Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết

Chào mừng bạn đến với thế giới đầy quyến rũ của những chú giống chó Nhật chân ngắn! Khác với Corgi xứ Wales nổi tiếng, các giống chó Nhật tuy không phải lúc nào cũng có đôi chân cực kỳ ngắn nhưng vẫn sở hữu vóc dáng nhỏ gọn, nhanh nhẹn và thu hút sự chú ý đặc biệt. Bài viết này sẽ đi sâu vào nguồn gốc, đặc điểm nổi bật, tính cách, cách chăm sóc và mức giá của những người bạn bốn chân đặc biệt này, giúp bạn có cái nhìn toàn diện nhất trước khi quyết định đón một bé về nhà.

Nguồn gốc và lịch sử thú vị của các giống chó Nhật chân ngắn

Khi nhắc đến “chó Nhật”, nhiều người thường nghĩ ngay đến Shiba Inu hoặc Japanese Chin, những giống chó tuy không “chân ngắn” theo kiểu Corgi nhưng lại có vóc dáng nhỏ nhắn, đôi chân cân đối và bộ lông đặc trưng. Lịch sử của chúng gắn liền với văn hóa và đời sống của người dân Nhật Bản qua nhiều thế kỷ, với những câu chuyện độc đáo không kém phần hấp dẫn.

Japanese Chin, hay còn gọi là Chin Nhật, là một giống chó cảnh quý tộc có lịch sử lâu đời, thường được nuôi trong các cung điện hoàng gia và giới quý tộc Nhật Bản. Chúng được cho là có nguồn gốc từ Trung Quốc hoặc Hàn Quốc và được du nhập vào Nhật Bản từ thế kỷ thứ 6, phát triển thành giống chó cảnh nhỏ nhắn, sang trọng như ngày nay. Dù đôi chân không quá ngắn, vóc dáng nhỏ bé và điệu bộ thanh lịch khiến chúng được xếp vào nhóm chó có vẻ ngoài tinh tế.

Trong khi đó, Shiba Inu là một trong sáu giống chó bản địa cổ xưa nhất của Nhật Bản. Từ “Shiba” có thể mang nhiều ý nghĩa, như “bụi cây” (ám chỉ nơi chúng đi săn), “nhỏ bé” hoặc “màu đỏ cháy” (màu lông phổ biến nhất của chúng). Shiba Inu ban đầu được nuôi để săn các loài chim và thú nhỏ ở vùng núi Nhật Bản. Dù có đôi chân khá mạnh mẽ và nhanh nhẹn, vóc dáng tổng thể của Shiba Inu khá nhỏ gọn, thấp và linh hoạt, khiến một số người có thể liên tưởng đến dáng vẻ của giống chó Nhật chân ngắn trong một số bối cảnh. Chúng được Hiệp hội chó giống Hoa Kỳ (AKC) công nhận vào năm 1992 và nhanh chóng trở thành một trong những giống chó Nhật được yêu thích nhất trên thế giới.

Chân dung các giống chó Nhật chân ngắn phổ biến

Mặc dù không có giống chó Nhật thuần chủng nào được định nghĩa rõ ràng là “chân ngắn” theo chuẩn Corgi, nhưng một số giống vẫn được nhiều người liên hệ với đặc điểm này nhờ vóc dáng nhỏ gọn, thấp bé hoặc cấu trúc xương đặc biệt. Dưới đây là những “ứng cử viên” nổi bật:

Shiba Inu: “Giống chó Nhật chân ngắn” với vẻ ngoài lanh lợi

Đừng bỏ qua nếu bạn đang có ý định nuôi chó chân ngắn CorgiĐừng bỏ qua nếu bạn đang có ý định nuôi chó chân ngắn Corgi

Shiba Inu là giống chó được mệnh danh là biểu tượng của Nhật Bản với khuôn mặt đáng yêu và biểu cảm đa dạng. Dù không sở hữu đôi chân “cụt ngủn” như Corgi, Shiba Inu có vóc dáng cân đối, chiều cao từ 35-43 cm và nặng khoảng 8-10 kg. Điều khiến chúng thường được liệt kê vào danh sách các giống chó Nhật chân ngắn là tỷ lệ cơ thể hài hòa, phần chân không quá dài so với thân hình săn chắc.

Chúng có đầu tròn, tai tam giác dựng đứng và đôi mắt lanh lợi. Bộ lông kép dày dặn với lớp lông ngoài cứng và lớp lông trong mềm mại, giúp chúng thích nghi tốt với khí hậu lạnh. Màu lông phổ biến của Shiba Inu là đỏ, đen, vừng và kem, thường đi kèm với mảng lông trắng gọi là “urajiro” ở ngực, bụng và mặt trong của chân. Chiếc đuôi cuộn tròn, vểnh cao trên lưng là một đặc điểm nhận diện không thể nhầm lẫn của Shiba Inu.

Japanese Chin: Giống chó cảnh quý tộc với đôi chân thanh mảnh

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết

Japanese Chin là một giống chó Nhật chân ngắn theo nghĩa đen hơn so với Shiba Inu, đặc biệt khi so sánh với tổng thể thân hình nhỏ bé của chúng. Đây là giống chó cảnh thuần túy, có vóc dáng mảnh mai, thanh lịch, chiều cao chỉ khoảng 20-27 cm và nặng từ 2-7 kg.

Chúng có đầu to, mõm ngắn, mắt tròn to và tai cụp phủ lông dài. Bộ lông đơn dài, mềm mượt, thường có màu trắng kết hợp với các mảng màu đen hoặc đỏ. Đặc điểm nổi bật của Japanese Chin là chiếc đuôi xù, cong vểnh qua lưng. Nhờ đôi chân ngắn và vóc dáng nhỏ gọn, Japanese Chin rất phù hợp để nuôi trong các căn hộ nhỏ, dễ dàng ôm ấp và cưng nựng.

Corgi lai Nhật: Sự kết hợp độc đáo mang dáng vẻ “chân ngắn”

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết

Trong bối cảnh tìm kiếm các giống chó Nhật chân ngắn, không thể bỏ qua các trường hợp lai tạo giữa Corgi (chân ngắn đặc trưng) và các giống chó Nhật (như Shiba Inu, Japanese Spitz). Các bé cún Corgi lai Nhật, thường được gọi là Shiborgi (Corgi lai Shiba) hoặc các tổ hợp lai khác, mang trong mình những đặc điểm ngoại hình và tính cách độc đáo từ cả hai dòng bố mẹ.

Kết quả của những phép lai này có thể rất đa dạng, từ những bé thừa hưởng đôi chân ngắn của Corgi cùng khuôn mặt lanh lợi của Shiba, cho đến những bé có vóc dáng trung hòa hơn. Sự pha trộn gen này tạo ra những cá thể có ngoại hình bất ngờ và thường rất đáng yêu, đáp ứng đúng mong muốn về một chú chó có đặc điểm “chân ngắn” nhưng vẫn mang nét cuốn hút của chó Nhật.

Tính cách của các giống chó Nhật chân ngắn

Mỗi giống chó Nhật chân ngắn (hoặc dáng vóc nhỏ gọn) đều sở hữu những đặc điểm tính cách riêng biệt, tạo nên sức hút độc đáo của chúng.

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết

Tính cách của Shiba Inu

Shiba Inu nổi tiếng với tính cách độc lập, lanh lợi và đôi khi hơi bướng bỉnh. Chúng thông minh, trung thành với chủ nhưng có thể cảnh giác với người lạ và các loài vật khác. Shiba Inu rất thích khám phá và có năng lượng dồi dào, cần được vận động thường xuyên để duy trì thể chất và tinh thần khỏe mạnh. Tiếng “Shiba Scream” đặc trưng là cách chúng thể hiện sự phấn khích hoặc khó chịu. Do bản năng săn mồi, Shiba Inu cần được xã hội hóa sớm và huấn luyện kiên nhẫn để trở thành người bạn đồng hành tốt.

Tính cách của Japanese Chin

Japanese Chin là giống chó cảnh hiền lành, tình cảm và rất quấn chủ. Chúng thích được âu yếm, vuốt ve và là người bạn đồng hành tuyệt vời cho những ai sống trong căn hộ hoặc không gian nhỏ. Japanese Chin không quá năng động như Shiba Inu, chỉ cần những buổi đi dạo nhẹ nhàng hoặc chơi đùa trong nhà. Chúng thông minh, dễ huấn luyện nhưng có thể hơi nhạy cảm. Tiếng sủa của Japanese Chin thường nhỏ nhẹ và không gây ồn ào.

Tính cách của Corgi lai Nhật

Tính cách của Corgi lai Nhật sẽ là sự pha trộn giữa các đặc điểm của bố và mẹ. Ví dụ, một bé Shiborgi có thể thừa hưởng sự độc lập của Shiba và sự tinh nghịch, ham ăn của Corgi. Chúng thường rất lanh lợi, thông minh và tràn đầy năng lượng. Việc xã hội hóa và huấn luyện từ nhỏ là cực kỳ quan trọng để định hình tính cách của chúng, giúp chúng hòa nhập tốt với gia đình và môi trường xung quanh. Dù mang gen Corgi hay chó Nhật, hầu hết các bé lai đều rất tình cảm và khao khát sự chú ý từ chủ nhân.

Điều kiện nuôi dưỡng cho giống chó Nhật chân ngắn

Để các giống chó Nhật chân ngắn có thể phát triển khỏe mạnh và hạnh phúc, việc tạo ra một môi trường sống phù hợp là điều vô cùng quan trọng.

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết

Môi trường sống lý tưởng

  • Không gian: Mặc dù Shiba Inu có năng lượng cao, cả Shiba Inu và Japanese Chin đều có thể sống tốt trong các căn hộ hoặc nhà phố nếu được vận động đầy đủ. Japanese Chin đặc biệt phù hợp với không gian nhỏ hơn do nhu cầu vận động thấp. Các giống chó lai Nhật thường có kích thước trung bình và nhu cầu vận động đa dạng tùy thuộc vào gen trội, nhưng nhìn chung vẫn có thể sống trong căn hộ nếu có không gian chơi đùa và đi dạo hàng ngày.
  • Khí hậu: Cả Shiba Inu và Japanese Chin đều có bộ lông thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu. Tuy nhiên, ở Việt Nam với khí hậu nóng ẩm, cần đảm bảo chúng được ở trong môi trường mát mẻ, đặc biệt vào mùa hè. Chỗ ngủ cần thoáng mát, sạch sẽ, tránh ẩm ướt để phòng ngừa các bệnh về da.
  • Sự tương tác: Các giống chó Nhật thường rất tình cảm và quấn chủ. Chúng không phù hợp để ở một mình trong thời gian dài vì dễ buồn chán, dẫn đến các hành vi phá phách hoặc lo âu. Hãy dành thời gian chơi đùa, huấn luyện và tương tác với chúng mỗi ngày. Nếu bạn không có nhiều thời gian, hãy cân nhắc tìm thêm đồ chơi hoặc bạn bè bốn chân khác để chúng không cảm thấy cô đơn.

Nhu cầu vận động

  • Shiba Inu: Là giống chó năng động, Shiba Inu cần ít nhất 60 phút vận động mỗi ngày, bao gồm đi bộ, chạy bộ hoặc chơi đùa ngoài trời. Các trò chơi trí tuệ cũng rất quan trọng để kích thích tinh thần của chúng.
  • Japanese Chin: Có nhu cầu vận động thấp hơn, Japanese Chin chỉ cần 20-30 phút đi dạo nhẹ nhàng hoặc chơi đùa trong nhà mỗi ngày.
  • Corgi lai Nhật: Nhu cầu vận động của các giống chó lai sẽ phụ thuộc vào gen trội. Nếu có gen Corgi, chúng có thể cần vận động nhiều hơn, tương tự như Shiba Inu để tránh béo phì và các vấn đề về xương khớp.
    • Mochi Cat khuyến nghị việc vận động thường xuyên không chỉ giúp giải phóng năng lượng mà còn củng cố mối quan hệ giữa bạn và thú cưng.

Kinh nghiệm chăm sóc các giống chó Nhật chân ngắn

Chăm sóc đúng cách là yếu tố then chốt để đảm bảo sức khỏe và hạnh phúc cho những chú giống chó Nhật chân ngắn của bạn.

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết

Chế độ dinh dưỡng khoa học

  • Kiểm soát khẩu phần: Cả Shiba Inu và Japanese Chin đều có xu hướng dễ tăng cân nếu không được kiểm soát ăn uống. Hãy cho chúng ăn theo đúng khẩu phần khuyến nghị trên bao bì thức ăn hạt hoặc pate, hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ thú y. Chia thành 2-3 bữa nhỏ mỗi ngày để dễ tiêu hóa.
  • Thức ăn tự nấu: Nếu tự chế biến thức ăn cho giống chó Nhật chân ngắn, hãy đảm bảo cung cấp đủ protein (thịt gà, bò, cá, trứng), carbohydrate (cơm, khoai lang, yến mạch) và chất xơ (rau xanh, cà rốt, bí đỏ). Tránh các thực phẩm gây hại như sô cô la, hành, tỏi, nho.
  • Nước sạch: Luôn đảm bảo có nước sạch và tươi cho chúng uống.

Chăm sóc lông và vệ sinh cá nhân

  • Rụng lông: Shiba Inu có bộ lông kép dày và rụng lông khá nhiều, đặc biệt vào mùa thay lông. Japanese Chin cũng có bộ lông dài cần chăm sóc cẩn thận. Chải lông hàng ngày là cần thiết để loại bỏ lông rụng/chết, giúp bộ lông luôn mềm mượt và giảm thiểu lông vương vãi trong nhà. Đối với Corgi lai Nhật, mức độ rụng lông sẽ tùy thuộc vào gen trội, nhưng thường sẽ rụng khá nhiều do cả Corgi và chó Nhật đều có lông dày.
  • Tắm rửa: Tắm cho chúng 2-3 tuần/lần hoặc khi cần thiết, sử dụng sữa tắm chuyên dụng cho chó. Đảm bảo sấy khô hoàn toàn bộ lông sau khi tắm để tránh các bệnh về da như nấm, viêm da, đặc biệt là ở những giống có lông dày.
  • Vệ sinh khác: Cắt móng 2-4 tuần/lần, vệ sinh tai và mắt thường xuyên để tránh nhiễm trùng. Đánh răng cho chó định kỳ để phòng ngừa các bệnh về răng miệng.

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết
Chó Corgi là một ví dụ về dáng vóc chân ngắn, khác với các giống chó Nhật chân ngắn như Shiba Inu về nguồn gốc.

Huấn luyện và xã hội hóa

  • Huấn luyện kiên nhẫn: Shiba Inu có thể hơi bướng bỉnh và độc lập, do đó cần sự kiên nhẫn và nhất quán trong huấn luyện. Japanese Chin dễ huấn luyện hơn nhưng cũng cần phương pháp tích cực.
  • Xã hội hóa sớm: Cho chúng tiếp xúc với nhiều người, vật nuôi và môi trường khác nhau từ khi còn nhỏ để giúp chúng phát triển thành những chú chó tự tin, thân thiện và giảm thiểu các vấn đề về hành vi.
  • Giải quyết các tật xấu: Các giống chó năng động như Shiba Inu, nếu không được vận động và huấn luyện đầy đủ, có thể phát sinh tật xấu như cắn phá đồ đạc, sủa nhiều. Hãy cung cấp đủ đồ chơi và hoạt động để chúng giải tỏa năng lượng.

Sức khỏe và các bệnh thường gặp ở giống chó Nhật chân ngắn

Các giống chó Nhật chân ngắn nhìn chung đều khá khỏe mạnh và có tuổi thọ trung bình từ 12-15 năm. Tuy nhiên, chúng vẫn có thể mắc phải một số bệnh lý di truyền hoặc phổ biến khác mà chủ nuôi cần lưu ý.

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết
Vóc dáng săn chắc của chó Corgi trong công việc chăn gia súc.

Các bệnh di truyền

  • Shiba Inu: Dễ mắc các bệnh về xương khớp như loạn sản xương hông (Hip Dysplasia), trật khớp xương bánh chè (Patellar Luxation), các bệnh về mắt như teo võng mạc tiến triển (PRA) và glocom. Một số cá thể cũng có thể bị dị ứng hoặc thiếu hụt men GMD.
  • Japanese Chin: Có thể gặp các vấn đề về hô hấp do cấu trúc mặt phẳng (Brachycephalic Syndrome), các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, loạn sản võng mạc, và bệnh tim.
  • Corgi lai Nhật: Tùy thuộc vào gen trội của bố mẹ, chúng có thể thừa hưởng các bệnh di truyền từ cả Corgi (như thoái hóa tủy, bệnh đĩa đệm) và các giống chó Nhật.

Để phòng ngừa các bệnh di truyền, hãy lựa chọn mua chó từ những nhà nhân giống uy tín, có giấy tờ chứng minh nguồn gốc rõ ràng, bố mẹ không có tiền sử bệnh lý và đã được kiểm tra sức khỏe.

Các bệnh truyền nhiễm và da liễu

  • Bệnh truyền nhiễm: Giống như mọi giống chó khác, giống chó Nhật chân ngắn cũng dễ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus như Care, Parvo, dại. Tiêm phòng vắc-xin đầy đủ và đúng lịch là cách hiệu quả nhất để bảo vệ chúng.
  • Bệnh về da: Với bộ lông dày, chúng dễ bị nấm, viêm da nếu không được vệ sinh và sấy khô kỹ sau khi tắm. Ký sinh trùng như ve, rận, ghẻ cũng là nguyên nhân phổ biến gây ngứa và rụng lông. Hãy kiểm tra da và lông của chúng thường xuyên để phát hiện và điều trị kịp thời.

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết
Chó Corgi của Nữ hoàng Anh, một biểu tượng về chó chân ngắn.

Các vấn đề về xương khớp

Các giống chó Nhật chân ngắn hoặc có vóc dáng nhỏ gọn thường dễ gặp các vấn đề về xương khớp, đặc biệt nếu chúng bị béo phì hoặc vận động quá sức. Dáng người thấp, lưng dài của một số chó lai (nếu có gen Corgi) có thể gây áp lực lên cột sống.

  • Kiểm soát cân nặng: Đảm bảo chúng duy trì cân nặng lý tưởng thông qua chế độ ăn uống và vận động hợp lý.
  • Tránh vận động quá sức: Hạn chế các hoạt động leo cầu thang, nhảy cao hoặc các trò chơi tác động mạnh đến xương khớp.

Thăm khám thú y định kỳ 6 tháng/lần là cách tốt nhất để theo dõi sức khỏe tổng thể và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.

Giống chó Nhật chân ngắn giá bao nhiêu? Mua ở đâu?

Mức giá của các giống chó Nhật chân ngắn (đặc biệt là Shiba Inu và Japanese Chin thuần chủng) tại Việt Nam khá đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguồn gốc, độ thuần chủng, phả hệ, màu lông, giới tính và độ tuổi.

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết
Chó Corgi chân ngắn, một trong những giống chó được yêu thích nhờ ngoại hình độc đáo.

Giá tham khảo của các giống chó Nhật phổ biến (cập nhật 2024)

  • Shiba Inu sinh ra tại Việt Nam:
    • Shiba Inu không giấy tờ, sinh sản tại Việt Nam: 20 – 40 triệu đồng/bé.
    • Shiba Inu có giấy tờ VKA, bố mẹ nhập: 40 – 60 triệu đồng/bé.
  • Shiba Inu nhập khẩu:
    • Shiba Inu nhập từ Thái Lan, Malaysia (có giấy tờ): 50 – 80 triệu đồng/bé.
    • Shiba Inu nhập từ Nhật Bản, Châu Âu, Mỹ (có giấy tờ FCI): 80 – 150 triệu đồng/bé (thậm chí cao hơn cho mục đích nhân giống hoặc trình diễn).
  • Japanese Chin:
    • Japanese Chin sinh ra tại Việt Nam (không giấy tờ): 15 – 30 triệu đồng/bé.
    • Japanese Chin nhập khẩu (có giấy tờ): 35 – 70 triệu đồng/bé.
  • Corgi lai Nhật:
    • Giá của Corgi lai Nhật thường mềm hơn, dao động từ 8 – 25 triệu đồng/bé, tùy thuộc vào tỉ lệ gen của bố mẹ và đặc điểm ngoại hình cụ thể. Những bé có ngoại hình trội Corgi hoặc giống chó Nhật thuần chủng thường có giá cao hơn.

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết
Chó Horgi (Corgi lai Husky) là một ví dụ về sự kết hợp dáng vóc của giống chó Nhật chân ngắn và các giống chó khác.

Mua giống chó Nhật chân ngắn ở đâu?

  • Trại nhân giống uy tín: Đây là lựa chọn tốt nhất để tìm mua các giống chó Nhật chân ngắn thuần chủng, đảm bảo về nguồn gốc, sức khỏe và độ thuần chủng. Các trại uy tín thường cung cấp đầy đủ giấy tờ, sổ sức khỏe và chế độ bảo hành.
  • Cửa hàng thú cưng chuyên nghiệp: Một số cửa hàng lớn, có danh tiếng cũng là nơi đáng tin cậy. Hãy tìm hiểu kỹ về chính sách bảo hành, dịch vụ sau bán hàng và tham quan trực tiếp để kiểm tra điều kiện nuôi dưỡng của các bé.
  • Người nhân giống cá thể: Bạn có thể tìm mua từ những người nhân giống cá thể tại nhà. Tuy nhiên, cần tìm hiểu kỹ về kinh nghiệm của họ, xem xét chó bố mẹ và yêu cầu giấy tờ nếu có.
  • Cảnh giác với “giá rẻ bất thường”: Các trường hợp rao bán chó Nhật chân ngắn với giá quá rẻ (dưới 5 triệu) thường tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe, nguồn gốc không rõ ràng hoặc thậm chí là lừa đảo. Một chú chó con khỏe mạnh, thuần chủng luôn có mức đầu tư nhất định.

Giống chó Nhật chân ngắn: Đặc điểm, cách nuôi và giá chi tiết
Corgipoo (Corgi lai Poodle), một ví dụ về chó lai mang đặc điểm chân ngắn.

Hãy liên hệ với Mochi Cat để được tư vấn chi tiết về các giống chó Nhật phù hợp, nguồn gốc uy tín và hỗ trợ trong suốt quá trình chăm sóc thú cưng của bạn.

Đoạn kết

Những giống chó Nhật chân ngắn, dù là Shiba Inu lanh lợi, Japanese Chin quý phái hay các bé lai độc đáo, đều mang đến sự đáng yêu và những nét tính cách riêng biệt, làm phong phú thêm cuộc sống của chúng ta. Trước khi đón một thành viên mới về nhà, việc tìm hiểu kỹ lưỡng về nguồn gốc, đặc điểm, nhu cầu chăm sóc và môi trường sống là vô cùng quan trọng. Hãy cân nhắc kỹ điều kiện cá nhân của bạn để đảm bảo có thể cung cấp một mái nhà yêu thương và sự chăm sóc tốt nhất cho người bạn bốn chân này. Việc lựa chọn một địa chỉ mua uy tín, có tâm cũng là chìa khóa để bạn có được một chú cún khỏe mạnh và chất lượng.

Ngày Cập Nhật: Tháng 9 22, 2025 by Trần Thanh Tâm Ni

Trần Thanh Tâm Ni

Trần Thanh Tâm Ni

Mình là Trần Thanh Tâm, hiện đang làm việc tại Mochi Cat. Với kinh nghiệm hơn 10 năm làm việc trong các thú y lớn nhỏ tại TP. Hồ Chí Minh, mình mong có thể chia sẽ chút kinh nghiệm quý báu của mình đến quý bạn đọc