Cách Trị Ghẻ Cho Chó: Hướng Dẫn Chi Tiết Từ A Đến Z

Ghẻ là một trong những bệnh lý da liễu phổ biến và gây khó chịu hàng đầu ở chó, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của thú cưng. Việc tìm hiểu cách trị ghẻ cho chó hiệu quả và đúng đắn là điều vô cùng quan trọng đối với mỗi chủ nuôi. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về bệnh ghẻ ở chó, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán cho đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa tối ưu, giúp bạn bảo vệ người bạn bốn chân của mình khỏi căn bệnh phiền toái này.

Ghẻ Chó Là Gì? Các Loại Ghẻ Thường Gặp

Bệnh ghẻ ở chó do các loại ký sinh trùng nhỏ bé (mạt hoặc ve) sống ký sinh trên da gây ra. Chúng đào hang, sinh sản và gây kích ứng, viêm nhiễm. Có nhiều loại ghẻ khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và mức độ nguy hiểm riêng, đòi hỏi cách trị ghẻ cho chó phù hợp.

Ghẻ Demodex (Ghẻ Xà Mâu)

Ghẻ Demodex do loài ve Demodex canis gây ra. Đây là loại ve có mặt tự nhiên trên da của hầu hết các chú chó khỏe mạnh, nhưng chúng chỉ gây bệnh khi hệ miễn dịch của chó suy yếu (do stress, bệnh tật, dinh dưỡng kém, hoặc di truyền). Bệnh không lây từ chó này sang chó khác, trừ trường hợp lây từ mẹ sang con trong giai đoạn bú sữa.

• Dạng cục bộ: Thường xuất hiện ở chó con, biểu hiện bằng các đốm rụng lông nhỏ, da đỏ nhẹ ở vùng mặt, quanh mắt, miệng, hoặc chân. Dạng này thường tự khỏi mà không cần điều trị hoặc chỉ cần điều trị nhẹ.
• Dạng toàn thân: Nghiêm trọng hơn, có thể lan rộng khắp cơ thể với các mảng da lớn bị rụng lông, viêm, sưng tấy, mụn mủ và nhiễm trùng thứ cấp. Dạng này cần điều trị tích cực và lâu dài.
• Ghẻ Demodex bàn chân: Ảnh hưởng nghiêm trọng đến vùng bàn chân, rất khó điều trị và dễ tái phát.

Ghẻ Sarcoptes (Ghẻ Cái)

Ghẻ Sarcoptes do ve Sarcoptes scabiei gây ra. Loại ghẻ này cực kỳ ngứa và dễ lây lan, không chỉ giữa các chú chó mà còn có thể lây sang người, gây ngứa dữ dội. Ve Sarcoptes đào hang sâu vào lớp biểu bì da, gây ra các tổn thương da đặc trưng.

• Triệu chứng: Ngứa dữ dội, đặc biệt về đêm, da đỏ, sần sùi, có vảy, rụng lông và các vết loét do chó gãi quá nhiều. Các vùng thường bị ảnh hưởng là tai, khuỷu tay, bụng và ngực.

Ghẻ Tai (Otodectic Mange)

Ghẻ tai do ve Otodectes cynotis gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến ống tai của chó.

• Triệu chứng: Chó thường xuyên lắc đầu, gãi tai dữ dội, bên trong tai có chất dịch màu nâu đen giống bã cà phê, có mùi hôi. Nếu không điều trị kịp thời, có thể dẫn đến viêm tai giữa, nhiễm trùng và mất thính lực.

Ghẻ Nấm

Mặc dù không phải là “ghẻ” theo nghĩa ve ký sinh, nhưng nhiễm nấm da (Dermatophytosis), thường do Microsporum canis gây ra, cũng có triệu chứng tương tự ghẻ như rụng lông hình tròn, da có vảy và ngứa. Do đó, cần phân biệt rõ ràng để có cách trị ghẻ cho chó phù hợp.

Dấu Hiệu Nhận Biết Chó Bị Ghẻ

Nhận biết sớm các triệu chứng là bước đầu tiên quan trọng để có cách trị ghẻ cho chó kịp thời và hiệu quả.

• Ngứa dữ dội: Đây là triệu chứng điển hình nhất, đặc biệt với ghẻ Sarcoptes và ghẻ tai. Chó có thể gãi, cắn, liếm liên tục vào vùng bị ảnh hưởng, đôi khi đến mức tự gây tổn thương da.
• Rụng lông và da đỏ: Lông chó bắt đầu rụng thành từng mảng, đặc biệt là ở các vùng như quanh mắt, miệng, tai, khuỷu tay, bụng. Vùng da bị rụng lông thường đỏ ửng, viêm nhiễm.
• Vảy gầu, mụn mủ, lở loét: Da chó có thể xuất hiện nhiều vảy gầu, mụn nước, mụn mủ, thậm chí là các vết loét chảy máu hoặc chảy dịch do viêm nhiễm thứ cấp từ vi khuẩn.
• Da dày, sần sùi, đen sạm: Trong các trường hợp mãn tính hoặc nặng, da có thể trở nên dày hơn, sần sùi, nhăn nheo và có màu đen sạm do tình trạng viêm nhiễm kéo dài (lichen hóa).
• Thay đổi hành vi: Chó có thể trở nên bồn chồn, cáu kỉnh, mất ngủ do ngứa ngáy. Chúng cũng có thể kém ăn, sụt cân do stress và khó chịu.

Chẩn Đoán Bệnh Ghẻ Ở Chó

Chẩn đoán chính xác loại ghẻ là yếu tố then chốt để áp dụng cách trị ghẻ cho chó đúng đắn. Việc này thường cần đến sự hỗ trợ của bác sĩ thú y.

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ thú y sẽ kiểm tra toàn bộ cơ thể chó, ghi nhận các triệu chứng lâm sàng như vùng da bị ảnh hưởng, mức độ rụng lông, viêm nhiễm và mức độ ngứa.
• Cạo da và soi kính hiển vi: Đây là phương pháp chẩn đoán phổ biến và hiệu quả nhất. Bác sĩ sẽ cạo một lớp mỏng từ vùng da bị tổn thương và soi dưới kính hiển vi để tìm kiếm trứng, ấu trùng hoặc ve trưởng thành. Đối với ghẻ Sarcoptes, ve thường rất khó tìm do chúng đào hang sâu và số lượng ít, đôi khi cần cạo nhiều mẫu ở các vị trí khác nhau. Đối với ghẻ Demodex, việc tìm thấy ve thường dễ dàng hơn.
• Xét nghiệm khác: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng thể, đánh giá hệ miễn dịch hoặc loại trừ các nguyên nhân khác gây rụng lông và ngứa. Sinh thiết da cũng có thể được thực hiện nếu các phương pháp khác không cho kết quả rõ ràng.

Các Phương Pháp Điều Trị Ghẻ Cho Chó Hiệu Quả

Cách trị ghẻ cho chó đòi hỏi sự kết hợp giữa thuốc men, chăm sóc dinh dưỡng, vệ sinh và kiên nhẫn.

1. Điều Trị Bằng Thuốc Thú Y

Việc sử dụng thuốc phải theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ thú y để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

• Thuốc diệt ve, rận, ghẻ:
  • Thuốc nhỏ gáy: Các sản phẩm như Advocate (được đề cập trong bài viết gốc), Bravecto Spot-On, Revolution có tác dụng diệt ve, rận và một số loại giun. Đây là phương pháp tiện lợi và hiệu quả, đặc biệt cho ghẻ Demodex và Sarcoptes. Cần lưu ý liều lượng và tránh để chó liếm phải thuốc sau khi nhỏ. Advocate có thể gây nóng toàn thân nếu dùng sai liều lượng, và việc đeo vòng cổ chống liếm là rất cần thiết.
  • Thuốc uống: Các loại thuốc dạng viên nhai như Bravecto, NexGard, Simparica là lựa chọn phổ biến và hiệu quả cao, có tác dụng kéo dài (từ 1 đến 3 tháng tùy loại). Chúng hoạt động bằng cách làm tê liệt hệ thần kinh của ve khi chúng cắn chó.
  • Thuốc tắm đặc trị: Một số loại sữa tắm chuyên dụng chứa các hoạt chất diệt ve như Amitraz (ví dụ: Mitaban Dip) hoặc Permethrin (tùy theo chỉ định của bác sĩ). Các sản phẩm này thường yêu cầu pha loãng và tắm theo đúng quy trình để tránh gây kích ứng da.
  • Thuốc tiêm: Ivermectin hoặc Doramectin có thể được sử dụng trong một số trường hợp, nhưng cần thận trọng vì một số giống chó (đặc biệt là Collie, Sheltie, Old English Sheepdog) có thể nhạy cảm với Ivermectin.
• Kháng sinh cho nhiễm trùng thứ cấp: Hầu hết các trường hợp ghẻ nặng đều đi kèm với nhiễm trùng da do vi khuẩn hoặc nấm do chó gãi, tạo điều kiện cho mầm bệnh xâm nhập. Bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh (dạng uống hoặc bôi) để điều trị nhiễm trùng này.
• Thuốc chống viêm, giảm ngứa: Để giảm bớt sự khó chịu cho chó, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống viêm (như corticosteroid) hoặc thuốc giảm ngứa (như antihistamine), nhưng cần sử dụng cẩn thận vì chúng có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.

2. Chăm Sóc Dinh Dưỡng Hỗ Trợ Phục Hồi

Chế độ dinh dưỡng đóng góp tới 40% vào sự thành công của cách trị ghẻ cho chó và khả năng phục hồi của cún cưng.

• Tầm quan trọng của dinh dưỡng: Khi chó bị ghẻ, đặc biệt là ghẻ Demodex, hệ miễn dịch của chúng thường bị suy yếu. Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể chống lại bệnh tật và thúc đẩy quá trình hồi phục da và lông.
• Các loại thực phẩm nên bổ sung:
  • Protein chất lượng cao: Giúp tái tạo tế bào da và lông mới. Nguồn protein tốt có thể từ thịt gà (nếu không dị ứng), thịt bò nạc, cá, trứng.
  • Vitamin và khoáng chất: Vitamin A, E, C giúp tăng cường sức khỏe da. Kẽm và Biotin quan trọng cho sự phát triển của lông. Rau củ quả như bí đỏ, cà rốt, khoai lang cung cấp nhiều vitamin.
  • Axit béo Omega-3 và Omega-6: Có trong dầu cá hồi, dầu hạt lanh. Các axit béo này giúp giảm viêm, cải thiện độ ẩm và độ đàn hồi của da, làm lông bóng mượt hơn.
• Kiêng cữ thực phẩm: Theo kinh nghiệm dân gian và quan sát, một số chủ nuôi nhận thấy việc kiêng đồ biển (tôm, cua, cá) và thịt gà có thể giúp giảm triệu chứng cho một số chú chó bị ghẻ hoặc có cơ địa nhạy cảm. Tuy nhiên, điều này cần được xác nhận cụ thể cho từng cá thể và không phải là quy tắc tuyệt đối cho mọi chú chó. Nếu chó không có tiền sử dị ứng với các loại thực phẩm này, việc loại bỏ hoàn toàn có thể làm thiếu hụt dinh dưỡng. Quan trọng là quan sát phản ứng của chó và tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Thực phẩm chức năng: Bổ sung Megaderm (như bài gốc) hoặc các sản phẩm chứa dầu cá, biotin có thể giúp dưỡng lông chắc và mịn, hỗ trợ phục hồi da.

3. Quy Trình Vệ Sinh & Tắm Cho Chó Bị Ghẻ

Vệ sinh đúng cách là một phần không thể thiếu trong cách trị ghẻ cho chó.

• Tắm bằng sản phẩm đặc trị: Tránh sử dụng xà phòng thông thường, dầu gội cho người hoặc các loại lá dân gian (sả, xà cừ, dầu nhớt) khi chó đang bị tổn thương da. Các sản phẩm này có thể gây kích ứng, làm tình trạng viêm da trở nên tồi tệ hơn hoặc gây dị ứng. Thay vào đó, hãy sử dụng sữa tắm chuyên dụng được bác sĩ thú y chỉ định, thường chứa các hoạt chất diệt ve hoặc kháng khuẩn.
• Tần suất tắm: Không nên tắm quá thường xuyên. Khi da đang bị tổn thương, việc tắm nhiều có thể làm mềm mô da, cản trở quá trình hình thành mô cứng (vảy) giúp vết thương mau lành. Tần suất lý tưởng thường là 7-10 ngày/lần hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Cách tắm đúng cách:
  • Sử dụng nước ấm vừa phải, không quá nóng hoặc quá lạnh.
  • Làm ướt toàn thân chó, thoa đều sữa tắm đặc trị, tập trung vào các vùng bị ghẻ.
  • Massage nhẹ nhàng trong khoảng 5-10 phút để thuốc thấm sâu.
  • Xả sạch xà phòng, đảm bảo không còn dư lượng trên da và lông.
  • Lau khô chó hoàn toàn bằng khăn sạch, sau đó có thể sấy ở chế độ mát.
• Vệ sinh môi trường sống: Ve ghẻ và trứng của chúng có thể tồn tại trong môi trường. Vì vậy, việc vệ sinh sạch sẽ chuồng, đệm, chăn màn, bát ăn, đồ chơi và các khu vực chó thường nằm là cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa tái nhiễm. Giặt giũ đồ dùng của chó bằng nước nóng và phơi khô dưới nắng. Sử dụng thuốc xịt diệt côn trùng an toàn cho vật nuôi để khử trùng môi trường nếu cần.

4. Sử Dụng Biện Pháp Hỗ Trợ & Thay Thế

Bên cạnh thuốc tây y, một số biện pháp hỗ trợ cũng rất hữu ích trong cách trị ghẻ cho chó.

• Dầu mù u: Đây là một phương pháp dân gian được nhiều người áp dụng. Dầu mù u có tính kháng khuẩn, kháng viêm và làm dịu da. Bạn có thể cạo bớt lông ở vùng bị ảnh hưởng để dầu dễ thấm hơn, sau đó thoa đều dầu mù u lên toàn thân hoặc các vùng ghẻ. Thoa 2 lần/ngày, khi lớp dầu khô có thể thoa chồng lên lớp mới. Không cần rửa sạch mỗi ngày. Tuy nhiên, hiệu quả của dầu mù u chủ yếu là hỗ trợ làm dịu, cần kết hợp với các loại thuốc đặc trị để diệt ve tận gốc.
• Phơi nắng và đèn hồng ngoại: Phơi nắng đều đặn hàng ngày giúp da khô thoáng, diệt khuẩn tự nhiên và tổng hợp vitamin D, rất tốt cho quá trình hồi phục. Tuy nhiên, cần chú ý phơi nắng vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh chó bị sốc nhiệt hoặc cháy nắng. Đèn hồng ngoại cũng có tác dụng tương tự, giúp làm ấm da, tăng cường lưu thông máu và thúc đẩy quá trình lành vết thương. Đây là giải pháp an toàn và hiệu quả, đặc biệt ở những nơi không có điều kiện thú y để sử dụng các phương pháp điều trị chuyên sâu.
• Tránh lạm dụng thuốc sát trùng: Việc sử dụng các loại thuốc sát trùng như Provodine, oxy già quá thường xuyên (lau rửa mỗi ngày) có thể làm da bị mềm nhũn, cản trở quá trình tạo mô cứng để lành vết thương. Chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ để xử lý các vết thương hở nhiễm trùng.

5. Quản Lý Ngứa và Chống Tự Gãi

Ngứa là triệu chứng khó chịu nhất của bệnh ghẻ. Việc kiểm soát hành vi tự gãi của chó là rất quan trọng để ngăn ngừa tổn thương da thêm và nhiễm trùng thứ cấp.

• Vòng cổ chống liếm (Elizabethan collar): Bắt buộc sử dụng vòng cổ chống liếm khi chó đang trong quá trình điều trị, đặc biệt khi sử dụng các thuốc nhỏ gáy như Advocate để ngăn chó liếm phải thuốc. Vòng cổ cũng giúp ngăn chó tự cắn, gãi hoặc liếm vào các vùng da bị ghẻ, bảo vệ vết thương.
• Cắt móng: Cắt móng chân cho chó thường xuyên và giữ móng cùn giúp giảm thiểu tổn thương da do gãi.

Phòng Ngừa Ghẻ Tái Phát Ở Chó

Sau khi đã chữa khỏi, việc phòng ngừa ghẻ tái phát là yếu tố then chốt để đảm bảo sức khỏe lâu dài cho chó. Đây là một phần không thể thiếu trong cách trị ghẻ cho chó toàn diện.

• Vệ sinh định kỳ môi trường sống: Giữ chuồng trại, khu vực sinh hoạt của chó luôn sạch sẽ, khô ráo. Thường xuyên giặt giũ chăn đệm, đồ chơi bằng xà phòng và nước nóng. Sử dụng máy hút bụi để loại bỏ lông rụng và vảy da, nơi ve ghẻ có thể ẩn náu.
• Kiểm tra sức khỏe và vệ sinh cá nhân thường xuyên: Định kỳ kiểm tra da và lông chó để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Chải lông thường xuyên giúp loại bỏ lông chết, kích thích lưu thông máu và phát hiện sớm ký sinh trùng.
• Chế độ dinh dưỡng cân bằng và tăng cường miễn dịch: Đảm bảo chó được cung cấp chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng, giàu vitamin và khoáng chất để duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Hệ miễn dịch tốt là hàng rào bảo vệ quan trọng chống lại ghẻ Demodex.
• Sử dụng thuốc phòng ngừa định kỳ: Tiếp tục sử dụng các sản phẩm diệt ve, rận định kỳ theo khuyến cáo của bác sĩ thú y (ví dụ: Advocate 1-3 tháng/lần tùy theo tình trạng và môi trường) để bảo vệ chó khỏi các loại ký sinh trùng bên ngoài.
• Tránh tiếp xúc với chó bệnh: Hạn chế cho chó tiếp xúc với những chú chó khác có dấu hiệu bị ghẻ hoặc các bệnh truyền nhiễm. Nếu phải tiếp xúc, hãy đảm bảo vệ sinh cẩn thận sau đó.
• Khử trùng dụng cụ chăm sóc: Định kỳ khử trùng lược, kéo, bát ăn và các dụng cụ chăm sóc khác của chó để loại bỏ mầm bệnh.

Khi Nào Cần Đưa Chó Đến Bác Sĩ Thú Y?

Mặc dù có nhiều cách trị ghẻ cho chó tại nhà, nhưng không phải lúc nào cũng đủ.

• Khi triệu chứng nặng và không cải thiện: Nếu bạn đã áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà nhưng tình trạng của chó không thuyên giảm sau vài ngày, hoặc các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn (ngứa dữ dội, lở loét, sưng tấy), hãy đưa chó đến bác sĩ thú y ngay lập tức.
• Khi không chắc chắn về chẩn đoán: Các bệnh lý da liễu có thể có triệu chứng tương tự nhau. Bác sĩ thú y sẽ có thể chẩn đoán chính xác loại ghẻ hoặc bệnh da khác mà chó đang mắc phải, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.
• Khi chó có dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân: Sốt, bỏ ăn, lờ đờ, sụt cân nhanh chóng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng thứ cấp nghiêm trọng hoặc các bệnh lý tiềm ẩn khác.
• Tái khám định kỳ: Ngay cả khi chó đã có dấu hiệu hồi phục, việc tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ là cần thiết để đảm bảo bệnh đã được chữa khỏi hoàn toàn và không có nguy cơ tái phát.

Chủ động trong việc chăm sóc và theo dõi sức khỏe của thú cưng là trách nhiệm của mỗi người chủ. Với những hướng dẫn chi tiết về cách trị ghẻ cho chó trên, bạn sẽ có thêm kiến thức để bảo vệ người bạn bốn chân của mình một cách tốt nhất. Nếu cần thêm thông tin chuyên sâu về chăm sóc thú cưng, hãy truy cập Mochi Cat để tìm hiểu thêm.

Ngày Cập Nhật: Tháng 9 28, 2025 by Trần Thanh Tâm Ni

Trần Thanh Tâm Ni

Mình là Trần Thanh Tâm, hiện đang làm việc tại Mochi Cat. Với kinh nghiệm hơn 10 năm làm việc trong các thú y lớn nhỏ tại TP. Hồ Chí Minh, mình mong có thể chia sẽ chút kinh nghiệm quý báu của mình đến quý bạn đọc