinh mắt cho mèo. Ngoài ra, việc phòng ngừa các bệnh lý về mắt là cách tốt nhất để tránh tình trạng này xảy ra.

Đầu tiên và quan trọng nhất trong việc chăm sóc tại nhà là tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ thú y. Cho mèo uống thuốc hoặc nhỏ/tra thuốc mắt đúng liều lượng và đúng thời gian theo quy định. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc cho mèo dùng thuốc, hãy nhờ bác sĩ thú y hướng dẫn kỹ thuật hoặc tìm kiếm các video hướng dẫn đáng tin cậy. Tuyệt đối không ngừng thuốc khi chưa hết liệu trình, ngay cả khi triệu chứng có vẻ đã thuyên giảm, vì điều này có thể khiến bệnh tái phát hoặc trở nên kháng thuốc.

Vệ sinh mắt cho mèo bị đau mắt là cần thiết để loại bỏ ghèn và giữ cho mắt sạch sẽ, ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát. Sử dụng dung dịch rửa mắt chuyên dụng dành cho mèo (thường được bác sĩ thú y khuyên dùng) hoặc nước muối sinh lý vô trùng (nếu bác sĩ cho phép). Thấm ướt bông gòn hoặc gạc y tế sạch bằng dung dịch rửa mắt và nhẹ nhàng lau sạch ghèn từ khóe mắt ra ngoài. Luôn sử dụng miếng bông/gạc mới cho mỗi mắt và mỗi lần lau để tránh lây nhiễm chéo. Hãy thực hiện việc này ở nơi yên tĩnh, nhẹ nhàng để mèo cảm thấy thoải mái nhất. Nếu ghèn quá khô và cứng, bạn có thể đặt miếng bông ẩm lên mắt một lát cho ghèn mềm ra trước khi lau.

Theo dõi sát sao tình trạng mắt của mèo và các triệu chứng toàn thân khác. Ghi nhận bất kỳ sự thay đổi nào về mức độ đau mắt, tính chất ghèn, mức độ lộ ra của màng mắt che, hành vi, sự thèm ăn, hoặc các dấu hiệu bệnh khác. Báo cáo những thay đổi này cho bác sĩ thú y trong các cuộc tái khám hoặc khi có dấu hiệu bất thường nghiêm trọng.

Đảm bảo môi trường sống của mèo sạch sẽ, đặc biệt là khu vực mèo ngủ và khu vực đặt khay cát. Bụi bẩn, mùi hóa chất từ chất độn chuồng không phù hợp hoặc khói thuốc lá có thể gây kích ứng mắt và đường hô hấp của mèo. Sử dụng chất độn chuồng ít bụi, thông gió tốt cho khu vực sinh hoạt của mèo.

Về mặt phòng ngừa, việc tiêm phòng đầy đủ cho mèo là rất quan trọng. Các mũi tiêm vaccine cốt lõi giúp bảo vệ mèo khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như Feline Herpesvirus và Feline Calicivirus, những tác nhân phổ biến gây ra các triệu chứng ở mắt và đường hô hấp trên. Tuân thủ lịch tiêm phòng định kỳ theo khuyến cáo của bác sĩ thú y.

Kiểm tra mắt mèo định kỳ tại nhà là thói quen tốt. Dành vài phút mỗi ngày hoặc vài lần mỗi tuần để quan sát mắt mèo, xem có đỏ, sưng, chảy ghèn bất thường hay màng mắt che có bị lộ ra không. Việc phát hiện sớm các vấn đề có thể giúp điều trị kịp thời và hiệu quả hơn.

Tránh cho mèo tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng như khói thuốc lá, bụi bẩn, hóa chất tẩy rửa mạnh. Khi sử dụng các sản phẩm này trong nhà, hãy đảm bảo mèo ở khu vực khác hoặc thông gió thật tốt.

Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng và đầy đủ cho mèo để tăng cường sức đề kháng tổng thể. Mèo khỏe mạnh sẽ có hệ miễn dịch tốt hơn để chống lại nhiễm trùng. Cung cấp đủ nước cho mèo, đặc biệt nếu mèo chỉ ăn thức ăn khô. Đặt bát nước ở nhiều vị trí khác nhau trong nhà và xem xét sử dụng đài phun nước cho mèo để khuyến khích chúng uống nhiều hơn.

Tránh để mèo tiếp xúc với mèo lạ không rõ tình trạng sức khỏe, đặc biệt là mèo hoang hoặc mèo chưa được tiêm phòng đầy đủ, để giảm nguy cơ lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm. Nếu bạn nuôi nhiều mèo, hãy cách ly những con có triệu chứng bệnh để ngăn ngừa lây lan.

Khám sức khỏe định kỳ cho mèo tại bác sĩ thú y, ít nhất mỗi năm một lần đối với mèo trưởng thành và hai lần mỗi năm đối với mèo già hoặc mèo con. Trong các lần khám này, bác sĩ thú y sẽ kiểm tra tổng thể sức khỏe của mèo, bao gồm cả mắt, và có thể phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở nên nghiêm trọng.

Bằng cách kết hợp chăm sóc tại nhà chu đáo theo hướng dẫn của bác sĩ thú y và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, bạn có thể giúp mèo cưng của mình giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về mắt và đảm bảo chúng luôn có đôi mắt sáng khỏe.

Phân Biệt Các Loại Ghèn Mắt Ở Mèo: Dấu Hiệu Và Ý Nghĩa

Việc quan sát kỹ loại ghèn (dịch tiết) chảy ra từ mắt mèo bị đau có thể cung cấp những manh mối quan trọng về nguyên nhân gây bệnh, mặc dù việc chẩn đoán cuối cùng vẫn cần dựa vào thăm khám và xét nghiệm của bác sĩ thú y. Có nhiều loại ghèn mắt khác nhau về màu sắc, độ đặc và khối lượng, mỗi loại có thể gợi ý một tình trạng bệnh lý riêng biệt.

Loại ghèn phổ biến và ít đáng lo ngại nhất là dịch trong suốt, lỏng như nước mắt. Đây thường là phản ứng ban đầu của mắt đối với kích ứng nhẹ, dị ứng, hoặc giai đoạn đầu của nhiễm virus như Feline Herpesvirus hoặc Feline Calicivirus. Lượng dịch này có thể nhiều khiến nước mắt chảy tràn ra ngoài mí mắt. Nếu chỉ là dịch trong và không đi kèm với các dấu hiệu nghiêm trọng khác (đau đớn dữ dội, đục giác mạc, màng mắt che che phủ nhiều), nó có thể là do bụi bay vào mắt hoặc dị ứng theo mùa. Tuy nhiên, nếu tình trạng chảy dịch trong kéo dài hoặc đi kèm hắt hơi, sổ mũi, đây là dấu hiệu rõ ràng của nhiễm trùng đường hô hấp trên và cần được bác sĩ kiểm tra.

Khi ghèn mắt bắt đầu chuyển sang màu trắng đục hoặc xám, điều này thường cho thấy dịch tiết chứa nhiều tế bào hơn, có thể là tế bào viêm hoặc chất nhầy. Ghèn đục có thể xuất hiện sau giai đoạn chảy dịch trong khi tình trạng viêm tiến triển hoặc khi có sự tham gia của các tác nhân khác ngoài virus, như Chlamydophila hoặc Mycoplasma. Ghèn đục cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng khô mắt (mặc dù hiếm ở mèo), khiến nước mắt không đủ để làm sạch mắt, dẫn đến tích tụ dịch nhầy.

Ghèn có màu vàng hoặc xanh lá cây, thường đặc và có mủ, là dấu hiệu điển hình của nhiễm trùng vi khuẩn. Vi khuẩn có thể là nguyên nhân chính gây viêm (ví dụ: nhiễm trùng kết mạc do vi khuẩn nguyên phát, mặc dù không phổ biến bằng nhiễm virus gây biến chứng vi khuẩn) hoặc là nhiễm trùng thứ phát xảy ra sau khi mắt đã bị tổn thương hoặc suy yếu do virus hoặc các nguyên nhân khác. Ghèn mủ là dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng và đòi hỏi phải điều trị bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ thú y. Mèo bị ghèn mủ thường đi kèm với các dấu hiệu viêm nặng hơn như đỏ mắt dữ dội, sưng mí mắt và đau đớn rõ rệt.

Trong một số trường hợp, bạn có thể thấy ghèn mắt có màu hơi nâu hoặc gỉ sắt. Điều này thường là do porphyrin, một sắc tố có trong nước mắt của mèo, bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí. Điều này không nhất thiết là dấu hiệu bệnh lý, nhưng lượng porphyrin tích tụ nhiều có thể gợi ý rằng mèo đang chảy nước mắt quá nhiều (epiphora) do tắc nghẽn ống lệ, kích ứng hoặc viêm mãn tính. Tuy nhiên, ghèn màu nâu đôi khi cũng có thể lẫn với bụi bẩn hoặc các chất bẩn khác.

Ngoài màu sắc, độ đặc của ghèn cũng là một yếu tố cần quan sát. Ghèn lỏng như nước mắt gợi ý viêm cấp tính do virus hoặc dị ứng. Ghèn đặc, dính như chất nhầy gợi ý viêm mãn tính, khô mắt hoặc nhiễm Chlamydophila/Mycoplasma. Ghèn đặc quánh, có mủ cho thấy nhiễm trùng vi khuẩn.

Khối lượng ghèn cũng quan trọng. Chảy ghèn liên tục và nhiều cho thấy tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng đang hoạt động. Ghèn đóng thành vảy khô cứng ở khóe mắt sau khi ngủ dậy là điều bình thường ở một số mèo, nhưng nếu lượng ghèn nhiều bất thường hoặc khó làm sạch, đó có thể là dấu hiệu có vấn đề.

Khi mô tả tình trạng ghèn mắt cho bác sĩ thú y, hãy cung cấp thông tin chi tiết nhất có thể về màu sắc, độ đặc, khối lượng, và tần suất chảy. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn chụp ảnh mắt mèo để họ có cái nhìn trực quan hơn. Kết hợp thông tin về ghèn với các triệu chứng khác (đau mắt, màng mắt che lộ ra, các dấu hiệu toàn thân) sẽ giúp bác sĩ thu hẹp phạm vi chẩn đoán và đưa ra phương án xét nghiệm, điều trị phù hợp.

Vai Trò Của Màng Mắt Che (Nhãn Nhị) Và Tại Sao Nó Lộ Ra Khi Mèo Ốm

Màng mắt che, còn được gọi là mí mắt thứ ba hoặc nhãn nhị (nictitating membrane), là một cấu trúc giải phẫu quan trọng ở mắt của mèo và nhiều loài động vật khác. Đây là một lớp màng mỏng màu hồng nhạt hoặc trắng nằm ở góc trong của mắt, gần sống mũi. Cấu tạo của màng mắt che bao gồm một lớp sụn hình chữ T cứng nâng đỡ và được bao phủ bởi mô kết mạc. Ở gốc của sụn này có một tuyến lệ đặc biệt gọi là tuyến lệ của mí mắt thứ ba, sản xuất khoảng 30-50% lượng nước mắt của mèo.

Chức năng chính của màng mắt che là bảo vệ nhãn cầu. Nó có thể nhanh chóng di chuyển ngang qua bề mặt mắt để loại bỏ bụi bẩn, mảnh vụn và phân phối nước mắt, giúp giữ ẩm và bôi trơn cho mắt. Trong điều kiện bình thường, khi mèo tỉnh táo và khỏe mạnh, màng mắt che thường không rõ ràng, chỉ nhìn thấy một dải mỏng ở góc trong mắt. Nó sẽ tự động di chuyển ra ngoài và rút vào rất nhanh, thường không kịp để chúng ta nhận thấy, trong các trường hợp như khi mèo chớp mắt hoặc khi có vật lạ bay vào mắt.

Khi mèo bị ốm, mệt mỏi, mất nước hoặc chịu ảnh hưởng của một số tình trạng sức khỏe nhất định, cơ kiểm soát màng mắt che có thể bị ảnh hưởng hoặc bản thân nhãn cầu bị thay đổi vị trí nhẹ, khiến màng mắt che bị đẩy ra ngoài và trở nên rõ ràng hơn, đôi khi che phủ một phần hoặc thậm chí toàn bộ nhãn cầu. Sự lộ ra của màng mắt che không phải là bệnh, mà là một triệu chứng, một chỉ báo về tình trạng sức khỏe không ổn định.

Có nhiều lý do khiến màng mắt che lộ ra:

1. Mất nước và Suy nhược: Khi mèo bị mất nước do tiêu chảy, nôn mửa hoặc không uống đủ nước, nhãn cầu có thể bị lõm nhẹ vào trong hốc mắt. Sự thay đổi vị trí này làm cho màng mắt che, vốn cố định hơn nhãn cầu, trông như thể bị đẩy ra ngoài. Tương tự, tình trạng suy kiệt, sụt cân đột ngột hoặc bệnh mãn tính khiến cơ thể yếu đi cũng có thể gây ra hiện tượng này.
2. Bệnh Toàn thân: Nhiều bệnh truyền nhiễm hoặc bệnh lý toàn thân khác có thể ảnh hưởng đến trạng thái sức khỏe tổng thể của mèo, gây sốt, lừ đừ, bỏ ăn. Tình trạng suy yếu chung này có thể làm cho các cơ điều khiển mí mắt và màng mắt che hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến màng mắt che không thể rút hoàn toàn vào trong.
3. Vấn Đề Thần Kinh: Một số vấn đề ảnh hưởng đến hệ thần kinh kiểm soát các cơ ở mặt và mắt có thể gây ra triệu chứng sa mí mắt (ptosis) và lộ màng mắt che. Ví dụ điển hình là Hội chứng Horner, có thể do tổn thương dây thần kinh ở bất kỳ vị trí nào trên đường từ não đến mắt, gây ra một loạt các triệu chứng ở một bên mặt, bao gồm co đồng tử, sa mí mắt trên, mắt hơi lõm vào, và màng mắt che bị đẩy ra.
4. Bệnh Lý Tại Mắt: Các tình trạng gây viêm hoặc đau đớn dữ dội tại mắt như viêm kết mạc nặng, loét giác mạc, viêm màng bồ đào, hoặc tăng nhãn áp có thể gây sưng các mô xung quanh mắt hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến cơ hoặc dây thần kinh kiểm soát màng mắt che, khiến nó lộ ra. Trong trường hợp này, màng mắt che lộ ra là phản ứng thứ cấp với bệnh lý mắt chính.
5. Ký Sinh Trùng Đường Ruột: Mặc dù cơ chế không hoàn toàn rõ ràng, nhưng trong một số trường hợp hiếm gặp, nhiễm ký sinh trùng đường ruột nặng ở mèo (đặc biệt là giun sán) có thể đi kèm với triệu chứng màng mắt che lộ ra ở cả hai mắt. Tình trạng này thường được gọi là “third eyelid protrusion syndrome” và có thể cải thiện sau khi mèo được tẩy giun.

Việc màng mắt che bị lộ ra thường đi kèm với các dấu hiệu khác của sự không khỏe mạnh ở mèo, như lừ đừ, chán ăn, sụt cân, hoặc các triệu chứng bệnh lý mắt khác như đau, đỏ, chảy ghèn. Khi bạn thấy màng mắt che của mèo lộ ra bất thường, đặc biệt là ở cả hai mắt hoặc đi kèm với các triệu chứng khác, đó là tín hiệu cho thấy mèo cần được bác sĩ thú y thăm khám để xác định nguyên nhân gốc rễ và có biện pháp xử lý phù hợp.

Các Bệnh Lý Cụ Thể Gây Ra Triệu Chứng Đau Mắt Chảy Ghèn Bị Màng Mắt Che

Như đã đề cập, tình trạng mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che là sự kết hợp của các triệu chứng có thể xuất phát từ nhiều bệnh lý khác nhau. Dưới đây là chi tiết hơn về một số bệnh lý cụ thể thường gây ra bộ ba triệu chứng này:

Viêm Kết Mạc (Conjunctivitis)

Viêm kết mạc là tình trạng viêm lớp màng mỏng trong suốt phủ mặt trong của mí mắt và phần trắng của nhãn cầu. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau mắt và chảy ghèn ở mèo. Viêm kết mạc có thể do nhiễm trùng (virus, vi khuẩn, nấm, Chlamydophila, Mycoplasma), dị ứng, bụi bẩn, khói, hóa chất, hoặc dị vật trong mắt.

• Triệu chứng: Mắt đỏ, sưng mí mắt, chảy ghèn (từ trong suốt đến có mủ), nheo mắt, dụi mắt. Màng mắt che có thể lộ ra do viêm và đau.
• Chẩn đoán: Thăm khám lâm sàng, xét nghiệm ghèn (nhuộm Gram, nuôi cấy), xét nghiệm PCR/IFA cho virus, Chlamydophila.
• Điều trị: Thuốc nhỏ mắt/mỡ chứa kháng sinh, kháng virus, hoặc chống viêm (cẩn thận khi dùng corticosteroid), rửa mắt. Điều trị bệnh lý nền nếu có.

Viêm Loét Giác Mạc (Corneal Ulcer)

Loét giác mạc là tổn thương trên bề mặt giác mạc (phần trong suốt phía trước mắt). Đây là tình trạng rất đau đớn và nguy hiểm. Nguyên nhân bao gồm chấn thương (cào, dị vật), nhiễm trùng (đặc biệt là Feline Herpesvirus), khô mắt, hoặc các vấn đề về mí mắt.

• Triệu chứng: Đau mắt dữ dội (nheo mắt, nhắm chặt mắt), chảy nước mắt nhiều (có thể lẫn mủ nếu nhiễm trùng), giác mạc bị đục hoặc có vết trắng/xám, màng mắt che che phủ đáng kể nhãn cầu.
• Chẩn đoán: Thăm khám mắt, sử dụng thuốc nhuộm Fluorescein.
• Điều trị: Thuốc kháng sinh nhỏ mắt (để ngăn ngừa nhiễm trùng), thuốc giảm đau (như Atropine), thuốc hỗ trợ lành vết loét. Có thể cần phẫu thuật cho vết loét sâu hoặc không lành. Tuyệt đối KHÔNG DÙNG corticosteroid nhỏ mắt.

Nhiễm Trùng Đường Hô Hấp Trên Do Virus (FHV & FCV)

Feline Herpesvirus (FHV-1) và Feline Calicivirus (FCV) là hai loại virus phổ biến gây ra các bệnh về đường hô hấp và mắt ở mèo. FHV-1 đặc biệt liên quan đến các vấn đề mắt tái phát.

• Triệu chứng: Thường có cả triệu chứng hô hấp (hắt hơi, sổ mũi, sốt, bỏ ăn) và triệu chứng mắt (viêm kết mạc, chảy ghèn, loét giác mạc do FHV-1). Màng mắt che lộ ra thường đi kèm với tình trạng ốm yếu toàn thân hoặc đau mắt dữ dội.
• Chẩn đoán: Dựa trên triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm virus (PCR).
• Điều trị: Chăm sóc hỗ trợ (bù nước, dinh dưỡng), thuốc kháng sinh (điều trị nhiễm trùng thứ phát), thuốc kháng virus (nếu nghiêm trọng), thuốc nhỏ mắt/mỡ điều trị triệu chứng mắt.

Nhiễm Chlamydophila Felis và Mycoplasma

Đây là hai loại vi khuẩn gây bệnh hô hấp và mắt ở mèo, đặc biệt phổ biến ở mèo con hoặc sống trong môi trường đông đúc.

• Triệu chứng: Viêm kết mạc (thường bắt đầu ở một mắt rồi lan sang mắt còn lại), sưng mí mắt, chảy ghèn từ trong đến có mủ, hắt hơi nhẹ. Màng mắt che có thể lộ ra do viêm kết mạc nặng hoặc tình trạng ốm yếu.
• Chẩn đoán: Xét nghiệm tế bào từ kết mạc (nhuộm Giemsa), xét nghiệm PCR.
• Điều trị: Kháng sinh toàn thân (thường là Doxycycline hoặc Azithromycin) và/hoặc kháng sinh nhỏ mắt.

Quặm Mi (Entropion)

Quặm mi là tình trạng mí mắt cuộn vào trong, khiến lông mi hoặc da mí mắt cọ xát liên tục vào giác mạc và kết mạc. Tình trạng này có thể bẩm sinh ở một số giống mèo (như Ba Tư, Himalayan) hoặc mắc phải do co thắt cơ mắt vì đau đớn (spastic entropion).

• Triệu chứng: Kích ứng mắt liên tục, đau mắt (nheo mắt), chảy nước mắt hoặc ghèn, viêm kết mạc mãn tính, có thể dẫn đến loét giác mạc. Màng mắt che có thể lộ ra do đau đớn và viêm.
• Chẩn đoán: Thăm khám lâm sàng, quan sát vị trí mí mắt.
• Điều trị: Phẫu thuật chỉnh hình mí mắt là phương pháp điều trị dứt điểm. Trong thời gian chờ phẫu thuật hoặc với quặm mi nhẹ, có thể dùng thuốc nhỏ mắt bôi trơn hoặc kháng sinh để giảm kích ứng và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Các Bệnh Toàn Thân Ảnh Hưởng Đến Mắt

Một số bệnh lý không xuất phát từ mắt nhưng có thể gây ra triệu chứng màng mắt che lộ ra, đôi khi đi kèm với các dấu hiệu mắt khác:

• Mất nước, Suy kiệt: Nhãn cầu lõm nhẹ, màng mắt che lộ ra.
• Hội chứng Horner: Sa mí mắt, co đồng tử, mắt lõm nhẹ, màng mắt che lộ ra (thường ở một bên).
• Bệnh truyền nhiễm toàn thân: Gây suy yếu chung, màng mắt che lộ ra, có thể kèm theo các triệu chứng mắt khác nếu virus/vi khuẩn ảnh hưởng trực tiếp đến mắt (như FIP).
• Ký sinh trùng đường ruột nặng: Có thể gây suy yếu và làm màng mắt che lộ ra ở cả hai mắt.

Khi bác sĩ thú y khám và nghi ngờ một trong các nguyên nhân trên, họ sẽ chỉ định các xét nghiệm phù hợp để xác nhận chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả. Việc hiểu rõ các bệnh lý tiềm ẩn giúp chủ nuôi hợp tác tốt hơn với bác sĩ trong quá trình chăm sóc mèo.

Điều Trị Loét Giác Mạc: Một Tình Trạng Khẩn Cấp Thường Gây Đau Mắt, Chảy Ghèn Và Màng Mắt Che

Loét giác mạc là một trong những nguyên nhân nghiêm trọng nhất gây ra bộ ba triệu chứng mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che. Giác mạc là lớp trong suốt ở phía trước nhãn cầu, đóng vai trò quan trọng trong thị lực. Khi giác mạc bị tổn thương (loét), nó rất đau đớn và dễ bị nhiễm trùng, có thể dẫn đến mất thị lực hoặc thậm chí mất cả nhãn cầu nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

Vết loét giác mạc có thể có nhiều kích thước và độ sâu khác nhau, từ vết xước nhẹ trên bề mặt (loét nông) đến loét ăn sâu vào các lớp bên dưới, thậm chí thủng giác mạc. Mèo bị loét giác mạc thường biểu hiện đau đớn dữ dội: nheo mắt liên tục hoặc nhắm chặt mắt, né tránh ánh sáng (sợ ánh sáng – photophobia). Mắt sẽ chảy nhiều nước mắt, ban đầu có thể trong, nhưng rất nhanh chóng có thể chuyển sang màu đục hoặc có mủ nếu có nhiễm trùng thứ phát. Tình trạng đau đớn và viêm nhiễm nghiêm trọng sẽ làm cho màng mắt che bị co thắt và đẩy ra ngoài, che phủ một phần hoặc toàn bộ nhãn cầu, như một phản ứng tự vệ của cơ thể để bảo vệ mắt bị tổn thương.

Chẩn đoán loét giác mạc thường được thực hiện dễ dàng bằng cách sử dụng thuốc nhuộm Fluorescein. Bác sĩ thú y sẽ nhỏ một giọt thuốc nhuộm vào mắt mèo. Thuốc nhuộm màu xanh lá cây sẽ bám vào vùng giác mạc bị mất lớp biểu mô (lớp ngoài cùng của giác mạc), làm cho vết loét hiện lên rất rõ dưới ánh sáng xanh cobalt của đèn khám mắt. Độ sâu của vết loét có thể được đánh giá dựa trên mức độ bám màu của thuốc nhuộm và hình ảnh thu được khi khám mắt.

Việc điều trị loét giác mạc là một quá trình khẩn cấp và tích cực. Mục tiêu là kiểm soát nhiễm trùng, giảm đau, và thúc đẩy quá trình lành vết loét.

1. Kiểm soát nhiễm trùng: Thuốc kháng sinh nhỏ mắt là bắt buộc để ngăn ngừa nhiễm trùng vi khuẩn thứ phát hoặc điều trị nhiễm trùng đã có. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nghi ngờ tác nhân gây bệnh, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh phổ rộng hoặc kháng sinh đặc hiệu hơn sau khi có kết quả nuôi cấy.
2. Giảm đau: Thuốc nhỏ mắt Atropine thường được sử dụng để làm giãn đồng tử. Việc giãn đồng tử giúp giảm co thắt cơ ở mắt, một phản ứng tự nhiên với đau đớn, từ đó giúp mèo cảm thấy dễ chịu hơn và thúc đẩy quá trình lành thương. Atropine có thể làm mờ mắt tạm thời và khiến mèo nhạy cảm hơn với ánh sáng, nên cần giữ mèo ở nơi có ánh sáng dịu nhẹ. Thuốc giảm đau toàn thân (dạng uống) cũng có thể được chỉ định.
3. Hỗ trợ lành vết loét: Một số loại thuốc nhỏ mắt hoặc mỡ bôi trơn không chứa chất bảo quản có thể được sử dụng để giữ ẩm cho bề mặt mắt và tạo môi trường thuận lợi cho các tế bào biểu mô di chuyển và che phủ vết loét. Việc loại bỏ nguyên nhân gây loét (như dị vật, lông mi mọc sai chỗ) cũng là điều kiện tiên quyết để vết loét lành.
4. Ngăn ngừa mèo tự gây hại: Vì mắt rất đau, mèo có thể cố gắng dụi mắt bằng chân, điều này có thể làm vết loét tệ hơn. Bác sĩ thú y thường sẽ cho mèo đeo vòng chống liếm (Elizabethan collar) để ngăn chúng chạm vào mắt.
5. Phẫu thuật: Đối với các vết loét sâu, vết loét không lành (indolent ulcer), hoặc khi giác mạc sắp thủng, phẫu thuật là cần thiết. Các kỹ thuật phẫu thuật bao gồm làm sạch vết loét, tạo vạt kết mạc để che phủ và cung cấp nguồn máu nuôi dưỡng cho vùng loét, hoặc ghép giác mạc trong những trường hợp rất nghiêm trọng.

Quá trình lành loét giác mạc đòi hỏi thời gian và sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ thú y. Mèo cần được tái khám định kỳ để đánh giá sự tiến triển của vết loét và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần. Việc điều trị loét giác mạc thành công không chỉ giúp giảm đau và phục hồi thị lực cho mèo mà còn giải quyết nguyên nhân chính khiến màng mắt che bị lộ ra do đau và viêm.

Các Biến Chứng Tiềm Ẩn Nếu Mèo Bị Đau Mắt Chảy Ghèn Bị Màng Mắt Che Không Được Điều Trị

Việc bỏ qua hoặc trì hoãn điều trị khi mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng và các biến chứng khó lường. Mắt là một cơ quan rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương vĩnh viễn. Những triệu chứng ban đầu có vẻ nhẹ có thể nhanh chóng tiến triển thành các vấn đề phức tạp và đe dọa thị lực nếu không được can thiệp kịp thời.

Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là mất thị lực, thậm chí là mù lòa vĩnh viễn. Nhiều nguyên nhân gây ra triệu chứng này, như loét giác mạc sâu, viêm màng bồ đào nặng, hoặc tăng nhãn áp cấp tính, đều có khả năng gây tổn thương không thể phục hồi cho các cấu trúc quan trọng của mắt như giác mạc, màng võng mạc, hoặc dây thần kinh thị giác. Nếu tổn thương quá nặng hoặc kéo dài, khả năng phục hồi thị lực là rất thấp.

Nhiễm trùng mãn tính hoặc tái phát là biến chứng thường gặp, đặc biệt nếu nguyên nhân là do virus (Feline Herpesvirus) hoặc các vấn đề cấu trúc (quặm mi). Nhiễm trùng mãn tính không chỉ gây khó chịu và đau đớn kéo dài cho mèo mà còn có thể dẫn đến các thay đổi vĩnh viễn ở mắt như sẹo giác mạc (làm giác mạc bị đục, ảnh hưởng thị lực), dính kết mạc, hoặc tổn thương tuyến lệ, gây khô mắt mãn tính.

Loét giác mạc nếu không được điều trị đúng cách có thể tiến triển sâu hơn, dẫn đến thủng giác mạc. Thủng giác mạc là một tình trạng khẩn cấp cần phẫu thuật ngay lập tức để cứu lấy nhãn cầu. Nếu không được can thiệp, mắt có thể bị nhiễm trùng nghiêm trọng bên trong (endoophthalmitis) và phải cắt bỏ (enucleation) để ngăn ngừa đau đớn và nhiễm trùng lan rộng.

Viêm màng bồ đào mãn tính (viêm các cấu trúc bên trong mắt) có thể dẫn đến nhiều biến chứng phức tạp như đục thủy tinh thể (cataract), tăng nhãn áp thứ phát, dính đồng tử, bong võng mạc và cuối cùng là mù lòa. Viêm màng bồ đào cần được kiểm soát chặt chẽ để ngăn ngừa những biến chứng này.

Tăng nhãn áp (glaucoma) là một bệnh lý khác có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho dây thần kinh thị giác do áp lực trong mắt tăng cao. Nếu không được điều trị khẩn cấp để giảm áp lực, tổn thương dây thần kinh thị giác sẽ nhanh chóng xảy ra, dẫn đến mất thị lực không hồi phục.

Nếu nguyên nhân gây ra các triệu chứng mắt là do một bệnh toàn thân, việc không điều trị bệnh nền sẽ không chỉ khiến các triệu chứng mắt không được cải thiện mà còn làm cho sức khỏe tổng thể của mèo ngày càng suy sút. Các bệnh như nhiễm trùng đường hô hấp trên mãn tính, FIP, hoặc các bệnh hệ thống khác cần được quản lý toàn diện.

Tình trạng đau đớn kéo dài do các vấn đề về mắt không được điều trị cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của mèo. Mèo sẽ lừ đừ, chán ăn, bỏ chơi, và có thể trở nên hung dữ hơn do khó chịu.

Việc màng mắt che lộ ra liên tục và che phủ một phần lớn nhãn cầu không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn có thể gây ảnh hưởng đến thị lực của mèo, đặc biệt là thị trường ngoại vi, và có thể gây khô mắt nếu màng mắt không thực hiện đúng chức năng phân phối nước mắt.

Tóm lại, bộ ba triệu chứng mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che là một dấu hiệu không nên bỏ qua. Việc tìm kiếm chẩn đoán và điều trị sớm từ bác sĩ thú y là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, thị lực và đảm bảo chất lượng cuộc sống cho mèo cưng của bạn, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Các Xét Nghiệm Chẩn Đoán Thường Dùng Khi Mèo Bị Bệnh Về Mắt

Khi mèo xuất hiện các triệu chứng đau mắt, chảy ghèn và màng mắt che bị lộ ra, bác sĩ thú y sẽ cần thực hiện một số xét nghiệm để xác định chính xác nguyên nhân. Các xét nghiệm này cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng của mắt và sức khỏe tổng thể của mèo.

1. Nhuộm Fluorescein: Đây là một trong những xét nghiệm cơ bản và quan trọng nhất được thực hiện khi nghi ngờ loét giác mạc. Thuốc nhuộm Fluorescein được nhỏ vào mắt. Thuốc sẽ bám vào bất kỳ vùng nào trên giác mạc bị mất lớp biểu mô (lớp ngoài cùng), làm cho vết loét hiện lên màu xanh lá cây dưới ánh sáng xanh cobalt của đèn khám. Xét nghiệm này giúp xác định có loét giác mạc hay không, vị trí và kích thước tương đối của vết loét.

2. Xét Nghiệm Nước Mắt Schirmer (Schirmer Tear Test – STT): Xét nghiệm này đo lượng nước mắt được sản xuất trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 60 giây). Một dải giấy lọc đặc biệt được đặt vào góc mí mắt dưới của mèo. Nước mắt sẽ thấm dọc theo dải giấy và độ dài phần giấy bị thấm ướt cho biết lượng nước mắt sản xuất. Xét nghiệm STT giúp chẩn đoán tình trạng khô mắt (Keratoconjunctivitis Sicca – KCS). Tuy nhiên, KCS ít phổ biến ở mèo hơn chó, nên xét nghiệm này không phải lúc nào cũng được thực hiện định kỳ cho mèo bị các vấn đề mắt.

3. Đo Nhãn Áp (Tonometry): Xét nghiệm này đo áp lực bên trong nhãn cầu. Áp lực này có thể tăng cao trong bệnh tăng nhãn áp (glaucoma) hoặc giảm thấp trong bệnh viêm màng bồ đào (uveitis). Có nhiều loại máy đo nhãn áp khác nhau, phổ biến nhất là máy đo nhãn áp bật (rebound tonometer) hoặc máy đo nhãn áp tiếp xúc (applanation tonometer). Việc đo nhãn áp thường được thực hiện sau khi nhỏ thuốc tê nhẹ vào mắt để đảm bảo mèo không cảm thấy khó chịu. Tăng hoặc giảm nhãn áp bất thường là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng cần điều trị khẩn cấp.

4. Soi Đáy Mắt (Ophthalmoscopy): Sử dụng ống soi đáy mắt trực tiếp hoặc gián tiếp, bác sĩ thú y có thể kiểm tra các cấu trúc bên trong nhãn cầu, bao gồm thủy tinh thể, võng mạc và dây thần kinh thị giác. Việc này giúp phát hiện các bệnh lý như đục thủy tinh thể, viêm võng mạc, bong võng mạc hoặc tổn thương dây thần kinh thị giác, có thể là biến chứng của các bệnh lý mắt khác hoặc là bệnh chính gây ảnh hưởng đến thị lực và gây đau.

5. Lấy Mẫu Ghèn/Tế Bào Mắt Để Xét Nghiệm:

• Nhuộm tế bào (Cytology): Mẫu tế bào được lấy từ kết mạc hoặc bề mặt giác mạc bằng tăm bông hoặc thìa nhỏ chuyên dụng. Mẫu này được phết lên lam kính, nhuộm và soi dưới kính hiển vi để tìm kiếm các loại tế bào viêm (như bạch cầu trung tính, lympho), sự hiện diện của vi khuẩn, nấm, hoặc các tác nhân như Chlamydophila hoặc Mycoplasma.
• Nuôi cấy vi khuẩn và Kháng sinh đồ: Mẫu ghèn hoặc tế bào được cấy trên môi trường đặc biệt để xem có vi khuẩn phát triển hay không. Nếu có, loại vi khuẩn sẽ được xác định và thực hiện kháng sinh đồ để tìm ra loại kháng sinh nào hiệu quả nhất để tiêu diệt chúng.
• Xét nghiệm PCR hoặc IFA: Các xét nghiệm này được sử dụng để phát hiện vật liệu di truyền (DNA/RNA) hoặc kháng nguyên của các tác nhân gây bệnh như Feline Herpesvirus (FHV-1), Feline Calicivirus (FCV), Chlamydophila felis, hoặc Mycoplasma. Chúng rất hữu ích trong chẩn đoán các bệnh nhiễm trùng do virus và một số vi khuẩn.

6. Xét Nghiệm Máu Tổng Quát: Các xét nghiệm máu như công thức máu toàn phần và sinh hóa máu thường được thực hiện để đánh giá sức khỏe tổng thể của mèo và phát hiện các dấu hiệu nhiễm trùng, viêm, hoặc các bệnh lý toàn thân có thể ảnh hưởng đến mắt hoặc là nguyên nhân khiến mèo bị suy kiệt, làm màng mắt che lộ ra. Xét nghiệm sàng lọc virus (FeLV/FIV) cũng có thể được chỉ định.

Dựa trên bệnh sử, khám lâm sàng và kết quả các xét nghiệm này, bác sĩ thú y có thể đưa ra chẩn đoán chính xác về nguyên nhân gây ra các triệu chứng mắt ở mèo và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp nhất.

Tầm Quan Trọng Của Việc Không Tự Ý Điều Trị Tại Nhà

Khi nhận thấy mèo cưng có dấu hiệu đau mắt, chảy ghèn và màng mắt che bị lộ ra, phản ứng tự nhiên của nhiều chủ nuôi là muốn làm điều gì đó để giúp mèo ngay lập tức. Tuy nhiên, việc tự ý chẩn đoán và điều trị tại nhà mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ thú y có thể gây hại nghiêm trọng cho mèo và làm tình trạng bệnh trở nên tệ hơn.

Lý do chính mà bạn không nên tự điều trị là vì các triệu chứng này có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhẹ đến rất nghiêm trọng, và việc chẩn đoán chính xác đòi hỏi kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm và các công cụ chẩn đoán đặc thù. Bạn không thể phân biệt được chỉ bằng mắt thường liệu ghèn mắt là do virus, vi khuẩn hay dị ứng, hay liệu có vết loét giác mạc nguy hiểm đang âm thầm phát triển hay không. Màng mắt che lộ ra có thể do bệnh mắt nghiêm trọng hoặc chỉ là dấu hiệu của mất nước.

Việc sử dụng sai loại thuốc nhỏ mắt là rất nguy hiểm. Ví dụ:

• Sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa corticosteroid (một loại thuốc chống viêm mạnh) khi mèo bị loét giác mạc có thể làm vết loét không lành, trở nên sâu hơn, nhiễm trùng nặng hơn và thậm chí gây thủng giác mạc. Đây là một sai lầm rất phổ biến và tai hại.
• Sử dụng thuốc nhỏ mắt kháng sinh cho tình trạng nhiễm virus sẽ không có tác dụng với virus và có thể góp phần tạo ra chủng vi khuẩn kháng thuốc.
• Sử dụng thuốc nhỏ mắt của người cho mèo cũng rất nguy hiểm. Mắt mèo có cấu tạo và cơ chế hoạt động khác với mắt người. Một số thành phần trong thuốc nhỏ mắt của người có thể gây độc cho mèo. Nồng độ thuốc, chất bảo quản hoặc pH không phù hợp cũng có thể gây kích ứng hoặc tổn thương thêm cho mắt mèo.
• Sử dụng các biện pháp dân gian không có cơ sở khoa học (như nhỏ sữa mẹ, nước chè, chanh, v.v.) không chỉ không hiệu quả mà còn có thể đưa vi khuẩn vào mắt, gây kích ứng thêm hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm.

Trì hoãn việc tìm kiếm sự trợ giúp y tế chuyên nghiệp để thử các phương pháp tự điều trị có thể khiến bệnh tiến triển nặng hơn trong khi bạn không nhận ra. Các bệnh lý mắt ở mèo, đặc biệt là loét giác mạc và tăng nhãn áp, có thể diễn biến cực kỳ nhanh chóng. Một vết xước nhỏ có thể trở thành vết loét sâu đe dọa thị lực chỉ trong 24-48 giờ.

Việc tự ý mua thuốc về dùng mà không có chẩn đoán chính xác cũng là lãng phí tiền bạc và có thể bỏ lỡ “thời gian vàng” để điều trị bệnh lý thực sự. Mèo bị đau đớn và khó chịu kéo dài trong khi bệnh không được giải quyết.

Cuối cùng, chỉ có bác sĩ thú y mới có đủ kiến thức và trang thiết bị (như đèn soi mắt, thuốc nhuộm Fluorescein, máy đo nhãn áp) để thăm khám, chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra các triệu chứng ở mắt mèo và kê đơn thuốc phù hợp nhất với tình trạng bệnh cụ thể của từng cá thể mèo. Họ cũng sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc mèo tại nhà, cách cho thuốc đúng kỹ thuật và lịch tái khám cần thiết để theo dõi sự phục hồi của mèo.

Vì vậy, khi mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che, hành động đúng đắn và an toàn nhất là đưa mèo đến gặp bác sĩ thú y ngay lập tức để được thăm khám và chẩn đoán. Sức khỏe và thị lực của mèo cưng phụ thuộc vào quyết định kịp thời và sáng suốt của bạn.

Kết Luận

Mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che là một tổ hợp triệu chứng thường gặp, báo hiệu rằng có một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn cần được quan tâm. Tình trạng này không phải là một bệnh riêng biệt mà có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác nhau, từ viêm nhiễm do virus, vi khuẩn, hoặc các tác nhân khác, đến chấn thương, dị vật, các vấn đề cấu trúc mắt, hoặc thậm chí là dấu hiệu của bệnh toàn thân. Việc ghèn mắt có màu sắc và độ đặc khác nhau cùng với mức độ lộ ra của màng mắt che đều cung cấp những manh mối ban đầu quan trọng. Tuy nhiên, chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng mèo bị đau mắt chảy ghèn bị màng mắt che đòi hỏi sự thăm khám chuyên sâu của bác sĩ thú y, bao gồm khám mắt chi tiết và các xét nghiệm chẩn đoán cần thiết như nhuộm Fluorescein, đo nhãn áp, xét nghiệm ghèn, hoặc xét nghiệm máu.

Điều trị hiệu quả cho mèo cần phải nhắm vào nguyên nhân gốc rễ. Phác đồ điều trị có thể bao gồm thuốc nhỏ mắt, thuốc mỡ, thuốc uống (kháng sinh, kháng virus, chống viêm, giảm đau) hoặc thậm chí là phẫu thuật trong những trường hợp nghiêm trọng như loét giác mạc sâu, quặm mi, hoặc tăng nhãn áp. Việc chăm sóc tại nhà theo đúng hướng dẫn của bác sĩ thú y, bao gồm vệ sinh mắt và cho thuốc đúng cách, đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phục hồi. Song song đó, việc phòng ngừa bằng cách tiêm phòng đầy đủ, duy trì môi trường sống sạch sẽ, dinh dưỡng tốt và kiểm tra mắt định kỳ là cách tốt nhất để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về mắt.

Tuyệt đối không nên tự ý chẩn đoán hoặc điều trị cho mèo tại nhà khi gặp các triệu chứng này, vì việc sử dụng sai loại thuốc có thể gây hại nghiêm trọng và làm mất đi cơ hội điều trị kịp thời, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như mất thị lực vĩnh viễn. Khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở mắt mèo cưng, hãy liên hệ ngay với bác sĩ thú y để được tư vấn và hỗ trợ chuyên môn. Hành động nhanh chóng và chính xác là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe và thị lực cho người bạn bốn chân của bạn.