Chó nghiệp vụ quân đội Mỹ (Military Working Dogs – MWDs) từ lâu đã là những chiến binh thầm lặng, đóng góp không nhỏ vào thành công của nhiều chiến dịch quân sự. Với sự dũng cảm, lòng trung thành tuyệt đối và khả năng chuyên biệt được huấn luyện kỹ lưỡng, chúng đã trở thành một phần không thể thiếu trong lực lượng vũ trang Hoa Kỳ. Tuy nhiên, đằng sau những chiến công hào hùng, số phận của những người bạn bốn chân này đôi khi lại phải đối mặt với những thử thách nghiệt ngã, đặc biệt là khi các chiến dịch kết thúc và quá trình rút quân diễn ra vội vã. Câu chuyện về những chú chó bị bỏ lại tại Kabul trong cuộc rút quân khỏi Afghanistan đã gây chấn động dư luận, một lần nữa dấy lên câu hỏi về trách nhiệm và sự đối xử của quân đội với những “cựu chiến binh” đặc biệt này.
Tưng Bừng Khai Trương
Giảm 50% Các Sản Phẩm Cho Chó Mèo Tại Đây
Lịch Sử Và Sự Phát Triển Của Chó Nghiệp Vụ Quân Đội Mỹ
Lịch sử sử dụng chó trong quân sự đã có từ hàng nghìn năm trước, nhưng phải đến Thế chiến thứ I và thứ II, vai trò của chó trong quân đội mới thực sự được thể hiện rõ nét và tổ chức bài bản. Quân đội Mỹ bắt đầu chính thức triển khai các chương trình huấn luyện chó nghiệp vụ một cách quy mô vào những năm 1940. Ban đầu, chúng chủ yếu được sử dụng để canh gác, tuần tra và chuyển tin nhắn.
Qua thời gian, với sự phát triển của công nghệ và chiến thuật quân sự, vai trò của chó nghiệp vụ ngày càng đa dạng và chuyên biệt hóa. Từ chiến trường Việt Nam đến các cuộc xung đột ở Iraq và Afghanistan, chó nghiệp vụ quân đội Mỹ đã chứng minh giá trị không thể thay thế của mình trong nhiều tình huống nguy hiểm. Chúng không chỉ là công cụ mà còn là người bạn đồng hành, thậm chí là người bảo vệ mạng sống của những người lính. Sự gắn kết giữa người lính và chú chó của mình thường là một mối quan hệ sâu sắc, vượt qua ranh giới nhiệm vụ để trở thành tình cảm gia đình. Sự chuyên nghiệp và tận tâm của những chú chó này đã góp phần tạo nên một lực lượng đặc biệt, nâng cao hiệu quả và an toàn cho các hoạt động quân sự.
Giống Chó Phổ Biến Và Tiêu Chuẩn Lựa Chọn Nghiêm Ngặt
Không phải bất kỳ giống chó nào cũng có thể trở thành chó nghiệp vụ quân đội Mỹ. Các giống chó được ưu tiên lựa chọn thường có những đặc điểm nổi bật về thể chất và tinh thần. Phổ biến nhất bao gồm:
- Chó chăn cừu Đức (German Shepherd): Nổi tiếng với sự thông minh, trung thành, mạnh mẽ và khả năng học hỏi nhanh. Chúng có thể đảm nhận nhiều vai trò từ tuần tra, phát hiện chất nổ đến bảo vệ.
- Chó Malinois Bỉ (Belgian Malinois): Được đánh giá cao về tốc độ, sự nhanh nhẹn, khả năng phản ứng xuất sắc và bản năng bảo vệ mạnh mẽ. Malinois thường được sử dụng trong các nhiệm vụ đòi hỏi sự linh hoạt và cường độ cao.
- Chó Labrador Retriever: Đặc biệt xuất sắc trong các nhiệm vụ dò tìm, nhờ khứu giác nhạy bén và tính cách thân thiện, dễ huấn luyện. Chúng thường được dùng để phát hiện ma túy hoặc chất nổ.
- Chó chăn cừu Hà Lan (Dutch Shepherd): Tương tự như Malinois, chúng có sức bền tốt, sự linh hoạt và khả năng làm việc hiệu quả trong môi trường khắc nghiệt.
Quá trình lựa chọn ban đầu cho một chú chó nghiệp vụ rất nghiêm ngặt. Chỉ những cá thể có sức khỏe hoàn hảo, không có bất kỳ vấn đề di truyền hay khuyết tật bẩm sinh nào mới được xem xét. Ngoài ra, tính cách cũng là yếu tố then chốt. Những chú chó phải thể hiện sự tự tin, ổn định tâm lý, khả năng tập trung cao và một mức độ hung hăng có kiểm soát khi cần thiết. Chúng cần có bản năng săn mồi mạnh mẽ và sự tò mò để khuyến khích việc tìm kiếm, nhưng cũng phải dễ dàng tuân theo mệnh lệnh của người huấn luyện. Bài kiểm tra về sự nhạy bén của các giác quan như khứu giác, thị giác và thính giác cũng được thực hiện kỹ lưỡng để đảm bảo chú chó có thể hoạt động hiệu quả trong mọi điều kiện.
Quy Trình Huấn Luyện Khắt Khe Cho Chó Nghiệp Vụ
Để trở thành một chó nghiệp vụ quân đội Mỹ thực thụ, mỗi chú chó phải trải qua một quy trình huấn luyện kéo dài và vô cùng khắt khe tại các trung tâm chuyên biệt như Trung tâm Chó Nghiệp vụ Quân đội (341st Training Squadron) tại Căn cứ Không quân Lackland, Texas. Đây là nơi đào tạo hầu hết MWDs cho toàn bộ Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ.
Quá trình huấn luyện không chỉ tập trung vào việc dạy các mệnh lệnh cơ bản mà còn phát triển các kỹ năng chuyên biệt:
- Huấn luyện tuần tra (Patrol training): Dạy chó cách bảo vệ người huấn luyện, truy đuổi và khống chế kẻ địch. Điều này bao gồm khả năng tấn công theo hiệu lệnh và ngừng tấn công ngay lập tức khi được yêu cầu.
- Huấn luyện phát hiện (Detection training): Đây là một trong những kỹ năng quan trọng nhất, bao gồm phát hiện chất nổ, ma túy hoặc các vật liệu cấm khác. Chó được huấn luyện để nhận biết mùi của hàng ngàn hợp chất khác nhau, ngay cả khi chúng được giấu rất kỹ.
- Huấn luyện tìm kiếm và cứu nạn (Search and Rescue – SAR): Một số chú chó được đào tạo để tìm kiếm người mất tích hoặc bị mắc kẹt trong đống đổ nát, sử dụng khứu giác phi thường của chúng.
- Huấn luyện theo dõi (Tracking training): Dạy chó cách theo dấu vết mùi hương của con người, giúp truy lùng kẻ thù hoặc tìm kiếm đồng đội bị lạc.
Mỗi chú chó sẽ được ghép cặp với một người điều khiển (handler) và họ sẽ cùng nhau trải qua quá trình huấn luyện cường độ cao. Mối quan hệ giữa chó và người điều khiển là cực kỳ quan trọng, dựa trên sự tin tưởng, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau. Người điều khiển phải học cách “đọc” ngôn ngữ cơ thể của chó và đáp ứng kịp thời, chính xác. Ngược lại, chú chó cần hoàn toàn tin tưởng vào sự dẫn dắt của người điều khiển trong mọi tình huống, ngay cả trong môi trường chiến đấu đầy áp lực. Sự gắn kết này không chỉ giúp hoàn thành nhiệm vụ mà còn tạo nên một tình bạn bền chặt, là nguồn động viên tinh thần cho cả hai.
Các Vai Trò Và Nhiệm Vụ Đa Dạng Trên Chiến Trường
Chó nghiệp vụ quân đội Mỹ đảm nhận nhiều vai trò thiết yếu trên chiến trường, giảm thiểu rủi ro cho binh lính và tăng cường hiệu quả hoạt động:
- Tuần tra và bảo vệ (Patrol and Security): Các chú chó tuần tra được sử dụng để bảo vệ căn cứ, kho tàng và các khu vực trọng yếu. Với thính giác và khứu giác nhạy bén hơn con người gấp nhiều lần, chúng có thể phát hiện kẻ xâm nhập từ xa, cung cấp cảnh báo sớm và ngăn chặn các mối đe dọa tiềm tàng. Khả năng tấn công của chúng cũng là một yếu tố răn đe mạnh mẽ.
- Phát hiện chất nổ (Explosive Detection Dogs – EDD): Đây có lẽ là vai trò nổi bật nhất, đặc biệt trong các cuộc xung đột hiện đại với mối đe dọa từ các thiết bị nổ tự chế (IEDs). Chó EDD có thể đánh hơi và xác định vị trí các loại thuốc nổ, giúp dọn đường an toàn cho quân đội và dân thường. Chúng đã cứu sống vô số sinh mạng bằng cách phát hiện bom mìn trước khi chúng kịp phát nổ.
- Phát hiện ma túy (Drug Detection Dogs – DDD): Chó DDD được sử dụng để tìm kiếm ma túy và các chất cấm khác tại các cửa khẩu, căn cứ hoặc trong quá trình kiểm tra phương tiện, hàng hóa.
- Chó tìm dấu vết/theo dõi (Tracker Dogs): Các chú chó này được huấn luyện để theo dõi dấu vết mùi hương của kẻ thù hoặc người mất tích trong mọi loại địa hình, từ rừng rậm đến sa mạc.
- Chó trinh sát/tiến công (Scout/Attack Dogs): Trong các nhiệm vụ đặc biệt, một số chó được đào tạo để đi trước đội hình, phát hiện kẻ địch và tham gia vào các cuộc tấn công trực tiếp khi cần thiết.
- Hỗ trợ tâm lý (Therapy/Comfort Dogs): Mặc dù không phải là vai trò chiến đấu trực tiếp, một số chó cũng được sử dụng để hỗ trợ tinh thần cho các cựu binh hoặc binh lính đang gặp căng thẳng sau chiến đấu.
Trong môi trường chiến tranh, nơi mà mọi giác quan của con người đều bị giới hạn bởi sự mệt mỏi và áp lực, khứu giác và thính giác siêu việt của chó trở thành một lợi thế chiến lược không thể thiếu. Chúng là những “cảm biến” sinh học, mang lại thông tin quan trọng mà các thiết bị công nghệ đôi khi không thể cung cấp được.
Trang Bị Chuyên Dụng Và Chăm Sóc Sức Khỏe
Để thực hiện nhiệm vụ trong môi trường khắc nghiệt, chó nghiệp vụ quân đội Mỹ cũng được trang bị các thiết bị chuyên dụng tương tự như lính bộ binh. Điều này có thể bao gồm:
- Áo giáp bảo vệ (Body Armor): Giúp chống lại mảnh đạn, vật sắc nhọn và đạn lạc trong các cuộc giao tranh.
- Thiết bị liên lạc (Communication Gear): Một số chó được gắn camera hoặc micro trên lưng để cung cấp thông tin trực tiếp về tình hình chiến trường cho người điều khiển.
- Kính bảo vệ mắt và tai (Eye and Ear Protection): Bảo vệ các giác quan nhạy cảm của chó khỏi bụi, mảnh vỡ, tiếng ồn lớn và ánh sáng chói.
- Giày chuyên dụng (Boots): Bảo vệ bàn chân chó khỏi địa hình gồ ghề, nhiệt độ cực đoan hoặc các hóa chất độc hại.
Ngoài ra, việc chăm sóc sức khỏe cho MWDs cũng được ưu tiên hàng đầu. Chúng được kiểm tra sức khỏe định kỳ, tiêm chủng đầy đủ và được cung cấp chế độ ăn uống đặc biệt để duy trì thể lực tốt nhất. Trong các chiến dịch, đội ngũ y tế quân sự thường có các bác sĩ thú y chuyên trách để đảm bảo mọi vết thương hoặc bệnh tật của chó được điều trị kịp thời và chuyên nghiệp. Sự đầu tư vào trang bị và chăm sóc y tế phản ánh sự công nhận của quân đội về giá trị không thể thay thế của những người bạn bốn chân này. Đặc biệt, người điều khiển chó đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi sức khỏe và tâm lý của đồng đội bốn chân, đảm bảo chúng luôn trong trạng thái tốt nhất để thực hiện nhiệm vụ.
Sức Khỏe Tâm Lý Và Hậu Quả Sau Chiến Tranh
Giống như những người lính, chó nghiệp vụ quân đội Mỹ cũng phải đối mặt với những tác động nghiêm trọng về sức khỏe tâm lý và thể chất sau khi tham gia các chiến dịch kéo dài. Việc tiếp xúc liên tục với tiếng ồn lớn, bạo lực, nguy hiểm và các tình huống căng thẳng có thể dẫn đến các vấn đề như:
- Rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD – Post Traumatic Stress Disorder): Mặc dù không được chẩn đoán chính thức như ở người, chó quân sự có thể biểu hiện các triệu chứng tương tự, như sợ hãi bất thường, cáu kỉnh, khó ngủ, tránh né hoặc phản ứng quá mức với các kích thích quen thuộc.
- Các vấn đề về hành vi: Một số chó có thể trở nên hung hăng hơn, hoặc ngược lại, rụt rè và nhút nhát sau khi trở về từ chiến trường.
- Chấn thương thể chất: Chiến trường là nơi nguy hiểm, và chó nghiệp vụ thường xuyên đối mặt với nguy cơ bị thương do mảnh đạn, bom mìn hoặc trong các cuộc giao tranh trực tiếp.
Để hỗ trợ những chú chó này, các chương trình giải ngũ và tái hòa nhập đã được phát triển. Các tổ chức chuyên trách, bao gồm các tổ chức phi lợi nhuận như Veteran Sheepdogs đã được đề cập trong bài viết gốc, nỗ lực cung cấp nơi ở an toàn, chăm sóc y tế và liệu pháp hành vi để giúp các MWDs vượt qua các sang chấn tâm lý và hòa nhập lại với cuộc sống dân sự. Mục tiêu là giúp chúng có một cuộc sống bình yên và hạnh phúc sau khi đã cống hiến hết mình cho đất nước.
Cuộc Rút Quân Vội Vã Khỏi Afghanistan Và Vấn Đề Chó Nghiệp Vụ Bị Bỏ Lại
Cuộc rút quân gấp rút của quân đội Mỹ khỏi Afghanistan vào tháng 8 năm 2021 đã tạo ra một tình huống hỗn loạn và đau lòng, trong đó có cả câu chuyện về những chú chó nghiệp vụ quân đội Mỹ bị bỏ lại tại sân bay Kabul. Ban đầu, thông tin này được trang Sputnik đưa tin, gây ra làn sóng phẫn nộ và chỉ trích mạnh mẽ từ công chúng và các tổ chức bảo vệ động vật.
Nhiều hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy một số chú chó nghiệp vụ bị nhốt trong lồng tại sân bay Kabul, dường như bị bỏ lại giữa sự hỗn loạn của quá trình sơ tán. Các tổ chức phi lợi nhuận như Veteran Sheepdogs của Mỹ đã ngay lập tức lên tiếng và nỗ lực phối hợp để sơ tán những “chiến sĩ bốn chân” này.
Trước những cáo buộc, Lầu Năm Góc đã bác bỏ việc quân đội Mỹ bỏ lại chó nghiệp vụ dưới quyền quản lý của Bộ Quốc phòng. Họ khẳng định những chú chó bị bỏ lại là chó thuộc các nhà thầu dân sự hoặc chó không phải MWDs chính thức. Tuy nhiên, sự giải thích này vẫn không xoa dịu được dư luận, đặc biệt khi hình ảnh những chú chó bị nhốt trong tình trạng hoảng loạn lan truyền. Dư luận đã bày tỏ sự thất vọng sâu sắc về cách đối xử với những con vật đã cống hiến và mạo hiểm mạng sống vì quân đội.
Vụ việc này đã làm dấy lên một cuộc tranh luận gay gắt về trách nhiệm đạo đức của quân đội đối với chó nghiệp vụ quân đội Mỹ. Nhiều người cho rằng, những chú chó này xứng đáng được đối xử như những người lính thực thụ, với mọi nỗ lực cần được thực hiện để đảm bảo an toàn cho chúng, đặc biệt là trong các tình huống nguy hiểm như rút quân.
Chính Sách Và Pháp Luật Về Chó Nghiệp Vụ Quân Đội
Sau nhiều năm tranh luận và vận động, vị thế của chó nghiệp vụ quân đội Mỹ đã được cải thiện đáng kể về mặt pháp lý và chính sách. Trước năm 2000, nhiều MWDs sau khi giải ngũ thường bị “cho an tử” hoặc gửi đến các cơ quan công lực địa phương nếu không tìm được người nhận nuôi.
Tuy nhiên, với sự ra đời của Đạo luật Robby’s Law vào năm 2000, chính sách đã thay đổi. Đạo luật này cho phép các chú chó nghiệp vụ quân đội sau khi giải ngũ được nhận nuôi bởi những người điều khiển cũ của chúng, gia đình, hoặc các công dân đủ điều kiện khác. Đây là một bước tiến quan trọng, công nhận giá trị và sự cống hiến của chúng.
Gần đây hơn, Đạo luật K-9 Veterans Act năm 2015 đã tiếp tục nâng cao vị thế của MWDs bằng cách đảm bảo rằng chúng được hưởng các quyền lợi chăm sóc sức khỏe sau giải ngũ. Đạo luật này cũng yêu cầu quân đội cung cấp kinh phí vận chuyển cho những chú chó giải ngũ để chúng có thể đoàn tụ với gia đình nhận nuôi ở Hoa Kỳ, thay vì bị bỏ lại ở nước ngoài. Điều này trực tiếp giải quyết một phần nguyên nhân gốc rễ của những vụ việc như ở Afghanistan, dù trong tình huống cụ thể đó, sự hỗn loạn có thể đã vượt quá khả năng kiểm soát của chính sách.
Các chính sách này không chỉ thể hiện sự biết ơn của quốc gia đối với những cống hiến của MWDs mà còn nhấn mạnh trách nhiệm của quân đội trong việc đảm bảo phúc lợi của chúng từ khi bắt đầu phục vụ cho đến khi giải ngũ. Tuy nhiên, vụ việc ở Kabul cho thấy rằng việc thực thi các chính sách này trong điều kiện chiến tranh và rút quân khẩn cấp vẫn còn nhiều thách thức.
Tấm Gương Của Nước Anh Và Những Bài Học
Vụ việc ở Afghanistan không chỉ giới hạn ở quân đội Mỹ. Chính phủ Anh cũng phải đối mặt với áp lực tương tự liên quan đến việc sơ tán động vật nghiệp vụ. Tuy nhiên, trường hợp của Anh có một kết cục khác nhờ sự can thiệp của cựu quân nhân Thủy quân Hoàng gia Anh, Pen Farthing.
Farthing, người đã thành lập một trung tâm cứu trợ động vật ở Kabul, đã lãnh đạo một sứ mệnh mang tên “Operation Ark” để sơ tán khoảng 200 cá thể động vật, bao gồm cả chó và mèo, từ Afghanistan. Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn và sự chỉ trích về việc ưu tiên động vật hơn con người, chính phủ Anh cuối cùng đã đồng ý cử một chuyến bay để hỗ trợ sứ mệnh này.
Câu chuyện của Pen Farthing đã trở thành một biểu tượng cho lòng dũng cảm và sự tận tâm đối với động vật trong bối cảnh xung đột. Nó cũng là một bài học đắt giá về tầm quan trọng của việc có một kế hoạch sơ tán toàn diện, bao gồm cả động vật nghiệp vụ, trong mọi chiến dịch quân sự. Đối với nhiều người, những chú chó này không chỉ là tài sản mà còn là thành viên của gia đình quân đội, xứng đáng được nhận sự quan tâm và bảo vệ tương tự như những người lính khác. Vụ việc này cũng thúc đẩy các cuộc thảo luận về việc xây dựng các quy trình tiêu chuẩn hóa và rõ ràng hơn để đảm bảo rằng không có bất kỳ chó nghiệp vụ quân đội Mỹ hay của bất kỳ quốc gia nào khác bị bỏ lại phía sau trong tương lai. Nỗ lực của các cá nhân và tổ chức phi lợi nhuận đã chứng minh rằng lòng nhân ái và trách nhiệm có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong những hoàn cảnh khó khăn nhất.
Chó nghiệp vụ quân đội Mỹ sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm
Tương Lai Của Chó Nghiệp Vụ Quân Đội Mỹ
Trong tương lai, vai trò của chó nghiệp vụ quân đội Mỹ sẽ tiếp tục phát triển cùng với những tiến bộ về công nghệ và sự thay đổi trong bản chất của các cuộc xung đột. Các nghiên cứu đang được tiến hành để nâng cao khả năng của chúng trong việc phát hiện các loại mùi hương mới, làm việc trong môi trường phức tạp hơn, và thậm chí là tích hợp chúng với các hệ thống robot hoặc trí tuệ nhân tạo.
Tuy nhiên, dù công nghệ có phát triển đến đâu, mối liên kết độc đáo giữa người lính và chú chó của mình vẫn sẽ là yếu tố không thể thay thế. Sự tin tưởng, lòng trung thành và bản năng của chó vẫn sẽ là tài sản quý giá mà không một cỗ máy nào có thể tái tạo hoàn toàn.
Song song với việc nâng cao khả năng chiến đấu, việc đảm bảo phúc lợi và quyền lợi cho MWDs cũng sẽ là một ưu tiên hàng đầu. Cộng đồng quốc tế và các tổ chức bảo vệ động vật sẽ tiếp tục gây áp lực để các quân đội trên thế giới, bao gồm cả quân đội Mỹ, có những chính sách rõ ràng và nhân văn hơn đối với những người bạn bốn chân này. Điều này bao gồm việc cải thiện quy trình giải ngũ, tăng cường hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tâm thần và thể chất, và đảm bảo rằng không có bất kỳ chú chó nào bị bỏ rơi trong bất kỳ tình huống nào. Sự công nhận của Mochi Cat và các tổ chức tương tự đối với vai trò và cống hiến của chó nghiệp vụ cũng góp phần lan tỏa thông điệp này.
Các bài học từ Afghanistan sẽ là động lực để quân đội Mỹ và các lực lượng vũ trang khác xem xét lại và củng cố các quy trình, đảm bảo rằng những anh hùng bốn chân này được đối xử xứng đáng với sự cống hiến và hy sinh của chúng. Chúng là một phần không thể thiếu của lịch sử quân sự, và tương lai của chúng cần được bảo vệ bằng trách nhiệm và lòng nhân ái.
Kết Luận
Chó nghiệp vụ quân đội Mỹ là những chiến binh phi thường, đã và đang đóng góp vô giá vào sự an toàn và thành công của các chiến dịch quân sự trên toàn thế giới. Từ việc phát hiện bom mìn, tuần tra bảo vệ đến hỗ trợ tâm lý, chúng đã chứng minh lòng dũng cảm, sự trung thành và khả năng đặc biệt của mình. Tuy nhiên, câu chuyện về những chú chó bị bỏ lại tại Kabul trong cuộc rút quân vội vã khỏi Afghanistan đã một lần nữa đặt ra câu hỏi cấp bách về trách nhiệm của quân đội đối với những người bạn bốn chân này. Điều quan trọng là phải học hỏi từ những sự cố như vậy để đảm bảo rằng trong tương lai, mọi nỗ lực sẽ được thực hiện để bảo vệ và chăm sóc chó nghiệp vụ quân đội Mỹ từ khi chúng bắt đầu phục vụ cho đến khi chúng có thể giải ngũ và tận hưởng một cuộc sống bình yên sau khi hoàn thành nhiệm vụ cao cả của mình.