Chó đi tiểu không tự chủ: Nguyên nhân, Triệu chứng và Cách điều trị

Chó đi tiểu không tự chủ là tình trạng thú cưng mất khả năng kiểm soát bàng quang, dẫn đến việc rò rỉ nước tiểu không mong muốn. Mức độ nghiêm trọng có thể khác nhau, từ những giọt nước tiểu nhỏ không đáng kể đến việc tiểu tiện hoàn toàn không kiểm soát. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu và mất vệ sinh cho không gian sống mà còn là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng hơn ở chó. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và tìm hiểu nguyên nhân là bước đầu tiên quan trọng để giúp chó cưng của bạn nhận được sự chăm sóc y tế kịp thời và phù hợp.

Nguyên nhân gây chó đi tiểu không tự chủ

Tình trạng chó đi tiểu không tự chủ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề sinh lý đơn giản đến các bệnh lý phức tạp đòi hỏi sự can thiệp của thú y. Hiểu rõ các nguyên nhân tiềm ẩn là chìa khóa để chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

Mất cân bằng hormone

Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt ở chó cái đã được triệt sản. Sau khi triệt sản, nồng độ estrogen giảm mạnh có thể làm suy yếu cơ vòng niệu đạo, khiến khả năng đóng kín bàng quang bị ảnh hưởng. Tình trạng này được gọi là “thiếu hụt cơ vòng phụ thuộc estrogen” và thường biểu hiện bằng việc rò rỉ nước tiểu khi chó ngủ hoặc nghỉ ngơi. Mặc dù phổ biến ở chó cái, một số ít chó đực cũng có thể gặp vấn đề tương tự do thiếu hụt testosterone.

Yếu cơ bàng quang

Khi chó già đi, các cơ kiểm soát bàng quang, bao gồm cơ vòng niệu đạo, có thể bị suy yếu tự nhiên. Sự lão hóa làm giảm trương lực cơ và khả năng phản ứng của hệ thống thần kinh điều khiển chức năng bàng quang, dẫn đến việc chó đi tiểu không tự chủ. Ngoài tuổi tác, các bệnh lý thần kinh hoặc chấn thương cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng cơ bàng quang.

Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)

Nhiễm trùng do vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu có thể gây viêm và kích ứng bàng quang, làm tăng tần suất đi tiểu và giảm khả năng kiểm soát. Chó mắc UTI thường có biểu hiện tiểu dắt, tiểu đau, và đôi khi là tiểu ra máu. Áp lực tăng lên trong bàng quang do viêm nhiễm cũng có thể khiến nước tiểu rò rỉ ra ngoài một cách không tự chủ, đặc biệt là khi chó nằm.

Sỏi tiết niệu

Sự hình thành sỏi trong bàng quang hoặc niệu đạo không chỉ gây đau đớn mà còn có thể cản trở dòng chảy của nước tiểu hoặc kích thích bàng quang, dẫn đến tình trạng chó đi tiểu không tự chủ. Sỏi có thể gây viêm nhiễm mãn tính, làm tổn thương niêm mạc bàng quang và ảnh hưởng đến chức năng co bóp và giãn nở bình thường của nó.

Chấn thương cột sống hoặc thoái hóa

Cột sống đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải tín hiệu thần kinh đến bàng quang. Bất kỳ chấn thương nào ở cột sống (ví dụ: tai nạn), bệnh thoái hóa đĩa đệm (như ở giống chó Dachshund, German Shepherd) hoặc các bệnh lý thần kinh khác có thể làm gián đoạn đường truyền tín hiệu này. Khi dây thần kinh bị tổn thương, não không thể gửi hoặc nhận tín hiệu đúng cách từ bàng quang, dẫn đến việc mất kiểm soát tiểu tiện.

Rối loạn tuyến tiền liệt

Ở chó đực, các vấn đề về tuyến tiền liệt như viêm tuyến tiền liệt, tăng sản lành tính hoặc ung thư tuyến tiền liệt có thể gây áp lực lên niệu đạo, làm cản trở dòng chảy của nước tiểu và gây ra tình trạng chó đi tiểu không tự chủ. Ngoài ra, các khối u hoặc u nang ở khu vực này cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng bàng quang.

Các bệnh khác gây tiêu thụ nước quá mức

Một số bệnh lý toàn thân có thể làm chó uống nhiều nước và đi tiểu nhiều hơn bình thường (polyuria/polydipsia), khiến bàng quang luôn trong tình trạng căng đầy và dễ bị rò rỉ. Các bệnh này bao gồm:

• Tiểu đường (Diabetes Mellitus): Lượng đường trong máu cao kéo nước ra khỏi cơ thể qua nước tiểu.
• Bệnh thận (Kidney Disease): Thận mất khả năng cô đặc nước tiểu, dẫn đến uống và tiểu nhiều.
• Hội chứng Cushing (Hyperadrenocorticism): Tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều cortisol, gây ra nhiều triệu chứng, bao gồm tăng uống nước và tiểu tiện.
• Cường giáp (Hyperthyroidism): Mặc dù ít phổ biến hơn ở chó so với mèo, nhưng nó cũng có thể gây tăng uống nước/tiểu tiện.

Bất thường bẩm sinh

Một số chó con sinh ra đã có các dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến đường tiết niệu, phổ biến nhất là niệu quản lạc chỗ (ectopic ureters). Trong trường hợp này, niệu quản (ống dẫn nước tiểu từ thận đến bàng quang) lại đổ trực tiếp vào niệu đạo hoặc âm đạo, khiến nước tiểu không đi qua bàng quang để được lưu trữ và kiểm soát, dẫn đến rò rỉ liên tục ngay từ khi còn nhỏ.

Rối loạn giải phẫu

Ngoài các dị tật bẩm sinh, các rối loạn cấu trúc khác như khối u trong bàng quang, chấn thương bàng quang, hoặc phì đại bàng quang mãn tính cũng có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng chó đi tiểu không tự chủ. Sự thay đổi về cấu trúc có thể ảnh hưởng đến khả năng co bóp và giãn nở của bàng quang, cũng như chức năng của cơ vòng.

Một số loại thuốc nhất định

Một số loại thuốc có thể có tác dụng phụ gây tăng sản xuất nước tiểu hoặc làm giãn cơ bàng quang, dẫn đến việc chó đi tiểu không tự chủ. Ví dụ điển hình là các loại thuốc lợi tiểu hoặc corticosteroid (như prednisone) thường được kê đơn cho nhiều tình trạng y tế khác nhau. Nếu chó của bạn đang dùng thuốc và bắt đầu có dấu hiệu tiểu không tự chủ, hãy thông báo cho bác sĩ thú y.

Vấn đề hành vi

Đôi khi, cái mà chúng ta nghĩ là chó đi tiểu không tự chủ thực chất lại là các vấn đề về hành vi, mặc dù chúng khác biệt về bản chất.

• Tiểu tiện phục tùng (Submissive Urination): Chó đi tiểu khi quá phấn khích, lo lắng hoặc khi cảm thấy bị đe dọa. Đây là một phản ứng tự nhiên để thể hiện sự phục tùng.

• Tiểu tiện do lo lắng chia ly (Separation Anxiety Urination): Chó đi tiểu trong nhà khi chủ vắng mặt, thường kèm theo các hành vi phá hoại khác. Đây là cách chó đối phó với sự căng thẳng.

• Đánh dấu lãnh thổ: Chó đực (và đôi khi cả chó cái) có thể đi tiểu một lượng nhỏ để đánh dấu lãnh thổ.

  Chó poodle nhỏ tuổi đang đi tiểu không tự chủ trên sàn nhà

  Điều quan trọng là phải phân biệt được các vấn đề hành vi này với tình trạng tiểu không tự chủ thực sự, vì phương pháp điều trị hoàn toàn khác nhau.

Các triệu chứng chung của chó đi tiểu không tự chủ

Việc nhận biết các triệu chứng của chó đi tiểu không tự chủ sớm sẽ giúp chủ nuôi đưa thú cưng đi khám và điều trị kịp thời. Các dấu hiệu không chỉ liên quan trực tiếp đến việc rò rỉ nước tiểu mà còn bao gồm các thay đổi về vệ sinh và hành vi của chó.

Rò rỉ nước tiểu không kiểm soát

Đây là triệu chứng rõ ràng nhất. Chó có thể nhỏ giọt nước tiểu khi đi lại, khi nằm xuống hoặc khi ngủ. Đôi khi, chủ nuôi chỉ phát hiện ra khi thấy vũng nước tiểu trên sàn nhà, thảm, giường của chó hoặc những nơi chó thường nghỉ ngơi. Đặc biệt, việc rò rỉ xảy ra khi chó đang ngủ hoặc nghỉ ngơi là dấu hiệu đặc trưng của tiểu không tự chủ, vì lúc đó chó không hề có ý thức đi vệ sinh.

Da bị kích ứng và viêm nhiễm

Việc da tiếp xúc liên tục với nước tiểu, đặc biệt là ở vùng sinh dục, đùi trong và bụng dưới, có thể gây ra tình trạng viêm da do nước tiểu (urine scald dermatitis). Da có thể trở nên đỏ, ẩm ướt, sưng tấy và thậm chí loét. Tình trạng này rất khó chịu cho chó và có thể dẫn đến nhiễm trùng thứ cấp do vi khuẩn hoặc nấm.

Lông ẩm ướt hoặc đổi màu

Lông ở khu vực xung quanh bộ phận sinh dục và đùi sau thường xuyên ẩm ướt. Theo thời gian, nếu không được vệ sinh kỹ lưỡng, lông có thể bị đổi màu (thường là màu vàng hoặc nâu) do tiếp xúc lâu dài với nước tiểu. Điều này đặc biệt dễ nhận thấy ở những giống chó có bộ lông màu sáng.

Liếm láp quá mức

Chó bị tiểu không tự chủ thường xuyên liếm láp vùng âm hộ hoặc dương vật để cố gắng làm sạch và giảm bớt cảm giác khó chịu do nước tiểu gây ra. Hành vi liếm láp quá mức này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da và kích ứng, tạo thành một vòng luẩn quẩn khó chịu.

Mùi nước tiểu nồng nặc

Nước tiểu bị rò rỉ không kiểm soát sẽ thấm vào lông, da và môi trường xung quanh, tạo ra mùi nước tiểu nồng nặc trong không gian sống của bạn và trên cơ thể chó. Mùi này có thể bám vào các vật dụng trong nhà như thảm, sofa, giường và đặc biệt là chỗ ngủ của chó.

Thay đổi hành vi

Một số chó có thể biểu hiện sự lo lắng hoặc căng thẳng do tình trạng của mình. Chúng có thể trở nên ít hoạt động hơn, tránh tiếp xúc với chủ, hoặc thậm chí có dấu hiệu trầm cảm. Chó cũng có thể tự cô lập bản thân hoặc tránh đến những khu vực mà chúng đã làm ướt trước đó.

Uống nước nhiều hơn bình thường

Nếu nguyên nhân của chó đi tiểu không tự chủ là do các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, bệnh thận hoặc hội chứng Cushing, chó có thể uống nước nhiều hơn bình thường. Việc uống nhiều nước sẽ dẫn đến đi tiểu nhiều hơn và làm tăng nguy cơ rò rỉ nước tiểu.

Khó khăn khi đi tiểu (nếu có tắc nghẽn)

Trong trường hợp nguyên nhân là sỏi bàng quang hoặc khối u gây tắc nghẽn một phần, chó có thể có biểu hiện rặn khi đi tiểu, tiểu rắt, hoặc chỉ tiểu ra một lượng nước tiểu rất nhỏ.

Làm gì nếu chó đi tiểu không tự chủ?

Khi phát hiện chó đi tiểu không tự chủ, điều quan trọng nhất là bạn cần giữ bình tĩnh và đưa chó đến bác sĩ thú y càng sớm càng tốt. Tình trạng này hiếm khi tự khỏi và thường là dấu hiệu của một vấn đề y tế cần được chẩn đoán và điều trị chuyên nghiệp.

Tham khảo ý kiến bác sĩ thú y ngay lập tức

Đừng cố gắng tự chẩn đoán hoặc điều trị tại nhà. Bác sĩ thú y là người có chuyên môn để xác định nguyên nhân chính xác và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất. Họ sẽ thực hiện một quy trình khám toàn diện để đánh giá tình trạng sức khỏe của thú cưng.

Cung cấp lịch sử y tế đầy đủ

Khi đến phòng khám, hãy chuẩn bị sẵn sàng để cung cấp thông tin chi tiết nhất có thể cho bác sĩ thú y. Các thông tin quan trọng bao gồm:

• Thời điểm và tần suất: Khi nào chó bắt đầu có dấu hiệu tiểu không tự chủ? Xảy ra bao lâu một lần? Chỉ khi ngủ hay cả khi thức?
• Lượng nước tiểu: Lượng nước tiểu rò rỉ là ít hay nhiều?
• Hành vi đi vệ sinh: Chó có đi tiểu bình thường không? Có rặn, tiểu dắt, hay tiểu đau không?
• Thói quen uống nước: Chó có uống nước nhiều hơn bình thường không?
• Thuốc đang dùng: Bất kỳ loại thuốc nào chó đang dùng, kể cả thuốc bổ sung.
• Tiền sử bệnh lý: Các bệnh chó đã mắc, phẫu thuật (đặc biệt là triệt sản), và thời điểm triệt sản.
• Các triệu chứng khác: Bất kỳ thay đổi nào về hành vi, ăn uống, mức độ hoạt động.

Quy trình chẩn đoán tại phòng khám thú y

Bác sĩ thú y sẽ tiến hành các bước sau để chẩn đoán nguyên nhân gây chó đi tiểu không tự chủ:

1. Khám lâm sàng: Kiểm tra tổng thể tình trạng sức khỏe của chó, bao gồm khám bụng để đánh giá bàng quang, khám cột sống, vùng sinh dục để tìm dấu hiệu kích ứng, viêm nhiễm hoặc các bất thường cấu trúc.
2. Phân tích nước tiểu (Urinalysis): Đây là xét nghiệm cơ bản nhưng rất quan trọng để kiểm tra sự hiện diện của nhiễm trùng, tinh thể, máu, protein hoặc glucose trong nước tiểu. Kết quả sẽ giúp xác định liệu có nhiễm trùng đường tiết niệu, sỏi hoặc các bệnh lý như tiểu đường hay bệnh thận hay không.
3. Nuôi cấy nước tiểu (Urine Culture and Sensitivity): Nếu phân tích nước tiểu cho thấy dấu hiệu nhiễm trùng, bác sĩ có thể yêu cầu nuôi cấy nước tiểu để xác định chính xác loại vi khuẩn gây bệnh và kháng sinh phù hợp nhất để điều trị.
4. Xét nghiệm máu (Blood Work): Bao gồm xét nghiệm công thức máu toàn phần (CBC) và sinh hóa máu (Blood Chemistry Panel). Các xét nghiệm này giúp đánh giá chức năng thận, gan, nồng độ glucose, hormone và các chỉ số khác có thể liên quan đến các bệnh lý toàn thân gây tiểu không tự chủ như tiểu đường, bệnh thận hoặc hội chứng Cushing.
5. Chụp X-quang (Radiography): Chụp X-quang vùng bụng có thể giúp phát hiện sỏi bàng quang, sỏi thận, hoặc các bất thường về cấu trúc xương cột sống có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh điều khiển bàng quang.
6. Siêu âm (Ultrasound): Siêu âm vùng bụng cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc bàng quang, niệu quản, thận, tuyến tiền liệt (ở chó đực) và tử cung (ở chó cái). Nó có thể giúp phát hiện khối u, dị tật, viêm nhiễm hoặc tình trạng ứ nước tiểu.
7. Chụp cản quang (Contrast Studies): Trong một số trường hợp, đặc biệt khi nghi ngờ niệu quản lạc chỗ, bác sĩ có thể thực hiện chụp cản quang (ví dụ: IVP – Intravenous Pyelogram hoặc Vaginourethrography). Kỹ thuật này sử dụng chất cản quang để làm nổi bật cấu trúc đường tiết niệu trên phim X-quang, giúp phát hiện các bất thường khó nhìn thấy.

Một số biến chứng khi chó đi tiểu không tự chủ

Nếu tình trạng chó đi tiểu không tự chủ không được điều trị kịp thời và đúng cách, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của chó cưng.

Viêm da do nước tiểu (Urine Scald Dermatitis)

Đây là một trong những biến chứng phổ biến và dễ nhận thấy nhất. Da của chó, đặc biệt là ở vùng bụng dưới, đùi trong và xung quanh bộ phận sinh dục, liên tục tiếp xúc với nước tiểu sẽ bị kích ứng, đỏ, sưng tấy và có thể hình thành các vết loét. Vùng da này rất đau rát, khó chịu, khiến chó liếm láp nhiều hơn, làm tình trạng thêm trầm trọng.

Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát (Recurrent UTIs)

Nước tiểu ứ đọng hoặc không được tống xuất hoàn toàn khỏi bàng quang do cơ chế tiểu không tự chủ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu thường xuyên. Các nhiễm trùng này có thể khó điều trị dứt điểm và nếu không được kiểm soát, có thể lan lên thận.

Nhiễm trùng thận (Pyelonephritis)

Nếu nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát hoặc không được điều trị hiệu quả, vi khuẩn có thể di chuyển ngược lên niệu quản và gây nhiễm trùng thận. Nhiễm trùng thận là một tình trạng nghiêm trọng, có thể gây tổn thương thận vĩnh viễn và ảnh hưởng đến chức năng lọc máu của cơ thể, dẫn đến suy thận.

Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của chó

Tình trạng tiểu không tự chủ gây khó chịu về thể chất (viêm da, ngứa ngáy) và cả tâm lý (lo lắng, xấu hổ). Chó có thể trở nên ít hoạt động, né tránh sự tương tác, hoặc thậm chí trầm cảm. Chúng có thể không muốn nằm ở những nơi sạch sẽ vì sợ làm ướt, dẫn đến việc giảm chất lượng giấc ngủ và nghỉ ngơi.

Vấn đề vệ sinh và môi trường sống

Nước tiểu rò rỉ liên tục gây mất vệ sinh nghiêm trọng trong nhà. Mùi nước tiểu nồng nặc có thể bám vào thảm, đồ nội thất và sàn nhà, tạo ra môi trường không trong lành. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chó mà còn gây căng thẳng và phiền toái cho chủ nuôi, có thể dẫn đến việc giảm sự tương tác giữa chó và chủ.

Suy giảm nhận thức (Cognitive Dysfunction Syndrome – CDS)

Mặc dù bản thân CDS không phải là biến chứng trực tiếp của tiểu không tự chủ, nhưng ở chó già, cả hai tình trạng này có thể xuất hiện đồng thời. CDS có thể làm chó quên các thói quen đi vệ sinh đã được huấn luyện, làm trầm trọng thêm vấn đề mất kiểm soát.

Những con chó nhất định có dễ bị tiểu không tự chủ không?

Mặc dù tình trạng chó đi tiểu không tự chủ có thể ảnh hưởng đến bất kỳ giống chó, lứa tuổi hoặc giới tính nào, nhưng có một số yếu tố nguy cơ và nhóm đối tượng nhất định có xu hướng dễ mắc phải hơn.

Chó cái đã triệt sản

Đây là nhóm đối tượng phổ biến nhất. Ước tính có khoảng 20% chó cái triệt sản phát triển tình trạng tiểu không tự chủ, thường là do thiếu hụt estrogen gây suy yếu cơ vòng niệu đạo. Tình trạng này có thể xuất hiện vài tháng đến vài năm sau khi triệt sản.

Chó già

Khi chó già đi, các cơ bắp, bao gồm cả cơ kiểm soát bàng quang, sẽ yếu dần. Hệ thống thần kinh điều khiển chức năng bàng quang cũng có thể bị suy giảm. Ngoài ra, chó già thường dễ mắc các bệnh lý như viêm khớp (gây khó khăn khi di chuyển ra ngoài để đi vệ sinh), bệnh thận, tiểu đường hoặc suy giảm nhận thức, tất cả đều có thể góp phần gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng tiểu không tự chủ.

Các giống chó có yếu tố di truyền

Một số giống chó có khuynh hướng di truyền mắc phải tình trạng chó đi tiểu không tự chủ hoặc các bệnh lý liên quan đến hệ tiết niệu. Các giống chó thường được ghi nhận dễ bị ảnh hưởng bao gồm:

• Cocker Spaniels: Đặc biệt dễ mắc bệnh thiếu hụt estrogen sau triệt sản.
• Springer Spaniels: Tương tự như Cocker Spaniels.
• Doberman Pinschers: Cũng nằm trong nhóm có nguy cơ cao.
• Old English Sheepdogs: Dễ mắc các vấn đề về bàng quang.
• Boxer, Rottweiler, Weimaraner, Great Dane, Irish Setter, German Shepherd: Các giống chó lớn này cũng có thể có nguy cơ cao hơn, đặc biệt là với các vấn đề về cột sống hoặc dị tật bẩm sinh.

Chó mắc dị tật bẩm sinh

Những chó con sinh ra với các dị tật cấu trúc của hệ tiết niệu, ví dụ như niệu quản lạc chỗ (ectopic ureters), thường biểu hiện tiểu không tự chủ ngay từ khi còn rất nhỏ. Tình trạng này là do nước tiểu không đi vào bàng quang mà rò rỉ trực tiếp ra ngoài.

Chó bị các bệnh lý tiềm ẩn

Chó mắc các bệnh như tiểu đường, bệnh thận, hội chứng Cushing, hoặc các bệnh thần kinh (ví dụ: bệnh đĩa đệm) đều có nguy cơ cao hơn bị tiểu không tự chủ do ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến chức năng bàng quang và hệ thống thần kinh.

Điều trị chó đi tiểu không tự chủ

Việc điều trị chó đi tiểu không tự chủ phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân cơ bản đã được chẩn đoán bởi bác sĩ thú y. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau, từ dùng thuốc đến phẫu thuật, và thường cần sự kết hợp giữa các liệu pháp để đạt hiệu quả tốt nhất.

Điều trị theo nguyên nhân cơ bản

1. Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI): Nếu nguyên nhân là do vi khuẩn, chó sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh thích hợp dựa trên kết quả nuôi cấy và kháng sinh đồ. Quá trình điều trị thường kéo dài vài tuần và cần được tái khám để đảm bảo nhiễm trùng đã được loại bỏ hoàn toàn.
2. Sỏi tiết niệu: Tùy thuộc vào loại sỏi, bác sĩ có thể đề xuất thay đổi chế độ ăn uống chuyên biệt để hòa tan sỏi hoặc sử dụng thuốc. Trong nhiều trường hợp, đặc biệt là với sỏi lớn hoặc không thể hòa tan bằng thuốc, phẫu thuật sẽ được chỉ định để loại bỏ sỏi.
3. Bệnh lý toàn thân: Nếu tiểu không tự chủ là triệu chứng của các bệnh như tiểu đường, bệnh thận hoặc hội chứng Cushing, việc điều trị bệnh lý chính là ưu tiên hàng đầu. Kiểm soát tốt các bệnh này thường giúp cải thiện hoặc loại bỏ hoàn toàn tình trạng tiểu không tự chủ.
4. Dị tật bẩm sinh hoặc rối loạn giải phẫu: Các dị tật như niệu quản lạc chỗ hoặc khối u trong bàng quang thường yêu cầu phẫu thuật để sửa chữa hoặc loại bỏ. Phẫu thuật là phương pháp hiệu quả nhất để khắc phục các vấn đề cấu trúc này.

Điều trị triệu chứng và quản lý

Trong nhiều trường hợp, đặc biệt là với tình trạng thiếu hụt cơ vòng niệu đạo, điều trị tập trung vào việc tăng cường khả năng kiểm soát bàng quang thông qua thuốc.

1. Liệu pháp hormone (Estrogen thay thế): Đối với chó cái đã triệt sản bị thiếu hụt estrogen, liệu pháp bổ sung estrogen (ví dụ: Diethylstilbestrol – DES) thường rất hiệu quả. Estrogen giúp tăng cường trương lực cơ vòng niệu đạo, cải thiện khả năng đóng kín bàng quang. Thuốc thường được dùng hàng ngày với liều thấp nhất có hiệu quả để giảm thiểu tác dụng phụ.

2. Phenylpropanolamine (PPA): Đây là một loại thuốc cường giao cảm, hoạt động bằng cách kích thích các thụ thể alpha-adrenergic trong cơ vòng niệu đạo, làm tăng trương lực và sức mạnh của cơ vòng, từ đó giúp kiểm soát dòng chảy của nước tiểu. PPA thường được dùng hai đến ba lần mỗi ngày và có hiệu quả cao trong việc quản lý tiểu không tự chủ do suy yếu cơ vòng.

3. Thuốc chống trầm cảm ba vòng (Imipramine): Thuốc này có tác dụng kép, vừa tăng trương lực cơ vòng niệu đạo, vừa làm giãn cơ bàng quang, giúp bàng quang chứa được nhiều nước tiểu hơn. Imipramine có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với các loại thuốc khác.

4. Thuốc giãn cơ: Trong một số ít trường hợp, nếu nguyên nhân là do co thắt bàng quang không tự chủ, bác sĩ có thể kê thuốc giãn cơ như Baclofen hoặc Diazepam.

5. Tiêm collagen hoặc gel polyme: Đây là một liệu pháp tương đối mới và ít xâm lấn hơn. Bác sĩ thú y sẽ tiêm một chất độn (collagen hoặc gel polyme) vào xung quanh niệu đạo để tạo thêm áp lực, giúp tăng cường khả năng đóng kín của cơ vòng. Phương pháp này có thể cần tiêm nhắc lại theo thời gian.

   Chủ nhân đang dọn dẹp vệt nước tiểu của chó đi tiểu không tự chủ trên sàn gạch

   Phòng khám thú y Mochi Cat là địa chỉ đáng tin cậy để bạn tìm kiếm sự tư vấn và điều trị chuyên nghiệp cho chó cưng của mình.

   Một chú chó Poodle đang ngồi đi tiểu trên thảm, thể hiện tình trạng đi tiểu không tự chủ

Chăm sóc tại nhà và quản lý môi trường

Bên cạnh việc điều trị y tế, việc chăm sóc và quản lý tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho chó và giảm thiểu phiền toái cho chủ nuôi:

• Tăng tần suất đi vệ sinh: Đưa chó đi vệ sinh thường xuyên hơn, đặc biệt là trước khi ngủ và sau khi thức dậy.
• Sử dụng tã hoặc quần lót vệ sinh: Có thể sử dụng tã chuyên dụng cho chó hoặc quần lót vệ sinh có miếng lót thấm hút để giữ vệ sinh cho nhà cửa và chó.
• Giữ vệ sinh vùng da: Thường xuyên làm sạch và lau khô vùng da xung quanh bộ phận sinh dục của chó để ngăn ngừa viêm da. Có thể sử dụng khăn ẩm không mùi hoặc dung dịch vệ sinh nhẹ nhàng theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Đệm lót chống thấm: Sử dụng đệm lót chống thấm nước cho giường ngủ của chó hoặc những khu vực chó thường nằm.
• Vệ sinh nhà cửa: Vệ sinh kỹ lưỡng các khu vực bị dính nước tiểu bằng dung dịch khử mùi chuyên dụng để loại bỏ mùi hôi và ngăn chó quay lại đi tiểu ở những chỗ đó.
• Kiên nhẫn và hỗ trợ: Chó bị tiểu không tự chủ có thể cảm thấy căng thẳng hoặc xấu hổ. Hãy kiên nhẫn, không trừng phạt chó vì điều đó chỉ làm tăng sự lo lắng của chúng.

Kết luận

Chó đi tiểu không tự chủ là một vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng không nên bị bỏ qua. Nó không chỉ gây ra sự bất tiện cho chủ nuôi mà còn là dấu hiệu cảnh báo về các bệnh lý tiềm ẩn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của chó cưng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và tìm kiếm sự can thiệp của bác sĩ thú y là vô cùng quan trọng để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Với sự chăm sóc y tế kịp thời và sự kiên nhẫn của chủ nuôi, nhiều trường hợp chó đi tiểu không tự chủ có thể được kiểm soát hiệu quả, giúp chó có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.

Ngày Cập Nhật: Tháng 9 30, 2025 by Trần Thanh Tâm Ni