Mèo Anh lông ngắn (British Shorthair – BSH) là một trong những giống mèo cảnh được yêu thích nhất trên thế giới, nổi bật với thân hình tròn trịa, bộ lông dày mượt và khuôn mặt biểu cảm. Tuy nhiên, điều khiến nhiều người đặc biệt say mê giống mèo này chính là sự đa dạng và phong phú của Màu Sắc Mèo Anh Lông Ngắn. Không chỉ có màu xanh dương (blue) kinh điển, mèo Anh lông ngắn còn sở hữu một dải màu và hoa văn tuyệt đẹp, từ những gam màu đơn giản, cổ điển đến những kiểu phối màu phức tạp, độc đáo. Việc tìm hiểu về các màu sắc này không chỉ giúp bạn nhận biết đúng giống mèo mà còn mở ra cánh cửa khám phá thế giới gen di truyền và tiêu chuẩn giống đầy thú vị. Bài viết này sẽ đi sâu vào từng nhóm màu, từng biến thể cụ thể, cung cấp cái nhìn chi tiết và toàn diện nhất về bộ lông đặc trưng của mèo Anh lông ngắn, giúp bạn hiểu rõ hơn về vẻ đẹp riêng biệt của từng cá thể.
Giới thiệu về sự đa dạng màu sắc của Mèo Anh lông ngắn
Mèo Anh lông ngắn nổi tiếng với bộ lông ngắn, dày đặc và cấu trúc xương vững chãi. Tuy nhiên, sức hấp dẫn của chúng còn đến từ sự phong phú đáng kinh ngạc của các màu sắc và hoa văn trên bộ lông. Khác với nhiều giống mèo khác chỉ giới hạn ở một vài màu cơ bản, mèo Anh lông ngắn được công nhận với hàng trăm biến thể màu và kiểu hoa văn khác nhau bởi các hiệp hội mèo lớn trên thế giới như CFA (Cat Fanciers’ Association), FIFe (Fédération Internationale Féline), và TICA (The International Cat Association). Sự đa dạng này là kết quả của quá trình chọn lọc gen lâu dài và sự kết hợp của nhiều yếu tố di truyền phức tạp. Mỗi màu sắc hoặc hoa văn đều có những tiêu chuẩn riêng về độ đậm nhạt, phân bố và sự rõ nét, tạo nên vẻ đẹp độc đáo cho từng chú mèo. Việc phân loại và gọi tên các màu sắc mèo Anh lông ngắn đôi khi có thể khá phức tạp đối với người mới bắt đầu, nhưng khi đã hiểu rõ, bạn sẽ càng thêm trân trọng sự kỳ diệu của tự nhiên và công sức của những người nhân giống.
Sự phong phú về màu lông cũng góp phần tạo nên cá tính thị giác cho mèo Anh lông ngắn. Từ màu trắng tinh khôi, đen huyền bí, xanh dương cổ điển đến những màu hiếm như chocolate, lilac, fawn hay cinnamon, mỗi màu sắc lại mang đến một cảm nhận khác nhau về chú mèo. Các hoa văn như tabby (sọc, vân, đốm), bicolour (hai màu), tricolour (tam thể) hay point (màu ở các điểm đầu mút cơ thể) càng làm tăng thêm sự hấp dẫn cho bộ lông BSH. Để đạt được một màu sắc hoặc hoa văn chuẩn mực theo tiêu chuẩn giống, các nhà nhân giống cần phải có kiến thức sâu rộng về di truyền học và phải trải qua quá trình lựa chọn, phối giống cẩn thận. Bộ lông không chỉ là yếu tố thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu nhận biết quan trọng về nguồn gốc và độ thuần chủng của mèo Anh lông ngắn.
Các nhóm màu sắc chính của Mèo Anh lông ngắn
Thế giới màu sắc mèo Anh lông ngắn có thể được phân loại thành nhiều nhóm chính dựa trên sự phân bố sắc tố trên sợi lông và các kiểu hoa văn. Các nhóm màu này bao gồm màu đơn sắc, màu nhị sắc (hai màu), màu tam thể, màu tabby (có hoa văn), màu shaded và smoke (phân bổ màu theo độ dài sợi lông), và màu point (màu ở các điểm đầu mút). Mỗi nhóm lại có nhiều biến thể nhỏ hơn tùy thuộc vào gen di truyền cụ thể. Việc hiểu rõ các nhóm màu này là bước đầu tiên để khám phá sự đa dạng của bộ lông BSH.
Mỗi nhóm màu đều có những đặc điểm riêng biệt, tạo nên nét đặc trưng cho từng chú mèo. Ví dụ, mèo Anh lông ngắn màu đơn sắc thường có vẻ ngoài cổ điển và sang trọng, trong khi mèo có hoa văn tabby lại mang nét hoang dã và năng động hơn. Sự kết hợp giữa màu sắc và hoa văn tạo nên vô số biến thể độc đáo. Các hiệp hội mèo có những tiêu chuẩn rất chi tiết cho từng màu và hoa văn, bao gồm cả màu mắt, màu mũi và màu đệm chân tương ứng. Điều này giúp đảm bảo tính đồng nhất và vẻ đẹp chuẩn mực của giống mèo trong các cuộc thi.
Màu đơn sắc (Solid Colors)
Màu đơn sắc là nhóm màu sắc mèo Anh lông ngắn cơ bản và phổ biến nhất, trong đó mỗi sợi lông trên toàn bộ cơ thể mèo chỉ có một màu duy nhất từ gốc đến ngọn. Không có bất kỳ vệt màu khác, đốm hay hoa văn nào trên bộ lông. Mèo Anh lông ngắn màu đơn sắc mang vẻ đẹp thanh lịch, cổ điển và thường có đôi mắt màu đồng hoặc vàng đậm, trừ mèo trắng có thể có mắt xanh dương, mắt đồng hoặc hai màu mắt khác nhau (odd-eyed).
Các màu đơn sắc được công nhận bao gồm:
Màu Xanh dương (Blue)
Màu xanh dương là màu sắc kinh điển và được ưa chuộng nhất của mèo Anh lông ngắn. Màu lông này thực chất là một biến thể của màu đen do sự tác động của gen pha loãng (dilute gene). Lông có màu xám xanh đồng nhất từ gốc đến ngọn, mang lại vẻ ngoài quý phái và có phần u buồn. Mèo Anh lông ngắn màu xanh dương thường có đôi mắt màu đồng sáng rực hoặc vàng đậm, tạo nên sự tương phản đẹp mắt với bộ lông. Màu mũi và đệm chân cũng có màu xanh dương.
Bộ lông màu xanh dương chuẩn mực phải có màu đều, không có vệt hay đốm màu khác. Mèo con có thể có những vệt tabby mờ (gọi là ghost marking) nhưng chúng sẽ biến mất khi trưởng thành. Độ đậm nhạt của màu xanh có thể khác nhau, từ xám xanh nhạt đến xám xanh đậm, nhưng màu đều là yếu tố quan trọng nhất theo tiêu chuẩn giống. Màu xanh dương không chỉ phổ biến ở mèo Anh lông ngắn mà còn xuất hiện ở nhiều giống mèo khác, nhưng ở BSH, nó đã trở thành biểu tượng.
Màu Đen (Black)
Màu đen ở mèo Anh lông ngắn phải là màu đen tuyền, bóng bẩy, không có bất kỳ sợi lông trắng hay vệt màu khác. Toàn bộ sợi lông phải có màu đen từ gốc đến ngọn. Mèo đen thường có đôi mắt màu đồng hoặc vàng đậm. Mũi và đệm chân có màu đen. Mèo con màu đen đôi khi có thể hơi ngả màu nâu do ánh nắng mặt trời, nhưng màu đen chuẩn mực là màu đậm và đồng nhất.
Bộ lông đen tuyền mang đến vẻ ngoài bí ẩn và sang trọng cho mèo Anh lông ngắn. Trong ánh sáng tốt, bộ lông có thể ánh lên một chút sắc nâu hoặc xanh, nhưng màu chủ đạo vẫn là đen. Đây là một màu sắc cơ bản nhưng không kém phần ấn tượng. Giống như màu xanh dương, mèo Anh lông ngắn màu đen con có thể có vệt tabby mờ tạm thời.
Màu Trắng (White)
Mèo Anh lông ngắn màu trắng có bộ lông trắng tinh khôi, không có bất kỳ mảng màu nào khác. Màu trắng ở mèo có thể là do gen trắng trội (dominant white gene) hoặc gen bạch tạng (albino gene), nhưng ở mèo Anh lông ngắn, màu trắng chủ yếu là do gen trắng trội. Gen này che lấp các màu sắc khác. Mèo trắng có thể có mắt xanh dương, mắt đồng, hoặc hai màu mắt khác nhau (odd-eyed), trong đó một mắt xanh và một mắt đồng.
Cần lưu ý rằng mèo trắng với mắt xanh dương có nguy cơ bị điếc bẩm sinh cao hơn. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng xảy ra, đặc biệt là với những cá thể được nhân giống cẩn thận. Bộ lông trắng dày và mịn tạo nên vẻ ngoài tinh khiết và thanh thoát cho mèo Anh lông ngắn. Mũi và đệm chân có màu hồng. Chăm sóc lông trắng đòi hỏi sự cẩn thận hơn để giữ cho bộ lông luôn sạch sẽ và không bị ngả màu.
Màu Kem (Cream)
Màu kem là biến thể pha loãng của màu đỏ (red). Bộ lông có màu kem nhạt, đồng nhất từ gốc đến ngọn. Giống như các màu đơn sắc khác, không có bất kỳ hoa văn hay vệt màu nào khác trên bộ lông. Mèo Anh lông ngắn màu kem thường có đôi mắt màu đồng hoặc vàng đậm. Mũi và đệm chân có màu hồng nhạt.
Màu kem mang đến vẻ ngoài dịu dàng và ấm áp. Độ đậm nhạt của màu kem có thể dao động từ rất nhạt gần như trắng đến màu be đậm hơn một chút, nhưng màu sắc phải đều trên toàn bộ cơ thể. Đây là một trong những màu đơn sắc ít phổ biến hơn so với xanh dương hay đen.
Màu Đỏ (Red)
Màu đỏ ở mèo thường được gọi là màu cam hoặc màu gừng. Ở mèo Anh lông ngắn, màu đỏ đơn sắc là màu đỏ cam đồng nhất trên toàn bộ cơ thể. Tuy nhiên, do cấu trúc gen quy định màu đỏ thường đi kèm với gen quy định hoa văn tabby, rất khó để có một chú mèo Anh lông ngắn màu đỏ hoàn toàn không có bất kỳ vệt tabby nào. Do đó, tiêu chuẩn giống thường chấp nhận một số vệt tabby mờ ở mèo Anh lông ngắn màu đỏ đơn sắc.
Mèo Anh lông ngắn màu đỏ có đôi mắt màu đồng hoặc vàng đậm. Mũi và đệm chân có màu hồng gạch. Bộ lông màu đỏ rực rỡ mang đến vẻ ngoài tươi sáng và nổi bật.
Màu Sô cô la (Chocolate)
Màu sô cô la (hoặc nâu) là một màu sắc tương đối hiếm ở mèo Anh lông ngắn, mới được công nhận bởi các hiệp hội gần đây hơn so với các màu truyền thống. Màu sô cô la là màu nâu đậm, đồng nhất, giống như màu sô cô la sữa. Lông phải có màu đều từ gốc đến ngọn. Mèo Anh lông ngắn màu sô cô la có đôi mắt màu đồng hoặc vàng đậm. Mũi và đệm chân có màu nâu sô cô la.
Màu sô cô la mang đến vẻ đẹp độc đáo và sang trọng. Đây là màu do gen lặn quy định, cần cả bố và mẹ đều mang gen này mới có thể sinh ra mèo con màu sô cô la.
Màu Lilac / Pha lê (Lilac / Lavender / Frost)
Màu Lilac (còn gọi là Lavender hoặc Frost) là màu pha loãng của màu sô cô la. Đây là một màu xám hồng nhạt hoặc màu hoa oải hương, mang lại vẻ ngoài tinh tế và quý phái. Giống như màu sô cô la, màu Lilac cũng là một màu hiếm ở mèo Anh lông ngắn và là do gen lặn quy định. Lông phải có màu đều trên toàn bộ cơ thể. Mèo Anh lông ngắn màu Lilac có đôi mắt màu đồng hoặc vàng đậm. Mũi và đệm chân có màu hồng Lilac.
Màu Lilac là sự kết hợp của gen pha loãng và gen màu sô cô la. Nó tạo ra một màu xám rất nhạt với ánh hồng hoặc tím nhạt. Đây là một trong những màu được săn đón bởi sự độc đáo và vẻ đẹp mềm mại. Để tìm hiểu thêm về cách chăm sóc chung cho giống mèo đáng yêu này, bạn có thể truy cập MochiCat.vn.
Màu nhị sắc (Bi-color / Parti-color)
Màu nhị sắc là nhóm màu sắc mèo Anh lông ngắn bao gồm hai màu rõ rệt trên bộ lông: một màu chính (bất kỳ màu đơn sắc hoặc màu tabby nào trừ màu trắng) kết hợp với màu trắng. Sự phân bố của màu trắng trên cơ thể mèo tạo ra các kiểu hoa văn nhị sắc khác nhau. Màu trắng thường xuất hiện ở chân, ngực, bụng và mặt.
Các kiểu hoa văn nhị sắc phổ biến bao gồm:
Kiểu Van
Kiểu Van là kiểu nhị sắc có lượng màu trắng nhiều nhất. Mèo gần như toàn thân màu trắng, chỉ có màu ở phần đầu (thường ở hai bên tai, có thể có một vệt nhỏ giữa trán) và phần đuôi. Lượng màu trắng phải chiếm ít nhất 80% diện tích cơ thể. Đây là một kiểu hoa văn khá ấn tượng, làm nổi bật phần màu ở đầu và đuôi.
Kiểu Harlequin
Kiểu Harlequin có lượng màu trắng ít hơn kiểu Van một chút, nhưng vẫn chiếm phần lớn diện tích cơ thể (khoảng 50-70%). Mèo có màu ở phần đầu, đuôi và một vài mảng màu nhỏ ở thân hoặc chân (thường là 1-2 mảng). Các mảng màu phải được phân bố rõ ràng trên nền trắng.
Kiểu Bicolor
Kiểu Bicolor (nhị sắc chuẩn) là kiểu phổ biến nhất trong nhóm này. Mèo có màu trắng chiếm khoảng 30-50% diện tích cơ thể, thường phân bố ở chân, ngực, bụng và một phần mặt (thường có một mảng trắng hình chữ V ngược trên mặt). Phần còn lại của cơ thể có màu chính. Sự phân bố màu trắng nên cân đối và hài hòa. Mèo nhị sắc thường có đôi mắt màu đồng hoặc vàng đậm.
Mèo Anh lông ngắn nhị sắc mang đến vẻ ngoài vui tươi và đáng yêu nhờ sự kết hợp của hai màu tương phản. Các màu nhị sắc phổ biến bao gồm Blue and White, Black and White (gọi là Tuxedo nếu phân bố màu giống bộ vest), Red and White, Cream and White, Chocolate and White, Lilac and White.
Màu tam thể và Calico (Tortoiseshell & Calico)
Màu tam thể (Tortoiseshell – Tortie) và Calico là các kiểu màu sắc mèo Anh lông ngắn chỉ xuất hiện ở mèo cái, rất hiếm gặp ở mèo đực (chỉ xảy ra do bất thường nhiễm sắc thể). Cả hai kiểu màu này đều là sự kết hợp của màu đen (hoặc biến thể pha loãng của đen như xanh dương, sô cô la, lilac) và màu đỏ (hoặc biến thể pha loãng của đỏ như kem).
Màu Tam thể (Tortoiseshell – Tortie)
Mèo tam thể có sự pha trộn ngẫu nhiên của hai màu chính (đen/biến thể đen) và đỏ (hoặc kem) trên toàn bộ cơ thể. Các mảng màu không có hoặc có rất ít màu trắng. Sự pha trộn này có thể dày đặc hoặc thưa thớt. Mèo tam thể có thể có mắt màu đồng hoặc vàng đậm. Mũi và đệm chân có màu tương ứng với các mảng màu trên cơ thể.
Các biến thể màu tam thể bao gồm:
- Black Tortie: Pha trộn đen và đỏ/kem.
- Blue Tortie (Bluecream): Pha trộn xanh dương và kem.
- Chocolate Tortie: Pha trộn sô cô la và đỏ/kem.
- Lilac Tortie (Lilaccream): Pha trộn Lilac và kem.
Màu Calico
Màu Calico cũng là sự kết hợp của ba màu, nhưng khác với Tortie ở chỗ luôn có màu trắng với tỷ lệ đáng kể. Mèo Calico có các mảng màu rõ rệt của màu trắng, màu đen (hoặc biến thể đen) và màu đỏ (hoặc kem). Các mảng màu này được phân định rõ ràng, không pha trộn lẫn nhau như Tortie. Mèo Calico thường có đôi mắt màu đồng hoặc vàng đậm. Mũi và đệm chân có màu tương ứng với các mảng màu trên cơ thể.
Các biến thể màu Calico bao gồm:
- Calico chuẩn: Mảng trắng, mảng đen và mảng đỏ.
- Dilute Calico: Mảng trắng, mảng xanh dương và mảng kem.
- Chocolate Calico: Mảng trắng, mảng sô cô la và mảng đỏ/kem.
- Lilac Calico: Mảng trắng, mảng Lilac và mảng kem.
Màu tam thể và Calico rất độc đáo và mỗi cá thể mèo lại có sự phân bố màu khác nhau, không con nào giống con nào.
Màu Tabby (Patterned)
Màu Tabby là nhóm màu sắc mèo Anh lông ngắn có hoa văn đặc trưng. Gen Tabby là gen quy định hoa văn phổ biến nhất ở loài mèo và hầu hết mèo hoang dã đều có hoa văn này để ngụy trang. Ở mèo Anh lông ngắn, hoa văn tabby kết hợp với các màu sắc khác nhau tạo nên sự đa dạng. Đặc điểm nhận dạng chính của mèo tabby là chữ ‘M’ trên trán, các đường kẻ từ khóe mắt, và các vòng ở chân và đuôi.
Có bốn kiểu hoa văn tabby chính được công nhận ở mèo Anh lông ngắn:
Kiểu Classic Tabby (Vân cẩm thạch)
Kiểu Classic Tabby là kiểu hoa văn phổ biến và được ưa chuộng nhất ở mèo Anh lông ngắn. Nó có các vòng xoáy hoặc vân cẩm thạch đậm màu rõ nét ở hai bên sườn, trông giống như một mục tiêu hoặc con mắt bò. Có một đường kẻ đậm chạy dọc theo lưng và các vòng kẻ trên vai tạo thành hình cánh bướm. Hoa văn này mang lại vẻ ngoài mạnh mẽ và cổ điển.
Kiểu Mackerel Tabby (Sọc dưa)
Kiểu Mackerel Tabby có các đường sọc mảnh, song song chạy dọc hai bên sườn, giống như bộ xương cá thu. Các đường sọc này phải rõ nét và phân bố đều. Đây là hoa văn tabby nguyên thủy nhất ở mèo hoang dã.
Kiểu Spotted Tabby (Đốm)
Kiểu Spotted Tabby có các đốm tròn hoặc hình oval phân bố trên nền màu nhạt hơn. Các đốm này có kích thước và hình dạng khác nhau. Đây là hoa văn ít phổ biến hơn ở mèo Anh lông ngắn so với Classic và Mackerel, nhưng vẫn được công nhận.
Kiểu Ticked Tabby (Lông cộ)
Kiểu Ticked Tabby (còn gọi là Abyssinian Tabby) không có các đường sọc hay đốm rõ rệt trên thân. Thay vào đó, mỗi sợi lông có nhiều dải màu xen kẽ (banding), tạo ra hiệu ứng “cát lún” hoặc lông cộ khi nhìn từ xa. Hoa văn tabby chỉ thể hiện rõ ở mặt, chân và đuôi (có các vòng hoặc sọc mờ). Thân mèo trông khá đồng màu nhưng nếu nhìn kỹ sẽ thấy các dải màu trên từng sợi lông.
Các màu sắc có thể kết hợp với hoa văn tabby bao gồm:
- Brown Tabby: Nền màu nâu nhạt/vàng cát với hoa văn màu đen hoặc nâu đậm. Mũi màu gạch, đệm chân màu đen/nâu đậm.
- Blue Tabby: Nền màu xanh dương nhạt với hoa văn màu xanh dương đậm hơn. Mũi màu hồng cũ, đệm chân màu xanh dương cũ.
- Red Tabby: Nền màu đỏ nhạt/kem với hoa văn màu đỏ đậm hơn. Mũi màu gạch, đệm chân màu hồng.
- Cream Tabby: Nền màu kem nhạt với hoa văn màu kem đậm hơn. Mũi màu hồng nhạt, đệm chân màu hồng nhạt.
- Silver Tabby: Nền màu trắng bạc với hoa văn màu đen. Đây là một trong những màu tabby phổ biến và đẹp nhất. Lông nền trắng bạc, chỉ phần đầu sợi lông có sắc tố đen tạo thành hoa văn. Mũi màu gạch, đệm chân màu đen.
- Golden Tabby: Nền màu vàng ấm áp với hoa văn màu đen. Tương tự như Silver Tabby, nhưng màu nền là vàng thay vì bạc. Mũi màu gạch, đệm chân màu đen.
Mèo Anh lông ngắn tabby mang vẻ đẹp mạnh mẽ và cuốn hút, thể hiện rõ nét nguồn gốc của loài mèo nhà.
Màu Shaded & Smoke (Shaded and Smoke)
Màu Shaded và Smoke là nhóm màu sắc mèo Anh lông ngắn có sự phân bố màu sắc không đều trên chiều dài của sợi lông, tạo ra hiệu ứng chuyển màu từ nhạt ở gốc đến đậm ở ngọn. Đây là kết quả của gen bạc (inhibitor gene) làm ức chế sự phát triển của sắc tố ở gốc sợi lông.
Màu Shaded (Bóng đổ)
Ở mèo Shaded, chỉ có khoảng 1/4 đến 1/3 chiều dài sợi lông ở phần ngọn có màu. Phần còn lại của sợi lông (từ gốc lên) là màu trắng hoặc kem rất nhạt. Khi mèo di chuyển, bộ lông tạo hiệu ứng “bóng đổ” hoặc “phủ sương” rất đẹp mắt. Mặt, chân và đuôi có màu đậm hơn một chút, tạo điểm nhấn. Mèo Shaded thường có đôi mắt màu xanh lá cây, đặc biệt là các biến thể Silver Shaded. Mũi và đệm chân có màu tương ứng với màu ở ngọn lông.
Các biến thể Shaded phổ biến:
- Silver Shaded (Black Silver Shaded): Nền lông trắng với ngọn màu đen. Mắt xanh lá cây.
- Blue Silver Shaded: Nền lông trắng với ngọn màu xanh dương. Mắt xanh lá cây.
- Chocolate Silver Shaded: Nền lông trắng với ngọn màu sô cô la. Mắt xanh lá cây.
- Lilac Silver Shaded: Nền lông trắng với ngọn màu Lilac. Mắt xanh lá cây.
- Red Shaded (Cameo): Nền lông kem với ngọn màu đỏ. Mắt đồng hoặc vàng đậm.
- Cream Shaded: Nền lông kem với ngọn màu kem đậm hơn. Mắt đồng hoặc vàng đậm.
Màu Smoke (Khói)
Ở mèo Smoke, màu sắc phân bố sâu hơn vào sợi lông, chiếm khoảng 1/2 đến 2/3 chiều dài sợi lông ở phần ngọn. Gốc lông vẫn là màu trắng hoặc kem rất nhạt. Khi mèo đứng yên, trông chúng có vẻ như mèo đơn sắc đậm màu. Nhưng khi mèo di chuyển hoặc bộ lông được vén lên, phần gốc lông màu nhạt sẽ lộ ra, tạo hiệu ứng “khói” độc đáo. Mèo Smoke thường có đôi mắt màu đồng hoặc vàng đậm, trừ Silver Smoke có thể có mắt xanh lá cây. Mũi và đệm chân có màu tương ứng với màu ở ngọn lông.
Các biến thể Smoke phổ biến:
- Black Smoke: Gốc trắng, ngọn đen. Khi vén lông, lộ ra màu trắng bạc dưới lớp lông đen.
- Blue Smoke: Gốc trắng, ngọn xanh dương.
- Chocolate Smoke: Gốc trắng, ngọn sô cô la.
- Lilac Smoke: Gốc trắng, ngọn Lilac.
- Red Smoke (Cameo Smoke): Gốc kem, ngọn đỏ.
- Cream Smoke: Gốc kem, ngọn kem đậm hơn.
Màu Shaded và Smoke mang đến vẻ đẹp huyền ảo và tinh tế, đặc biệt khi mèo di chuyển. Sự chuyển màu trên từng sợi lông tạo hiệu ứng thị giác độc đáo.
Màu Point (Colorpoint)
Màu Point là nhóm màu sắc mèo Anh lông ngắn có sự phân bố màu tập trung ở các “điểm” mát hơn của cơ thể: mặt (mask), tai, chân và đuôi. Phần thân còn lại có màu nhạt hơn nhiều, thường là màu kem hoặc trắng nhạt. Đây là kết quả của gen nhiệt độ (temperature-sensitive enzyme) chỉ hoạt động ở nhiệt độ thấp hơn, dẫn đến sự phát triển của sắc tố ở các vùng lạnh hơn trên cơ thể. Màu mắt ở mèo Point luôn là màu xanh dương đậm.
Kiểu màu Point ở mèo Anh lông ngắn giống với kiểu màu của mèo Xiêm (Siamese) hoặc mèo Ragdoll. Tuy nhiên, cấu trúc cơ thể và bộ lông dày đặc vẫn giữ nguyên đặc trưng của mèo Anh lông ngắn.
Các biến thể màu Point phổ biến:
- Seal Point (Black Point): Các điểm màu nâu đen sẫm.
- Blue Point: Các điểm màu xám xanh.
- Chocolate Point: Các điểm màu nâu sô cô la.
- Lilac Point (Frost Point): Các điểm màu xám hồng nhạt.
- Red Point (Flame Point): Các điểm màu đỏ cam.
- Cream Point: Các điểm màu kem.
- Tortie Point: Các điểm là sự kết hợp của màu Tortie (ví dụ: Seal Tortie Point, Blue Tortie Point).
- Tabby Point (Lynx Point): Các điểm có hoa văn Tabby (ví dụ: Seal Lynx Point, Blue Lynx Point).
Mèo Anh lông ngắn Point mang vẻ đẹp độc đáo, kết hợp giữa thân hình tròn trịa của BSH và hoa văn màu điểm của các giống mèo phương Đông. Màu mắt xanh dương tương phản mạnh mẽ với màu lông nhạt ở thân và màu đậm ở các điểm.
Gen di truyền màu sắc ở Mèo Anh lông ngắn
Sự đa dạng của màu sắc mèo Anh lông ngắn là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa nhiều gen di truyền khác nhau. Hiểu biết cơ bản về các gen này giúp giải thích tại sao một số màu phổ biến, một số hiếm và tại sao một số màu chỉ xuất hiện ở giới tính nhất định. Các gen chính quy định màu sắc ở mèo bao gồm:
- Gen O (Orange): Gen này nằm trên nhiễm sắc thể X và quy định màu đỏ (red/orange). Mèo đực (XY) chỉ có một nhiễm sắc thể X nên chỉ có thể mang alen O (đỏ) hoặc không O (không đỏ – black/non-red). Mèo cái (XX) có hai nhiễm sắc thể X, có thể mang OO (đỏ), oo (không đỏ), hoặc Oo (vừa có đỏ vừa có không đỏ), dẫn đến màu tam thể hoặc calico. Đây là lý do tại sao mèo tam thể và calico hầu như luôn là mèo cái.
- Gen B (Black): Gen này quy định màu đen. Có các alen B (black), b (chocolate), b’ (cinnamon). Alen B trội hoàn toàn so với b và b’.
- Gen D (Dilute): Gen này quy định sự pha loãng của màu sắc. Alen D (dense – màu đậm) trội so với d (dilute – màu pha loãng). Khi alen d ở trạng thái đồng hợp tử (dd), màu đen bị pha loãng thành xanh dương, màu sô cô la thành Lilac, màu đỏ thành kem, màu cinnamon thành fawn.
- Gen A (Agouti): Gen này quy định hoa văn tabby. Alen A (Agouti) trội so với a (non-Agouti). Mèo có kiểu gen AA hoặc Aa sẽ có hoa văn tabby (trừ khi bị che lấp bởi gen khác). Mèo có kiểu gen aa sẽ có màu đơn sắc (solid), không có hoa văn tabby rõ nét trên thân (mặc dù hoa văn tabby vẫn tồn tại về mặt di truyền nhưng không biểu hiện).
- Gen T (Tabby Pattern): Gen này quy định loại hoa văn tabby (Classic, Mackerel, Spotted, Ticked).
- Gen I (Inhibitor): Gen này quy định màu bạc (Silver) và màu vàng (Golden), cũng như kiểu Shaded và Smoke. Alen I (inhibitor) trội so với i (non-inhibitor). Gen I ức chế sự phát triển sắc tố ở gốc sợi lông. Kết hợp với hoa văn tabby, nó tạo ra Silver Tabby và Golden Tabby. Kết hợp với mèo đơn sắc (aa), nó tạo ra Smoke. Kết hợp với Ticked Tabby và một số điều kiện khác, nó có thể tạo ra Shaded.
- Gen S (White Spotting): Gen này quy định sự xuất hiện của các mảng màu trắng. Alen S (Spotting) trội không hoàn toàn so với s (non-spotting). Kiểu gen SS hoặc Ss sẽ tạo ra các mảng trắng với diện tích khác nhau (Van, Harlequin, Bicolor, hoặc chỉ một vài đốm trắng nhỏ như “button” hoặc “locket”). Kiểu gen ss sẽ không có mảng trắng (màu đơn sắc hoặc tabby không trắng).
- Gen C (Colorpoint): Gen này quy định màu point. Alen C (full color) trội so với cs (Siamese point) và cb (Burmese). Kiểu gen cscs tạo ra màu point, cbcb tạo ra màu Burmese, cscb tạo ra màu Tonkinese. Mèo Anh lông ngắn màu point có kiểu gen cscs.
Sự kết hợp của các gen này theo nhiều cách khác nhau đã tạo ra hàng trăm biến thể màu sắc mèo Anh lông ngắn mà chúng ta thấy ngày nay. Hiểu về di truyền giúp nhà nhân giống dự đoán màu sắc của mèo con và duy trì các tiêu chuẩn giống.
Sự ảnh hưởng của màu sắc đến giá cả và độ hiếm
Trong thế giới mèo cảnh, độ hiếm của một màu sắc hoặc hoa văn nhất định có thể ảnh hưởng đến giá của một chú mèo con. Đối với mèo Anh lông ngắn, một số màu sắc mèo Anh lông ngắn được coi là hiếm hơn và do đó có giá cao hơn các màu phổ biến như xanh dương hay nhị sắc thông thường.
Các màu được xem là hiếm hơn bao gồm:
- Màu Chocolate và Lilac: Do được quy định bởi gen lặn, cần cả bố và mẹ mang gen này. Việc nhân giống ra mèo con màu Chocolate hoặc Lilac đòi hỏi sự lựa chọn cẩn thận và kiến thức về phả hệ của mèo bố mẹ.
- Màu Fawn và Cinnamon: Đây là các biến thể pha loãng và không pha loãng của màu sô cô la/Lilac, còn hiếm hơn nữa ở BSH.
- Các kiểu Silver và Golden: Đặc biệt là Silver Shaded, Golden Shaded, Silver Tabby với hoa văn đẹp và mắt xanh lá cây sáng. Việc nhân giống ra các cá thể đạt chuẩn về màu sắc và hoa văn bạc/vàng là khá phức tạp.
- Màu Point: Mèo Anh lông ngắn màu Point không phổ biến bằng các màu truyền thống, do đó cũng có thể có giá cao hơn.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng giá của một chú mèo Anh lông ngắn không chỉ phụ thuộc vào màu sắc. Các yếu tố khác quan trọng không kém (và thường quan trọng hơn đối với những người nhân giống uy tín) bao gồm:
- Chất lượng giống (Type): Mèo có đạt chuẩn về cấu trúc cơ thể, đầu, mắt, tai, chất lông theo tiêu chuẩn của hiệp hội không. Mèo đạt chuẩn trình diễn (show quality) sẽ có giá cao hơn mèo cảnh (pet quality).
- Phả hệ (Pedigree): Nguồn gốc, dòng dõi của mèo, liệu có bố mẹ hoặc tổ tiên đạt danh hiệu trong các cuộc thi hay không.
- Sức khỏe và Tính cách: Mèo con được chăm sóc tốt, tiêm phòng đầy đủ, có giấy tờ sức khỏe rõ ràng và tính cách hòa đồng sẽ có giá trị cao.
- Uy tín của người nhân giống: Người nhân giống có kinh nghiệm, đăng ký với hiệp hội, đầu tư vào sức khỏe và chất lượng giống thường bán mèo với giá cao hơn.
Vì vậy, trong khi màu sắc hiếm có thể là một yếu tố làm tăng giá, nó không phải là yếu tố duy nhất quyết định. Việc lựa chọn một chú mèo Anh lông ngắn nên dựa trên sức khỏe, tính cách và chất lượng giống tổng thể, chứ không chỉ riêng màu lông.
Chăm sóc bộ lông Mèo Anh lông ngắn theo màu sắc
Nhìn chung, bộ lông dày đặc nhưng ngắn của mèo Anh lông ngắn tương đối dễ chăm sóc so với các giống mèo lông dài. Tuy nhiên, tùy thuộc vào màu sắc, có thể có một vài lưu ý nhỏ.
- Mèo trắng: Dễ bị bám bẩn và ngả màu (đặc biệt là màu vàng ố quanh mắt nếu có ghèn hoặc nước bọt). Cần được tắm và vệ sinh mắt thường xuyên hơn. Mèo trắng mắt xanh dương cần được kiểm tra thính giác.
- Mèo đen và các màu đậm: Bộ lông đen có thể bị ngả màu nâu đỏ (rusting) nếu mèo tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, hoặc do chế độ ăn thiếu dinh dưỡng. Đảm bảo mèo có chế độ ăn cân bằng và hạn chế phơi nắng quá lâu nếu muốn giữ màu đen tuyền.
- Mèo Silver và Golden: Lớp lông nền màu bạc/vàng rất nhạt, cần giữ sạch để không bị bẩn làm mất đi vẻ sáng bóng.
- Tất cả các màu: Bộ lông BSH rụng theo mùa, đặc biệt vào mùa xuân và mùa thu. Chải lông thường xuyên (2-3 lần/tuần, tăng cường vào mùa rụng lông) là rất quan trọng để loại bỏ lông chết, ngăn ngừa búi lông và giữ cho bộ lông khỏe mạnh, bóng mượt. Sử dụng lược chuyên dụng cho lông ngắn, dày. Tắm cho mèo chỉ khi thực sự cần thiết (quá bẩn), sử dụng sữa tắm chuyên dụng cho mèo.
Chăm sóc răng miệng, cắt móng và vệ sinh tai cũng là những phần quan trọng trong quy trình chăm sóc sức khỏe tổng thể của mèo Anh lông ngắn, bất kể màu lông của chúng là gì. Một bộ lông khỏe mạnh luôn là dấu hiệu của một chú mèo khỏe mạnh.
Các tiêu chuẩn về màu sắc trong các hiệp hội mèo
Các hiệp hội mèo quốc tế như CFA (Cat Fanciers’ Association), FIFe (Fédération Internationale Féline), TICA (The International Cat Association) đều có các tiêu chuẩn giống chi tiết cho mèo Anh lông ngắn, bao gồm cả phần quy định về màu sắc và hoa văn. Những tiêu chuẩn này được sử dụng để đánh giá mèo trong các cuộc thi và giúp người nhân giống định hướng việc chọn lọc gen.
Mỗi hiệp hội có thể có sự khác biệt nhỏ trong việc công nhận các màu sắc mới hoặc cách phân loại, nhưng nhìn chung, các nhóm màu chính (Solid, Bicolor, Tortie, Calico, Tabby, Shaded, Smoke, Point) đều được công nhận rộng rãi. Tiêu chuẩn cho từng màu thường bao gồm:
- Độ đồng nhất của màu: Màu phải đều trên toàn bộ cơ thể (đối với màu đơn sắc).
- Độ rõ nét của hoa văn: Hoa văn tabby phải rõ ràng và đúng kiểu. Mảng màu ở mèo nhị sắc/tam thể/calico phải phân định rõ.
- Màu gốc lông: Đối với Shaded/Smoke, màu gốc lông phải nhạt (trắng/kem).
- Màu mắt: Màu mắt phải đúng với quy định cho từng màu lông (mắt đồng/vàng cho đa số màu, mắt xanh lá cây cho Silver/Golden Shaded/Tabby, mắt xanh dương cho Point và mèo trắng mắt xanh).
- Màu mũi và đệm chân: Phải tương ứng với màu lông chính.
Việc một chú mèo đạt chuẩn về màu sắc và hoa văn theo quy định của hiệp hội là một yếu tố quan trọng để tham gia các cuộc thi mèo và được đánh giá cao về chất lượng giống. Người mua mèo Anh lông ngắn thuần chủng nên tìm hiểu về tiêu chuẩn của các hiệp hội uy tín để có cái nhìn đúng đắn về vẻ đẹp chuẩn mực của giống mèo này.
Những hiểu lầm phổ biến về màu sắc và tính cách mèo Anh lông ngắn
Có nhiều quan niệm dân gian cho rằng màu sắc bộ lông có thể ảnh hưởng đến tính cách của mèo. Chẳng hạn, mèo tam thể được cho là “đanh đá” hơn, mèo đen mang lại may mắn (hoặc xui xẻo tùy văn hóa), mèo đỏ thì “nghịch ngợm” hoặc “thân thiện”. Tuy nhiên, khoa học hiện đại cho thấy màu lông không phải là yếu tố quyết định tính cách của mèo.
Tính cách của một chú mèo Anh lông ngắn chủ yếu phụ thuộc vào:
- Yếu tố di truyền: Tính cách có thể được truyền từ bố mẹ. Người nhân giống tốt sẽ chọn lọc những cá thể có tính cách hiền lành, thân thiện để nhân giống.
- Môi trường sống và quá trình xã hội hóa: Mèo con được tiếp xúc sớm với con người, các loại âm thanh, môi trường khác nhau và được nuôi dưỡng trong tình yêu thương sẽ có xu hướng thân thiện và tự tin hơn.
- Cách chăm sóc và giáo dục: Cách chủ nuôi tương tác, chơi đùa và huấn luyện mèo cũng định hình tính cách của chúng.
Mèo Anh lông ngắn nói chung được biết đến với tính cách điềm tĩnh, hiền lành, độc lập nhưng rất tình cảm với chủ. Chúng không quá tăng động hay đòi hỏi sự chú ý liên tục. Tính cách này là đặc trưng của giống, chứ không phải của riêng một màu sắc nào. Dù là mèo xanh dương, đen, trắng, tabby hay bất kỳ màu nào khác, một chú mèo Anh lông ngắn thuần chủng được nhân giống tốt và xã hội hóa đúng cách đều có khả năng phát triển tính cách đáng yêu và dễ chịu. Vì vậy, khi chọn mèo, hãy ưu tiên những yếu tố về sức khỏe, nguồn gốc và quá trình xã hội hóa thay vì chỉ dựa vào màu sắc để đánh giá tính cách.
Giải đáp các câu hỏi phổ biến về màu sắc Mèo Anh lông ngắn
Nhiều người khi tìm hiểu về màu sắc mèo Anh lông ngắn thường có những câu hỏi chung. Dưới đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến:
- Hỏi: Màu nào là màu truyền thống và phổ biến nhất của Mèo Anh lông ngắn?
- Đáp: Màu xanh dương (Blue) là màu truyền thống và phổ biến nhất, thường được coi là biểu tượng của giống mèo này.
- Hỏi: Có phải mèo Anh lông ngắn màu trắng mắt xanh dương luôn bị điếc không?
- Đáp: Không phải luôn luôn. Nguy cơ điếc bẩm sinh cao hơn ở mèo trắng mắt xanh dương do mối liên hệ di truyền giữa gen trắng trội và khả năng nghe. Tuy nhiên, nhiều cá thể mèo trắng mắt xanh hoàn toàn không bị điếc. Việc kiểm tra thính giác bởi bác sĩ thú y là cách tốt nhất để xác định.
- Hỏi: Mèo Anh lông ngắn màu tam thể hoặc Calico có phải luôn là mèo cái không?
- Đáp: Hầu như luôn là mèo cái. Mèo đực tam thể hoặc Calico cực kỳ hiếm, chỉ xảy ra do bất thường nhiễm sắc thể (XXY), và thường bị vô sinh.
- Hỏi: Màu nào của Mèo Anh lông ngắn là hiếm nhất?
- Đáp: Các màu Chocolate, Lilac, Cinnamon, Fawn và các biến thể Point, Shaded, Golden chất lượng cao có thể được coi là hiếm hơn so với các màu truyền thống.
- Hỏi: Hoa văn Tabby là gì? Có những loại Tabby nào ở Mèo Anh lông ngắn?
- Đáp: Tabby là hoa văn sọc, vân, đốm hoặc lông cộ trên bộ lông mèo, kết hợp với màu nền. Có bốn kiểu hoa văn tabby chính ở mèo Anh lông ngắn: Classic (vân cẩm thạch), Mackerel (sọc dưa), Spotted (đốm), và Ticked (lông cộ).
- Hỏi: Làm thế nào để phân biệt màu Shaded và Smoke?
- Đáp: Sự khác biệt nằm ở độ dài phần lông có màu. Ở Shaded, chỉ 1/4-1/3 ngọn lông có màu (gốc rất nhạt). Ở Smoke, màu ăn sâu hơn, chiếm 1/2-2/3 ngọn lông (gốc vẫn nhạt). Khi mèo đứng yên, Smoke trông đậm màu hơn Shaded.
- Hỏi: Mèo Anh lông ngắn màu Point trông giống mèo Xiêm không?
- Đáp: Về màu sắc point (màu đậm ở mặt, tai, chân, đuôi, thân nhạt và mắt xanh dương), chúng có điểm chung với mèo Xiêm. Tuy nhiên, cấu trúc cơ thể tròn trịa và bộ lông dày đặc vẫn giữ nguyên đặc trưng của giống mèo Anh lông ngắn.
Việc hiểu rõ về các nhóm màu và hoa văn giúp bạn đánh giá đúng vẻ đẹp và sự đa dạng của giống mèo này.
Kết luận
Thế giới màu sắc mèo Anh lông ngắn thật sự phong phú và đa dạng, mang đến vô số lựa chọn cho những người yêu mèo. Dù bạn say mê vẻ đẹp cổ điển của màu xanh dương, sự quý phái của màu bạc, hay nét độc đáo của các họa tiết tabby và bicolour, mỗi bộ lông đều phản ánh vẻ ngoài đặc trưng của giống mèo Anh lông ngắn. Việc hiểu rõ về các màu sắc không chỉ thỏa mãn sự tò mò mà còn giúp bạn đánh giá đúng giá trị và tiêu chuẩn của từng cá thể. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cái nhìn toàn diện về bức tranh màu sắc tuyệt vời của loài mèo được mệnh danh là “gấu bông” này.