Chó Pug, với vẻ ngoài đáng yêu và tính cách thân thiện, đã trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều gia đình. Tuy nhiên, vẻ đẹp đặc trưng của chúng cũng đi kèm với một số thách thức về sức khỏe, đặc biệt là tình trạng chó Pug thở khò khè. Đây không chỉ là một âm thanh quen thuộc mà còn là dấu hiệu cảnh báo về những vấn đề hô hấp tiềm ẩn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của Pug. Hiểu rõ nguyên nhân, cách nhận biết và phương pháp chăm sóc phù hợp là chìa khóa để đảm bảo chú cún cưng của bạn luôn khỏe mạnh và thoải mái.
Hội chứng hô hấp ở chó Pug mặt ngắn (BOAS): Nguyên nhân sâu xa của tình trạng thở khò khè
Hệ thống hô hấp của chó, bao gồm lỗ mũi, khoang mũi, yết hầu, thanh quản, khí quản, phế quản và phổi, hoạt động nhịp nhàng để cung cấp oxy cho cơ thể. Khi bất kỳ bộ phận nào trong hệ thống này gặp bất thường, khả năng hô hấp sẽ bị ảnh hưởng. Ở chó Pug, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chó Pug thở khò khè thường liên quan đến cấu tạo hộp sọ đặc biệt của chúng, được gọi là hội chứng hô hấp ở chó mặt ngắn (Brachycephalic Obstructive Airway Syndrome – BOAS).
Chó Pug thuộc nhóm giống chó Brachycephalic, có hộp sọ nhỏ gọn và phần mõm tương đối ngắn. Sự biến đổi cấu trúc này khiến các thành phần trong hệ hô hấp phải điều chỉnh để phù hợp, thường dẫn đến các bất thường và vấn đề về hô hấp. So với các giống chó có hộp sọ dài (Dolichocephalic như Collie) hoặc trung bình (Mesaticephalic như Bernese Mountain Dog) với không gian rộng rãi cho các cấu trúc hô hấp, Pug phải đối mặt với nhiều hạn chế hơn.
Các khiếm khuyết giải phẫu đặc trưng của BOAS ở Pug bao gồm:
Hẹp lỗ mũi (Stenotic Nares)
Đây là tình trạng lỗ mũi của Pug bị hẹp bất thường, khiến luồng không khí đi vào phổi bị hạn chế đáng kể. Hình dạng mũi tẹt đặc trưng của Pug thường đi kèm với các mô mềm xung quanh lỗ mũi phát triển quá mức, làm thu nhỏ lối vào. Điều này buộc Pug phải thở mạnh hơn để lấy đủ oxy, dẫn đến tiếng thở ồn ào, thở khò khè hoặc thở dốc ngay cả khi nghỉ ngơi. Sự hẹp lỗ mũi kéo dài có thể gây áp lực lên đường hô hấp, làm trầm trọng thêm các vấn đề khác.
Màn hầu mềm kéo dài (Elongated Soft Palate)
Màn hầu mềm là phần mô mềm nằm ở phía sau vòm miệng. Ở Pug, màn hầu này có xu hướng dài hơn bình thường, lấn sâu vào vùng họng và chặn một phần lối vào khí quản. Khi Pug hít thở, đặc biệt là lúc hưng phấn hoặc vận động, màn hầu mềm có thể rung lên hoặc bị hút vào đường thở, gây ra tiếng thở khò khè đặc trưng, tiếng ngáy to và khó thở. Tình trạng này có thể gây ho, nôn hoặc trào ngược thức ăn do đường tiêu hóa và hô hấp bị ảnh hưởng.
Túi thanh quản bị lộn ra ngoài (Everted Laryngeal Saccules)
Đây là một biến chứng thứ phát của màn hầu mềm kéo dài và hẹp lỗ mũi. Do áp lực âm trong đường thở tăng lên khi Pug cố gắng hít vào, các túi mô nhỏ nằm bên trong thanh quản (laryngeal saccules) bị kéo ra và lộn vào đường thở. Tình trạng này càng làm thu hẹp đường hô hấp, khiến chú chó thở khò khè nặng hơn và khó khăn hơn. Trong những trường hợp nghiêm trọng, nó có thể dẫn đến suy hô hấp cấp tính.
Khí quản kém phát triển (Hypoplastic Trachea)
Một số chó Pug có thể sinh ra với khí quản có đường kính nhỏ hơn bình thường (hypoplastic trachea). Khí quản là ống dẫn khí chính từ họng xuống phổi. Khi khí quản quá nhỏ, luồng không khí đi qua sẽ bị hạn chế, gây ra tiếng thở ồn ào và khó thở, đặc biệt khi Pug cố gắng hít sâu hoặc thở nhanh. Đây là một khiếm khuyết bẩm sinh và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng hô hấp của chúng suốt đời.
Tất cả những khiếm khuyết giải phẫu này có thể tồn tại riêng lẻ hoặc kết hợp, tạo thành một vòng luẩn quẩn làm suy giảm chức năng hô hấp của Pug. Chính vì vậy, việc hiểu rõ BOAS là cực kỳ quan trọng để chủ nuôi có thể nhận biết sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Dấu hiệu nhận biết chó Pug thở khò khè và khi nào cần cấp cứu
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu chó Pug thở khò khè là rất quan trọng để có thể chăm sóc và điều trị kịp thời. Các dấu hiệu này có thể từ nhẹ đến nặng, cho thấy mức độ ảnh hưởng đến hệ hô hấp của chú chó.
Dấu hiệu phổ biến ở mức độ nhẹ đến trung bình:
- Hơi thở mệt mỏi khi vận động: Pug có thể gặp khó khăn khi hít thở hoặc thở hổn hển sau khi vận động nhẹ hoặc trong thời gian ngắn. Tình trạng này dễ nhận thấy hơn khi chúng vận động nhanh, mạnh, dồn dập, hoặc khi hoạt động ngoài trời trong điều kiện thời tiết nóng ẩm hay quá lạnh. Đây là dấu hiệu đầu tiên cho thấy hệ hô hấp của chúng đang phải làm việc quá sức.
- Tiếng thở bất thường: Ngay cả khi nghỉ ngơi, nếu bạn nhận thấy Pug có tiếng thở khác thường, như thở khụt khịt mũi, thở hổn hển hoặc thở khò khè rõ ràng, đó có thể là dấu hiệu của sự tắc nghẽn đường thở. Tiếng khò khè thường xuất phát từ sự rung động của màn hầu mềm hoặc sự cản trở của các mô mềm khác.
- Ngáy to và tiếng thở ồn ào khi ngủ: Do cấu tạo đường thở hẹp, nhiều Pug thường ngáy rất to khi ngủ. Tiếng ngáy này có thể đi kèm với những tiếng “khịt khịt” hay “thụt thít” khác. Nếu tiếng ngáy trở nên to hơn bình thường hoặc xuất hiện tình trạng ngưng thở ngắn trong lúc ngủ, đó là một dấu hiệu đáng lo ngại.
- Khó chịu khi ăn uống: Pug có thể nuốt khó khăn, ho hoặc sặc trong khi ăn hoặc uống. Điều này xảy ra khi màn hầu mềm quá dài gây cản trở đồng thời cả đường hô hấp và đường tiêu hóa.
- Chảy nước dãi quá mức: Sự khó chịu hoặc tắc nghẽn trong đường hô hấp có thể kích thích tuyến nước bọt, khiến Pug chảy nước dãi nhiều hơn bình thường.
- Không thích vận động: Do khó thở, Pug có thể trở nên lười vận động, nhanh chóng mệt mỏi và không muốn tham gia các hoạt động thể chất.
Nếu các dấu hiệu trên xuất hiện ở mức độ nhẹ và không thường xuyên, bạn có thể coi là “bình thường” đối với một chú Pug và chỉ cần chăm sóc tốt hơn. Tuy nhiên, nếu chúng xuất hiện liên tục, có xu hướng nặng hơn hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của chú chó, bạn cần đưa chúng đến bác sĩ thú y để kiểm tra.
Dấu hiệu cần cấp cứu ngay lập tức:
Trong một số trường hợp, chó Pug thở khò khè có thể tiến triển thành tình trạng khẩn cấp, cần được cấp cứu y tế ngay lập tức để tránh nguy hiểm đến tính mạng:
- Pug cố gắng thở nhưng không hiệu quả: Chú chó có vẻ hốt hoảng, thở gấp và mạnh nhưng không thể hít thở sâu. Ngực và bụng co kéo rõ rệt.
- Thở há miệng liên tục: Pug há miệng thở liên tục và không thể ngậm miệng lại để nghỉ ngơi. Điều này cho thấy chúng đang rất thiếu oxy.
- Lưỡi và nướu chuyển sang màu xanh tím (Cyanosis): Đây là dấu hiệu nguy hiểm nhất, cho thấy cơ thể Pug đang thiếu oxy trầm trọng. Màu xanh tím thường xuất hiện rõ ở lưỡi và nướu.
- Sụp đổ hoặc ngất xỉu: Do thiếu oxy lên não, Pug có thể mất ý thức, gục ngã hoặc ngất xỉu.
- Nhiệt độ cơ thể tăng cao (sốc nhiệt): Khi Pug khó thở, chúng cũng gặp khó khăn trong việc điều hòa thân nhiệt. Nhiệt độ cơ thể tăng cao kết hợp với khó thở có thể dẫn đến sốc nhiệt, một tình trạng nguy hiểm chết người.
Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu cấp cứu nào, hãy giữ bình tĩnh, hạn chế di chuyển Pug để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng khó thở và đưa chúng đến phòng khám thú y gần nhất càng nhanh càng tốt.
Chẩn đoán tình trạng chó Pug thở khò khè
Để xác định chính xác nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng chó Pug thở khò khè, bác sĩ thú y sẽ thực hiện một loạt các bước chẩn đoán chuyên sâu:
1. Khám lâm sàng toàn diện
Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc kiểm tra tổng thể chú chó, bao gồm:
- Quan sát hô hấp: Đánh giá nhịp thở, cường độ thở, tiếng thở (khò khè, khịt mũi, rít), và các dấu hiệu gắng sức khi thở.
- Kiểm tra màu sắc niêm mạc: Xem xét lưỡi và nướu để phát hiện tình trạng xanh tím (cyanosis), dấu hiệu thiếu oxy.
- Sờ nắn vùng họng và khí quản: Kiểm tra xem có bất thường hay nhạy cảm ở các cấu trúc này hay không.
- Đánh giá tổng trạng: Cân nặng, nhiệt độ cơ thể và mức độ hoạt động.
2. Chụp X-quang vùng ngực và cổ
Chụp X-quang giúp bác sĩ đánh giá cấu trúc xương và mô mềm trong vùng ngực và cổ, đặc biệt là:
- Khí quản: Xác định đường kính khí quản để phát hiện tình trạng khí quản kém phát triển (hypoplastic trachea) hoặc xẹp khí quản.
- Phổi: Kiểm tra các dấu hiệu viêm phổi, phù phổi hoặc các bệnh lý về phổi khác có thể gây khó thở.
- Tim: Đánh giá kích thước và hình dạng của tim, vì bệnh tim mạch cũng có thể ảnh hưởng đến hô hấp.
3. Nội soi đường hô hấp trên
Đây là phương pháp chẩn đoán hiệu quả nhất để xác định các khiếm khuyết giải phẫu của hội chứng BOAS:
- Thực hiện dưới gây mê nhẹ: Chú chó sẽ được gây mê nhẹ để bác sĩ có thể đưa ống nội soi mềm vào đường thở.
- Đánh giá cấu trúc: Bác sĩ sẽ quan sát trực tiếp lỗ mũi, màn hầu mềm, thanh quản và túi thanh quản để đánh giá mức độ hẹp lỗ mũi, chiều dài màn hầu mềm, và tình trạng lộn túi thanh quản.
- Ghi lại hình ảnh: Các hình ảnh và video từ nội soi sẽ được ghi lại để phân tích và thảo luận với chủ nuôi.
4. Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu có thể giúp loại trừ các nguyên nhân gây khó thở khác như thiếu máu, nhiễm trùng hoặc các bệnh lý hệ thống. Nó cũng giúp đánh giá sức khỏe tổng thể của Pug trước khi cân nhắc các thủ thuật gây mê hoặc phẫu thuật.
Dựa trên kết quả chẩn đoán, bác sĩ thú y sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất cho chú Pug của bạn.
Chăm sóc và quản lý chó Pug thở khò khè tại nhà: 10 biện pháp hiệu quả
Nếu chú chó Pug thở khò khè của bạn ở mức độ nhẹ hoặc đã được điều trị y tế, việc chăm sóc và quản lý tại nhà đóng vai trò then chốt trong việc duy trì sức khỏe hô hấp. Dưới đây là 10 cách giúp Pug thở tốt hơn, giảm thiểu các biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho chúng.
1. Duy trì nhiệt độ trong nhà ổn định từ 20 đến 24 độ C (68 đến 75 độ F)
Pug rất nhạy cảm với nhiệt độ khắc nghiệt. Thời tiết quá nóng có thể khiến chúng bị sốc nhiệt nhanh chóng do khả năng làm mát cơ thể kém hiệu quả (thở hổn hển là cách duy nhất chúng thoát nhiệt, nhưng đường thở hẹp khiến quá trình này không tối ưu). Ngược lại, không khí quá lạnh và khô có thể gây kích ứng đường hô hấp. Để Pug luôn thoải mái, hãy sử dụng điều hòa vào mùa hè và máy sưởi vào mùa đông để duy trì nhiệt độ ổn định. Nếu không có điều hòa, hãy đảm bảo không gian sống của chúng luôn thoáng mát bằng cách mở cửa sổ (tạo luồng gió mát), bật quạt để không khí lưu thông, và kéo rèm cửa để ngăn ánh nắng mặt trời làm nóng ngôi nhà.
2. Duy trì độ ẩm không khí trong khoảng 35 đến 45%
Độ ẩm không khí đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe đường hô hấp. Không khí quá khô có thể làm khô niêm mạc đường thở trong mũi, gây khó chịu và dễ bị viêm nhiễm. Ngược lại, độ ẩm quá cao, đặc biệt khi kết hợp với nhiệt độ nóng, có thể gây cảm giác ngột ngạt và làm trầm trọng thêm tình trạng Pug thở khò khè. Hầu hết các chú Pug mặt xệ sẽ thở tốt nhất khi độ ẩm không khí nằm trong khoảng 35 đến 45%. Vào mùa đông, khi không khí khô do nhiệt độ thấp, bạn có thể sử dụng máy phun sương để tăng độ ẩm. Vào mùa hè, khi độ ẩm tự nhiên thường cao, máy hút ẩm sẽ là công cụ hữu ích để duy trì mức độ lý tưởng.
3. Hạn chế cho Pug tiếp xúc với không khí lạnh
Khi hít vào qua mũi, không khí lạnh sẽ được làm ấm nhờ hệ thống mao mạch trong khoang mũi trước khi đi xuống phổi. Tuy nhiên, nếu Pug phải thở bằng miệng do đường mũi bị tắc nghẽn hoặc thở khò khè, không khí lạnh sẽ đi thẳng xuống phổi mà không được làm ấm, gây kích ứng và co thắt đường hô hấp, khiến chú chó thở dốc và mệt mỏi hơn. Vì vậy, vào mùa đông, tránh để Pug ở ngoài trời quá lâu. Hãy đưa chúng vào trong nhà và chỉ cho đi dạo ngắn để duy trì vận động thể chất mà không ảnh hưởng đến hô hấp.
4. Thận trọng khi cho cún vận động trong thời tiết nóng ẩm
Thời tiết nóng ẩm là kẻ thù của chó Pug. Khả năng làm mát cơ thể kém của chúng khiến nguy cơ sốc nhiệt tăng cao đột biến. Bạn cần lên lịch trình vận động khoa học để tăng cường sức khỏe mà vẫn đảm bảo an toàn cho Pug. Vào mùa hè, hãy cho chúng vận động vào sáng sớm hoặc chiều tối, tránh khoảng thời gian giữa trưa nắng nóng gay gắt. Sau mỗi lần vận động, Pug cần được nghỉ ngơi trong bóng râm mát mẻ và uống nhiều nước để bù lại lượng chất lỏng đã mất. Nếu thời tiết quá nóng, tốt nhất bạn nên cho Pug chơi đùa trong nhà với các trò chơi nhẹ nhàng.
5. Không nên đeo vòng cổ và dùng dây xích cổ
Dây xích cổ là một trong những nguyên nhân phổ biến làm trầm trọng thêm tình trạng khó thở ở chó Pug. Khi đeo vòng cổ, một phần hoặc toàn bộ sức nặng của dây xích sẽ tác động trực tiếp lên vùng khí quản nhạy cảm của chú chó. Điều này gây cản trở nghiêm trọng đến khả năng thở, dẫn đến hiện tượng Pug thở hổn hển, thở khò khè và không muốn vận động. Thay vào đó, Pug và các giống chó Brachycephalic khác thích hợp hơn với dây đai dắt (harness). Loại dây này được thiết kế để phân phối áp lực đều trên lưng, ngực và vai, hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến vùng cổ và khí quản, giúp Pug di chuyển thoải mái và an toàn hơn.
6. Hạn chế khiến chó hưng phấn quá mức
Khi Pug quá phấn khích hoặc căng thẳng, tim chúng sẽ đập nhanh hơn, nhu cầu oxy của cơ thể tăng lên đáng kể. Điều này buộc Pug phải thở hổn hển quá mức để cố gắng lấy đủ oxy, dẫn đến tình trạng khó thở cấp tính. Để hạn chế tình trạng này, hãy giới thiệu chú cún cưng với người lạ hoặc những chú chó khác một cách từ tốn, sử dụng giọng nói nhẹ nhàng và vui vẻ. Tương tự, khi đưa đồ chơi hoặc bắt đầu một hoạt động mới, hãy làm từ từ, tránh tạo ra những bất ngờ quá lớn có thể khiến Pug trở nên hưng phấn tột độ và gặp khó khăn về hô hấp.
7. Giữ cho Pug một cân nặng ổn định
Thừa cân hoặc béo phì là một yếu tố nguy cơ lớn làm trầm trọng thêm tình trạng chó Pug thở khò khè. Lớp mỡ thừa có thể chèn ép cơ hoành và thành ngực, giảm không gian cho phổi nở ra và gia tăng áp lực lên vùng khí quản. Điều này không chỉ làm giảm hoạt động của phổi mà còn buộc tim và phổi phải làm việc nhiều hơn để cung cấp oxy cho cơ thể, khiến Pug dễ thở dốc và mệt mỏi hơn. Vì Pug rất dễ tăng cân, bạn cần theo dõi cân nặng của chúng thường xuyên, duy trì chế độ ăn uống dinh dưỡng, lành mạnh và lịch tập thể dục đều đặn, phù hợp với thể trạng để giữ chúng ở mức cân nặng lý tưởng.
8. Giảm hoặc loại bỏ các chất gây kích ứng không khí
Môi trường sống của Pug cần được giữ sạch sẽ và ít chất gây kích ứng nhất có thể. Một số chất có thể gây dị ứng hoặc kích ứng đường hô hấp của chúng, bao gồm phấn hoa, cỏ dại, nấm mốc, bụi bẩn, khói thuốc lá, các loại thuốc xịt làm mát không khí hoặc chất tẩy rửa mạnh. Do đó, bạn không nên hút thuốc trong nhà và tránh sử dụng các sản phẩm khí dung. Nếu Pug bị dị ứng với phấn hoa, hãy hạn chế thời gian chúng chơi ngoài trời vào những ngày có mức độ phấn hoa cao. Thường xuyên lau bụi, hút bụi trong nhà và làm sạch lông, bàn chân của Pug sau khi chúng từ bên ngoài vào. Việc sử dụng máy lọc không khí cũng là một giải pháp hữu ích để giữ cho không gian sống của Pug luôn trong lành.
9. Khuyến khích các tư thế ngủ tốt
Tư thế ngủ không phù hợp có thể chèn ép đường thở, gây ra tiếng ngáy to hoặc thậm chí là ngừng thở khi ngủ (sleep apnea) ở Pug. Tình trạng này rất nguy hiểm và đôi khi có thể gây tử vong. Để giúp Pug thở dễ dàng hơn vào ban đêm, bạn cần tạo cho chúng một không gian ngủ thoải mái nhất. Hãy cho Pug nghỉ ngơi và ngủ trên một chiếc giường hình bầu dục hoặc hình chữ nhật, có thể chèn thêm gối để nâng cao đầu một chút, giúp mở rộng đường thở. Vì Pug cũng dễ gặp các vấn đề về xương khớp, việc sử dụng nệm xốp chuyên dụng sẽ giúp cơ thể chúng được nâng đỡ tốt hơn, mang lại giấc ngủ ngon và sâu hơn. Nếu Pug thích ngủ trên nệm phẳng, hãy thử đặt một chiếc gối hẹp dưới đầu chúng.
10. Luôn theo dõi Pug và thăm khám định kỳ
Tình trạng chó Pug thở khò khè có thể thay đổi theo thời gian và tác động của nhiều yếu tố như thời tiết, tuổi tác, mức độ hoạt động. Vì vậy, bạn cần liên tục theo dõi các dấu hiệu hô hấp của chúng, ghi nhận bất kỳ sự thay đổi nào (tăng mức độ khó thở, tần suất ngáy, ho nhiều hơn) và điều chỉnh cách chăm sóc khi cần thiết. Lịch thăm khám bác sĩ thú y định kỳ (ít nhất 6-12 tháng/lần) là rất quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề mới hoặc đánh giá lại tình trạng hiện tại của các khiếm khuyết hô hấp. Nếu nhận thấy các dấu hiệu suy hô hấp nghiêm trọng hoặc các vấn đề mãn tính có chiều hướng xấu đi, hãy đưa Pug đến bác sĩ thú y ngay lập tức để được can thiệp kịp thời, đảm bảo sức khỏe và sự thoải mái tối đa cho chú chó cưng của bạn.
Phương pháp điều trị cho chó Pug thở khò khè
Khi tình trạng chó Pug thở khò khè trở nên nghiêm trọng và gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của chúng, bác sĩ thú y có thể đề xuất các phương pháp điều trị chuyên sâu, bao gồm cả quản lý y tế và phẫu thuật.
1. Quản lý nội khoa (Điều trị bảo tồn)
Đối với các trường hợp nhẹ hoặc khi chưa cần can thiệp phẫu thuật, việc quản lý nội khoa có thể giúp kiểm soát các triệu chứng:
- Thuốc kháng viêm: Giúp giảm sưng và viêm ở đường hô hấp, đặc biệt là vùng màn hầu mềm và thanh quản.
- Thuốc giãn phế quản: Trong một số trường hợp, thuốc này có thể giúp mở rộng đường thở, cải thiện luồng không khí.
- Thuốc kháng histamine: Nếu nguyên nhân khó thở liên quan đến dị ứng, thuốc kháng histamine có thể được sử dụng để giảm phản ứng.
- Quản lý cân nặng: Việc giảm cân là điều cần thiết để giảm áp lực lên đường hô hấp và cơ hoành.
- Thay đổi môi trường sống: Như đã đề cập ở phần trên, việc kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và loại bỏ các chất gây kích ứng là rất quan trọng.
2. Can thiệp phẫu thuật
Phẫu thuật là lựa chọn hiệu quả nhất để khắc phục các khiếm khuyết giải phẫu của hội chứng BOAS, giúp cải thiện đáng kể khả năng hô hấp. Các loại phẫu thuật phổ biến bao gồm:
a. Phẫu thuật mở rộng lỗ mũi (Stenotic Nares Resection)
Đây là thủ thuật khá đơn giản và phổ biến, thường được thực hiện ở các chú Pug bị hẹp lỗ mũi. Bác sĩ thú y sẽ cắt bỏ một phần mô mềm xung quanh lỗ mũi để mở rộng lối vào, giúp tăng lưu lượng khí đi vào. Sau phẫu thuật, khả năng hít thở của Pug sẽ được cải thiện rõ rệt.
b. Phẫu thuật rút ngắn màn hầu mềm (Elongated Soft Palate Resection)
Thủ thuật này bao gồm việc cắt bỏ phần màn hầu mềm bị kéo dài, đưa nó trở lại chiều dài bình thường để không còn cản trở đường thở. Đây là một trong những phẫu thuật quan trọng nhất để giảm tiếng thở khò khè và các triệu chứng tắc nghẽn đường hô hấp.
c. Phẫu thuật cắt bỏ túi thanh quản bị lộn (Everted Laryngeal Saccule Resection)
Nếu các túi thanh quản đã bị lộn ra ngoài và gây tắc nghẽn, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ chúng. Thủ thuật này thường được thực hiện cùng với phẫu thuật rút ngắn màn hầu mềm để đạt hiệu quả tối ưu trong việc mở rộng đường thở.
d. Các phẫu thuật phức tạp hơn
Trong một số trường hợp rất nghiêm trọng, khi đường hô hấp bị tắc nghẽn nặng hoặc có các biến chứng như xẹp khí quản, có thể cần đến các phẫu thuật phức tạp hơn như đặt stent khí quản hoặc thậm chí là phẫu thuật cố định thanh quản.
Sau phẫu thuật, Pug cần được chăm sóc hậu phẫu cẩn thận, bao gồm dùng thuốc giảm đau, kháng viêm và theo dõi chặt chẽ quá trình hồi phục. Mặc dù phẫu thuật có thể cải thiện đáng kể tình trạng hô hấp, nhưng nó không thể hoàn toàn loại bỏ tất cả các tiếng ồn hô hấp do cấu tạo đặc trưng của giống Pug. Tuy nhiên, nó sẽ giúp chú chó thở dễ dàng hơn, giảm nguy cơ suy hô hấp và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Các vấn đề sức khỏe khác ảnh hưởng đến khả năng thở của Pug
Ngoài các khiếm khuyết giải phẫu đặc trưng của hội chứng BOAS, Pug còn có thể phải đối mặt với một số vấn đề sức khỏe khác gây ảnh hưởng đến khả năng thở và làm trầm trọng thêm tình trạng chó Pug thở khò khè.
1. Xẹp khí quản (Tracheal Collapse)
Tình trạng này xảy ra khi các vòng sụn bao quanh khí quản bị thoái hóa hoặc suy yếu, khiến khí quản bị xẹp lại, đặc biệt là khi Pug hít vào hoặc thở ra mạnh. Xẹp khí quản có thể là bẩm sinh hoặc mắc phải, và thường thấy nhiều hơn ở các giống chó nhỏ, bao gồm Pug. Các dấu hiệu cụ thể là ho khan, ho khò khè ra tiếng đặc biệt (thường được mô tả như tiếng “ngỗng kêu”), thở ồn ào, nôn ra thức ăn và không thích vận động. Trong trường hợp nặng, Pug có thể tím tái hoặc ngất xỉu. Việc chẩn đoán sớm và điều trị (nội khoa hoặc phẫu thuật đặt stent) là rất quan trọng.
2. Liệt thanh quản (Laryngeal Paralysis)
Liệt thanh quản là tình trạng các dây thần kinh điều khiển cơ thanh quản bị suy yếu hoặc tê liệt, khiến các nếp gấp thanh quản không thể mở ra hoàn toàn khi Pug hít vào. Điều này tạo ra sự tắc nghẽn một phần đường thở, dẫn đến khó thở, thở ồn ào, thay đổi giọng nói và dễ sặc khi ăn uống. Liệt thanh quản có thể là bẩm sinh hoặc mắc phải (thường ở chó lớn tuổi) và là một tình trạng rất nghiêm trọng, có thể dẫn đến suy hô hấp và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Phẫu thuật thường là lựa chọn duy nhất để cải thiện tình hình.
3. Viêm phế quản mãn tính và bệnh phổi khác
Do cấu tạo đường thở đặc biệt, Pug có thể dễ bị viêm phế quản mãn tính, một tình trạng viêm kéo dài của các ống phế quản trong phổi. Các dấu hiệu bao gồm ho mãn tính, khò khè và khó thở. Ngoài ra, Pug cũng có thể mắc các bệnh lý về phổi khác như viêm phổi do vi khuẩn, virus hoặc nấm, phù phổi do bệnh tim mạch hoặc các bệnh hô hấp dị ứng. Những tình trạng này đều làm giảm khả năng trao đổi oxy của phổi và gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng chó Pug thở khò khè.
4. Dị ứng hô hấp
Giống như con người, Pug cũng có thể bị dị ứng với các tác nhân trong môi trường như phấn hoa, bụi nhà, nấm mốc hoặc một số loại thức ăn. Phản ứng dị ứng có thể gây viêm và sưng đường hô hấp, dẫn đến hắt hơi, chảy nước mũi, ho và khó thở. Việc xác định và loại bỏ tác nhân gây dị ứng là bước quan trọng trong việc quản lý.
5. Bệnh tim mạch
Các bệnh về tim như bệnh van tim hoặc bệnh cơ tim có thể làm giảm khả năng bơm máu của tim, dẫn đến tình trạng máu ứ đọng trong phổi (phù phổi) hoặc thiếu oxy. Phù phổi gây khó thở, ho và làm trầm trọng thêm tiếng thở khò khè. Việc kiểm tra tim mạch định kỳ là cần thiết để phát hiện sớm các vấn đề này.
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và đưa Pug đến bác sĩ thú y để chẩn đoán chính xác là rất quan trọng để có phương án điều trị phù hợp, giúp chú chó của bạn có một cuộc sống khỏe mạnh và thoải mái nhất.
Kết luận
Tình trạng chó Pug thở khò khè là một vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng nghiêm trọng, đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc đặc biệt từ chủ nuôi. Từ những khiếm khuyết giải phẫu đặc trưng của hội chứng BOAS cho đến các vấn đề sức khỏe thứ cấp, việc hiểu rõ nguyên nhân và nhận biết các dấu hiệu từ sớm là chìa khóa để bảo vệ chú cún cưng của bạn. Với sự chăm sóc đúng cách tại nhà, duy trì môi trường sống lý tưởng, quản lý cân nặng và thường xuyên theo dõi sức khỏe, bạn có thể giúp giảm thiểu đáng kể tình trạng chó Pug thở khò khè. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, sự can thiệp của bác sĩ thú y thông qua chẩn đoán chính xác và các phương pháp điều trị tiên tiến, bao gồm cả phẫu thuật, có thể mang lại hiệu quả vượt trội, giúp Pug có một cuộc sống thoải mái và khỏe mạnh. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp khi cần thiết để đảm bảo chú chó của bạn luôn được thở dễ dàng và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.
Ngày Cập Nhật: Tháng 9 23, 2025 by Trần Thanh Tâm Ni
