Chó Phốc Sóc (Pomeranian) là giống chó cảnh nhỏ nhắn, đáng yêu được nhiều người yêu thích. Việc nuôi dưỡng và chăm sóc chó Phốc Sóc trong giai đoạn sinh sản đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc và tận tâm từ người chủ để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả chó mẹ và đàn con. Nếu bạn đang băn khoăn về cách nuôi chó Phốc Sóc sinh sản một cách khoa học và hiệu quả, bài viết này sẽ cung cấp những kiến thức chuyên sâu và hướng dẫn chi tiết từ giai đoạn chuẩn bị phối giống cho đến khi chăm sóc chó mẹ và chó con sau sinh, giúp bạn tự tin hơn trong hành trình làm “ông bố, bà mẹ” của những chú Phốc Sóc đáng yêu.
Chuẩn Bị Cho Chó Phốc Sóc Sinh Sản: Những Yếu Tố Quan Trọng
Trước khi quyết định cho chó Phốc Sóc cái của bạn tham gia vào quá trình sinh sản, việc chuẩn bị kỹ lưỡng là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng thụ thai mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe của chó mẹ và chất lượng của lứa chó con.
Độ Tuổi Thích Hợp và Sức Khỏe Tổng Thể
Chó Phốc Sóc cái chỉ nên được phối giống khi đã đạt đến độ tuổi trưởng thành sinh dục hoàn chỉnh và có thể chất ổn định. Thông thường, độ tuổi lý tưởng để phối giống lần đầu là sau 12 tháng tuổi, thậm chí một số chuyên gia khuyến nghị chờ đến 18 tháng tuổi hoặc sau kỳ salo thứ hai hoặc thứ ba để đảm bảo chó mẹ đã phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần. Việc phối giống quá sớm có thể gây ra nhiều rủi ro cho chó mẹ, bao gồm khó khăn trong quá trình mang thai và sinh nở, cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của chó con. Chó mẹ cần có một thể trạng tốt, không quá gầy hoặc quá béo, và không mắc các bệnh mãn tính.
Kiểm Tra Sức Khỏe và Tiêm Phòng Đầy Đủ
Hệ miễn dịch của chó mẹ khi mang thai sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sức đề kháng của chó con, bởi kháng thể sẽ được truyền qua sữa non ngay sau khi sinh. Vì vậy, việc tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin cần thiết như bệnh Carre, Pravo, ho cũi chó, Leptospira… là điều kiện tiên quyết. Các mũi tiêm phòng cần được hoàn thành ít nhất 2-4 tuần trước thời điểm dự định phối giống để đảm bảo chó mẹ có đủ kháng thể bảo vệ. Đồng thời, cần tẩy giun định kỳ và kiểm tra ký sinh trùng trong máu cũng như đường ruột. Một đợt kiểm tra sức khỏe tổng quát tại phòng khám thú y, bao gồm xét nghiệm máu và phân, sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, đảm bảo chó mẹ hoàn toàn khỏe mạnh trước khi mang thai.
Lựa Chọn Chó Bố Có Nguồn Gốc và Sức Khỏe Tốt
Để có một lứa chó con khỏe mạnh và đạt chuẩn, việc lựa chọn chó bố chất lượng là không thể bỏ qua. Chó bố cũng cần đáp ứng các tiêu chí về độ tuổi (thường trên 1 tuổi), sức khỏe tốt, đã được tiêm phòng và tẩy giun đầy đủ. Quan trọng hơn, cần xem xét nguồn gốc phả hệ của chó bố để tránh các vấn đề về di truyền như bệnh về xương khớp, tim mạch hoặc các dị tật bẩm sinh khác. Việc này giúp giảm thiểu rủi ro sinh ra những chú chó con yếu ớt hoặc mang gen bệnh. Cả chó mẹ và chó bố nên được kiểm tra các bệnh di truyền phổ biến ở Phốc Sóc nếu có thể, chẳng hạn như chứng Luxating Patella (trật xương bánh chè) hoặc bệnh về mắt.
Dấu Hiệu Nhận Biết Chó Phốc Sóc Có Thai
Sau khi phối giống, việc theo dõi và nhận biết sớm chó Phốc Sóc có thai hay không là rất quan trọng để có kế hoạch chăm sóc phù hợp. Thời gian mang thai trung bình của chó Phốc Sóc là khoảng 59-67 ngày. Trong những tuần đầu, các dấu hiệu có thể không rõ ràng nhưng sẽ dần biểu hiện rõ nét hơn.
Thay Đổi Về Thể Chất
- Màu sắc và kích thước núm vú: Đây là một trong những dấu hiệu sớm nhất, thường xuất hiện khoảng 2-3 tuần sau khi thụ thai. Các núm vú của chó Phốc Sóc cái sẽ trở nên hồng hào, căng và có vẻ to hơn bình thường. Vùng da xung quanh núm vú cũng có thể tối màu hơn.
- Sự thay đổi hình thể bụng: Trong nửa đầu thai kỳ, bụng chó Phốc Sóc cái sẽ không thay đổi nhiều. Tuy nhiên, từ tuần thứ 4 hoặc thứ 5, bụng bắt đầu hơi phình to và tròn đều hơn. Đến tuần thứ 6 đến tuần thứ 9, bụng chó mẹ sẽ to lên rõ rệt, tròn trĩnh và nặng nề hơn. Lúc này, bầu vú cũng phát triển tối đa và sẵn sàng tiết sữa sau sinh.
- Tăng cân nhẹ: Chó mẹ sẽ tăng cân dần trong suốt thai kỳ. Việc theo dõi cân nặng thường xuyên có thể giúp bạn nhận biết sự phát triển của thai nhi.
Thay Đổi Về Hành Vi và Thói Quen
- Mệt mỏi, ngủ nhiều hơn: Ở những giai đoạn đầu của thai kỳ, chó Phốc Sóc cái có thể trở nên lười vận động hơn, ngủ nhiều hơn do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể. Điều này rất dễ nhầm lẫn với dấu hiệu ốm yếu, nhưng thường là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi mang thai.
- Thay đổi khẩu vị và thói quen ăn uống: Một số chó mẹ có thể biếng ăn hoặc kén ăn hơn trong những tuần đầu, tương tự như “ốm nghén” ở người. Ngược lại, một số khác lại có nhu cầu ăn uống tăng lên đáng kể do cơ thể cần nhiều năng lượng và dinh dưỡng hơn cho cả mẹ và con.
- Tìm kiếm nơi làm tổ: Vào khoảng 2-3 tuần cuối thai kỳ, chó mẹ sẽ bắt đầu có hành vi “làm tổ”. Chúng có thể đi lại, tha vải vóc, quần áo cũ, hoặc đào bới ở một góc yên tĩnh để chuẩn bị một nơi an toàn và ấm cúng cho việc sinh nở.
Để xác nhận chính xác chó Phốc Sóc có thai hay không, bạn nên đưa chúng đến bác sĩ thú y để siêu âm hoặc xét nghiệm máu khoảng 25-30 ngày sau khi phối giống. Siêu âm không chỉ xác định được việc mang thai mà còn có thể cho biết số lượng thai nhi, giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho quá trình sinh sản.
Chăm Sóc Chó Phốc Sóc Sinh Sản Theo Từng Giai Đoạn Thai Kỳ
Thời gian mang thai của chó Phốc Sóc được chia thành ba giai đoạn chính, mỗi giai đoạn có những nhu cầu chăm sóc riêng biệt.
Giai Đoạn 1: 20 Ngày Đầu Thai Kỳ
Trong 20 ngày đầu, sự thay đổi nội tiết tố khiến chó mẹ có thể ngủ nhiều hơn và tỏ ra mệt mỏi. Một số chó có thể biếng ăn nhẹ. Điều quan trọng trong giai đoạn này là duy trì chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt bình thường.
- Dinh dưỡng: Không cần thay đổi lượng thức ăn. Việc cho ăn quá nhiều có thể dẫn đến béo phì, gây biến chứng khi sinh. Chỉ nên đảm bảo thức ăn đủ chất, tươi ngon và dễ tiêu hóa.
- Vận động: Duy trì các hoạt động nhẹ nhàng, tránh các hoạt động mạnh hoặc quá sức.
- Lưu ý: Nếu chó mẹ có biểu hiện bất thường như nôn mửa liên tục, tiêu chảy, hoặc sốt, cần đưa đến bác sĩ thú y ngay lập tức. Tuyệt đối không tự ý cho chó mẹ uống bất kỳ loại thuốc nào khi chưa có chỉ định của bác sĩ để tránh ảnh hưởng đến thai nhi đang hình thành.
Giai Đoạn 2: 20 Ngày Giữa Thai Kỳ (Ngày 21 – Ngày 40)
Ở giai đoạn này, phôi thai bắt đầu phát triển nhanh chóng, và chó mẹ sẽ có nhu cầu dinh dưỡng cao hơn để cung cấp cho cả mình và các thai nhi. Chó mẹ thường trở nên hoạt bát hơn và ăn uống ngon miệng hơn.
- Dinh dưỡng: Tăng dần lượng thức ăn, khoảng 25-30% so với bình thường. Chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày (3-4 bữa) để hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả hơn và chó mẹ luôn có đủ năng lượng. Bổ sung thức ăn giàu protein (thịt bò, thịt gà, trứng, cá), canxi (phô mai, sữa không đường) và vitamin (rau củ luộc). Bạn có thể tham khảo các loại thức ăn hạt chuyên dụng cho chó mẹ mang thai để đảm bảo đủ dinh dưỡng.
- Vận động: Duy trì các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ ngắn. Tránh các hoạt động nhảy nhót hoặc chạy quá nhanh, làm ảnh hưởng đến thai.
- Lưu ý: Vệ sinh nơi ăn uống sạch sẽ, không để thức ăn thừa qua đêm để tránh vi khuẩn và các bệnh đường ruột. Có thể xoa bụng nhẹ nhàng cho chó mẹ nhưng tránh tác động mạnh.
Giai Đoạn 3: 20 Ngày Cuối Thai Kỳ (Ngày 41 – Ngày 67)
Đây là giai đoạn quan trọng nhất khi chó con phát triển gần như hoàn chỉnh và chuẩn bị chào đời. Bụng chó mẹ sẽ rất to và nặng nề.
- Dinh dưỡng: Tiếp tục tăng lượng thức ăn lên khoảng 50% so với bình thường, hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ thú y. Đảm bảo thức ăn dễ tiêu hóa và giàu năng lượng. Có thể bổ sung thêm vitamin và khoáng chất theo chỉ định. Chó mẹ có thể ăn ít hơn do bụng to chèn ép dạ dày, nên cần chia nhỏ bữa ăn hơn nữa (4-5 bữa/ngày).
- Vận động: Giảm cường độ vận động, chỉ nên đi bộ nhẹ nhàng trong sân hoặc trong nhà.
- Môi trường sống: Chuẩn bị một ổ đẻ ấm áp, sạch sẽ và yên tĩnh. Ổ đẻ có thể là một chiếc hộp lớn có thành cao, lót vải mềm mại, dễ vệ sinh. Đặt ổ đẻ ở nơi tránh gió lùa và nhiệt độ ổn định. Chó mẹ sẽ bắt đầu có hành vi làm tổ rõ rệt.
- Vệ sinh: Do thai nhi lớn chèn ép bàng quang, chó mẹ sẽ đi tiểu nhiều hơn. Cần vệ sinh ổ đẻ và môi trường sống của chó mẹ thường xuyên để đảm bảo sạch sẽ, tránh vi khuẩn xâm nhập, đặc biệt là khi chó mẹ có thể phóng uế bừa bãi do khó khăn trong việc di chuyển.
- Theo dõi: Ghi chép lại nhiệt độ cơ thể chó mẹ hàng ngày trong tuần cuối thai kỳ. Thông thường, nhiệt độ sẽ giảm xuống dưới 37.8°C (100°F) khoảng 12-24 giờ trước khi sinh.
Chăm Sóc Chó Phốc Sóc Trong Quá Trình Sinh Nở
Quá trình sinh nở có thể kéo dài vài giờ đến một ngày. Việc chuẩn bị tốt sẽ giúp bạn bình tĩnh và hỗ trợ chó mẹ hiệu quả.
Dấu Hiệu Chó Sắp Sinh
- Giảm nhiệt độ cơ thể: Như đã đề cập, nhiệt độ trực tràng của chó mẹ thường giảm từ 1 đến 2 độ C (xuống dưới 37.8°C hoặc 100°F) khoảng 12-24 giờ trước khi sinh.
- Bồn chồn, lo lắng: Chó mẹ sẽ trở nên bồn chồn, thở hổn hển, đi lại liên tục, cào bới ổ đẻ.
- Liếm láp vùng sinh dục: Chó mẹ thường xuyên liếm láp vùng âm hộ.
- Chảy dịch: Có thể có dịch trong suốt hoặc hơi hồng từ âm hộ.
- Mất hứng thú ăn uống: Chó mẹ thường từ chối ăn trong vòng 12-24 giờ trước khi sinh.
Chuẩn Bị Ổ Đẻ và Dụng Cụ
- Ổ đẻ: Một hộp lớn, chắc chắn, đủ rộng để chó mẹ duỗi thẳng và có thể xoay trở dễ dàng. Thành hộp nên cao vừa phải để chó con không bò ra ngoài nhưng chó mẹ vẫn dễ dàng ra vào. Lót bằng chăn mềm, sạch sẽ và thay thế được.
- Dụng cụ cần thiết: Khăn sạch (nhiều chiếc), kéo vô trùng, chỉ nha khoa hoặc chỉ y tế, cồn sát trùng, đèn sưởi (nếu trời lạnh), cân tiểu ly để cân chó con, xi-lanh nhỏ hoặc bình bú cho chó con nếu cần. Chuẩn bị sẵn số điện thoại bác sĩ thú y để liên hệ khi cần.
Hỗ Trợ Chó Mẹ Sinh Con
Khi chó mẹ bắt đầu rặn đẻ, hãy giữ bình tĩnh và quan sát.
- Giai đoạn rặn đẻ: Khoảng cách giữa các cơn rặn thường là 15-30 phút. Chó con sẽ chào đời trong túi ối.
- Vệ sinh chó con: Chó mẹ thường tự xé túi ối, cắn rốn và liếm sạch chó con. Nếu chó mẹ quá mệt hoặc không làm điều này, bạn cần can thiệp:
- Xé túi ối nhẹ nhàng để chó con có thể thở.
- Dùng chỉ nha khoa buộc chặt rốn cách bụng chó con khoảng 1-2 cm, sau đó dùng kéo vô trùng cắt rốn phía trên chỗ buộc. Sát trùng đầu rốn bằng cồn.
- Dùng khăn sạch lau khô chó con, kích thích chó con thở bằng cách xoa nhẹ hoặc vỗ nhẹ vào lưng. Đặt chó con gần chó mẹ để chó mẹ liếm và sưởi ấm.
- Nhau thai: Mỗi chó con sinh ra sẽ kèm theo một nhau thai. Đếm số lượng nhau thai để đảm bảo tất cả đã được tống ra ngoài. Chó mẹ thường ăn nhau thai, điều này là bình thường và cung cấp dưỡng chất, nhưng không nên để chó mẹ ăn quá nhiều (tối đa 2-3 cái) vì có thể gây tiêu chảy.
- Thời gian giữa các lần sinh: Bình thường, chó mẹ có thể nghỉ ngơi vài phút đến 1-2 giờ giữa các lần sinh. Nếu chó mẹ rặn mạnh trong hơn 30 phút mà không có chó con nào ra, hoặc khoảng cách giữa các lần sinh quá 2-3 giờ mà bạn biết vẫn còn chó con trong bụng, hãy liên hệ ngay với bác sĩ thú y.
Chăm Sóc Sau Sinh Cho Chó Mẹ và Chó Con
Sau khi sinh, cả chó mẹ và đàn con đều cần được chăm sóc đặc biệt để phục hồi sức khỏe và phát triển tốt nhất.
Chăm Sóc Chó Mẹ
- Dinh dưỡng: Chó mẹ cần rất nhiều năng lượng để phục hồi và tiết sữa nuôi con. Tiếp tục chế độ ăn giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, chia nhỏ thành nhiều bữa. Bạn có thể cho chó mẹ uống thêm sữa ấm không đường hoặc nước hầm xương để tăng cường tiết sữa. Đảm bảo chó mẹ luôn có đủ nước sạch để uống.
- Vệ sinh: Thường xuyên vệ sinh ổ đẻ, thay chăn lót để giữ môi trường sạch sẽ, khô ráo. Chó mẹ sẽ có dịch sản tiết ra từ âm hộ trong vài ngày đầu, cần theo dõi màu sắc và mùi dịch. Nếu dịch có mùi hôi, màu lạ hoặc sốt, hãy đưa chó mẹ đến bác sĩ thú y. Tránh tắm cho chó mẹ ít nhất 2 tuần sau sinh để tránh nhiễm trùng và cảm lạnh.
- Theo dõi sức khỏe: Quan sát các dấu hiệu bất thường như sốt, bỏ ăn, bầu vú sưng nóng, đau đớn (có thể là viêm vú), hoặc run rẩy, co giật (có thể là hạ canxi huyết – eclampsia, một tình trạng cấp cứu). Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ sau sinh là rất quan trọng.
- Nghỉ ngơi: Đảm bảo chó mẹ có đủ thời gian nghỉ ngơi yên tĩnh cùng đàn con. Tránh để người lạ hoặc vật nuôi khác quấy rầy.
Chăm Sóc Chó Con
- Giữ ấm: Chó con Phốc Sóc mới sinh rất nhạy cảm với nhiệt độ và không thể tự điều chỉnh thân nhiệt. Đảm bảo ổ đẻ luôn ấm áp, sử dụng đèn sưởi nếu cần, nhưng không quá nóng. Nhiệt độ lý tưởng cho chó con sơ sinh là khoảng 29-32°C trong tuần đầu tiên.
- Cho bú: Đảm bảo tất cả chó con đều được bú sữa non trong vài giờ đầu sau sinh. Sữa non chứa kháng thể quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch cho chó con. Theo dõi xem chó con nào yếu ớt, không thể bú được và hỗ trợ chúng bú hoặc cho bú sữa công thức dành cho chó con bằng xi-lanh nhỏ.
- Vệ sinh: Chó mẹ sẽ liếm láp để kích thích chó con đi vệ sinh. Nếu chó mẹ bỏ qua hoặc quá yếu, bạn có thể dùng bông gòn ấm xoa nhẹ vùng bụng và hậu môn chó con để kích thích chúng đi vệ sinh.
- Theo dõi sức khỏe: Quan sát chó con hàng ngày để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như biếng bú, quấy khóc liên tục, tiêu chảy, nôn mửa, hoặc lạnh người. Cân chó con hàng ngày trong tuần đầu tiên để đảm bảo chúng tăng cân đều đặn.
Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Nuôi Chó Phốc Sóc Sinh Sản
Việc nuôi chó Phốc Sóc sinh sản là một hành trình đầy thử thách nhưng cũng tràn ngập niềm vui. Để đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ, dưới đây là một số lưu ý quan trọng bạn cần ghi nhớ:
- Không tự ý dùng thuốc: Tuyệt đối không tự cho chó mẹ uống bất kỳ loại thuốc nào (kể cả thuốc bổ) khi không có sự chỉ dẫn của bác sĩ thú y, đặc biệt trong thời gian mang thai và cho con bú, vì có thể gây hại nghiêm trọng đến cả chó mẹ và chó con.
- Vệ sinh môi trường sống: Luôn giữ vệ sinh sạch sẽ cho ổ đẻ và khu vực sinh hoạt của chó mẹ và chó con. Điều này giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc gây bệnh.
- Khám thú y định kỳ: Đưa chó mẹ đi khám định kỳ, siêu âm để theo dõi sự phát triển của thai nhi và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn. Sau sinh, cũng cần kiểm tra sức khỏe chó mẹ và chó con để đảm bảo mọi thứ đều ổn.
- Thức ăn tươi ngon: Luôn cung cấp thức ăn tươi ngon, chất lượng cao và phù hợp với từng giai đoạn. Thức ăn hạt chuyên dụng cho chó mẹ mang thai và cho con bú là một lựa chọn tốt vì chúng được cân bằng dinh dưỡng. Chia nhỏ bữa ăn để chó dễ tiêu hóa và hấp thu tối đa dưỡng chất.
- Tránh thức ăn ôi thiu: Tuyệt đối không để thức ăn thừa trong đĩa quá lâu, vì dễ bị nhiễm khuẩn và gây bệnh đường ruột cho chó mẹ. Dọn dẹp thức ăn thừa ngay sau khi chó ăn xong.
- Hạn chế can thiệp quá mức: Hãy để chó mẹ làm theo bản năng tự nhiên của mình càng nhiều càng tốt, đặc biệt trong quá trình sinh và chăm sóc con. Chỉ can thiệp khi thực sự cần thiết hoặc khi có dấu hiệu bất thường.
- Kiến thức chuyên môn: Nâng cao kiến thức về sinh sản ở chó Phốc Sóc, tham khảo ý kiến của các chuyên gia hoặc những người có kinh nghiệm để xử lý tốt các tình huống phát sinh.
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng, chăm sóc tận tâm và theo dõi sát sao là chìa khóa thành công trong quá trình nuôi chó Phốc Sóc sinh sản. Điều này không chỉ giúp chó mẹ khỏe mạnh vượt cạn mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của những chú Phốc Sóc con. Để tìm hiểu thêm về chăm sóc thú cưng và các sản phẩm chất lượng, hãy truy cập ngay Mochi Cat và khám phá các thông tin hữu ích.
Ngày Cập Nhật: Tháng 9 25, 2025 by Trần Thanh Tâm Ni
