Những chú chó, vốn là người bạn thân thiết của con người, đang trở thành nỗi hãi hùng khi chúng lang thang tự do trên đường phố, không rọ mõm, không người quản lý. Tình trạng chó thả rông không chỉ gây mất mỹ quan đô thị mà còn tiềm ẩn vô vàn nguy hiểm khó lường cho cộng đồng, từ những vụ tấn công nghiêm trọng đến nguy cơ lây lan dịch bệnh dại. Dù đã có những quy định pháp luật rõ ràng, thực trạng này vẫn còn diễn ra phổ biến ở nhiều nơi, đặt ra câu hỏi lớn về ý thức của chủ nuôi và hiệu quả của công tác quản lý.
Thực Trạng Chó Thả Rông Gây Hãi Hùng Trên Khắp Việt Nam
Tình trạng chó thả rông không rọ mõm, không dây xích xuất hiện tràn lan ở các thành phố lớn lẫn vùng nông thôn đã trở thành một vấn đề nhức nhối trong xã hội. Dù Nghị định 90/2017 của Chính phủ quy định rõ ràng về việc xử phạt hành chính đối với chủ nuôi chó không tuân thủ quy định về kiểm soát vật nuôi, nhưng việc thực thi vẫn còn nhiều hạn chế. Hàng ngày, không khó để bắt gặp những đàn chó vô tư chạy nhảy trên đường, thậm chí là trên vỉa hè, buộc người đi bộ phải xuống lòng đường, đối mặt với nguy cơ tai nạn giao thông. Chúng không chỉ cản trở giao thông mà còn gây mất trật tự, vệ sinh đô thị khi phóng uế bừa bãi. Sự hiện diện của những chú chó không được kiểm soát này tạo ra một không khí lo lắng, bất an cho người dân, đặc biệt là các bậc phụ huynh có con nhỏ.
Hình ảnh chó thả rông không rọ mõm trên vỉa hè Văn Miếu, gây hãi hùng cho người đi bộ
Hơn thế nữa, nhiều chủ nuôi còn có thói quen đưa chó ra các khu vực công cộng như vườn hoa, công viên mà không sử dụng rọ mõm, dây xích. Đây là những nơi tập trung đông người, bao gồm cả trẻ em vui chơi, người già tập thể dục. Việc để chó thả rông tại những địa điểm này không chỉ vi phạm quy định mà còn trực tiếp đe dọa sự an toàn của những người xung quanh. Dù các cơ quan chức năng đã và đang nỗ lực tuyên truyền, xử lý, nhưng sự thiếu ý thức của một bộ phận chủ nuôi vẫn khiến vấn đề này trở thành một thách thức lớn trong công tác quản lý đô thị và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Nỗi hãi hùng chó thả rông vẫn hiện hữu, đòi hỏi những giải pháp mạnh mẽ và đồng bộ hơn.
Những Vụ Tấn Công Hãi Hùng Từ Chó Thả Rông Và Hậu Quả Nghiêm Trọng
Những vụ chó tấn công người, đặc biệt là trẻ em, đã trở thành nỗi ám ảnh hãi hùng đối với nhiều gia đình và cộng đồng. Chúng không chỉ gây ra những vết thương thể xác nghiêm trọng mà còn để lại di chứng tâm lý sâu sắc, khó có thể phục hồi. Điển hình như vụ việc đau lòng tại Kim Động (Hưng Yên), một bé trai 7 tuổi đã tử vong sau khi bị đàn chó tấn công dữ dội. Đây không phải là trường hợp cá biệt, trước đó, một bé gái 6 tuổi ở Nam Định cũng chịu đa chấn thương vùng mặt, lóc da mảng lớn do bị chó nhà cắn xé. May mắn bé gái qua khỏi nhưng di chứng và tâm lý của em cũng bị ảnh hưởng nặng nề.
Ngay cả người lớn cũng không thể tránh khỏi nguy hiểm từ những chú chó thả rông. Vào tháng 3/2019, một bệnh nhân nam ở Lào Cai đã tử vong do bệnh dại sau khi bị chó cắn. Nạn nhân đã chủ quan không tiêm phòng dại vì con chó sau khi cắn đã bỏ đi mất tích. Điều này cho thấy nguy cơ lây nhiễm bệnh dại từ chó thả rông là rất cao, đặc biệt khi nguồn gốc và tình trạng sức khỏe của chúng không được kiểm soát. Việc chó tấn công người còn dẫn đến những hệ lụy pháp lý cho chủ nuôi, bao gồm trách nhiệm bồi thường thiệt hại và thậm chí là truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Những chú chó thả rông tự do trên đường phố Hà Nội, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm hãi hùng cho cộng đồng
Các báo cáo y tế cũng chỉ ra rằng số lượng người bị chó cắn và phải tiêm phòng dại vẫn ở mức cao hàng năm, gây tốn kém chi phí cho xã hội và gánh nặng y tế. Nỗi hãi hùng từ những vụ chó cắn không chỉ đến từ vết cắn mà còn từ sự ám ảnh của bệnh dại, một căn bệnh gần như chắc chắn tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, việc quản lý chặt chẽ chó nuôi, đặc biệt là ngăn chặn tình trạng thả rông, là vô cùng cấp thiết để bảo vệ tính mạng và sức khỏe cộng đồng.
Nguy Cơ Tiềm Ẩn Từ Chó Dữ và Giống Chó Đặc Biệt Nguy Hiểm (Pitbull)
Mặc dù bất kỳ giống chó nào cũng có thể cắn người nếu bị kích động hoặc cảm thấy bị đe dọa, nhưng một số giống chó dữ đặc biệt tiềm ẩn nguy cơ cao hơn khi được thả rông mà không có biện pháp kiểm soát. Những giống chó này thường có kích thước lớn, hàm răng khỏe và bản năng bảo vệ lãnh thổ hoặc chủ nhân mạnh mẽ. Chúng có thể gây ra những vết thương rất nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Đặc biệt, trào lưu nuôi chó Pitbull tại Việt Nam trong những năm gần đây đã và đang tạo ra nhiều lo ngại. Pitbull được mệnh danh là một trong những giống chó dữ bậc nhất thế giới, với sức mạnh cơ bắp phi thường và bản năng chiến đấu cao. Mặc dù chúng có thể rất trung thành và tình cảm với chủ nhân nếu được huấn luyện đúng cách, nhưng nếu không được kiểm soát chặt chẽ, hoặc bị lai giống không đảm bảo, chúng có thể trở nên hung dữ và tấn công người. Nhiều trường hợp Pitbull có biểu hiện lỗi thần kinh đã quay lại tấn công chính chủ nuôi hoặc người đi đường. Điển hình là vụ việc đau lòng vào tháng 8/2018 tại Hà Nội, một con chó Pitbull đã cắn chết anh trai chủ nuôi chỉ vì người này lớn tiếng quát mắng nó.
Các vụ việc chó Pitbull tấn công người không chỉ dừng lại ở chủ nuôi hoặc người thân. Tại Hà Nội, cũng đã từng xảy ra vụ chó Pitbull tấn công người đàn ông đang đi bộ tập thể dục tại hồ điều hòa quận Hoàng Mai. Những sự cố này càng làm tăng thêm nỗi hãi hùng chó thả rông, đặc biệt là các giống chó lớn và hung dữ. Việc để những con chó như Pitbull tự do ở nơi công cộng, không rọ mõm, không dây xích là hành động cực kỳ vô trách nhiệm và liều lĩnh, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của bất kỳ ai kém may mắn chạm trán chúng. Các cơ quan chức năng cần có biện pháp quản lý đặc biệt đối với các giống chó này để đảm bảo an toàn cho cộng đồng.
Quy Định Pháp Luật Về Chó Thả Rông: Hiệu Lực Và Thách Thức Thực Thi
Để đối phó với tình trạng chó thả rông và những hệ lụy mà chúng gây ra, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều quy định pháp luật. Nổi bật nhất là Nghị định 90/2017/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 15/9/2017) và sau đó là Nghị định 04/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung. Các văn bản này quy định rõ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y, trong đó có các điều khoản liên quan đến việc nuôi và quản lý chó. Cụ thể, chủ nuôi chó phải đăng ký, thực hiện tiêm phòng vắc xin dại định kỳ, và đặc biệt là phải xích giữ chó trong khuôn viên nhà, có rọ mõm khi đưa chó ra nơi công cộng. Nếu vi phạm, chủ nuôi có thể bị phạt tiền từ 600.000 đồng đến 800.000 đồng đối với hành vi thả rông chó hoặc không rọ mõm chó ở nơi công cộng. Sau 72 giờ nếu không có ai nhận, chó bị bắt sẽ được xem xét tiêu hủy.
Tuy nhiên, dù đã có những quy định tương đối rõ ràng, việc thực thi các điều khoản này vẫn gặp phải nhiều thách thức. Một phần là do số lượng chó nuôi rất lớn và phân tán, việc kiểm soát tất cả trở nên khó khăn. Hơn nữa, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn chưa cao. Nhiều người vẫn cho rằng việc nuôi chó là quyền tự do cá nhân và không nhận thức đầy đủ về trách nhiệm của mình đối với cộng đồng. Các lực lượng chức năng tại địa phương cũng đối mặt với khó khăn về nguồn lực, kinh phí và cơ sở vật chất để bắt giữ, nuôi nhốt và xử lý chó thả rông một cách hiệu quả.
Một số địa phương đã thành lập các đội bắt chó thả rông và đạt được những kết quả tích cực, giảm thiểu đáng kể số lượng chó không có người quản lý. Tuy nhiên, hiệu quả này chưa được duy trì đồng đều trên cả nước. Việc thiếu sự đồng bộ trong triển khai, từ tuyên truyền, vận động đến xử phạt, đã làm giảm đi tính răn đe của pháp luật. Để giải quyết triệt để nỗi hãi hùng chó thả rông, cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các ban ngành, tăng cường tuyên truyền, giáo dục và kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm. Chỉ khi pháp luật được thực thi nghiêm minh và ý thức cộng đồng được nâng cao, tình trạng chó thả rông mới có thể được kiểm soát.
Nguyên Nhân Sâu Xa Của Tình Trạng Chó Thả Rông
Tình trạng hãi hùng chó thả rông không phải tự nhiên mà có, mà xuất phát từ nhiều nguyên nhân sâu xa, chủ yếu liên quan đến ý thức và trách nhiệm của chủ nuôi, cũng như những hạn chế trong công tác quản lý của xã hội. Một trong những nguyên nhân hàng đầu là sự thiếu ý thức trách nhiệm của một bộ phận không nhỏ chủ vật nuôi. Nhiều người nuôi chó theo phong trào, hoặc chỉ đơn thuần là niềm vui cá nhân mà không tìm hiểu kỹ về các quy định pháp luật hay trách nhiệm đi kèm. Họ xem việc để chó tự do chạy nhảy là bình thường, thậm chí là cách để chó “vui chơi, vận động”, mà không lường trước được những nguy hiểm tiềm ẩn cho cộng đồng và cho chính vật nuôi của mình.
Bên cạnh đó, việc chưa hiểu rõ về luật pháp cũng là một yếu tố. Mặc dù các quy định về việc xích giữ, rọ mõm chó khi ra nơi công cộng đã được ban hành, nhưng không phải ai cũng nắm rõ hoặc có ý thức tuân thủ. Nhiều người nuôi chó vẫn không biết rằng hành vi của mình là vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt. Sự thiếu thông tin hoặc thông tin chưa đầy đủ đã khiến họ lơ là trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình.
Thực trạng quản lý chó nuôi ở nhiều địa phương vẫn còn lỏng lẻo. Công tác đăng ký, kiểm soát số lượng chó nuôi chưa được thực hiện triệt để. Điều này gây khó khăn cho việc truy vết chủ nuôi khi xảy ra sự cố và khiến việc xử phạt trở nên kém hiệu quả. Hơn nữa, quan niệm truyền thống về nuôi chó ở một số vùng miền cũng ảnh hưởng. Ở nông thôn, chó thường được nuôi thả để trông nhà, và quan niệm này đôi khi được mang lên thành phố mà không phù hợp với môi trường đô thị đông đúc.
Ngoài ra, thiếu không gian vui chơi, vận động dành riêng cho chó ở các đô thị cũng là một yếu tố. Do không có khu vực riêng, chủ nuôi thường cho chó ra đường hoặc công viên chung, làm gia tăng nguy cơ xung đột. Cuối cùng, một nguyên nhân quan trọng không thể bỏ qua là tình trạng bỏ rơi chó. Nhiều chú chó bị bỏ rơi do chủ nuôi không còn khả năng chăm sóc, hoặc khi chúng mắc bệnh, già yếu. Những con chó này trở thành chó hoang, sống lang thang, làm gia tăng số lượng chó thả rông và kéo theo nhiều vấn đề về sức khỏe cộng đồng, vệ sinh môi trường và an toàn cho người dân. Để giải quyết vấn đề này, cần một cách tiếp cận đa chiều, từ giáo dục, tuyên truyền đến thực thi pháp luật nghiêm minh và cải thiện cơ sở hạ tầng.
Tác Động Toàn Diện Của Chó Thả Rông Đến Xã Hội Và Môi Trường
Những chú chó thả rông không chỉ gây ra nỗi hãi hùng từ các vụ tấn công trực tiếp mà còn kéo theo hàng loạt tác động tiêu cực khác đến xã hội và môi trường sống của chúng ta. Một trong những tác động dễ nhận thấy nhất là ảnh hưởng đến an toàn giao thông. Những con chó bất ngờ băng qua đường có thể khiến người điều khiển phương tiện giao thông giật mình, mất lái, dẫn đến tai nạn. Đặc biệt, tại các khu vực đông dân cư hoặc đường quốc lộ, nguy cơ này càng tăng cao, gây ra những vụ tai nạn đáng tiếc cho cả người và phương tiện.
Vấn đề vệ sinh môi trường cũng là một điểm đáng lo ngại. Chó thả rông thường phóng uế bừa bãi trên vỉa hè, lòng đường, công viên, gây ô nhiễm môi trường, phát tán mầm bệnh và làm mất mỹ quan đô thị. Phân và nước tiểu của chó không chỉ bốc mùi khó chịu mà còn chứa nhiều vi khuẩn, ký sinh trùng có hại cho sức khỏe con người, đặc biệt là trẻ em thường xuyên tiếp xúc với mặt đất.
Nguy cơ lây lan dịch bệnh, đặc biệt là bệnh dại, là một trong những tác động nghiêm trọng nhất của tình trạng chó thả rông. Chó không được tiêm phòng đầy đủ, khi lang thang bên ngoài, có thể tiếp xúc với các động vật khác và nhiễm mầm bệnh. Khi chúng cắn người hoặc các động vật khác, mầm bệnh dại có thể lây lan nhanh chóng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng con người. Bệnh dại là một căn bệnh nguy hiểm chết người nếu không được điều trị kịp thời sau khi phơi nhiễm.
Ngoài ra, tình trạng chó thả rông còn gây ra những xung đột trong cộng đồng. Người dân có thể cảm thấy khó chịu, sợ hãi khi phải đối mặt với chó không có người quản lý. Những mâu thuẫn giữa chủ nuôi và người dân không nuôi chó, hay giữa những người có quan điểm khác nhau về việc quản lý vật nuôi, có thể nảy sinh, ảnh hưởng đến sự hài hòa trong cộng đồng. Sự hiện diện của chó thả rông cũng tạo gánh nặng cho các tổ chức bảo vệ động vật, khi họ phải đối mặt với số lượng lớn chó cần được cứu hộ, chăm sóc và tìm mái ấm mới. Tổng thể, tác động của chó thả rông là rất lớn và phức tạp, đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng và chính quyền để xây dựng một môi trường sống an toàn, lành mạnh hơn.
Giải Pháp Toàn Diện Để Ngăn Chặn Nỗi Hãi Hùng Chó Thả Rông
Để giải quyết triệt để vấn đề hãi hùng chó thả rông, cần có một chuỗi các giải pháp đồng bộ, từ nâng cao ý thức chủ nuôi đến siết chặt quản lý và hỗ trợ cộng đồng. Chỉ khi có sự phối hợp nhịp nhàng giữa cá nhân, gia đình, cộng đồng và chính quyền, chúng ta mới có thể tạo ra một môi trường sống an toàn và văn minh.
Nâng cao ý thức chủ nuôi
Giáo dục và tuyên truyền là yếu tố cốt lõi. Các chiến dịch truyền thông cần được đẩy mạnh để nâng cao nhận thức của chủ nuôi về trách nhiệm của mình, bao gồm việc tiêm phòng đầy đủ, đăng ký vật nuôi, đeo rọ mõm và xích giữ chó khi ra nơi công cộng. Nội dung tuyên truyền nên nhấn mạnh hậu quả nghiêm trọng của việc thả rông chó, không chỉ với cộng đồng mà còn với chính vật nuôi. Mochi Cat khuyến khích các chủ nuôi tìm hiểu kỹ về hành vi và nhu cầu của từng giống chó để có phương pháp huấn luyện và chăm sóc phù hợp, giúp chúng hòa nhập tốt hơn với môi trường sống.
Siết chặt quản lý và xử phạt
Chính quyền địa phương cần tăng cường thực thi nghiêm túc các quy định pháp luật hiện hành, đặc biệt là Nghị định 90/2017/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y. Việc thành lập các đội bắt chó thả rông chuyên nghiệp, có đủ nguồn lực và trang thiết bị là cần thiết. Đồng thời, cần có cơ chế rõ ràng và minh bạch trong việc tiếp nhận thông tin từ người dân về các trường hợp chó thả rông, không rọ mõm để kịp thời xử lý. Xử phạt phải được thực hiện kiên quyết để tạo tính răn đe.
Tiêm phòng dại định kỳ
Đây là một biện pháp phòng ngừa quan trọng bậc nhất để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Các chiến dịch tiêm phòng dại miễn phí hoặc hỗ trợ chi phí cần được tổ chức thường xuyên và rộng khắp, đặc biệt là ở các vùng nông thôn và khu vực có tỷ lệ chó thả rông cao. Việc tiêm phòng không chỉ bảo vệ chó mà còn ngăn chặn nguy cơ lây truyền bệnh dại sang người, giảm bớt nỗi hãi hùng về dịch bệnh này.
Chương trình bắt giữ và cứu hộ
Đối với những chú chó thả rông đã bị bắt giữ và không có chủ nhận sau thời gian quy định, cần có quy trình xử lý nhân đạo. Thay vì tiêu hủy ngay lập tức, các cơ quan chức năng có thể hợp tác với các tổ chức bảo vệ động vật để xây dựng các trạm cứu hộ, tìm kiếm chủ mới cho những chú chó này. Điều này không chỉ thể hiện tính nhân đạo mà còn giảm bớt số lượng chó hoang, góp phần quản lý hiệu quả hơn.
Phát triển mô hình nuôi chó có trách nhiệm
Khuyến khích và hỗ trợ chủ nuôi đăng ký vật nuôi, gắn chip định danh cho chó. Việc này giúp dễ dàng quản lý thông tin chủ nuôi, tình trạng tiêm phòng và truy vết khi chó bị lạc hoặc gây ra sự cố. Xây dựng các khu vực công cộng dành riêng cho chó (dog park) có hàng rào, nơi chó có thể tự do vui chơi dưới sự giám sát của chủ. Điều này giúp giải tỏa nhu cầu vận động của chó mà không ảnh hưởng đến an toàn của người khác.
Khuyến Nghị Cho Cộng Đồng Và Chính Quyền Địa Phương
Để giải quyết triệt để tình trạng chó thả rông và xóa bỏ nỗi hãi hùng mà chúng gây ra, sự phối hợp đồng bộ giữa cộng đồng và chính quyền địa phương là yếu tố then chốt. Mỗi cá nhân, mỗi hộ gia đình đều có vai trò quan trọng trong việc xây dựng một môi trường sống an toàn và văn minh.
Cộng đồng cần chủ động hơn trong việc báo cáo các trường hợp chó thả rông không rọ mõm, gây nguy hiểm cho cơ quan chức năng. Việc này có thể thực hiện thông qua đường dây nóng hoặc các ứng dụng di động do chính quyền thiết lập. Đồng thời, các tổ chức xã hội, hội yêu động vật có thể tổ chức các buổi tuyên truyền, chia sẻ kinh nghiệm nuôi chó có trách nhiệm, cung cấp thông tin về các quy định pháp luật và lợi ích của việc tiêm phòng dại. Sự đoàn kết và ý thức trách nhiệm của cộng đồng sẽ tạo áp lực và thúc đẩy chính quyền hành động hiệu quả hơn.
Đối với chính quyền địa phương, trách nhiệm không chỉ dừng lại ở việc ban hành và thực thi pháp luật. Cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể cho chủ nuôi như tổ chức các đợt tiêm phòng dại miễn phí hoặc giảm giá, hỗ trợ chi phí đăng ký vật nuôi. Đặc biệt, việc xây dựng và quy hoạch các khu vực vui chơi, tập thể dục dành riêng cho chó trong các công viên, khu đô thị mới là vô cùng cần thiết. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu của vật nuôi và chủ mà còn giảm thiểu đáng kể tình trạng chó được thả rông ở nơi công cộng, nơi có nhiều người qua lại.
Hơn nữa, sự phối hợp liên ngành giữa các sở, ban, ngành như y tế, thú y, công an và chính quyền cấp phường/xã là không thể thiếu. Một kế hoạch hành động tổng thể, có sự phân công trách nhiệm rõ ràng, nguồn lực đủ để thực hiện từ khâu tuyên truyền, kiểm tra, bắt giữ đến xử lý và cứu hộ chó, sẽ mang lại hiệu quả bền vững. Việc kiểm tra định kỳ các hộ gia đình nuôi chó để đảm bảo tuân thủ các quy định về tiêm phòng, rọ mõm, xích giữ cũng là một phần quan trọng trong công tác quản lý. Khi tất cả các bên cùng hành động vì mục tiêu chung là một cộng đồng an toàn và văn minh, nỗi ám ảnh hãi hùng chó thả rông sẽ dần được đẩy lùi.
Tình trạng chó thả rông không chỉ là vấn đề nhỏ lẻ mà đã trở thành mối quan tâm lớn, gây ra nỗi hãi hùng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn, sức khỏe và mỹ quan đô thị. Từ những vụ tấn công thương tâm đến nguy cơ lây lan bệnh dại, các hệ lụy đều cho thấy sự cấp thiết của việc kiểm soát chặt chẽ. Để giải quyết triệt để vấn đề này, cần sự chung tay của cả cộng đồng và chính quyền thông qua việc nâng cao ý thức chủ nuôi, thực thi nghiêm minh các quy định pháp luật và xây dựng môi trường sống văn minh hơn.
Ngày Cập Nhật: Tháng 10 1, 2025 by Trần Thanh Tâm Ni
