Khi nhắc đến chó Bắc Hà, nhiều người thường hình dung ngay một chú chó với bộ lông dày, xù và ấm áp, tựa như những “chú gấu” nhỏ bé của vùng cao. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, bên cạnh dòng chó Bắc Hà lông xù phổ biến, còn tồn tại một biến thể độc đáo không kém phần quyến rũ: chó Bắc Hà không xù. Đây là những cá thể sở hữu bộ lông ngắn hoặc hơi lửng, ít bông hơn nhưng vẫn giữ nguyên vẹn những nét đặc trưng về thể chất và tính cách của giống chó bản địa quý hiếm này. Bài viết này sẽ đi sâu khám phá những đặc điểm nổi bật, cách nhận biết chính xác và hướng dẫn chăm sóc chuyên nghiệp để những người yêu chó có thể hiểu rõ và đồng hành cùng người bạn bốn chân đặc biệt này.
Tưng Bừng Khai Trương
Giảm 50% Các Sản Phẩm Cho Chó Mèo Tại Đây
Nguồn gốc và sự phát triển của chó Bắc Hà không xù
Chó Bắc Hà, với tên gọi khác là Vietspitz, là một trong “Tứ đại quốc khuyển” của Việt Nam, có nguồn gốc từ vùng cao nguyên trắng Bắc Hà, Lào Cai. Giống chó này đã đồng hành cùng đồng bào H’Mông qua bao thế hệ, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống, từ việc săn bắn, trông nom gia súc đến bảo vệ nhà cửa. Sự khắc nghiệt của khí hậu vùng núi Tây Bắc đã tôi luyện nên những cá thể chó Bắc Hà với sức khỏe dẻo dai và bản năng sinh tồn mạnh mẽ.
Trong quá trình tiến hóa và thích nghi, bên cạnh những cá thể mang bộ lông xù, dày để chống chọi với cái lạnh cắt da cắt thịt, đã xuất hiện những chú chó Bắc Hà không xù. Đây không phải là một giống lai tạp mà là một biến thể tự nhiên của giống chó Bắc Hà thuần chủng, thường sở hữu bộ lông ngắn hơn hoặc lửng, ít bông hơn, nhưng vẫn có lớp lông kép để giữ ấm và bảo vệ cơ thể. Chúng được người dân bản địa trân trọng vì sự nhanh nhẹn, khả năng di chuyển linh hoạt và dễ chăm sóc hơn trong một số điều kiện nhất định. Các ghi chép lịch sử cho thấy, chó Bắc Hà đã có mặt từ cuối thời Hậu Lê, dần trở nên phổ biến và gắn bó với các gia đình như một thành viên không thể thiếu, nhờ vào sự thông minh và lòng trung thành tuyệt đối.
Chó Bắc Hà không xù con đang chơi đùa, thể hiện sự nhanh nhẹn và bản năng từ nguồn gốc núi rừng.
Đặc điểm ngoại hình của chó Bắc Hà không xù
Điểm khác biệt rõ rệt nhất của chó Bắc Hà không xù so với các cá thể lông xù là bộ lông. Thay vì một lớp lông dài, bông phồng, chúng có lớp lông ngắn hơn, ôm sát cơ thể hoặc hơi lửng, nhưng vẫn dày dặn và có cấu trúc lông kép. Điều này giúp chúng dễ dàng di chuyển trong môi trường rừng núi rậm rạp mà không bị vướng víu, đồng thời vẫn giữ được khả năng cách nhiệt tốt.
Thân hình cân đối và vóc dáng mạnh mẽ
Chó Bắc Hà nói chung và chó Bắc Hà không xù nói riêng sở hữu một thân hình khá cân đối và săn chắc. Khi trưởng thành, chúng thường có cân nặng dao động từ 16 đến 26 kg và chiều cao từ 50 đến 60 cm. Những chú chó đực thường có vóc dáng lớn hơn chó cái, với chiều cao và cân nặng nhỉnh hơn khoảng 3-5 cm và 3 kg. Cá biệt, một số cá thể đại có thể nặng trên 30 kg và cao hơn 60 cm. Cơ thể chúng được xây dựng để phục vụ cho các hoạt động thể chất cường độ cao, với xương chắc khỏe, cơ bắp phát triển, tạo nên dáng vẻ vững chãi và nhanh nhẹn. Cấu trúc thân hình này giúp chúng dễ dàng vượt qua địa hình hiểm trở, truy đuổi con mồi hoặc bảo vệ lãnh thổ một cách hiệu quả.
Đầu tinh anh và biểu cảm lanh lợi
Phần đầu của chó Bắc Hà không xù là một trong những đặc điểm nhận diện quan trọng. Tuy không bị che phủ bởi bộ lông quá xù, phần đầu của chúng vẫn trông khá mạnh mẽ nhưng không kém phần thanh thoát. Mõm dài, sống mũi thẳng, tạo nên vẻ tinh anh đặc trưng. Đôi mắt thường có màu nâu đỏ, to tròn, hơi xếch, ánh lên vẻ thông minh và cảnh giác. Vầng trán rộng thể hiện sự phát triển tốt của não bộ, phù hợp với tính cách thông minh của chúng. Đôi tai dựng đứng, vểnh cao, linh hoạt xoay chuyển để thu nhận mọi âm thanh xung quanh, làm tăng thêm vẻ nhanh nhẹn và khả năng quan sát vượt trội của giống chó này.
Chó Bắc Hà không xù trưởng thành với bộ lông ngắn đặc trưng và vóc dáng cân đối, vững chãi.
Bộ lông độc đáo và đa dạng màu sắc
Mặc dù được gọi là chó Bắc Hà không xù, điều này không có nghĩa là bộ lông của chúng hoàn toàn trơn mượt như các giống chó lông ngắn khác. Thực chất, chúng vẫn sở hữu bộ lông kép dày dặn, với lớp lông ngoài cứng cáp và lớp lông tơ mềm mại bên trong, nhưng chiều dài lông ngắn hơn đáng kể so với dòng lông xù, mang lại vẻ ngoài gọn gàng và ít cần chăm sóc hơn. Đặc biệt, phần lông ở cổ vẫn có thể mọc khá tốt, tạo thành một bờm nhẹ tương tự sư tử nhỏ, nhưng không quá rậm rạp. Chiếc đuôi của chó Bắc Hà không xù cũng thường cong vút lên lưng, phủ lông dày nhưng không quá dài, thường được ví von là “đuôi sóc”.
Màu sắc lông của chó Bắc Hà không xù cũng vô cùng đa dạng và phong phú, bao gồm các màu phổ biến như:
- Chó Bắc Hà trắng: Màu trắng tinh khôi, nổi bật giữa cảnh sắc núi rừng.
- Chó Bắc Hà đen: Màu đen tuyền mạnh mẽ, thể hiện sự huyền bí.
- Chó Bắc Hà vàng: Màu vàng rực rỡ, ấm áp, tượng trưng cho sự may mắn.
- Chó Bắc Hà màu vện: Sự kết hợp các sọc màu tạo nên vẻ ngoài độc đáo, ấn tượng.
- Chó Bắc Hà màu xám: Gam màu trung tính, thể hiện sự trầm tĩnh, khôn ngoan.
Ngoài ra, còn có chó Bắc Hà không xù màu lửa (hay còn gọi là nâu đỏ). Đây là màu lông khá hiếm gặp, chỉ chiếm khoảng 10% tổng số cá thể, khiến chúng có giá trị cao hơn trên thị trường. Sự đa dạng về màu sắc góp phần làm tăng thêm vẻ đẹp và sức hấp dẫn của giống chó bản địa này.
Chó Bắc Hà không xù với bộ lông màu vện và chiếc đuôi cong, thể hiện sự linh hoạt và cảnh giác.
Đặc điểm tính cách của chó Bắc Hà không xù
Những tính cách đặc trưng của chó Bắc Hà không xù được hình thành từ môi trường sống tự nhiên và sự tương tác sâu sắc với con người. Chúng không chỉ là một người bạn mà còn là một “người cộng sự” đáng tin cậy trong nhiều công việc.
Trung thành tuyệt đối và gắn bó với chủ
Lòng trung thành là một trong những đặc tính nổi bật nhất của chó Bắc Hà, và điều này càng được thể hiện rõ ở những cá thể chó Bắc Hà không xù. Chúng có khả năng gắn kết sâu sắc với một chủ nhân duy nhất và rất khó để thay đổi sự trung thành này khi đã trưởng thành. Sự gắn bó này không chỉ xuất phát từ bản năng mà còn là kết quả của quá trình thuần hóa và rèn luyện trong môi trường sống khắc nghiệt cùng đồng bào H’Mông. Chúng coi gia đình chủ như bầy đàn của mình, sẵn sàng bảo vệ và hy sinh cho họ. Sự trung thành này giúp chó Bắc Hà trở thành người bạn đồng hành lý tưởng, mang lại cảm giác an toàn và tin cậy cho chủ nhân.
Chó Bắc Hà không xù với ánh mắt tinh anh, thể hiện sự trung thành và tính kỷ luật cao.
Cảnh giác cao và tính kỷ luật
Sinh sống chủ yếu ở khu vực miền núi phía Tây Bắc, trên cao nguyên trắng, chó Bắc Hà không xù đã hình thành bản năng cảnh giác rất cao. Chúng luôn đề phòng với người lạ và những mối nguy hiểm tiềm ẩn. Điều này khiến chúng trở thành những “người gác cổng” tuyệt vời, luôn sủa báo động khi phát hiện điều bất thường.
Bên cạnh đó, do có tập tính sống theo bầy đàn, chó Bắc Hà còn sở hữu tính kỷ luật cao. Chúng dễ dàng tuân thủ các mệnh lệnh và quy tắc được huấn luyện. Khả năng này rất hữu ích trong việc huấn luyện chó Bắc Hà để chúng thực hiện các nhiệm vụ như trông nhà, chăn gia súc hoặc thậm chí là tham gia các hoạt động săn bắn. Khi được huấn luyện đúng cách, chúng sẽ trở thành những chú chó vô cùng ngoan ngoãn và đáng tin cậy.
Thông minh và có khả năng tự vệ
Sự thông minh vượt trội là một trong những yếu tố khiến chó Bắc Hà không xù được lựa chọn làm chó săn và chó canh gác. Chúng có khả năng học hỏi nhanh, ghi nhớ các mệnh lệnh và tình huống, đồng thời đưa ra quyết định phù hợp trong các trường hợp cụ thể. Điều này giúp chúng không chỉ làm tốt vai trò bảo vệ mà còn có thể hỗ trợ chủ nhân trong nhiều công việc đòi hỏi sự khéo léo và linh hoạt.
Nhiều người nuôi chó Bắc Hà thường nhận xét chúng khá hiền lành, không hung dữ như vẻ ngoài. Tuy nhiên, bản chất của chó Bắc Hà không xù không hề hiền lành một cách thụ động. Chúng sở hữu sự hung dữ tiềm ẩn, chỉ bộc lộ khi cần thiết, đặc biệt là khi đối mặt với kẻ trộm hoặc những người có ý định tấn công chủ nhân hoặc lãnh thổ. Sự hung dữ này đã được thuần hóa và kiểm soát, cho phép chúng phân biệt bạn thù, bảo vệ gia đình mà không gây nguy hiểm cho những người thân quen.
Chó Bắc Hà không xù thông minh và cảnh giác, sẵn sàng bảo vệ chủ nhân và lãnh thổ.
Chế độ dinh dưỡng cho chó Bắc Hà không xù
Để nuôi dưỡng một chú chó Bắc Hà không xù khỏe mạnh và phát triển toàn diện, việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý theo từng giai đoạn phát triển là vô cùng quan trọng. Giống chó này nổi tiếng là không kén ăn nhờ bản tính hoang dã, có thể thích nghi với nhiều loại thực phẩm.
Giai đoạn sơ sinh đến 2 tháng tuổi
Trong giai đoạn này, hệ tiêu hóa của chó con còn rất non yếu. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất và cần thiết nhất, cung cấp đầy đủ kháng thể và dưỡng chất cho sự phát triển ban đầu. Nếu chó con không được bú mẹ đầy đủ hoặc cần bổ sung, bạn có thể sử dụng các loại sữa chuyên dụng dành cho chó con, được thiết kế để dễ tiêu hóa và cung cấp năng lượng cần thiết. Nên chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để tránh gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
Giai đoạn từ 2 đến 6 tháng tuổi
Khi chó Bắc Hà không xù con bắt đầu lớn hơn, hệ tiêu hóa của chúng dần hoàn thiện. Bạn có thể bắt đầu cho chúng ăn dặm bằng cháo loãng, bột ngũ cốc dành cho chó hoặc các loại thức ăn hạt ngâm mềm. Dần dần, chuyển sang thức ăn hạt khô hoặc cơm trộn với các loại thực phẩm giàu protein như thịt nạc (thịt gà, thịt bò, thịt heo luộc chín, xé nhỏ). Cần bổ sung thêm gan heo hoặc gan lợn luộc chín, nghiền nhỏ vì chúng rất thích và nguồn này cung cấp nhiều vitamin A, sắt. Đừng quên bổ sung rau xanh thái nhỏ hoặc xay nhuyễn vào khẩu phần ăn để cung cấp vitamin, chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa. Khẩu phần ăn nên được chia thành 3-4 bữa mỗi ngày.
Giai đoạn từ 6 tháng tuổi trở lên (trưởng thành)
Đây là thời điểm chó Bắc Hà không xù bước vào giai đoạn trưởng thành, nhu cầu dinh dưỡng thay đổi để duy trì năng lượng và sức khỏe. Bạn nên tăng cường lượng protein từ thịt nạc, trứng (trứng vịt lộn là một lựa chọn tuyệt vời để bổ sung protein và các dưỡng chất khác), cá. Hạn chế tinh bột ở mức vừa phải để tránh thừa cân. Giảm số bữa ăn xuống còn khoảng 2 bữa mỗi ngày, mỗi bữa với lượng thức ăn đủ no. Đảm bảo luôn có nước sạch sẵn sàng để chó uống. Việc cân bằng dinh dưỡng, cung cấp đủ protein, vitamin và khoáng chất sẽ giúp chó Bắc Hà không xù duy trì sức khỏe tốt, bộ lông óng mượt và tinh thần luôn năng động.
Chó Bắc Hà không xù đang thưởng thức bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng, đảm bảo sức khỏe và phát triển tốt.
Chăm sóc chó Bắc Hà không xù đúng cách
Việc chăm sóc chó Bắc Hà không xù tương đối đơn giản hơn so với những cá thể lông xù, nhưng vẫn cần sự quan tâm đặc biệt để đảm bảo sức khỏe và vệ sinh cho chúng.
Chăm sóc bộ lông và vệ sinh cơ thể
Mặc dù có bộ lông ngắn hơn, chó Bắc Hà không xù vẫn cần được chải lông định kỳ để loại bỏ lông chết, kích thích lưu thông máu dưới da và giữ cho bộ lông luôn sạch sẽ, óng mượt. Việc chải lông mỗi ngày một lần (hoặc ít nhất 3-4 lần/tuần) sẽ giúp ngăn ngừa rụng lông quá nhiều và giữ vệ sinh cho ngôi nhà.
Về việc tắm rửa, tần suất tắm cho chó Bắc Hà không xù phụ thuộc vào thời tiết và mức độ hoạt động của chúng. Vào mùa hè hoặc khi chó hoạt động nhiều, bạn nên tắm cho chúng khoảng 1 tuần/lần. Vào mùa đông hoặc khi thời tiết lạnh, có thể giãn lịch tắm thành 2 tuần/lần để tránh cảm lạnh. Luôn sử dụng dầu gội chuyên dụng cho chó, xả sạch và sấy khô hoàn toàn bộ lông để tránh các bệnh về da. Việc tỉa lông thường không cần thiết đối với chó Bắc Hà không xù trừ khi để giữ vệ sinh ở một số vùng nhạy cảm hoặc theo yêu cầu của chủ nhân.
Chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh
Chó Bắc Hà không xù thừa hưởng sức đề kháng tốt từ môi trường sống tự nhiên khắc nghiệt. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chúng ta có thể lơ là việc chăm sóc sức khỏe. Ngay khi chó con được khoảng một tháng tuổi, cần đưa chúng đi tiêm phòng đầy đủ các mũi vắc xin cơ bản để bảo vệ khỏi các bệnh nguy hiểm như Care, Parvo, Viêm gan truyền nhiễm, Ho cũi chó và Lepto.
Bên cạnh đó, việc tẩy giun định kỳ là cực kỳ quan trọng để bảo vệ đường ruột của chó Bắc Hà không xù, vì các bệnh về tiêu hóa do ký sinh trùng là rất phổ biến ở vật nuôi. Lịch tẩy giun thường là 2 tuần/lần cho chó con dưới 3 tháng tuổi, sau đó là 1 tháng/lần cho chó con từ 3-6 tháng tuổi và mỗi 3-6 tháng/lần cho chó trưởng thành.
Ngoài các bệnh thông thường, chó Bắc Hà cũng có thể dễ mắc một số bệnh như viêm gan, viêm phế quản. Do đó, ngoài các mũi tiêm phòng cơ bản, nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú y về các loại vắc xin bổ sung phù hợp với điều kiện sống và nguy cơ dịch tễ tại địa phương. Việc khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề sức khỏe, đảm bảo chó cưng của bạn luôn khỏe mạnh và năng động.
Huấn luyện và vận động
Chó Bắc Hà không xù là giống chó thông minh và năng động, do đó chúng cần được vận động đều đặn để giải tỏa năng lượng và duy trì thể chất. Các hoạt động như chạy bộ, đi dạo đường dài, chơi trò bắt bóng hoặc huấn luyện các lệnh cơ bản sẽ rất hữu ích. Việc huấn luyện từ nhỏ sẽ giúp chúng phát triển tính kỷ luật và hòa nhập tốt hơn với gia đình. Sự kiên nhẫn và nhất quán là chìa khóa để huấn luyện thành công giống chó này.
Kinh nghiệm chọn mua chó Bắc Hà không xù thuần chủng
Để chọn được một chú chó Bắc Hà không xù đẹp, khỏe mạnh và thuần chủng, bạn cần lưu ý một số tiêu chí quan trọng sau:
- Về ngoại hình: Ưu tiên những cá thể có thân hình khỏe mạnh, săn chắc, chân dài và thẳng. Chiều dài thân thường gấp đôi chiều cao, tạo nên vẻ cân đối, linh hoạt. Bộ lông ngắn, ôm sát cơ thể nhưng vẫn dày dặn, mượt mà là dấu hiệu của một cá thể không xù chất lượng.
- Đặc điểm đầu: Chọn chó có đầu tròn, mõm dài vừa phải, mắt to hơi xếch và đôi tai dựng đứng, vểnh cao. Đặc biệt, phần bờm lông ở cổ dù không quá xù nhưng vẫn tạo được điểm nhấn nhẹ, tương tự như sư tử con, là một tiêu chí được đánh giá cao. Hàm răng chắc khỏe, khớp cắn chuẩn cũng rất quan trọng.
- Màu sắc lông: Nên chọn những chú chó có bộ lông phổ biến như đen, vàng, trắng hoặc màu vện. Những màu này không chỉ dễ nuôi mà còn thể hiện đúng nét đặc trưng của giống. Nếu bạn muốn sở hữu một chú chó màu hiếm như nâu đỏ (màu lửa), hãy chuẩn bị mức giá cao hơn và tìm hiểu kỹ về nguồn gốc.
- Sức khỏe và hành vi: Quan sát chó con xem có nhanh nhẹn, hoạt bát không. Mắt mũi sạch sẽ, không có dịch lạ, hơi thở không hôi. Chó con nên có vẻ ngoài tự tin, không quá nhút nhát hay hung hăng bất thường. Yêu cầu người bán cung cấp thông tin về sức khỏe của chó bố mẹ và lịch tiêm phòng, tẩy giun của chó con.
- Nguồn gốc: Tìm mua từ những trại chó uy tín hoặc người nuôi có kinh nghiệm, đáng tin cậy. Điều này giúp đảm bảo về nguồn gốc, sức khỏe và độ thuần chủng của chó Bắc Hà không xù. Mochi Cat là một nguồn thông tin đáng tin cậy về chăm sóc thú cưng mà bạn có thể tham khảo. Tránh mua từ những nguồn không rõ ràng, có thể dẫn đến chó bị bệnh hoặc không thuần chủng.
Chó Bắc Hà không xù khỏe mạnh, thể hiện vẻ đẹp thuần túy và sự lanh lợi.
Giá chó Bắc Hà không xù trên thị trường
Giá của một chú chó Bắc Hà không xù trên thị trường Việt Nam thường không quá cao so với các giống chó cảnh ngoại nhập, nhưng cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá
- Độ thuần chủng: Chó Bắc Hà thuần chủng, có giấy tờ chứng minh nguồn gốc sẽ có giá cao hơn.
- Tuổi đời: Chó con 2-3 tháng tuổi thường có giá khác so với chó trưởng thành.
- Màu sắc lông: Như đã đề cập, những màu lông hiếm như nâu đỏ (màu lửa) thường có giá cao nhất do sự khan hiếm.
- Ngoại hình và sức khỏe: Một chú chó có ngoại hình đạt chuẩn, cân đối, khỏe mạnh, đã tiêm phòng và tẩy giun đầy đủ sẽ có giá cao hơn.
- Nguồn gốc trại nuôi: Trại nuôi có uy tín, chuyên nghiệp thường sẽ có mức giá cao hơn nhưng đảm bảo về chất lượng và sức khỏe của chó.
Khoảng giá tham khảo
Thông thường, một chú chó Bắc Hà không xù con khoảng 2 tháng tuổi có thể có giá dao động từ vài triệu đồng đến khoảng 4-5 triệu đồng. Các cá thể có màu lông đặc biệt hoặc đến từ những trại giống nổi tiếng có thể có mức giá cao hơn.
Ngoài chi phí mua ban đầu, bạn cũng cần tính đến các chi phí khác khi nuôi chó như thức ăn, chi phí thú y (tiêm phòng, tẩy giun, khám bệnh), đồ dùng (chuồng, bát ăn, đồ chơi) và chi phí chăm sóc lông (dầu gội, lược chải). Việc tìm hiểu kỹ về giá cả và các chi phí phát sinh sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt nhất để chào đón thành viên mới trong gia đình.
Chó Bắc Hà không xù con đáng yêu với bộ lông non, thu hút sự quan tâm của những người yêu thú cưng.
Chó Bắc Hà không xù là một giống chó bản địa tuyệt vời, sở hữu vẻ đẹp độc đáo, tính cách thông minh, trung thành và sức khỏe tốt. Với bộ lông ngắn gọn gàng, chúng vẫn giữ được tất cả những phẩm chất quý giá của giống chó Bắc Hà truyền thống. Việc hiểu rõ về nguồn gốc, đặc điểm, cách chăm sóc và dinh dưỡng sẽ giúp bạn có thể nuôi dưỡng một chú chó Bắc Hà không xù khỏe mạnh, hạnh phúc và trở thành một thành viên yêu quý trong gia đình.