Khi phát hiện Mèo Bị Căng Cứng Bụng, đây là dấu hiệu mà bất kỳ người nuôi mèo nào cũng cần đặc biệt lưu tâm. Tình trạng bụng mèo căng cứng có thể chỉ là do ăn quá no, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Việc hiểu rõ các nguyên nhân có thể gây ra hiện tượng này và biết cách phản ứng đúng đắn là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho người bạn nhỏ của bạn. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích các lý do khiến bụng mèo bị cứng, các triệu chứng đi kèm đáng chú ý và hướng dẫn bạn những bước cần thực hiện ngay lập tức khi mèo cưng có biểu hiện này.
Hiểu đúng về tình trạng bụng căng cứng ở mèo
Bụng của mèo khỏe mạnh thường mềm mại và dễ uốn nắn khi sờ nhẹ (palpate). Tuy nhiên, nếu bạn sờ vào bụng mèo và cảm thấy nó cứng, căng phồng hoặc sưng lên một cách bất thường, đó là một dấu hiệu cảnh báo. Tình trạng bụng mèo căng cứng không phải là một căn bệnh mà là triệu chứng của một vấn đề tiềm ẩn nào đó bên trong cơ thể. Mức độ căng cứng có thể khác nhau, từ hơi cứng một chút cho đến căng như quả bóng, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng. Sự thay đổi này cho thấy có thể có áp lực bất thường, viêm nhiễm, tích tụ dịch, khí, phân hoặc sự hiện diện của một khối u nào đó đang chiếm không gian trong khoang bụng.
Tại sao bụng căng cứng lại đáng lo ngại ở mèo?
Khoang bụng của mèo chứa nhiều cơ quan nội tạng quan trọng như dạ dày, ruột, gan, lách, thận, bàng quang và cơ quan sinh sản. Khi bụng mèo bị căng cứng, nó có thể là dấu hiệu cho thấy một hoặc nhiều cơ quan này đang gặp vấn đề nghiêm trọng. Áp lực tăng cao trong khoang bụng không chỉ gây khó chịu, đau đớn cho mèo mà còn có thể chèn ép các cơ quan khác, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp, tiêu hóa, bài tiết và tuần hoàn. Một số nguyên nhân gây căng cứng bụng tiến triển rất nhanh và cần can thiệp y tế khẩn cấp. Do đó, việc coi nhẹ dấu hiệu này có thể dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.
Các nguyên nhân phổ biến khiến mèo bị căng cứng bụng
Có rất nhiều lý do dẫn đến tình trạng bụng mèo căng cứng, từ những vấn đề tương đối nhẹ đến các bệnh lý nguy hiểm. Việc xác định chính xác nguyên nhân đòi hỏi sự thăm khám và chẩn đoán của bác sĩ thú y, nhưng hiểu biết chung về các khả năng sẽ giúp bạn nhận biết mức độ khẩn cấp của tình hình.
Vấn đề về tiêu hóa
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất liên quan đến hệ tiêu hóa. Khi thức ăn không di chuyển trơn tru qua đường ruột hoặc có sự tích tụ bất thường, nó có thể gây áp lực và làm bụng cứng lại.
Táo bón (Constipation)
Táo bón là tình trạng mèo đi ngoài ít hơn bình thường hoặc phân cứng, khô và khó thải ra ngoài. Phân bị ứ đọng trong đại tràng có thể gây tắc nghẽn, làm đại tràng giãn nở và gây cảm giác bụng mèo căng cứng khi sờ vào. Táo bón có thể do nhiều yếu tố gây ra như chế độ ăn ít chất xơ, thiếu nước, ít vận động, búi lông trong đường tiêu hóa, các vấn đề về thần kinh hoặc xương khớp khiến mèo khó đi vệ sinh, hoặc do bệnh lý tiềm ẩn khác. Nếu táo bón kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn (gọi là obstipation), nó có thể dẫn đến tình trạng megacolon (giãn to đại tràng), một bệnh lý mãn tính cần điều trị lâu dài. Mèo bị táo bón thường có biểu hiện ngồi lâu trong khay cát, rặn mạnh, kêu đau, bỏ ăn và có thể nôn mửa.
Tắc nghẽn đường ruột (Intestinal Obstruction)
Đây là một tình trạng nguy hiểm hơn nhiều so với táo bón đơn thuần. Tắc nghẽn xảy ra khi có vật lạ (như đồ chơi nhỏ, chỉ, dây, xương…) mắc kẹt trong đường ruột, ngăn cản sự di chuyển của thức ăn và chất thải. Sự tắc nghẽn gây tích tụ dịch và khí phía trước vị trí tắc, làm cho bụng mèo căng cứng và đau đớn. Mèo bị tắc ruột thường nôn mửa liên tục (đôi khi nôn ra cả nước hoặc dịch màu vàng/xanh), bỏ ăn hoàn toàn, rất đau khi sờ vào bụng, lờ đờ, và không đi ngoài được. Đây là trường hợp cấp cứu thú y và cần được xử lý nhanh chóng, thường là phẫu thuật để loại bỏ vật cản.
Tích tụ khí trong dạ dày hoặc ruột (Bloating/Gas Accumulation)
Mặc dù ít phổ biến hơn ở mèo so với chó, nhưng sự tích tụ khí quá mức trong dạ dày hoặc ruột cũng có thể gây ra tình trạng bụng mèo căng cứng và có cảm giác chướng. Điều này có thể xảy ra do mèo ăn quá nhanh, nuốt phải nhiều không khí hoặc do sự lên men bất thường của thức ăn trong đường tiêu hóa. Mèo có thể có biểu hiện ợ hơi, đầy hơi, hoặc chỉ đơn giản là bụng căng và khó chịu.
Viêm dạ dày ruột (Gastroenteritis)
Viêm dạ dày ruột là tình trạng viêm niêm mạc dạ dày và ruột, thường gây nôn mửa và tiêu chảy. Trong một số trường hợp viêm nặng, đặc biệt nếu có liên quan đến vi khuẩn sản sinh khí hoặc gây phù nề thành ruột, bụng của mèo cũng có thể trở nên căng và đau.
Cơ quan nội tạng bị sưng hoặc giãn nở
Một số bệnh lý có thể khiến các cơ quan trong bụng mèo sưng to hoặc giãn nở quá mức, dẫn đến tình trạng bụng căng cứng.
Bàng quang căng (Distended Bladder)
Đây là nguyên nhân gây bụng mèo căng cứng cực kỳ cấp tính và nguy hiểm, đặc biệt phổ biến ở mèo đực do cấu tạo niệu đạo hẹp hơn. Tắc nghẽn đường tiết niệu khiến mèo không thể đi tiểu, nước tiểu bị ứ đọng làm bàng quang căng phồng đến mức có thể sờ thấy rất rõ qua thành bụng và rất cứng. Mèo bị tắc nghẽn tiết niệu thường có biểu hiện đi vào khay cát liên tục nhưng không tiểu được hoặc chỉ ra rất ít giọt, kêu đau đớn khi cố gắng đi tiểu, liếm bộ phận sinh dục liên tục, lờ đờ, bỏ ăn và có thể nôn mửa. Tình trạng này gây ngộ độc niệu (uremia) và rối loạn điện giải nhanh chóng, cần cấp cứu ngay lập tức để tránh suy thận cấp và tử vong. Bàng quang bị căng cứng do ứ nước tiểu thường nằm ở phần bụng dưới, gần xương chậu.
Gan sưng (Hepatomegaly) hoặc Lách sưng (Splenomegaly)
Gan và lách là hai cơ quan lớn nằm trong khoang bụng. Các bệnh lý như viêm gan, nhiễm trùng, khối u, hoặc rối loạn chuyển hóa có thể khiến gan hoặc lách sưng to bất thường. Khi một hoặc cả hai cơ quan này tăng kích thước đáng kể, chúng có thể chiếm không gian và gây cảm giác bụng mèo căng cứng hoặc phình to, đặc biệt ở vùng bụng trên. Các triệu chứng đi kèm tùy thuộc vào bệnh lý cụ thể, có thể bao gồm vàng da, bỏ ăn, sụt cân, lờ đờ…
Thận sưng (Renomegaly)
Mặc dù ít gây căng cứng toàn bộ bụng hơn gan hoặc lách, nhưng nếu thận bị sưng to do u nang, khối u hoặc các bệnh lý thận khác, đặc biệt ở cả hai bên, nó cũng có thể góp phần làm cho vùng bụng trên hoặc giữa lưng cảm thấy căng và khó chịu.
Tích tụ dịch trong khoang bụng (Ascites)
Ascites là tình trạng tích tụ dịch bất thường trong khoang bụng. Lượng dịch này có thể rất lớn, khiến bụng mèo phình to và căng cứng như quả bóng nước. Ascites không phải là một bệnh độc lập mà là triệu chứng của nhiều bệnh lý nền nghiêm trọng, bao gồm:
Viêm phúc mạc truyền nhiễm ở mèo (Feline Infectious Peritonitis – FIP)
FIP là một bệnh do virus Corona ở mèo gây ra, có hai thể chính: thể khô và thể ướt. Thể ướt đặc trưng bởi sự tích tụ dịch trong khoang bụng và/hoặc khoang ngực. Dịch trong bụng làm cho bụng mèo căng cứng, tròn và sờ vào có cảm giác lùng bùng như có nước bên trong. Mèo mắc FIP thể ướt thường có các triệu chứng khác như sốt dai dẳng, sụt cân, lờ đờ, bỏ ăn, và đôi khi khó thở nếu dịch tích tụ ở ngực. FIP là một bệnh nguy hiểm, từng được coi là vô phương cứu chữa, nhưng hiện nay đã có những tiến bộ trong điều trị mang lại hy vọng cho mèo.
Suy tim sung huyết (Congestive Heart Failure)
Khi tim mèo không thể bơm máu hiệu quả, máu có thể bị ứ đọng ở các tĩnh mạch. Sự ứ đọng này có thể dẫn đến việc chất lỏng thoát ra khỏi mạch máu và tích tụ ở các khoang cơ thể, bao gồm cả khoang bụng (ascites). Mèo bị suy tim thường có các triệu chứng khác như khó thở, ho, lờ đờ, bỏ ăn. Ascites do suy tim thường đi kèm với dịch tích tụ ở khoang ngực (gây khó thở trầm trọng hơn).
Bệnh gan hoặc thận nặng
Gan và thận đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh cân bằng chất lỏng và protein trong cơ thể. Khi các cơ quan này bị tổn thương nghiêm trọng (suy gan, suy thận), cơ thể không thể duy trì áp lực thẩm thấu bình thường, dẫn đến dịch thoát ra ngoài mạch máu và tích tụ trong khoang bụng.
Giảm protein máu nghiêm trọng (Hypoproteinemia)
Protein (đặc biệt là Albumin) giúp giữ chất lỏng bên trong mạch máu. Tình trạng giảm protein máu nghiêm trọng có thể do suy dinh dưỡng, kém hấp thu, hoặc mất protein qua thận/ruột. Khi nồng độ protein trong máu quá thấp, chất lỏng sẽ tràn ra ngoài các mạch máu và tích tụ trong các khoang, bao gồm cả bụng.
Các bệnh lý khác
Một số bệnh lý khác như bệnh về tuyến tụy, bệnh ký sinh trùng nặng hoặc các tình trạng viêm nhiễm hệ thống cũng có thể gây tích tụ dịch trong bụng.
Sự hiện diện của khối u hoặc khối bất thường
Các khối u (neoplasms), dù lành tính hay ác tính, phát triển trong khoang bụng hoặc trên bề mặt các cơ quan cũng có thể làm cho bụng mèo căng cứng và sờ thấy các cục hoặc vùng cứng bất thường. Kích thước và vị trí của khối u sẽ quyết định mức độ căng cứng và các triệu chứng đi kèm.
Khối u trên các cơ quan nội tạng
Các khối u có thể phát triển trên dạ dày, ruột, gan, lách, thận, tuyến tụy, buồng trứng (ở mèo cái), tinh hoàn (ở mèo đực), hoặc trên lớp màng bụng (phúc mạc). Khi các khối này lớn lên, chúng chiếm không gian, gây áp lực lên các cơ quan lân cận và làm bụng căng cứng.
Khối u liên quan đến bạch huyết (Lymphoma)
Lymphoma là một dạng ung thư máu có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trên cơ thể, bao gồm cả hệ bạch huyết trong bụng. Các hạch bạch huyết hoặc các khối u lymphoma phát triển trong ổ bụng có thể gây sưng to và căng cứng vùng bụng.
Khối áp xe hoặc u hạt
Ngoài khối u tân sinh, các khối áp xe (túi mủ) do nhiễm trùng hoặc u hạt (tổ chức viêm mãn tính) cũng có thể tạo thành các khối trong bụng, gây đau và căng cứng.
Mang thai hoặc Pyometra (Viêm tử cung có mủ) ở mèo cái chưa triệt sản
Mang thai (Pregnancy)
Ở mèo cái chưa triệt sản, bụng căng cứng có thể là dấu hiệu của việc mang thai, đặc biệt là trong giai đoạn cuối. Tuy nhiên, bụng mang thai thường mềm hơn và lớn dần đều theo thời gian, khác với cảm giác căng cứng đột ngột hoặc cứng ngắc do bệnh lý. Nếu bạn nghi ngờ mèo đang mang thai, hãy xác nhận với bác sĩ thú y.
Viêm tử cung có mủ (Pyometra)
Đây là một nhiễm trùng tử cung nghiêm trọng, đe dọa tính mạng, thường xảy ra vài tuần đến vài tháng sau kỳ động dục ở mèo cái chưa triệt sản. Tử cung chứa đầy mủ, sưng to và làm cho bụng mèo căng cứng và đau. Mèo bị pyometra thường rất lờ đờ, sốt, bỏ ăn, uống nước nhiều hơn, liếm bộ phận sinh dục nhiều và có thể có dịch mủ chảy ra từ âm hộ (thể mở) hoặc không có dịch chảy ra (thể kín – nguy hiểm hơn vì mủ bị giữ lại). Đây là một trường hợp cấp cứu cần phẫu thuật cắt bỏ tử cung càng sớm càng tốt.
Chấn thương vùng bụng (Trauma)
Sau một cú va đập, ngã cao, hoặc bị xe tông, mèo có thể bị chấn thương nội tạng hoặc xuất huyết nội trong ổ bụng. Máu hoặc dịch tích tụ trong khoang bụng cùng với phản ứng viêm có thể gây ra tình trạng bụng mèo căng cứng và đau dữ dội. Mèo bị chấn thương bụng thường có các biểu hiện sốc như thở gấp, lợi nhợt nhạt, lờ đờ, và có thể không di chuyển được. Đây là tình trạng cấp cứu khẩn cấp.
Viêm phúc mạc (Peritonitis)
Viêm phúc mạc là tình trạng viêm lớp màng bao phủ các cơ quan trong khoang bụng và thành bụng. Tình trạng này thường rất đau đớn và làm cho thành bụng co cứng lại. Viêm phúc mạc có thể do nhiều nguyên nhân như nhiễm trùng (thường do vỡ đường ruột, bàng quang hoặc tử cung), chảy máu trong ổ bụng, hoặc kích ứng bởi hóa chất. Viêm phúc mạc là một tình trạng nguy kịch và cần điều trị tích cực tại bệnh viện thú y.
Các triệu chứng đi kèm khi mèo bị căng cứng bụng
Tình trạng bụng mèo căng cứng hiếm khi là triệu chứng đơn độc. Thường có các dấu hiệu khác đi kèm, giúp bạn và bác sĩ thú y định hướng nguyên nhân tiềm ẩn. Quan sát và ghi lại các triệu chứng này là cực kỳ hữu ích. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Đau: Mèo có thể kêu khóc khi sờ vào bụng, tránh né, gù lưng, hoặc tỏ ra khó chịu. Mức độ đau có thể từ âm ỉ đến dữ dội.
- Thay đổi hành vi: Lờ đờ, yếu ớt, trốn tránh, không muốn chơi đùa hoặc tương tác.
- Chán ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn (Anorexia): Mất hứng thú với thức ăn hoặc nước uống.
- Nôn mửa (Vomiting): Có thể nôn ra thức ăn chưa tiêu, dịch vàng, dịch trắng, hoặc thậm chí là dịch màu nâu giống bã cà phê (dấu hiệu xuất huyết).
- Tiêu chảy (Diarrhea) hoặc Táo bón (Constipation): Thay đổi trong tính chất hoặc tần suất đi ngoài.
- Khó đi tiểu (Dysuria) hoặc Không đi tiểu được (Anuria): Dấu hiệu đặc trưng của tắc nghẽn đường tiết niệu.
- Khó thở (Dyspnea) hoặc Thở gấp (Tachypnea): Áp lực trong bụng có thể chèn ép cơ hoành và phổi.
- Sưng hoặc phồng các vùng khác trên cơ thể: Có thể có dịch tích tụ ở chân, mặt hoặc các bộ phận khác.
- Sụt cân: Nếu tình trạng kéo dài do bệnh mãn tính.
- Thay đổi màu sắc niêm mạc: Lợi nhợt nhạt (thiếu máu hoặc sốc) hoặc vàng (bệnh gan).
- Sốt: Dấu hiệu của nhiễm trùng.
- Lưỡi hoặc nướu chuyển màu xanh tím (Cyanosis): Dấu hiệu thiếu oxy, thường liên quan đến khó thở nặng.
Sự kết hợp của bụng mèo căng cứng và một hoặc nhiều triệu chứng trên cho thấy vấn đề sức khỏe của mèo rất có thể là nghiêm trọng và cần được kiểm tra y tế khẩn cấp.
Bạn nên làm gì khi mèo bị căng cứng bụng?
Khi phát hiện mèo bị căng cứng bụng, điều quan trọng nhất là bạn phải giữ bình tĩnh và hành động nhanh chóng nhưng thận trọng.
Đánh giá tình hình một cách nhẹ nhàng
Quan sát mèo của bạn từ xa trước. Mèo có biểu hiện đau đớn không? Có lờ đờ không? Có các triệu chứng đi kèm khác (nôn, khó thở, không đi tiểu…) không? Sau đó, nhẹ nhàng sờ nắn vùng bụng của mèo. Hãy cẩn thận vì mèo có thể đau và phản ứng dữ dội. Cố gắng xác định vùng nào của bụng bị cứng nhất (phía trên, phía dưới, bên trái, bên phải). Bụng cứng hoàn toàn hay chỉ một phần? Có cảm giác có khối u hay chất lỏng lùng bùng bên trong không? Ghi lại thời gian xuất hiện triệu chứng và bất kỳ sự kiện nào có thể liên quan (ăn phải vật lạ, bị ngã, thay đổi thức ăn…).
Liên hệ ngay với bác sĩ thú y
Đây là bước quan trọng nhất và cần được thực hiện ngay lập tức. Tình trạng bụng mèo căng cứng thường là dấu hiệu của một vấn đề cần chẩn đoán và điều trị chuyên nghiệp. Đừng trì hoãn. Hãy gọi điện cho phòng khám thú y gần nhất hoặc phòng khám cấp cứu thú y (nếu ngoài giờ làm việc) và mô tả chi tiết các triệu chứng bạn quan sát được. Nói rõ rằng bụng mèo bị cứng và bạn lo ngại. Bác sĩ thú y sẽ hỏi thêm thông tin và đưa ra lời khuyên về việc bạn cần đưa mèo đến phòng khám kiểm tra càng sớm càng tốt.
Cung cấp thông tin đầy đủ cho bác sĩ thú y
Khi đến phòng khám, hãy cung cấp tất cả thông tin bạn đã thu thập được:
- Thời gian bắt đầu có triệu chứng bụng mèo căng cứng.
- Bất kỳ triệu chứng đi kèm nào khác (nôn, tiêu chảy, táo bón, bỏ ăn, lờ đờ, khó thở, khó đi tiểu, thay đổi hành vi).
- Lịch sử sức khỏe gần đây của mèo (có bệnh gì không, có sử dụng thuốc gì không).
- Chế độ ăn uống và thói quen của mèo (có hay nhai nuốt vật lạ không, có ra ngoài không).
- Lịch sử tiêm phòng và tẩy giun của mèo.
- Mèo đã triệt sản chưa (đặc biệt quan trọng với mèo cái).
Những thông tin này sẽ giúp bác sĩ thú y khoanh vùng nguyên nhân và đưa ra chẩn đoán chính xác hơn.
Tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà
Với một triệu chứng đa dạng nguyên nhân và tiềm ẩn nguy hiểm như bụng mèo căng cứng, việc tự ý sử dụng thuốc (như thuốc giảm đau cho người, thuốc nhuận tràng, hoặc các bài thuốc dân gian) có thể làm tình trạng tệ hơn, che giấu các triệu chứng quan trọng hoặc gây ngộ độc cho mèo. Chỉ sử dụng thuốc hoặc áp dụng biện pháp điều trị tại nhà khi có chỉ định và hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ thú y.
Quá trình chẩn đoán tại phòng khám thú y
Khi mèo của bạn được đưa đến phòng khám, bác sĩ thú y sẽ tiến hành khám tổng quát và tập trung vào vùng bụng. Quá trình chẩn đoán có thể bao gồm:
- Khám lâm sàng kỹ lưỡng: Sờ nắn bụng (palpation) một cách hệ thống để cảm nhận mức độ căng cứng, vị trí có khối bất thường, mức độ đau, và ước tính kích thước các cơ quan. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra nhịp tim, nhịp thở, nhiệt độ, màu sắc niêm mạc, và tình trạng mất nước của mèo.
- Xét nghiệm máu: Bao gồm tổng phân tích tế bào máu (CBC) để kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng, thiếu máu; và xét nghiệm sinh hóa máu để đánh giá chức năng gan, thận, nồng độ protein, glucose, điện giải.
- Xét nghiệm nước tiểu: Kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng đường tiết niệu, tinh thể hoặc sỏi (có thể gây tắc nghẽn), đánh giá chức năng thận. Lấy mẫu nước tiểu có thể khó khăn nếu mèo không tiểu được, đôi khi cần chọc hút bàng quang (cystocentesis).
- Chụp X-quang: Cung cấp hình ảnh tổng quan về các cơ quan trong bụng, có thể phát hiện vật lạ trong ruột, phân ứ đọng, sỏi bàng quang, kích thước bất thường của gan, lách, thận hoặc các khối lớn.
- Siêu âm bụng: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc các cơ quan nội tạng, phát hiện dịch trong ổ bụng, khối u nhỏ, tình trạng thành ruột, cấu trúc thận, gan, lách, bàng quang, và hệ thống sinh sản. Siêu âm rất hữu ích để đánh giá mức độ nghiêm trọng của các bệnh lý.
- Chọc hút dịch ổ bụng (Abdominocentesis): Nếu có dịch trong ổ bụng, bác sĩ có thể chọc hút một lượng nhỏ để xét nghiệm (phân tích tế bào, xét nghiệm sinh hóa, cấy vi khuẩn). Loại dịch và thành phần của nó có thể giúp chẩn đoán nguyên nhân (ví dụ: dịch mủ trong viêm phúc mạc nhiễm trùng, dịch giàu protein trong FIP thể ướt, dịch máu trong xuất huyết).
- Thăm dò ngoại khoa hoặc phẫu thuật: Trong trường hợp nghi ngờ tắc nghẽn hoặc khối u không thể chẩn đoán rõ ràng bằng hình ảnh, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật thăm dò để kiểm tra trực tiếp các cơ quan nội tạng và xử lý vấn đề.
Dựa trên kết quả của các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ thú y sẽ xác định nguyên nhân gây bụng mèo căng cứng và đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp.
Điều trị cho mèo bị căng cứng bụng
Việc điều trị phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân gây ra tình trạng bụng căng cứng.
- Táo bón: Điều trị có thể bao gồm truyền dịch để bù nước, thuốc nhuận tràng, thuốc hỗ trợ nhu động ruột, và thay đổi chế độ ăn. Trong trường hợp nặng, có thể cần thụt tháo để làm sạch đại tràng.
- Tắc nghẽn đường ruột: Thường yêu cầu phẫu thuật để loại bỏ vật cản hoặc đoạn ruột bị tổn thương. Truyền dịch và giảm đau là các biện pháp hỗ trợ quan trọng.
- Tắc nghẽn đường tiết niệu: Cần cấp cứu khẩn cấp để thông tắc niệu đạo, thường bằng cách đặt ống thông tiểu dưới gây mê. Sau đó là truyền dịch để đào thải độc tố, dùng thuốc giảm co thắt, thuốc kháng sinh và theo dõi chặt chẽ.
- Tích tụ dịch (Ascites): Điều trị hướng đến bệnh lý nền. Ví dụ: thuốc lợi tiểu và thuốc tim mạch cho suy tim; điều trị hỗ trợ và thuốc kháng virus cho FIP; kiểm soát bệnh gan/thận. Đôi khi cần chọc hút dịch để giảm áp lực và giúp mèo dễ chịu hơn, nhưng đây chỉ là biện pháp tạm thời.
- Khối u: Điều trị phụ thuộc vào loại u (lành tính hay ác tính), vị trí và kích thước. Có thể phẫu thuật cắt bỏ, hóa trị, xạ trị, hoặc điều trị hỗ trợ để giảm nhẹ triệu chứng.
- Pyometra: Phẫu thuật cắt bỏ tử cung và buồng trứng (Ovariohysterectomy) là phương pháp điều trị hiệu quả nhất và thường là bắt buộc.
- Chấn thương/Xuất huyết nội: Cần điều trị cấp cứu để kiểm soát chảy máu, hỗ trợ tuần hoàn (truyền dịch, truyền máu nếu cần), giảm đau và xử lý tổn thương nội tạng. Có thể cần phẫu thuật.
- Viêm phúc mạc: Cần điều trị tích cực tại bệnh viện, bao gồm truyền dịch, kháng sinh mạnh, giảm đau và xử lý nguyên nhân gốc rễ (ví dụ: phẫu thuật khâu lại chỗ vỡ).
Trong hầu hết các trường hợp gây bụng mèo căng cứng do bệnh lý nghiêm trọng, mèo sẽ cần nhập viện để được chăm sóc, theo dõi và điều trị chuyên sâu. Thời gian nằm viện và chi phí điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ bệnh và phác đồ điều trị.
Phòng ngừa các nguyên nhân gây bụng căng cứng ở mèo
Mặc dù không thể phòng ngừa tất cả các nguyên nhân, nhưng bạn có thể giảm thiểu rủi ro bằng cách:
- Chế độ ăn uống cân bằng, đủ nước: Cung cấp thức ăn chất lượng cao, phù hợp với lứa tuổi và tình trạng sức khỏe của mèo. Đảm bảo mèo luôn có đủ nước sạch để uống, có thể xem xét bổ sung thức ăn ướt vào khẩu phần ăn để tăng cường lượng nước.
- Kiểm soát búi lông: Chải lông cho mèo thường xuyên, đặc biệt là mèo lông dài, để giảm lượng lông mèo nuốt phải khi tự chải chuốt. Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ tiêu búi lông nếu cần.
- Giữ an toàn môi trường sống: Loại bỏ các vật nhỏ, dây, chỉ, kim khâu hoặc bất cứ thứ gì mèo có thể nuốt phải và gây tắc nghẽn.
- Triệt sản mèo cái: Triệt sản là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa pyometra.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ: Đưa mèo đến bác sĩ thú y khám sức khỏe ít nhất mỗi năm một lần (hai lần mỗi năm cho mèo già). Khám định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở nên nghiêm trọng.
- Theo dõi hành vi đi vệ sinh: Quan sát thói quen đi tiểu và đi ngoài của mèo hàng ngày. Bất kỳ sự thay đổi nào (khó đi, đi ít, màu sắc/mùi/kết cấu phân/nước tiểu bất thường) đều cần được lưu ý.
Việc chăm sóc mèo cưng chu đáo, quan sát kỹ lưỡng các dấu hiệu bất thường và phản ứng kịp thời khi có vấn đề là chìa khóa để giữ cho mèo khỏe mạnh và hạnh phúc. Nếu bạn lo lắng về sức khỏe của mèo, hãy luôn tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia đáng tin cậy như MochiCat.vn.
Kết luận
Tình trạng mèo bị căng cứng bụng là một dấu hiệu đáng báo động và không nên bị bỏ qua. Nó có thể là biểu hiện của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, từ tương đối nhẹ như táo bón đến rất nghiêm trọng như tắc nghẽn đường tiết niệu, FIP, khối u hoặc viêm phúc mạc. Việc quan sát các triệu chứng đi kèm và đưa mèo đến gặp bác sĩ thú y ngay lập tức là hành động cần thiết và quan trọng nhất bạn có thể làm để đảm bảo mèo được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tăng cơ hội phục hồi. Đừng bao giờ tự ý điều trị tại nhà khi chưa có sự hướng dẫn của chuyên gia thú y. Chăm sóc phòng ngừa và khám sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ người bạn bốn chân của bạn khỏi những nguy cơ tiềm ẩn.