Việc chó bị rụng lông quanh mắt không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn là tín hiệu cảnh báo về các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Tình trạng này có thể gây lo lắng cho bất kỳ chủ nuôi nào khi nhận thấy những mảng lông thưa thớt hoặc trụi hoàn toàn ở vùng mắt nhạy cảm của thú cưng. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích các nguyên nhân phổ biến, từ những yếu tố môi trường đơn giản đến các bệnh lý phức tạp, đồng thời cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách nhận biết và điều trị hiệu quả để đảm bảo sức khỏe và sự thoải mái cho người bạn bốn chân của bạn.
Chó bị rụng lông quanh mắt
Tổng quan về cấu trúc da và lông quanh mắt chó
Vùng da và lông xung quanh mắt của chó là một khu vực đặc biệt nhạy cảm, dễ bị tổn thương và phản ứng với các tác nhân bên trong lẫn bên ngoài cơ thể. Da ở khu vực này thường mỏng hơn, ít tuyến dầu hơn so với các vùng da khác, khiến nó dễ bị khô, kích ứng và viêm nhiễm. Lông quanh mắt có vai trò bảo vệ, giúp ngăn bụi bẩn, dị vật và mồ hôi xâm nhập vào mắt. Tuy nhiên, khi có bất kỳ sự mất cân bằng nào về sức khỏe, vùng lông này có thể rụng đi, để lộ phần da nhạy cảm bên dưới và làm tăng nguy cơ phát triển các vấn đề nghiêm trọng hơn. Sự thay đổi trong độ dày, màu sắc hoặc sự phân bố của lông ở khu vực này thường là dấu hiệu đầu tiên cho thấy có điều gì đó không ổn. Việc hiểu rõ cấu trúc và chức năng của vùng da lông quanh mắt sẽ giúp chủ nuôi nhận diện sớm các vấn đề và có biện pháp can thiệp kịp thời, hạn chế tối đa nguy cơ ảnh hưởng đến thị lực và sức khỏe tổng thể của chó.
Nguyên nhân phổ biến khiến chó bị rụng lông quanh mắt
Tình trạng chó bị rụng lông quanh mắt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những yếu tố đơn giản dễ khắc phục đến các bệnh lý nghiêm trọng cần sự can thiệp của bác sĩ thú y. Việc xác định đúng nguyên nhân gốc rễ là chìa khóa để điều trị hiệu quả và ngăn ngừa tái phát. Mỗi nguyên nhân đều có những dấu hiệu và triệu chứng đi kèm đặc trưng, đòi hỏi chủ nuôi phải quan sát kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến chuyên môn.
Dị ứng
Dị ứng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng chó bị rụng lông quanh mắt. Giống như con người, chó có thể phát triển phản ứng dị ứng với nhiều tác nhân trong môi trường hoặc trong chế độ ăn uống của chúng. Khi chó tiếp xúc với chất gây dị ứng, hệ miễn dịch của chúng sẽ phản ứng quá mức, dẫn đến viêm, ngứa và kích ứng da, đặc biệt là ở các vùng nhạy cảm như quanh mắt, miệng, tai và mũi.
Triệu chứng của dị ứng ở chó
Các dấu hiệu của dị ứng thường bao gồm chảy nước mắt, đỏ mắt, hắt hơi và sổ mũi. Quan trọng hơn, chó có xu hướng dụi mắt bằng chân hoặc cọ xát vào thảm, đồ vật xung quanh do cảm giác ngứa ngáy dữ dội. Hành động dụi mạnh này là nguyên nhân trực tiếp khiến lông ở vùng quanh mắt bị rụng. Da vùng mắt có thể trở nên đỏ, sưng và đôi khi xuất hiện các vết xước nhỏ do cọ xát quá mức. Ngoài ra, bạn có thể nhận thấy các triệu chứng dị ứng khác như viêm da ở các khu vực khác trên cơ thể hoặc các vấn đề tiêu hóa nếu dị ứng do thức ăn.
Biện pháp xử lý dị ứng
Để xử lý tình trạng dị ứng, bước đầu tiên và quan trọng nhất là đưa chó đến phòng khám thú y. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra lâm sàng và có thể đề xuất các xét nghiệm dị ứng chuyên sâu để xác định chính xác tác nhân gây dị ứng. Sau khi nguyên nhân được xác định, việc điều trị sẽ tập trung vào việc loại bỏ hoặc giảm thiểu tiếp xúc với chất gây dị ứng. Nếu dị ứng do thức ăn, bạn cần thực hiện chế độ ăn kiêng loại trừ, loại bỏ từng thành phần thức ăn nghi ngờ để tìm ra thủ phạm. Quá trình này đòi hỏi sự kiên nhẫn và theo dõi chặt chẽ.
Đối với dị ứng môi trường, việc giữ vệ sinh sạch sẽ không gian sống của chó là rất quan trọng. Thường xuyên hút bụi, lau sàn, giặt giũ chăn nệm của chó để loại bỏ phấn hoa, bụi bẩn và các chất gây dị ứng khác. Sau khi đi dạo, nên dùng khăn ẩm mềm lau nhẹ vùng lông quanh mắt và toàn thân cho chó để loại bỏ các hạt phấn hoa hoặc bụi bẩn bám vào. Bác sĩ thú y cũng có thể kê toa thuốc kháng histamin, steroid hoặc các loại thuốc miễn dịch để kiểm soát các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng, giúp giảm ngứa và viêm, từ đó hạn chế hành vi dụi mắt và tình trạng chó bị rụng lông quanh mắt.
Viêm da dị ứng (Atopic Dermatitis)
Viêm da dị ứng là một tình trạng da mãn tính do phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch với các dị nguyên trong môi trường như phấn hoa, mạt bụi, nấm mốc. Đây là một dạng dị ứng phổ biến ở chó, thường gây ra các triệu chứng nặng nề và khó chịu hơn so với dị ứng thông thường. Vùng da quanh mắt là một trong những khu vực điển hình bị ảnh hưởng, cùng với tai, bụng, bàn chân, gốc đuôi, nách và mõm.
Dấu hiệu nhận biết viêm da dị ứng
Các triệu chứng của viêm da dị ứng ở chó thường bao gồm ngứa và gãi không ngừng, liếm lông quá mức, đặc biệt là ở những vùng bị ảnh hưởng. Da trở nên khô ráp, đỏ ửng, và có thể bị dày lên, sần sùi theo thời gian. Trong nhiều trường hợp, vùng da bị viêm da dị ứng có thể xuất hiện mùi giống như men hoặc có các vết loét do nhiễm trùng thứ cấp. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của chó, khiến chúng mệt mỏi và cáu kỉnh. Khi viêm da xảy ra quanh mắt, việc gãi và cọ xát liên tục sẽ dẫn đến chó bị rụng lông quanh mắt một cách rõ rệt.
Phương pháp điều trị viêm da dị ứng
Việc điều trị viêm da dị ứng đòi hỏi một phương pháp tiếp cận toàn diện và thường kéo dài. Lựa chọn đầu tiên và tốt nhất là đưa chó đến phòng khám thú y để được chẩn đoán chính xác và lập kế hoạch điều trị. Bác sĩ thú y có thể kê một số loại thuốc để kiểm soát các triệu chứng và giải quyết nguyên nhân gây bệnh. Thuốc kháng sinh thường được sử dụng để điều trị các trường hợp nhiễm trùng da thứ cấp do vi khuẩn, giúp giảm ngứa và viêm. Ngoài ra, việc giảm mẫn cảm thông qua liệu pháp miễn dịch có thể được áp dụng. Bác sĩ thú y sẽ tiêm một lượng nhỏ chất gây dị ứng đã được xác định vào cơ thể chó theo định kỳ, giúp chó dần dần phát triển khả năng chịu đựng và giảm phản ứng dị ứng.
Trong trường hợp có nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng khuẩn hoặc kháng nấm phù hợp. Việc tắm gội bằng các loại dầu gội trị liệu đặc biệt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm dịu làn da ngứa ngáy, loại bỏ vảy da chết và giúp lông mọc lại. Các loại dầu gội này thường chứa các thành phần kháng viêm, kháng khuẩn hoặc dưỡng ẩm, mang lại hiệu quả tức thì trong việc giảm khó chịu cho chó.
Viêm kết mạc (Đau mắt đỏ)
Viêm kết mạc, hay còn gọi là đau mắt đỏ, là tình trạng viêm nhiễm màng kết mạc – lớp màng mỏng bao phủ phần lòng trắng của mắt và mặt trong của mí mắt. Khi chó mắc phải bệnh này, chúng sẽ cảm thấy khó chịu và đau đớn, dẫn đến hành vi dùng chân gãi liên tục xung quanh vùng mắt. Hành động này là một trong những nguyên nhân chính khiến chó bị rụng lông quanh mắt.
Triệu chứng của viêm kết mạc
Các triệu chứng của viêm kết mạc ở chó rất dễ nhận biết và thường biểu hiện rõ ràng. Chó sẽ nháy mắt hoặc nheo mắt quá mức do cảm giác khó chịu và nhạy cảm với ánh sáng. Vùng da quanh mắt và trên mí mắt thường bị sưng, đỏ. Lòng trắng của mắt cũng có thể chuyển sang màu đỏ hoặc hồng. Một trong những dấu hiệu đặc trưng khác là mắt tiết nhiều ghèn, có thể có màu trong, trắng, vàng hoặc xanh lá cây tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm. Chó cũng có thể trở nên lờ đờ, kém năng động hơn do cảm giác đau và khó chịu.
Điều trị viêm kết mạc
Việc điều trị viêm kết mạc phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân gây bệnh. Do đó, việc đưa chó đến bác sĩ thú y để chẩn đoán chính xác là vô cùng cần thiết. Nếu viêm kết mạc do nhiễm trùng vi khuẩn, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc mỡ kháng sinh hoặc thuốc nhỏ mắt kháng sinh. Các loại thuốc này cần được sử dụng đúng liều lượng và thời gian theo chỉ dẫn để đảm bảo hiệu quả điều trị tối ưu.
Trong trường hợp nguyên nhân không phải do vi khuẩn mà là do dị ứng hoặc kích ứng, bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt chứa corticosteroid hoặc các loại thuốc kháng viêm khác để giảm sưng và viêm. Ngoài ra, việc vệ sinh mắt cho chó bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch rửa mắt chuyên dụng cũng giúp loại bỏ ghèn và dị vật, giữ cho mắt luôn sạch sẽ. Trong quá trình điều trị, chủ nuôi cần đeo vòng cổ chống liếm cho chó để ngăn chúng tiếp tục gãi hoặc dụi mắt, tránh làm tình trạng nặng thêm và gây rụng lông.
Bệnh viêm da do Demodex (Demodicosis)
Demodicosis, hay còn gọi là bệnh viêm da do Demodex, là một tình trạng da phổ biến ở chó do sự phát triển quá mức của loài ve Demodex canis. Trên thực tế, hầu hết các loài chó đều có một lượng nhỏ ve Demodex sống cộng sinh trên da mà không gây hại. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch của chó bị suy yếu (do stress, bệnh tật, tuổi tác hoặc di truyền), số lượng ve này có thể tăng lên đột biến, dẫn đến viêm nhiễm, rụng lông, lở loét và nhiễm trùng da thứ cấp. Vùng da quanh mắt là một trong những khu vực thường bị ảnh hưởng đầu tiên.
Dấu hiệu và triệu chứng của Demodex
Các dấu hiệu của bệnh viêm da do Demodex thường bắt đầu bằng các mảng lông thưa thớt hoặc rụng lông hoàn toàn, đặc biệt là ở vùng quanh mắt, mõm và chân. Da ở những khu vực này có thể bị đỏ, viêm, có vảy hoặc xuất hiện các nốt mụn nhỏ. Chó có thể cảm thấy ngứa hoặc không ngứa tùy thuộc vào mức độ và dạng bệnh. Có hai dạng chính của Demodex: khu trú (localised) và toàn thân (generalised). Dạng khu trú thường chỉ ảnh hưởng đến một vài vùng nhỏ trên cơ thể, trong khi dạng toàn thân nghiêm trọng hơn, lây lan rộng và có thể đi kèm với nhiễm trùng da do vi khuẩn, gây ra mủ, loét và sưng tấy. Tình trạng này làm cho chó bị rụng lông quanh mắt thành các mảng tròn, không đều.
Cách điều trị bệnh viêm da do Demodex
Bệnh viêm da do Demodex khu trú thường có khả năng tự khỏi lên đến 90% ở chó con. Tuy nhiên, đối với các trường hợp nghiêm trọng hơn hoặc dạng toàn thân, việc can thiệp y tế là cần thiết. Chủ nuôi cần đưa chó đến phòng khám thú y để được chẩn đoán chính xác bằng cách cạo da và soi kính hiển vi để tìm ve Demodex.
Sau khi xác nhận bệnh, bác sĩ thú y sẽ kê đơn thuốc điều trị ve Demodex. Các loại thuốc này có thể bao gồm thuốc nhỏ tại chỗ, thuốc uống dạng viên nhai hoặc dung dịch tắm đặc trị. Thuốc trị bọ chét và ve chuyên dụng hiện nay thường rất hiệu quả trong việc tiêu diệt ve Demodex. Quá trình điều trị có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng và đòi hỏi sự kiên trì của chủ nuôi. Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng có thể điều trị các nhiễm trùng da thứ cấp bằng kháng sinh. Điều quan trọng là phải tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ để đảm bảo ve được loại bỏ hoàn toàn và ngăn ngừa tái phát, giúp lông chó mọc lại khỏe mạnh.
Bọ chét và ve
Bọ chét và ve là những ký sinh trùng bên ngoài phổ biến, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe và khó chịu cho chó, bao gồm cả tình trạng chó bị rụng lông quanh mắt. Những loài ký sinh nhỏ bé này không chỉ hút máu mà còn gây kích ứng da nghiêm trọng thông qua vết cắn và nước bọt của chúng. Ở một số chó, nước bọt của bọ chét có thể gây ra phản ứng dị ứng nặng, được gọi là viêm da dị ứng do bọ chét.
Dấu hiệu chó bị bọ chét hoặc ve
Bọ chét thường ẩn nấp ở những vùng lông rậm rạp như gốc tai, gốc đuôi, bụng và bẹn. Tuy nhiên, chúng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể chó, bao gồm cả vùng quanh mắt. Dấu hiệu rõ ràng nhất của sự hiện diện của bọ chét là chó gãi, cắn hoặc liếm lông liên tục và dữ dội. Khi bạn vạch lông chó ra, bạn có thể nhìn thấy những con bọ chét nhỏ màu nâu di chuyển nhanh chóng trên da. Một dấu hiệu khác là sự xuất hiện của những “hạt tiêu đen” nhỏ trên lông chó, đó chính là phân bọ chét. Khi làm ẩm những hạt này, chúng sẽ chuyển sang màu đỏ do chứa máu đã tiêu hóa.
Ve thì lớn hơn bọ chét và thường bám vào da chó để hút máu. Chúng có thể xuất hiện dưới dạng những nốt sần nhỏ màu xám hoặc nâu, sưng to khi đã hút đầy máu. Ve cũng gây ngứa và khó chịu, dẫn đến hành vi gãi ngứa khiến lông vùng mắt bị rụng.
Cách điều trị bọ chét và ve
Để điều trị bọ chét và ve tại nhà, bạn có thể sử dụng các sản phẩm chuyên dụng như viên nhai (hiệu quả nhanh và kéo dài), thuốc nhỏ gáy, vòng cổ trị bọ chét hoặc dầu gội đặc trị. Điều quan trọng là phải lựa chọn sản phẩm phù hợp với cân nặng và độ tuổi của chó, đồng thời tuân thủ hướng dẫn sử dụng. Để có lựa chọn tốt nhất, bạn có thể tham khảo thêm tại Mochi Cat.
Trong trường hợp nhiễm trùng nặng hoặc tình trạng dị ứng do bọ chét nghiêm trọng, bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc mạnh hơn để kiểm soát tình hình. Bên cạnh việc điều trị trực tiếp trên chó, việc vệ sinh môi trường sống là cực kỳ quan trọng. Trứng và ấu trùng bọ chét có thể tồn tại trong thảm, đồ nội thất và nệm của chó. Do đó, bạn cần thường xuyên hút bụi, giặt giũ chăn nệm và phun thuốc diệt côn trùng an toàn cho vật nuôi trong nhà. Điều này giúp phá vỡ vòng đời của bọ chét và ngăn ngừa tái nhiễm, từ đó chấm dứt tình trạng ngứa ngáy và rụng lông ở chó.
Bệnh tăng nhãn áp (Glaucoma)
Tăng nhãn áp là một tình trạng mắt nghiêm trọng, xảy ra khi áp lực bên trong mắt tăng lên quá mức do chất lỏng trong mắt (thủy dịch) không thể thoát ra ngoài đúng cách. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến tổn thương thần kinh thị giác không hồi phục và gây mù lòa vĩnh viễn cho chó. Cảm giác đau đớn và khó chịu do áp lực mắt tăng cao sẽ khiến chó liên tục dụi mắt, đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến chó bị rụng lông quanh mắt.
Triệu chứng của bệnh tăng nhãn áp
Các triệu chứng của bệnh tăng nhãn áp ở chó thường tiến triển nhanh chóng và rất đáng chú ý. Chó sẽ nháy mắt liên tục hoặc nheo mắt do đau. Lòng trắng của mắt sẽ trở nên đỏ rực do các mạch máu bị giãn. Đồng tử có thể giãn rộng và không phản ứng hoặc phản ứng kém với ánh sáng. Mắt bị ảnh hưởng có thể trở nên đục hoặc có màu xanh xám, biểu hiện của sự sưng phù giác mạc. Chó cũng có thể lờ đờ, chán ăn và thể hiện rõ sự đau đớn khi chạm vào vùng đầu hoặc mắt. Trong những trường hợp nặng, mắt có thể phình to hoặc lồi ra.
Xử lý khẩn cấp bệnh tăng nhãn áp
Khi phát hiện chó có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh tăng nhãn áp, bạn cần đưa chó đến phòng khám thú y ngay lập tức. Đây là một tình trạng cấp cứu nhãn khoa và việc can thiệp kịp thời có thể cứu vãn thị lực của chó. Bác sĩ thú y sẽ đo áp lực nội nhãn và đưa ra phác đồ điều trị khẩn cấp.
Việc điều trị ban đầu thường bao gồm việc sử dụng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc uống để giảm áp lực trong mắt nhanh chóng. Các loại thuốc này hoạt động bằng cách giảm sản xuất thủy dịch hoặc tăng cường thoát thủy dịch ra khỏi mắt. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng liệu pháp laser hoặc phẫu thuật để tạo một đường dẫn lưu mới cho thủy dịch, hoặc tiêu hủy các tế bào sản xuất thủy dịch, nhằm kiểm soát áp lực mắt lâu dài. Nếu bệnh quá nặng và thị lực đã mất hoàn toàn, phẫu thuật loại bỏ mắt có thể được cân nhắc để giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống cho chó. Việc theo dõi định kỳ sau điều trị là cần thiết để đảm bảo áp lực mắt được kiểm soát và ngăn ngừa tái phát.
Nhiễm trùng da
Nhiễm trùng da là một nguyên nhân phổ biến khác dẫn đến tình trạng chó bị rụng lông quanh mắt. Có nhiều loại tác nhân gây nhiễm trùng như vi khuẩn, nấm, ve hoặc bọ chét. Khi da bị tổn thương do gãi, cọ xát hoặc do hệ miễn dịch suy yếu, các vi sinh vật này có cơ hội phát triển mạnh mẽ, gây viêm nhiễm và rụng lông. Vùng da quanh mắt đặc biệt nhạy cảm và dễ bị nhiễm trùng do tiếp xúc với môi trường hoặc do chó tự cọ xát.
Các loại nhiễm trùng và triệu chứng
Nhiễm trùng vi khuẩn (Pyoderma) thường gây ra các mảng da đỏ, sưng, có mủ hoặc vảy. Chó sẽ cảm thấy ngứa dữ dội, dẫn đến hành vi liếm, cắn hoặc gãi liên tục, làm tình trạng nhiễm trùng ngày càng nặng hơn và gây rụng lông rõ rệt. Một số loại nhiễm trùng nang lông do vi khuẩn có thể gây ra mụn mủ hoặc nhọt ở vùng quanh mắt.
Nhiễm trùng nấm như nấm ngoài da (Ringworm) cũng là một nguyên nhân phổ biến. Nấm gây ra các tổn thương hình tròn, rụng lông, da có vảy và ngứa. Vùng quanh mắt là một trong những vị trí thường bị ảnh hưởng.
Ký sinh trùng như ve Demodex hoặc ghẻ Sarcoptic cũng gây nhiễm trùng da và rụng lông. Các vết cắn của chúng gây kích ứng mạnh, khiến chó gãi đến mức trụi lông.
Biện pháp xử lý nhiễm trùng
Để điều trị nhiễm trùng da, bước đầu tiên là đưa chó đến bác sĩ thú y để chẩn đoán nguyên nhân chính xác. Bác sĩ sẽ lấy mẫu da để xét nghiệm (cạo da, nuôi cấy vi khuẩn/nấm) nhằm xác định loại vi sinh vật gây bệnh.
Hầu hết các bệnh nhiễm trùng da nhẹ có thể tự khỏi nếu chó có hệ miễn dịch khỏe mạnh. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, việc can thiệp y tế là cần thiết. Bác sĩ thú y thường kê đơn thuốc kháng sinh (cho nhiễm khuẩn) hoặc thuốc chống nấm (cho nhiễm nấm) dưới dạng uống hoặc bôi tại chỗ. Dầu gội đặc biệt với các thành phần kháng khuẩn hoặc kháng nấm cũng được sử dụng để tắm cho chó, giúp loại bỏ tác nhân gây bệnh trên bề mặt da và làm dịu vùng da bị tổn thương.
Trong quá trình điều trị, việc giữ vệ sinh sạch sẽ cho chó và môi trường sống của chúng là rất quan trọng để ngăn ngừa tái nhiễm. Chủ nuôi nên đeo vòng cổ chống liếm để ngăn chó gãi hoặc liếm vùng bị nhiễm trùng, giúp vết thương mau lành và lông mọc lại.
Chấn thương mắt và dị vật
Việc chó bị chấn thương mắt hoặc có dị vật lọt vào mắt là tình huống không hề hiếm gặp, đặc biệt ở những chú chó hiếu động hoặc sống trong môi trường nhiều bụi bẩn. Khi mắt bị tổn thương hoặc có dị vật, chó sẽ phản ứng lại với cảm giác khó chịu và đau đớn bằng cách dụi mắt hoặc gãi vùng quanh mắt một cách mạnh mẽ. Hành động này không chỉ gây ra tình trạng chó bị rụng lông quanh mắt mà còn có thể làm tổn thương nghiêm trọng hơn đến chính nhãn cầu.
Dấu hiệu chó bị chấn thương mắt hoặc dị vật
Các dấu hiệu cho thấy chó bị chấn thương mắt hoặc có dị vật thường rất rõ ràng. Chó sẽ nháy mắt liên tục, nheo mắt hoặc thậm chí không thể mở mắt. Mắt bị ảnh hưởng có thể chảy nước mắt nhiều, đỏ ửng hoặc sưng tấy. Ghèn mắt cũng có thể xuất hiện nhiều hơn. Nếu có dị vật lớn, bạn có thể nhìn thấy nó mắc kẹt trong mắt hoặc trên mí mắt. Chó sẽ tỏ ra đau đớn, khó chịu khi bạn cố gắng chạm vào vùng mắt hoặc đầu của chúng. Đôi khi, mắt có thể bị đục hoặc có vết xước trên giác mạc.
Cách xử lý khi chó bị chấn thương mắt hoặc dị vật
Nếu bạn nghi ngờ chó có dị vật trong mắt hoặc bị chấn thương mắt, điều quan trọng nhất là phải đưa chó đến gặp bác sĩ thú y ngay lập tức. Đây là một tình huống khẩn cấp, cần được can thiệp chuyên nghiệp để tránh những tổn thương vĩnh viễn.
Tại nhà, bạn có thể cố gắng làm sạch mắt cho chó bằng nước rửa mắt chuyên dụng cho vật nuôi hoặc nước muối sinh lý (0.9%). Nhỏ vài giọt vào mắt và để chó tự nháy mắt, điều này có thể giúp loại bỏ một số dị vật nhỏ. Tuy nhiên, tuyệt đối không được dùng tay, nhíp hoặc bất kỳ vật cứng nào để cố gắng lấy dị vật ra. Hành động này có thể làm tổn thương mắt nghiêm trọng hơn.
Nếu bạn đã cố gắng hết sức nhưng dị vật vẫn còn hoặc chó vẫn tiếp tục đau đớn, việc tìm kiếm sự hỗ trợ của bác sĩ thú y là không thể trì hoãn. Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ chuyên dụng để kiểm tra mắt, loại bỏ dị vật một cách an toàn và điều trị các tổn thương (nếu có) bằng thuốc nhỏ mắt kháng sinh hoặc thuốc chống viêm. Trong quá trình điều trị, chó cần được đeo vòng cổ chống liếm để ngăn chặn hành vi tự làm tổn thương mắt.
Nấm ngoài da (Ringworm)
Nấm ngoài da, hay còn gọi là lác đồng tiền (dù không liên quan đến giun), là một bệnh nhiễm trùng nấm rất phổ biến ở chó và có khả năng lây lan cao giữa các động vật và thậm chí cả con người. Đây là một loại nấm gây bệnh trên da, lông và móng, và vùng lông quanh mắt là một trong những vị trí thường bị ảnh hưởng. Bệnh nấm ngoài da không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sức khỏe của chó.
Triệu chứng của nấm ngoài da ở chó
Khi chó bị nhiễm nấm ngoài da, các triệu chứng thường biểu hiện dưới dạng các mảng rụng lông hình tròn hoặc không đều. Da ở những vùng này có thể trở nên khô cứng, có vảy hoặc gàu. Màu da có thể sẫm hơn bình thường hoặc xuất hiện các vết loét nhỏ. Chó sẽ cảm thấy ngứa ngáy dữ dội, dẫn đến hành vi gãi, cắn và liếm liên tục, làm tình trạng rụng lông càng trầm trọng hơn và gây tổn thương da. Đặc biệt, ở vùng quanh mắt, các mảng rụng lông này sẽ khiến chó bị rụng lông quanh mắt rõ rệt, để lộ phần da bị viêm.
Cách điều trị nấm ngoài da
Nếu bạn nghi ngờ chú chó của mình bị nấm ngoài da, việc quan trọng nhất là cách ly nó ngay lập tức với các vật nuôi khác và con người để ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Sau đó, bạn cần đưa chó đến phòng khám thú y để được chẩn đoán chính xác thông qua việc soi kính hiển vi mẫu lông và da, hoặc nuôi cấy nấm.
Việc điều trị nấm ngoài da thường bao gồm cả thuốc bôi tại chỗ và thuốc uống. Đối với các trường hợp nhẹ và khu trú, bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc mỡ hoặc dung dịch chống nấm để bôi trực tiếp lên vùng da bị ảnh hưởng. Các loại dầu gội đặc trị chống nấm cũng được sử dụng để tắm cho chó, giúp loại bỏ bào tử nấm trên toàn bộ cơ thể.
Trong những trường hợp nặng hơn, khi nấm lây lan rộng hoặc không đáp ứng với thuốc bôi, bác sĩ thú y thường sẽ kê đơn thuốc chống nấm đường uống. Việc điều trị bằng thuốc uống thường kéo dài vài tuần đến vài tháng và đòi hỏi sự kiên trì. Đồng thời, bạn cần vệ sinh và khử trùng môi trường sống của chó một cách kỹ lưỡng để loại bỏ bào tử nấm, bao gồm giặt giũ chăn nệm, hút bụi thảm và lau chùi các bề mặt cứng. Điều này giúp ngăn ngừa tái nhiễm và bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.
Chẩn đoán và Quy trình khám bệnh tại thú y
Khi phát hiện chó bị rụng lông quanh mắt kèm theo các triệu chứng bất thường, việc đưa chó đến bác sĩ thú y là bước quan trọng nhất. Một quy trình chẩn đoán toàn diện sẽ giúp xác định chính xác nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Chủ nuôi cần cung cấp đầy đủ thông tin về tiền sử sức khỏe của chó, các triệu chứng đã quan sát được, tần suất và mức độ xuất hiện, cũng như các loại thức ăn, thuốc đã sử dụng gần đây.
Thăm khám lâm sàng
Bác sĩ thú y sẽ bắt đầu bằng việc khám tổng quát cho chó, bao gồm kiểm tra thân nhiệt, nhịp tim, nhịp thở và tình trạng tổng thể. Sau đó, bác sĩ sẽ tập trung vào vùng mắt và da xung quanh. Quá trình thăm khám lâm sàng sẽ bao gồm:
- Kiểm tra mắt: Quan sát kỹ lưỡng mí mắt, kết mạc, giác mạc, đồng tử và thủy dịch để tìm kiếm các dấu hiệu viêm, sưng, đỏ, chảy dịch, đục hoặc dị vật. Bác sĩ có thể sử dụng đèn pin hoặc đèn soi chuyên dụng để kiểm tra chi tiết.
- Kiểm tra da và lông: Đánh giá tình trạng rụng lông, sự xuất hiện của vảy, gàu, mụn mủ, vết loét, đỏ da hoặc bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các khu vực khác trên cơ thể chó để tìm kiếm các tổn thương tương tự hoặc liên quan.
- Đánh giá hành vi: Quan sát cách chó phản ứng với việc chạm vào vùng mắt, hành vi gãi, dụi mắt hoặc các dấu hiệu khó chịu khác.
Các xét nghiệm chẩn đoán chuyên sâu
Để xác định chính xác nguyên nhân, bác sĩ thú y có thể yêu cầu một hoặc nhiều xét nghiệm sau:
- Cạo da và soi kính hiển vi: Đây là một xét nghiệm đơn giản và nhanh chóng để tìm kiếm ve (Demodex, ghẻ Sarcoptic) hoặc nấm. Bác sĩ sẽ cạo một lớp da mỏng từ vùng bị ảnh hưởng và kiểm tra dưới kính hiển vi.
- Nuôi cấy nấm hoặc vi khuẩn: Nếu nghi ngờ nhiễm trùng nấm hoặc vi khuẩn, mẫu da hoặc lông sẽ được lấy để nuôi cấy trong môi trường đặc biệt nhằm xác định loại vi sinh vật gây bệnh và độ nhạy cảm của chúng với kháng sinh/thuốc chống nấm.
- Xét nghiệm dị ứng: Nếu nghi ngờ dị ứng (thực phẩm hoặc môi trường), bác sĩ có thể đề xuất các xét nghiệm máu chuyên biệt hoặc thử nghiệm da (intradermal skin test) để xác định các tác nhân gây dị ứng. Trong một số trường hợp, chế độ ăn kiêng loại trừ sẽ được áp dụng.
- Đo áp lực nội nhãn: Nếu nghi ngờ tăng nhãn áp, bác sĩ sẽ sử dụng thiết bị chuyên dụng để đo áp lực bên trong mắt.
- Xét nghiệm máu tổng quát và hóa sinh máu: Các xét nghiệm này có thể giúp đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể của chó, phát hiện các bệnh lý nội khoa tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch hoặc gây ra các vấn đề về da và lông.
- Sinh thiết da: Trong những trường hợp phức tạp hoặc mãn tính, một mẫu mô da nhỏ có thể được lấy để sinh thiết và phân tích dưới kính hiển vi bởi một nhà nghiên cứu bệnh học.
Dựa trên kết quả của thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm, bác sĩ thú y sẽ đưa ra chẩn đoán cuối cùng và xây dựng phác đồ điều trị cá thể hóa cho chú chó của bạn. Việc tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ là chìa khóa để đạt được kết quả điều trị tốt nhất và giúp chó phục hồi sức khỏe nhanh chóng.
Chăm sóc tại nhà và các biện pháp hỗ trợ
Bên cạnh việc điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y, việc chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi và ngăn ngừa tái phát tình trạng chó bị rụng lông quanh mắt. Những biện pháp hỗ trợ này không chỉ giúp giảm bớt khó chịu cho chó mà còn tạo môi trường thuận lợi để lông mọc lại và da phục hồi.
Vệ sinh và làm sạch vùng mắt
- Lau mắt thường xuyên: Sử dụng bông gòn mềm hoặc gạc vô trùng thấm nước muối sinh lý (0.9%) hoặc dung dịch vệ sinh mắt chuyên dụng để nhẹ nhàng lau sạch vùng mắt cho chó. Thực hiện 2-3 lần/ngày hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ để loại bỏ ghèn, bụi bẩn và các chất tiết tích tụ. Luôn sử dụng miếng bông mới cho mỗi mắt để tránh lây nhiễm chéo.
- Tránh các chất gây kích ứng: Hạn chế sử dụng các loại xịt phòng, nước hoa, hoặc các sản phẩm tẩy rửa hóa học mạnh gần khu vực chó sinh hoạt, vì chúng có thể gây kích ứng mắt và da nhạy cảm.
- Cắt tỉa lông quanh mắt: Đối với các giống chó có lông dài, việc cắt tỉa gọn gàng vùng lông quanh mắt là cần thiết để ngăn lông chọc vào mắt gây kích ứng hoặc giữ lại bụi bẩn, vi khuẩn. Hãy thực hiện cẩn thận hoặc nhờ thợ cắt tỉa chuyên nghiệp.
Chế độ dinh dưỡng và bổ sung
- Chế độ ăn cân bằng: Đảm bảo chó được cung cấp một chế độ ăn uống đầy đủ và cân bằng, giàu protein chất lượng cao, vitamin và khoáng chất thiết yếu. Dinh dưỡng tốt là nền tảng cho một hệ miễn dịch khỏe mạnh và làn da, bộ lông óng mượt.
- Bổ sung Omega-3 và Omega-6: Các axit béo thiết yếu như Omega-3 (từ dầu cá) và Omega-6 (từ dầu thực vật) có tác dụng chống viêm, hỗ trợ sức khỏe da và lông. Tham khảo ý kiến bác sĩ thú y về liều lượng phù hợp cho chó của bạn.
- Vitamin E và Biotin: Những vitamin này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì làn da khỏe mạnh và thúc đẩy sự phát triển của lông.
Quản lý môi trường sống
- Giữ vệ sinh nhà cửa: Thường xuyên hút bụi, lau nhà, giặt giũ thảm, nệm và đồ chơi của chó để loại bỏ bụi bẩn, phấn hoa, mạt bụi và các tác nhân gây dị ứng hoặc nhiễm trùng.
- Kiểm soát ký sinh trùng: Thực hiện các biện pháp phòng ngừa bọ chét và ve định kỳ theo lời khuyên của bác sĩ thú y, sử dụng các sản phẩm trị ký sinh trùng hiệu quả.
- Không gian yên tĩnh: Cung cấp một không gian yên tĩnh, thoải mái để chó nghỉ ngơi, đặc biệt trong giai đoạn điều trị.
Ngăn ngừa chó tự làm tổn thương
- Vòng cổ chống liếm (Elizabethan collar): Đây là một công cụ hữu ích để ngăn chó gãi, liếm hoặc dụi vào vùng mắt bị tổn thương, giúp vết thương mau lành và lông có cơ hội mọc lại.
- Theo dõi hành vi: Quan sát chặt chẽ hành vi của chó để kịp thời ngăn chặn các hành động tự làm tổn thương hoặc khi chó tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng.
Bằng cách kết hợp điều trị chuyên nghiệp với sự chăm sóc tận tình tại nhà, bạn sẽ giúp chú chó của mình nhanh chóng vượt qua tình trạng chó bị rụng lông quanh mắt, phục hồi sức khỏe và lấy lại vẻ đáng yêu vốn có.
Khi nào cần đưa chó đi khám thú y khẩn cấp?
Mặc dù nhiều nguyên nhân gây chó bị rụng lông quanh mắt có thể được điều trị tại nhà với sự hướng dẫn của bác sĩ, nhưng có những tình huống đòi hỏi sự can thiệp y tế khẩn cấp. Việc nhận biết và phản ứng kịp thời với các dấu hiệu nghiêm trọng có thể giúp cứu sống thị lực của chó và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Bạn cần đưa chó đi khám thú y ngay lập tức nếu nhận thấy một trong các dấu hiệu sau:
- Đau mắt dữ dội: Chó liên tục nheo mắt, nháy mắt, không thể mở mắt, hoặc tỏ ra đau đớn dữ dội khi chạm vào vùng đầu hoặc mắt.
- Sưng tấy đột ngột và nghiêm trọng: Vùng mắt hoặc mí mắt sưng to một cách nhanh chóng, có thể kèm theo đỏ rực hoặc tiết dịch bất thường.
- Mắt bị đục hoặc thay đổi màu sắc: Mắt trở nên trắng đục, xanh xám, hoặc có bất kỳ sự thay đổi màu sắc bất thường nào ở tròng đen hoặc tròng trắng. Đây có thể là dấu hiệu của tăng nhãn áp hoặc viêm màng bồ đào.
- Mắt lồi ra hoặc có kích thước bất thường: Một mắt có vẻ lớn hơn mắt kia hoặc lồi ra khỏi hốc mắt.
- Chảy máu từ mắt hoặc vùng quanh mắt: Bất kỳ dấu hiệu chảy máu nào, dù ít hay nhiều.
- Dị vật rõ ràng trong mắt: Nếu bạn thấy một vật thể lạ mắc kẹt trong mắt chó và không thể loại bỏ bằng cách rửa mắt nhẹ nhàng.
- Đồng tử không phản ứng với ánh sáng hoặc có kích thước khác nhau: Đồng tử giãn rộng, không co lại khi có ánh sáng, hoặc kích thước hai đồng tử không đều nhau.
- Mất thị lực đột ngột: Chó đột nhiên va vào đồ vật, không thể nhìn thấy thức ăn hoặc đồ chơi của mình.
- Các triệu chứng toàn thân nghiêm trọng: Sốt cao, chán ăn, bỏ ăn, lờ đờ, nôn mửa hoặc tiêu chảy đi kèm với các vấn đề về mắt.
Những dấu hiệu này có thể chỉ ra các tình trạng y tế khẩn cấp như tăng nhãn áp cấp tính, chấn thương mắt sâu, viêm mắt nặng hoặc các nhiễm trùng nghiêm trọng cần được điều trị ngay lập tức. Đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ thú y của bạn để được tư vấn và can thiệp kịp thời.
Các giống chó dễ mắc phải tình trạng rụng lông quanh mắt
Mặc dù bất kỳ giống chó nào cũng có thể bị rụng lông quanh mắt do các nguyên nhân khác nhau, nhưng một số giống chó có khuynh hướng di truyền hoặc đặc điểm sinh lý khiến chúng dễ mắc phải tình trạng này hơn. Việc hiểu rõ những giống chó này giúp chủ nuôi chủ động hơn trong việc phòng ngừa và phát hiện sớm.
Các giống chó có cơ địa dị ứng
Các giống chó có cơ địa dị ứng mạnh thường dễ bị viêm da dị ứng và dị ứng thức ăn, dẫn đến ngứa ngáy và rụng lông quanh mắt. Những giống chó này bao gồm:
- Terrier (ví dụ: West Highland White Terrier, Jack Russell Terrier): Nổi tiếng với làn da nhạy cảm và dễ mắc các bệnh dị ứng.
- Bulldog (ví dụ: Bulldog Anh, Bulldog Pháp): Cấu trúc da nhiều nếp gấp và cơ địa dễ dị ứng khiến chúng dễ bị viêm da và nhiễm trùng.
- Golden Retriever và Labrador Retriever: Mặc dù được yêu thích, nhưng chúng cũng là những giống chó thường gặp vấn đề về dị ứng da.
- German Shepherd: Có nguy cơ cao mắc các bệnh dị ứng và các vấn đề về da khác.
- Poodle: Mặc dù lông xoăn nhưng cũng dễ bị dị ứng.
Các giống chó có mắt lồi hoặc nếp gấp da quanh mắt
Các giống chó có cấu trúc mắt lồi hoặc nhiều nếp gấp da quanh mắt dễ bị kích ứng, chấn thương và tích tụ vi khuẩn, dẫn đến viêm nhiễm và rụng lông:
- Pug: Mắt lồi và nếp gấp da mặt đặc trưng khiến chúng dễ bị khô mắt, chấn thương mắt và viêm da ở các nếp gấp.
- Pekingese: Tương tự Pug, với đôi mắt to và lông dài quanh mặt.
- Shih Tzu: Lông dài rậm rạp quanh mắt nếu không được cắt tỉa có thể gây kích ứng và giữ lại bụi bẩn.
- Boxer: Cũng có nguy cơ cao mắc các vấn đề về mắt và dị ứng da.
- Chó sục Boston (Boston Terrier): Mắt lớn và lồi, dễ bị tổn thương.
Các giống chó có hệ miễn dịch đặc biệt hoặc di truyền
Một số giống có khuynh hướng di truyền mắc các bệnh tự miễn hoặc các vấn đề về da liễu cụ thể:
- Dachshund: Dễ mắc các bệnh về da do ve Demodex.
- Doberman Pinscher: Có thể mắc các bệnh tự miễn ảnh hưởng đến da và lông.
Chủ nuôi của các giống chó này cần đặc biệt chú ý đến việc vệ sinh mắt, chăm sóc da lông và thực hiện các biện pháp phòng ngừa dị ứng, ký sinh trùng một cách chủ động hơn. Việc thăm khám thú y định kỳ cũng rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề tiềm ẩn.
Tác động tâm lý và thể chất lên chó khi bị rụng lông quanh mắt
Tình trạng chó bị rụng lông quanh mắt không chỉ là một vấn đề sức khỏe đơn thuần mà còn gây ra những tác động đáng kể đến cả thể chất và tâm lý của chú chó. Việc hiểu rõ những tác động này sẽ giúp chủ nuôi có cái nhìn toàn diện hơn và cung cấp sự chăm sóc tốt nhất cho người bạn bốn chân của mình.
Tác động thể chất
- Khó chịu và đau đớn: Nguyên nhân gây rụng lông quanh mắt thường đi kèm với cảm giác ngứa ngáy, rát, châm chích hoặc đau. Điều này khiến chó liên tục gãi, dụi hoặc cọ xát, không chỉ làm tình trạng rụng lông nặng hơn mà còn gây ra các vết xước, loét hoặc nhiễm trùng thứ cấp trên da.
- Tổn thương mắt tiềm ẩn: Việc dụi mắt quá mức có thể dẫn đến chấn thương giác mạc, viêm kết mạc nặng hơn, hoặc thậm chí là loét giác mạc – một tình trạng rất đau đớn và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực nếu không được điều trị kịp thời.
- Rối loạn giấc ngủ và giảm năng lượng: Cảm giác ngứa ngáy hoặc đau đớn liên tục có thể khiến chó khó ngủ, dẫn đến mệt mỏi, lờ đờ và giảm mức độ hoạt động bình thường.
- Suy giảm hệ miễn dịch: Một số bệnh lý gây rụng lông quanh mắt (như Demodex) có thể liên quan đến hệ miễn dịch suy yếu, khiến chó dễ mắc các bệnh khác hơn.
- Ảnh hưởng đến vệ sinh: Vùng da trụi lông quanh mắt dễ bị bám bẩn, bụi và các tác nhân gây kích ứng khác, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Tác động tâm lý và hành vi
- Stress và lo lắng: Cảm giác khó chịu liên tục gây ra stress đáng kể cho chó. Chó có thể trở nên lo lắng, bồn chồn hoặc cáu kỉnh hơn bình thường.
- Thay đổi hành vi: Một số chó có thể trở nên thu mình, ít tương tác hơn với chủ hoặc các thành viên khác trong gia đình. Chúng cũng có thể tránh né việc bị chạm vào vùng mặt hoặc đầu.
- Giảm chất lượng cuộc sống: Khi chó liên tục bị khó chịu, chất lượng cuộc sống của chúng sẽ giảm sút nghiêm trọng. Chúng không thể vui chơi, nghỉ ngơi hoặc tương tác một cách thoải mái như trước.
- Hành vi tự làm tổn thương: Ngoài việc gãi và dụi, một số chó có thể tự liếm, cắn vào vùng bị ảnh hưởng, gây ra các tổn thương da trầm trọng hơn.
- Ảnh hưởng đến mối quan hệ chủ – chó: Mặc dù không cố ý, nhưng việc chó liên tục bị khó chịu hoặc đau đớn có thể ảnh hưởng đến cách chúng tương tác với chủ nuôi, đôi khi gây ra sự xa cách hoặc hiểu lầm.
Việc điều trị kịp thời và chăm sóc chu đáo không chỉ giải quyết vấn đề rụng lông mà còn giúp chó lấy lại sự thoải mái, niềm vui và chất lượng cuộc sống tốt nhất. Chủ nuôi cần kiên nhẫn, thấu hiểu và hợp tác chặt chẽ với bác sĩ thú y để đảm bảo sức khỏe toàn diện cho thú cưng của mình.
Kết luận
Việc chó bị rụng lông quanh mắt không bao giờ là dấu hiệu nên bỏ qua, bởi nó thường là tín hiệu cảnh báo về một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, từ dị ứng đơn giản đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn như tăng nhãn áp hoặc nhiễm trùng. Việc nhận diện sớm các triệu chứng, tìm hiểu nguyên nhân và đưa chó đến bác sĩ thú y để chẩn đoán chính xác là điều vô cùng quan trọng. Bằng sự quan sát tỉ mỉ, chăm sóc chu đáo và tuân thủ phác đồ điều trị chuyên nghiệp, bạn không chỉ giúp thú cưng của mình vượt qua tình trạng khó chịu này mà còn đảm bảo sức khỏe tổng thể và mang lại cuộc sống hạnh phúc, khỏe mạnh nhất cho người bạn bốn chân của mình.
Ngày Cập Nhật: Tháng 9 27, 2025 by Trần Thanh Tâm Ni
